REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Specustawa: TK związał nawet 12 lat zaniżania emerytur z 2013 r. Rząd chce przeliczać emerytury po datach urodzin. Bez wyrównanie i odsetek

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
TK oderwał krzywdy emerytów od daty urodzin. Rząd inaczej. Specustawa tylko dla roczników 1954-1959 (kobiety) i 1949-1952 oraz (mężczyźni)
TK oderwał krzywdy emerytów od daty urodzin. Rząd inaczej. Specustawa tylko dla roczników 1954-1959 (kobiety) i 1949-1952 oraz (mężczyźni)
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

10 wątpliwości wobec założeń do projektu ustawy naprawczej dla innych roczników – problem art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej. Rząd przedstawił założenia do projektu ustawy naprawczej, mającej na celu rozwiązanie problemu wcześniejszych emerytów, którzy zostali poszkodowani przez art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej. W artykule analizuję przedstawione przez rząd założenia w kontekście ustawy naprawczej dla rocznika 1953 oraz zapadających aktualnie wyroków sądów powszechnych.

Autor artykułu: dr Andrzej Hańderek, radca prawny (opr. redakcyjne Tomasz Król)

REKLAMA

Z założeniami do projektu można zapoznać się tutaj:

Przykład

https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-ustalaniu-wysokosci-emerytur-z-funduszu-ubezpieczen-spolecznych-dla-osob-ktore-do-dnia-6-czerwca-2012-r-przeszly-na-emerytury-na-zasadach-obowiazujacych-osoby-urodzone-przed-1-stycznia-1949-r

Z przyszłej ustawy skorzystają tylko:

1) kobiety z roczników 1954-1959 oraz

2) mężczyzni z roczników 1949-1952 oraz 1954.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. nie ma takiego określenia osób poszkodowanych. Wyrok przyznał ochronę konstytucyjną osobom, które były na wcześniejszej emeryturze przed 1 stycznia 2013 roku. Wobec nich zastosowano art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej finalnie pomniejszając wartość emerytury w okresie sięgającym nawet 12 lat.

Nie ma wyrównania i odsetek

Pobieżna analiza (na analizę właściwą przyjdzie czas po opublikowaniu projektu ustawy) założeń do projektu ustawy budzi kilka zasadniczych wątpliwości, tj.:

  1. Projektodawca przywołując ustawę naprawczą dla rocznika 1953 pomija istotną jej część, która stanowiła o wyrównaniach dla poszkodowanych emerytów z tego rocznika. W projektowanej ustawy nie przewiduje się żadnego wyrównania ani przyznania odsetek.

TK oderwał krzywdy emerytów od daty urodzin. Specustawa jednak tylko dla roczników 1954-1959 (kobiety) i 1949-1952 oraz 1954 (mężczyźni)

  1. Projektowane zmiany mają dotyczyć wyłącznie kobiet z roczników 1954-1959 oraz mężczyzn z roczników 1949-1952 oraz 1954, w sytuacji gdy grupa poszkodowanych wcześniejszych emerytów jest znacznie większa i nie ma znaczenia rocznik poszkodowanego emeryta, a wyłącznie fakt, czy na wcześniejszą emeryturę przeszedł przed 1 stycznia 2013 roku, a powszechny wiek emerytalny osiągnął po 1 stycznia 2013 roku i w związku z tym, miał zastosowany mechanizm potrąceniowy z art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej.

Projektodawca wyklucza kobiety z roczników 1949-1952 pomimo, że w ich przypadku również doszło do naruszenia szeregu standardów konstytucyjnych, tj. zasady zaufania obywatela do państwa i prawa, zasady bezpieczeństwa prawnego, zasady ochrony praw słusznie nabytych, równości wobec prawa i niedyskryminacji, zasady państwa prawnego, zasady określoności ustawowej ingerencji w sferę konstytucyjnych wolności i praw jednostki.

Czy specustawa jest rzeczywiście potrzebna? Można znowelizować już obowiązujące przepisy

  1. Projektodawca wskazuje, iż brak jest możliwości osiągnięcia celów ustawy za pomocą innych środków niż proponowana ustawa, w sytuacji gdy rozwiązanie legislacyjne istnieje już obecnie w ustawie emerytalnej, tj. art. 194i oraz 194j. Wystarczy skorzystać z tych konstrukcji prawnych.

Co istotne, wskazana koncepcja nie jest niczym nowym, gdyż próba jej wdrożenia miała miejsce w 2020 roku. Senat przesłał wówczas do Sejmu senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druk nr 647) https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/druk.xsp?nr=647, który miał na celu poprawę sytuacji emerytów z „innych roczników” również poszkodowanych przez art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, na wzór rozwiązania przewidzianego dla rocznika 1953.

Senat zaproponował, aby po art. 194j ustawy emerytalnej dodać art. 194k w brzmieniu:

Problem sztucznej kapitalizacji świadczenia

  1. Projektodawca wskazuje, że ustawa ma rozwiązać problem „efektu sztucznej kapitalizacji świadczenia”, w sytuacji gdy taki efekt funkcjonuje obecnie na gruncie innych przepisów ustawy emerytalnej i ustawodawcy taka sytuacja nie przeszkadza, tj. art. 194i, 194j, art. 26 c ustawy emerytalnej.

Nieuwzględnianie waloryzacji rocznych kapitału początkowego i składek w okresie pobierania emerytury wcześniejszej

  1. Projektodawca przewiduje wprowadzenie diametralnej zmiany zasad ustalenia emerytury w wieku powszechnym poprzez nieuwzględnianie waloryzacji rocznych kapitału początkowego i składek w okresie pobierania emerytury wcześniejszej do momentu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, co w znacząco niekorzystny sposób, wpłynie na ostateczną wysokość emerytury.

Średnia dalsza długość życia - niekorzystnie przeliczana

  1. Projektodawca przewiduje wprowadzenie diametralnej zmiany zasad ustalenia emerytury w wieku powszechnym dla osób, które pierwszy raz będą miały przyznaną emeryturę, tj. projektodawca chce, aby przyjąć fikcję prawną złożenia wniosku na dzień ukończenia powszechnego wieku emerytalnego. Taki zabieg legislacyjny będzie skrajnie niekorzystny dla tych osób, albowiem średnia dalsza długość życia, która jest elementem składowym sposobu obliczenia emerytury będzie wyższa, co przełoży się na niższą emeryturę.

Dlaczego tylko rocznik 1953 otrzymał tak korzystne zasady

  1. Projektodawca niejako „na siłę” chce udowodnić, że problem wcześniejszych emerytów z rocznika 1953 był odmienny, niż ten dotyczący „innych roczników”. Uważam, że wynika to z faktu, iż wobec emerytów z rocznika 1953 ustawodawca wprowadził bardzo korzystne regulacje (art. 194i oraz 194j ustawy emerytalnej), czego nie chce obecnie dokonać w przypadku „innych roczników”, a jednocześnie ma świadomość, że odmienna regulacja wprost naruszy wywodzoną z art. 32 Konstytucji RP zasadę równości, która znajduje swój bezpośredni wyraz w art. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, łącznie z możliwością dochodzenia roszczeń przez emerytów z tego tytułu.

Błędy redakcyjne w założeniach specustawy?

  1. Projektodawca nie ustrzegł się błędów redakcyjnych w opracowanym materiale, gdzie piszę, iż: „Natomiast ubezpieczeni, których dotyczą proponowane regulacje, pomimo że również w chwili ustalania prawa do emerytury powszechnej nie mieli świadomości konsekwencji jej pobierania dla wysokości ich emerytury powszechnej mieli znacznie więcej czasu na zapoznanie się z nowymi regulacjami prawnymi i przystosowanie się do nowej sytuacji”. Pogrubione sformułowanie „emerytury powszechnej” miało raczej dotyczyć emerytury wcześniejszej, w obecnym kształcie zdanie to jest bezsensowne.

Im art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej ten dłużej obowiązywał, tym zdaniem projektodawcy, głębokość naruszenia prawa jest mniejsza

  1. Projektodawca poszukując „na siłę” argumentów na rzecz tezy o odmiennej sytuacji rocznika 1953 wobec „innych roczników”, stworzył koncepcję „głębokości naruszenia”. Głębokość tę w ocenie projektodawcy powinno mierzyć się czasem obowiązywania niekonstytucyjnego art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej. Im artykuł ten dłużej obowiązywał, tym zdaniem projektodawcy, głębokość jest mniejsza. Trudno w jakikolwiek sposób skomentować tę koncepcję, jedynie co przychodzi mi do głowy, to pytanie, jaka będzie głębokość naruszenia projektowanej ustawy, albowiem jeżeli wejdzie w życie w zakładanym kształcie, to w mojej ocenie, ponownie naruszy prawa emerytów i to w sposób bardzo głęboki.

Pozostaje mieć nadzieję, że na etapie dalszego procesu legislacyjnego proponowane założenia zostaną poprawione.

Waloryzacja kapitału i składek, pomniejszenie podstawy obliczenia emerytury w wieku powszechnym, wyrównanie, odsetki

Poniżej przedstawiam zestawienie założeń do projektu ustawy względem ustawy naprawczej dla rocznika 1953 oraz orzecznictwa sądów powszechnych.

W zestawieniu analizie poddam 4 zagadnienia, tj.:

  1. waloryzacja kapitału i składek (skrót: WKS)
  2. zakres sumy kwot pobranych wcześniejszych emerytur, o jakie pomniejszono podstawę obliczenia emerytury w wieku powszechnym (skrót: Z);
  3. wyrównanie (skrót: W);
  4. odsetki (skrót: O). 

Zagadnienie

Założenia do projektu

Ustawa naprawcza dla 1953

Orzecznictwo sądów powszechnych

WKS

Częściowy brak waloryzacji

Pełna waloryzacja

Pełna waloryzacja

Z

Pełny zakres sumy kwot pobranych wcześniejszych emerytur

Pełny zakres sumy kwot pobranych wcześniejszych emerytur

Pełny lub częściowy zakres sumy kwot pobranych wcześniejszych emerytur

W

Brak wyrównania

Wyrównanie od daty przyznania emerytury w wieku powszechnym

Wyrównanie w dwóch wariantach:

- 3 lata wstecz od miesiąca złożenia wniosku o ponowne obliczenie emerytury

- od miesiąca złożenia wniosku o ponowne obliczenie emerytury

O

Brak

Brak

Brak odsetek lub odsetki od 4 lipca 2024 r., tj. 30 dni od wydania wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20

Polecamy VAT 2025. Podatki część 2

Więcej informacji w temacie wyroku TK z dnia 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20, w tym propozycję wniosku o ponowne przeliczenie emerytury oraz propozycję odwołania od decyzji odmownej ZUS, można przeczytać na stronie kancelarii pod linkiem:
https://ahanderek.pl/temat-wczesniejsze-emerytury-sk-140-20.html

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sąd w Warszawie pyta TSUE o WIBOR. Czy bank jasno informował konsumentów o ryzyku i zasadach ustalania zmiennego oprocentowania kredytu? Komentarz radcy prawnego

W dniu 30 czerwca 2025 roku, Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie wydał postanowienie w sprawie II C 1440/24, w którym sformułował pytania prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczące wskaźnika WIBOR. Uzasadnienie tego postanowienia komentuje dla infor.pl Beata Strzyżowska, radca prawny, której Kancelaria reprezentuje kredytobiorców w tej sprawie.

Młodsi i bardziej zadłużeni – multidłużnicy w Polsce

Profil polskiego multidłużnika wyraźnie się zmienia. Coraz większą część tej grupy stanowią młodsi konsumenci, a udział kobiet systematycznie maleje. W ciągu trzech lat udział osób w wieku 18–25 lat wzrósł sześciokrotnie, a w grupie 26–35 lat o ponad 7 pkt proc. Mężczyźni nie tylko stanowią większość, lecz także odpowiadają za coraz większą część zadłużenia. Szczegóły analizy poniżej.

Przepada świadczenie wspierające. Umierają kolejne osoby niepełnosprawne. Co na to sądy?

Wszyscy wiemy, że przyznawanie świadczenie wspierającego obciąża przewlekłość. Okres oczekiwanie na przyznanie punktów w ramach poziomu potrzeby wsparcia wynosi w skrajnych przypadkach rok. Na punkty czekają osoby niepełnosprawne w tak poważnych stanach (i sędziwym wieku), że część z nich umiera. Ostrzegano przed takimi sytuacjami jeszcze przed wprowadzeniem świadczenia wspierającego. Niestety te obawy się spełniły. W efekcie rodziny osób zmarłych idą do sądu bo świadczenie wspierające ... przepada. Przykład takiej sytuacji poniżej.

Zasiłek z MOPS? Tak, ale pamiętaj o wywiadzie środowiskowym

Osoby ubiegające się o świadczenia z pomocy społecznej często zapominają o ważnej roli, jaką odgrywa rodzinny wywiad środowiskowy. Jest to podstawowe narzędzie, które pozwala na ocenę sytuacji majątkowej i rodzinnej. Kto i gdzie przeprowadza taki wywiad? Czy jest on obowiązkowy?

REKLAMA

MOPS od 10 lat naruszają prawo wbrew TK. Nie ma limitu 18 lat przy świadczeniu pielęgnacyjnym (starym) [osoba niepełnosprawna, stopień znaczny)

Nieufność staruszki z demencją (osoba niepełnosprawna, stopień znaczny) jest dodatkowym argumentem dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. Bo staruszka ufa tylko swojej córce. I nie może wykonywać czynności opiekuńczych nikt inny. To ciekawostka z omówionego w artykule wyroku sądu. Wyrok ten pokazuje jednak stały problem z MOPS - urzędnicy wiedzą o tym, że nie ma limitu wieku (18 lat dla osoby nieuczącej się) przy świadczeniu pielęgnacyjnym (jako data powstania niepełnosprawności. Ale wciąż ten limit stosują. To karygodne. Bo wynika to w mojej ocenie z obawy, że wojewoda odbierze gminom pieniądze na świadczenie pielęgnacyjne albo RIO zarzucą gminie naruszenie zasad gospodarki środkami publicznymi - bo przepisy wciąż mówią o limicie 18 lat, a to że limit nie obowiązuje wynika z wyroku TK, którego Sejm nigdy nie przełożył na nowelizację przepisów

Kłopoty ze skargą na MOPS za odebrany zasiłek pielęgnacyjny 215,84 zł. Tylko ePUAP albo papierowy dokument

W przepisach jest pułapka. Jeżeli spierasz się o zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) z MOPS to nie można obecnie wnosić elektronicznie pism do sądu z nowym systemem e-Doręczenia. Będzie to możliwe dopiero od 2029 r. (o czym informują przepisy przejściowe, które łatwo przegapić). Można skorzystać z ePUAP. I tak wniesioną skargę na decyzję MOPS sąd przyjmie. Przez e-Doręczenia to się nie uda. W artykule przykład utraconego w ten sposób zasiłku pielęgnacyjnego. Na dziś najbezpieczniejszym prawnie sposobem wniesienia skargi na MOPS (i SKO) w sprawie zasiłku pielęgnacyjnego jest po prosty tradycyjna "papierowa" skarga.

1,1 mln osób dostanie czternastą emeryturę wcześniej. Ale nie każdy dostanie 1558,81 zł na rękę

Zakład Ubezpieczeń Społecznych kontynuuje wypłatę czternastych emerytur. Jeszcze przed najbliższym weekendem (do piątku 5 września 2025 r.) przelew na konto i przekaz pocztowy otrzyma prawie 1 mln 136 tys. osób. To emeryci i renciści, którym ZUS ustalił termin płatności głównego świadczenia na 6 dzień miesiąca.

Deregulacja: Prezydent RP Karol Nawrocki podpisał 22 postulaty [LISTA]

Zastosowanie instytucji "milczącego załatwienia sprawy" przy przekroczeniu przez urzędy czasu instrukcyjnego zawartego w przepisach, zrównanie ważności dokumentacji elektronicznej z papierową, doprecyzowanie definicji konsumenta w prawie cywilnym, certyfikowanie firm uczestniczących w przetargach publicznych, usprawnienie procedury przetargowej w przypadku jednej oferty, roczny zamiast miesięcznego limitu przychodów dla działalności nieewidencjonowanej, cyfryzacja postępowań sądowych, obowiązkowa mediacja – szybsze i tańsze rozwiązanie sporów, skuteczna ochrona spadkobierców przed nadużyciami - szybkie blokowanie rachunków osób zmarłych: to tylko kilka z 22 postulatów podpisanych przez Prezydenta RP Karola Nawrockiego.

REKLAMA

System kaucyjny w Polsce: rewolucja, która uderzy w małe sklepy?

System kaucyjny w Polsce ma ruszyć już wkrótce i zmienić sposób, w jaki oddajemy butelki i puszki. Dla dużych sieci to wyzwanie organizacyjne, ale dla małych sklepów może być prawdziwą rewolucją – od braku miejsca po dodatkowe koszty i obciążenie personelu. Czy lokalne sklepy poradzą sobie z nowymi obowiązkami?

Jak nowe przepisy dotyczące zakazu fotografowania wpłyną na branżę ochrony?

12 sierpnia 2025 r. weszły nowe przepisy dotyczące zakazu fotografowania obiektów strategicznych. Jest to kolejna nowelizacja ustawy, która nie tak dawno temu zaostrzała przepisy - obecne zmiany wprowadzają poluzowanie. O komentarz w tej sprawie poprosiliśmy Krzysztofa Modrzejewskiego, Dyrektora ds. Klientów Kluczowych, Seris Konsalnet.

REKLAMA