Dodatkowe emerytury w 2026. Dla kogo czternastka, czy będzie piętnastka, ile wyniosą wypłaty?

REKLAMA
REKLAMA
Dodatkowe świadczenia dla seniorów, takie jak 13. i 14. emerytura, na stałe weszły do kalendarza wypłat z ZUS. Jednak z każdym rokiem pojawiają się pytania o zasady ich przyznawania oraz o to, czy kalendarz wypłat zostanie rozszerzony o kolejne świadczenia. Czy w 2026 r. seniorzy mogą liczyć na czternastkę i czy piętnastka faktycznie stanie się nowym, stałym dodatkiem do emerytury?
- 13. emerytura w 2026 r.
- Kto dostanie czternastkę w 2026 r.?
- Jak obliczyć 14. emeryturę?
- Czy będzie piętnasta emerytura?
- Orzecznictwo w sprawie dodatkowych emerytur
- Analiza ekonomiczna dodatkowych emerytur
W ostatnich latach rządzący wielokrotnie podkreślali, że wsparcie finansowe dla emerytów jest priorytetem. 13. i 14. emerytura stały się stałym elementem polityki społecznej, mającym na celu podniesienie poziomu życia seniorów. Wraz z waloryzacją świadczeń, dodatkowe wypłaty mają stanowić odpowiedź na rosnące koszty utrzymania. Warto zatem przyjrzeć się bliżej przepisom, które regulują przyznawanie tych świadczeń, oraz zapoznać się z prognozami, które dotyczą kolejnych dodatkowych emerytur.
REKLAMA
REKLAMA
13. emerytura w 2026 r.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9 stycznia 2020 r. o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów, 13. emerytura jest świadczeniem stałym i będzie wypłacana w 2026 r. Kwota trzynastki jest równa wysokości najniższej emerytury obowiązującej w danym roku. Zgodnie z prognozami na 2026 rok, najniższa emerytura wyniesie 1923,44 zł brutto, co oznacza, że świadczenie w tej wysokości zostanie wypłacone wszystkim uprawnionym.
13 emerytura . jest wypłacana wszystkim, którzy na dzień 31 marca danego roku mają prawo do emerytury, renty lub innego świadczenia długoterminowego. Nie ma znaczenia, jaką wysokość ma świadczenie podstawowe, trzynastka przysługuje każdemu w pełnej kwocie. Jest to świadczenie gwarantowane, które nie jest uzależnione od kryterium dochodowego, co jest jego kluczową zaletą. Co ważne, trzynastka jest wypłacana bez żadnego wniosku. Wypłata następuje automatycznie w terminie wypłaty emerytury lub renty w kwietniu 2026 r. Dzięki temu seniorzy nie muszą obawiać się o żadne formalności, a pieniądze trafiają na ich konta w ustalonym terminie.
Kto dostanie czternastkę w 2026 r.?
W przeciwieństwie do 13. emerytury, czternastka jest świadczeniem, które nie jest stałym dodatkiem do emerytury i ma charakter jednorazowy. Zgodnie z ustawą z dnia 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów, czternastka będzie wypłacana corocznie na zasadach określonych w tej ustawie.
REKLAMA
Ważne! 14. emerytura, w przeciwieństwie do trzynastki, przysługuje wyłącznie osobom, które nie przekraczają określonego limitu dochodowego. W 2026 r. limit ten będzie wynosił 2900 zł brutto. Osoby, których świadczenie podstawowe przekracza tę kwotę, otrzymają czternastkę w zmniejszonej wysokości, liczonej na zasadzie "złotówka za złotówkę".
Aby otrzymać czternastkę, należy mieć na dzień 31 sierpnia 2026 r. prawo do emerytury, renty lub innego świadczenia długoterminowego. Podobnie jak w przypadku 13. emerytury, nie ma potrzeby składania wniosku. Wypłata nastąpi we wrześniu lub w październiku 2026 r., w zależności od indywidualnego terminu wypłaty świadczenia podstawowego.
Jak obliczyć 14. emeryturę?
Wysokość czternastki zależy od wysokości świadczenia podstawowego. Wysokość 14. emerytury to kwota najniższej emerytury obowiązującej w danym roku. Zgodnie z prognozami na 2026 r., najniższa emerytura wyniesie 1923,44 zł brutto, co oznacza, że świadczenie w tej wysokości zostanie wypłacone uprawnionym. Jeśli świadczenie emeryta przekracza 2900 zł brutto, czternastka zostanie zmniejszona o kwotę, o jaką emerytura przekroczyła ten limit. Poniżej przedstawiono przykładowe wyliczenia, które pozwolą zrozumieć ten mechanizm.
• Przykład 1: Pani Anna, której emerytura wynosi 2800 zł brutto, otrzyma czternastkę w pełnej wysokości, ponieważ jej emerytura nie przekracza limitu 2900 zł brutto. Kwota czternastki wyniesie 1923,44 zł brutto.
• Przykład 2: Pan Jan, którego emerytura wynosi 3200 zł brutto, otrzyma czternastkę w zmniejszonej wysokości. Różnica między jego emeryturą a limitem to 300 zł (3200 zł - 2900 zł). Zatem czternastka zostanie pomniejszona o tę kwotę. Pan Jan otrzyma 1623,44 zł brutto (1923,44 zł - 300 zł).
• Przykład 3: Pani Krystyna, której emerytura wynosi 4800 zł brutto, nie otrzyma czternastej emerytury. Wynika to z faktu, że kwota jej emerytury, po pomniejszeniu o kwotę, o jaką przekracza limit, jest niższa od zera. Oznacza to, że czternastka wynosiłaby 1923,44 zł - (4800 zł - 2900 zł) = 1923,44 zł - 1900 zł = 23,44 zł. Zgodnie z art. 15 ustawy o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym, jeśli wysokość czternastki wynosiłaby mniej niż 50 zł, świadczenie nie jest wypłacane.
Czy będzie piętnasta emerytura?
W ostatnich miesiącach w mediach pojawiły się spekulacje na temat wprowadzenia piętnastej emerytury. Chociaż na dzień dzisiejszy nie ma żadnej oficjalnej ustawy, która regulowałaby to świadczenie, nieoficjalne doniesienia medialne i wypowiedzi polityków sugerują, że jest ono brane pod uwagę. W polskim systemie prawnym nie ma przeszkód, aby takie świadczenie wprowadzić, o ile zostanie ono uchwalone w drodze ustawy, a jego finansowanie będzie zabezpieczone w budżecie państwa.
Rządzący mogą powołać się na orzecznictwo Sądu Najwyższego (wyrok SN z dnia 17 lutego 2011 r., sygn. akt I UK 10/11), które podkreśliło, że dodatkowe świadczenia dla emerytów nie są sprzeczne z konstytucyjną zasadą równości, o ile są uzasadnione potrzebami społecznymi i nie naruszają zasady proporcjonalności. Wprowadzenie kolejnego świadczenia może być postrzegane jako kolejny krok w walce z inflacją i niskimi realnymi dochodami seniorów.
Warto również zwrócić uwagę na fakt, że dodatkowe świadczenia dla emerytów są bardzo dobrze odbierane przez społeczeństwo. Zatem jest wysoce prawdopodobne, że po 2026 r., kiedy sytuacja finansowa kraju się ustabilizuje, rządzący zdecydują się na wprowadzenie dodatkowego świadczenia.
Orzecznictwo w sprawie dodatkowych emerytur
Temat dodatkowych świadczeń dla emerytów nie jest obojętny dla polskiego wymiaru sprawiedliwości. W orzecznictwie dominuje stanowisko, że świadczenia takie są zgodne z Konstytucją, o ile są uzasadnione potrzebami społecznymi i nie naruszają zasady sprawiedliwości społecznej. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2015 r. (sygn. akt K 48/14) państwo ma obowiązek chronić uprawnienia emerytalne przed inflacją. Wprowadzenie kolejnych świadczeń, takich jak trzynastka czy czternastka, jest uzasadnione właśnie takimi przesłankami. Należy jednak pamiętać, że wszelkie regulacje w tym zakresie muszą być zgodne z obowiązującymi przepisami prawa, w tym z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej.
Analiza ekonomiczna dodatkowych emerytur
Wpływ dodatkowych świadczeń na polską gospodarkę jest przedmiotem ożywionych dyskusji. Ekonomiści zwracają uwagę na kilka kluczowych aspektów:
1. Wzrost konsumpcji: Dodatkowe środki finansowe, które trafiają do portfeli seniorów, są w dużej mierze przeznaczane na bieżące wydatki, co stymuluje popyt i przyczynia się do wzrostu gospodarczego.
2. Inflacja: Niektórzy eksperci ostrzegają, że zwiększona podaż pieniądza w obiegu, bez odpowiedniego wzrostu produkcji, może przyczynić się do wzrostu inflacji.
3. Koszty dla budżetu państwa: Wypłata 13. i 14. emerytury wiąże się z ogromnymi kosztami dla budżetu państwa. W 2026 r. koszty te szacuje się na kilkanaście miliardów złotych, co stanowi spore obciążenie dla finansów publicznych.
W 2026 r. emeryci i renciści mogą liczyć na dwie dodatkowe wypłaty: 13. i 14. emeryturę. Trzynastka będzie wypłacana bez względu na wysokość świadczenia podstawowego, natomiast czternastka będzie przyznawana na zasadzie złotówka za złotówkę, jeśli emerytura przekroczy 2900 zł brutto. Warto pamiętać, że obydwa świadczenia będą wypłacane automatycznie, bez konieczności składania wniosku. W sprawie piętnastki, na dzień dzisiejszy nie ma żadnych oficjalnych decyzji, ale jest ona brana pod uwagę przez rządzących.
• Ustawa z dnia 9 stycznia 2020 r. o dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz.U. z 2024 r. poz. 1251 ze zm.)
• Ustawa z dnia 26 maja 2023 r. o kolejnym dodatkowym rocznym świadczeniu pieniężnym dla emerytów i rencistów (Dz.U. z 2023 r. poz. 1667 ze zm.)
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78 poz. 483 ze zm.)
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2011 r. (sygn. akt I UK 10/11)
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2015 r. (sygn. akt K 48/14)
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
REKLAMA