Nie złożyłeś tego oświadczenia? Nie dostaniesz pieniędzy przed świętami. Ten problem dotyczy wielu pracowników

• ZFŚS działa przez cały rok, ale święta to szczególna chwila
• Jeśli nie złożyłeś oświadczenia, nie dostaniesz pieniędzy

Choć jest dopiero listopad, to wokół nas sezon świąteczny jest już w pełni. W witrynach i na półkach sklepowych króluje bożonarodzeniowy asortyment, w radiu słychać świąteczne przeboje, a na serwisach streamingowych rozpoczął się sezon na komedie romantyczne w zimowej aurze. Poddając się temu błogiemu nastrojowi łatwo zapomnieć o tym, że nadal istnieje formalny świat obowiązków i dokumentów. To zaś może pociągnąć za sobą bardzo wymierne i nieprzyjemne konsekwencje między innymi w zakresie prawa do świadczenia świątecznego.

ZFŚS działa przez cały rok, ale święta to szczególna chwila

U pracodawców, którzy tworzą zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, działa on przez cały rok. Są jednak dwa momenty w roku, w których zyskuje on szczególne znaczenie – chodzi o wakacje (wypłata wczasów pod gruszą) i święta (wypłata świadczenia świątecznego). Tym co budzi w praktyce wiele kontrowersji jest różnicowanie wysokości przekazywanych pracownikom świadczeń. Tymczasem zgodnie z tym, co przewidują obowiązujące przepisy, prawo do ulgowych usług i świadczeń oraz ich wysokość jest uzależniona od kryterium socjalnego, czyli sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracownika. Oznacza to, że pracodawca, który chce postępować zgodnie z tą reguła, nie może przekazywać świadczeń według zasady „po równo dla każdego” i musi zróżnicować ich wysokość. Jednak jak zrobić to poprawnie? Ustalić sytuację życiową, rodzinną i materialną osób uprawnionych do świadczeń. Ustawodawca wskazał jasno, że udostępnienie pracodawcy danych osobowych osoby uprawnionej do korzystania z funduszu, w celu przyznania ulgowej usługi i świadczenia oraz dopłaty z funduszu i ustalenia ich wysokości, następuje w formie oświadczenia. Dodatkowo pracodawca może żądać udokumentowania przedstawionych w nim danych w zakresie niezbędnym do ich potwierdzenia.

Polecamy: Kalendarz 2026

Jeśli nie złożyłeś oświadczenia, nie dostaniesz pieniędzy

Niestety w praktyce pracownicy nie udostępniają zbyt chętnie wymaganych danych. Często odmawiają już samego złożenia oświadczenia, o udokumentowaniu zawartych w nim informacji nie chcą nawet słyszeć i próbują zasłaniać się przepisami o ochronie danych osobowych. Aby uniknąć problemów z tym związanych, pracodawcy czasami podejmują decyzję o tym, że będą przy przyznawaniu świadczeń kierowali się wysokością wynagrodzenia wypłacanego pracownikom. Niestety, takie postępowanie należy ocenić negatywnie i powiedzieć wprost – jest ono niezgodne z prawem. Wysokość wynagrodzenia w oderwaniu od danych dotyczących członków rodziny pracownika i ich sytuacji np. zdrowotnej, nie odzwierciedla sytuacji socjalnej pracownika i nie może być wyznacznikiem tego, w jakiej wysokości należy przyznać mu świadczenie. Pracodawca musi poprosić o złożenie oświadczenia, z którego będzie wynikało na przykład to, z ilu osób składa się jego gospodarstwo domowe, jaki jest dochód na osobę w tym gospodarstwie oraz to, czy jego członkowie zmagają się z jakąś szczególnie trudną sytuacją życiową, np. chorobą czy niepełnosprawnością. Ma nie tylko takie prawo, ale również obowiązek. Jeżeli pracownik odmawia współpracy w tym zakresie i nie chce złożyć oświadczenia, które jest niezbędne do ustalenia kryterium socjalnego, wyjście jest jedno – nie można przyznać mu świadczenia z ZFŚS. Nie będzie to w żadnym razie przejawem dyskryminacji czy nierównego traktowania. Korzystanie z funduszu jest prawem, a nie obowiązkiem osób uprawnionych. Jeśli chcą one z tego prawa korzystać, muszą dostosować się do obowiązujących w tym zakresie wymagań sformułowanych w przepisach rangi ustawowej. Jeśli nie chcą tego zrobić, należy traktować to jako rezygnację ze skorzystania z tego prawa.