Świadczenie wspierające: Algorytm przyznawania punktów. Formularz. Test 32 czynności [rozporządzenie Dz.U. poz. 2581]

Komisja przeprowadza test 32 czynności.

Szczegółowe standardy w zakresie ustalania poziomu potrzeby wsparcia i jej poziomu

Przy ocenie, przez skład ustalający, zdolności osoby zainteresowanej do samodzielnego wykonywania czynności

związanych z obszarami codziennego funkcjonowania, w odniesieniu do każdej ocenianej czynności bierze się pod uwagę:

1) zdolność osoby zainteresowanej do świadomego i samodzielnego zainicjowania wykonania czynności;

2) zdolność osoby zainteresowanej do celowego, efektywnego i bezpiecznego wykonywania czynności w standardowym czasie uwzględniając wiek osoby zainteresowanej;

3) zdolność osoby zainteresowanej do kontrolowania wykonywania czynności od jej rozpoczęcia do jej zakończenia; 

4) konieczność wsparcia osoby zainteresowanej przez inną osobę lub technologię wspomagającą;

5) niewykonanie czynności przez osobę zainteresowaną z przyczyn niezwiązanych z niepełnosprawnością;

6) nieutrwalony stan zdrowia osoby zainteresowanej niezwiązany z niepełnosprawnością.

Pozostałe czynności od 7 do 32 w poniższym PDF.

Polecamy też artykuł o trzech wzorach stosowanych w procedurze przyznawania świadczenia wspierającego:

Trzy wzory dla świadczenia wspierającego: wniosek (PPW) i kwestionariusz (PPW-K) i formularz dla zespołu ds. orzekania. Ściągnij [Word, PDF]

Pełna treść rozporządzenia o punktach dla świadczenia wspierającego w PDF

Świadczenie wspierające ma wartość od 40 proc. do 220 proc. renty socjalnej:

1) 220% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 95 do 100 punktów w skali potrzeby wsparcia (około 3495 zł wyliczone w odniesieniu do wysokości renty socjalnej z 2023 r.),

2) 180% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 90 do 94 punktów w skali potrzeby wsparcia,

3) 120% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 85 do 89 punktów w skali potrzeby wsparcia, 

4) 80% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 80 do 84 punktów w skali potrzeby wsparcia, 

5) 60% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 75 do 79 punktów w skali potrzeby wsparcia, 

6) 40% renty socjalnej – jeżeli w decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia potrzebę tę określono na poziomie od 70 do 74 punktów w skali potrzeby wsparcia.

Etapy przyznawania i wypłaty świadczenia wspierającego:

• od 1 stycznia 2024 r. - osoby od 87-100 punktów;
• od 1 stycznia 2025 r. - osoby od 78 do 86 pkt;
• od 1 stycznia 2026 r. - osoby od 70 do 77 pkt.

Nowy algorytm przyznawania punktów: Wartości punktowe - zasady

Zasada 1 Wartość punktową potrzeby wsparcia dla każdej czynności związanej z obszarami codziennego funkcjonowania określa się jako iloczyn współczynnika określającego zdolność do samodzielnego wykonywania czynności, rodzaju wymaganego wsparcia, współczynnika częstotliwości wymaganego wsparcia i wagi przypisanej do danej czynności. Iloczyn zaokrągla się do tysięcznych części w górę.

Zasada 2 Wartość punktową potrzeby wsparcia dla każdej czynności związanej z obszarami codziennego funkcjonowania, jeżeli potrzeba wsparcia występuje więcej niż w jednym rodzaju niepełnosprawności, określa się jako iloczyn najwyższej ustalonej wartości współczynnika rodzaju wymaganego wsparcia spośród rodzajów niepełnosprawności, najwyższej ustalonej wartości współczynnika częstotliwości wymaganego wsparcia spośród rodzajów niepełnosprawności i wagi przypisanej do danej czynności. Iloczyn zaokrągla się do tysięcznych części w górę.

Zasada 3 Poziom potrzeby wsparcia jest wyrażony wartością punktową stanowiącą sumę 25 najwyższych iloczynów ustalonych dla czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania. Suma jest zaokrąglana do pełnej wartości punktowej w górę.

Zasada 4 Czynności związane z obszarami codziennego funkcjonowania, opisy tych czynności, rodzaje niepełnosprawności, zdolność do samodzielnego wykonywania czynności, rodzaje wymaganego wsparcia i określenie jego częstotliwości, wraz z przypisanymi wartościami wag i współczynników, określa formularz, stanowiący załącznik do rozporządzenia

Obszary codziennego funkcjonowania

Potrzebę wsparcia ustala się przez ocenę w następujących czynnościach związanych z obszarami codziennego funkcjonowania:

1) zmiana pozycji ciała – polegająca na zdolności do dokonywania dowolnej zmiany pozycji swojego ciała w przestrzeni, w tym zdolności do przyjmowania i powrotu do pozycji stojącej, siedzącej lub leżącej oraz przyjmowania, i powrotu do spoczynkowej pozycji ciała;

2) poruszanie się w znanym środowisku – polegające na zdolności do chodzenia i poruszania się w obrębie mieszkania lub domu, z uwzględnieniem wchodzenia i schodzenia ze schodów, docierania do wszystkich pomieszczeń w zamieszkiwanym mieszkaniu lub domu oraz poruszania się w bezpośrednim otoczeniu mieszkania lub domu; 

3) poruszanie się w nieznanym środowisku – polegające na zdolności do poruszania się w mieszkaniu lub domu innej osoby, budynkach użyteczności publicznej i na zewnątrz tych budynków oraz zdolności do pokonywania barier architektonicznych i omijania przeszkód zlokalizowanych w nieznanym jej środowisku;

4) sięganie, chwytanie i manipulowanie przedmiotami użytkowymi – polegające na zdolności do precyzyjnego używania ręki, w tym do chwytania, manipulowania, wypuszczania i odstawiania przedmiotów na miejsce w domu i poza nim, wykonywania precyzyjnych ruchów palcami rąk oraz zdolności do omijania przeszkód podczas wykonywania tych czynności;

5) przemieszczanie się środkami transportu – polegające na zdolności do przemieszczania się różnymi środkami transportu jako pasażer podczas przejazdu samochodem oraz korzystania ze środków transportu publicznego, w szczególności takich jak taksówka, autobus, pociąg, samolot, w tym również podczas dużego natężenia ruchu;

6) klasyfikacja docierających bodźców – polegająca na zdolności do rozumienia znaczenia bodźców, komunikatów oraz informacji docierających do osoby zainteresowanej różnymi kanałami komunikacji, na przykład przez przekaz mówiony, pisany lub gesty, zdolności do identyfikacji źródła docierającego bodźca oraz oceny bodźca pod względem jego bezpieczeństwa dla tej osoby.

Wykaz pozostałych czynności w poniższym artykule:

Ocena zdolności osoby niepełnosprawnej do samodzielnego funkcjonowania 

Zdolność osoby zainteresowanej do samodzielnego wykonywania czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania jest oceniana przez skład ustalający w każdym przypadku w odniesieniu do niepełnosprawności: fizycznej, psychicznej, intelektualnej lub sensorycznej.

Przy ocenie zdolności osoby zainteresowanej do samodzielnego wykonywania czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania, komisja/zespół bierze pod uwagę, adekwatnie do wieku, w zakresie niepełnosprawności:

1) fizycznej – możliwość wykonywania i koordynowania czynności w zakresie zaangażowania struktur ciała związanych z ruchem, siły mięśni szkieletowych, funkcji ruchowej i manipulacyjnej, innych struktur i powiązanych z nimi funkcji ciała oraz występujące u osoby ograniczenia bólowe;

2) psychicznej – wolę i świadomość wykonywania czynności, zdolność do podejmowania racjonalnych decyzji lub wyrażenia woli wykonania czynności, zdolność dostosowania zachowania do obowiązujących norm społecznych, zdolność rozumienia znaczenia wykonywanej czynności oraz znaczenia konsekwencji jej wykonania lub zaniechania;

3) intelektualnej – możliwość nabywania wiedzy i wykorzystania nabytej wiedzy do wykonywania czynności, rozumienie znaczenia wykonywanej czynności, konsekwencji wykonywania czynności lub jej zaniechania oraz zdolność do podejmowania decyzji dotyczących własnej osoby lub wyrażenia woli wykonywania czynności;

4) sensorycznej – możliwość odbierania, przekazywania, przetwarzania i interpretowania zewnętrznych bodźców sensorycznych dostarczanych organizmowi przez narządy zmysłów.

Wagi jak liczyć?

Każdej czynności związanej z obszarami codziennego funkcjonowania jest przypisana określona waga w wartości 4 punktów.

Dla każdej czynności związanej z obszarami codziennego funkcjonowania, jeżeli osoba zainteresowana nie ma zdolności do samodzielnego wykonania czynności, określa się rodzaj wymaganego wsparcia oraz częstotliwość wymaganego wsparcia, którym jest przypisana określona wartość punktowa.

Rodzajami wymaganego wsparcia są (§ 11 ust. 5 rozporządzenia):

1) wsparcie towarzyszące:

a) w przypadku niepełnosprawności fizycznej – oznacza konieczność stymulacji lub instruowania osoby werbalnie lub gestem podczas samodzielnego wykonywania przez nią czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania lub przygotowanie elementów niezbędnych do samodzielnego wykonywania przez tę osobę czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania,

b) w przypadku niepełnosprawności sensorycznej – oznacza konieczność dostarczenia osobie informacji niezbędnych do samodzielnego wykonywania przez nią czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania za pomocą dostępnego kanału komunikacyjnego w połączeniu z przygotowaniem lub bez przygotowania elementów niezbędnych do samodzielnego wykonywania przez nią czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania,

c) w przypadku niepełnosprawności intelektualnej – oznacza konieczność instruowania lub ukierunkowania osoby w podejmowaniu decyzji, wskazywania osobie kolejnych etapów czynności w przypadku wykonywania czynności złożonej lub koordynowania działań osoby podczas samodzielnego wykonywania przez nią czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania lub konieczność instruowania osoby w celu zapobiegnięcia wystąpienia niebezpiecznych następstw zachowań osoby,

d) w przypadku niepełnosprawności psychicznej – oznacza konieczność stymulacji osoby w celu zainicjowania samodzielnego wykonania czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania w połączeniu z przygotowaniem lub bez przygotowania elementów niezbędnych do samodzielnego wykonywania przez osobę czynności, lub instruowania osoby w celu zapobiegnięcia wystąpienia niebezpiecznych następstw jej zachowań;

2) wsparcie częściowe – oznacza konieczność współpracy z osobą przy częściowym lub całkowitym wykonywaniu przez nią czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania w połączeniu z przygotowaniem lub bez przygotowania elementów niezbędnych do wykonywania tych czynności, lub konieczność współpracy z osobą w celu zapobiegnięcia wystąpienia niebezpiecznych następstw jej zachowań, lub konieczność częściowej kompensacji funkcji organizmu przez stosowanie technologii wspomagających;

3) wsparcie pełne – oznacza konieczność całkowitego wyręczenia osoby w wykonywaniu czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania przez inną osobę, w związku z całkowitym brakiem jej zdolności do samodzielnego wykonywania czynności związanych z obszarami codziennego funkcjonowania lub konieczność całkowitej kompensacji funkcji organizmu przez stosowanie technologii wspomagających;

4) wsparcie szczególne – oznacza konieczność udzielenia osobie jednego z rodzajów wymaganego wsparcia, o których mowa w ust. 5 pkt 1–3, w połączeniu z koniecznością stosowania rozwiązań niezbędnych, w szczególności technologii wspomagających, do podtrzymania lub całkowitej kompensacji podstawowych funkcji organizmu, lub zapewniania bezpieczeństwa własnego lub innych osób, w sytuacji prezentowania przez osobę zachowań niebezpiecznych, agresywnych lub oporujących.

Każdemu rodzajowi wymaganego wsparcia jest przypisany określony współczynnik:

1) 0,80 – w przypadku wsparcia towarzyszącego, o którym mowa w ust. 5 pkt 1;

2) 0,90 – w przypadku wsparcia częściowego, o której mowa w ust. 5 pkt 2;

3) 0,99 – w przypadku wsparcia pełnego, o której mowa w ust. 5 pkt 3;

4) 1,00 – w przypadku wsparcia szczególnego, o którym mowa w ust. 5 pkt 4.

Każdemu rodzajowi wymaganego wsparcia jest przypisana częstotliwość wymaganego wsparcia odpowiadająca częstości przypadków, w których osoba zainteresowana nie ma zdolności do samodzielnego wykonania określonej czynności związanej z obszarami codziennego funkcjonowania, w wymiarze:

1) czasami;

2) często;

3) bardzo często;

4) zawsze.

Każdemu wymiarowi częstotliwości wymaganego wsparcia przypisany zostaje określony współczynnik:

1) 0,50 – w przypadku, o którym mowa w ust. 7 pkt 1;

2) 0,75 – w przypadku, o którym mowa w ust. 7 pkt 2;

3) 0,95 – w przypadku, o którym mowa w ust. 7 pkt 3;

4) 1,00 – w przypadku, o którym mowa w ust. 7 pkt 4.

Świadczenie wspierające - Formularz

Formularz wypełni zespół ds. orzekania o niepełnosprawności. Wzór poniżej do ściągnięcia w formacie PDF.

Publikacje Infor.pl o świadczeniu wspierającym