REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Specustawa: TK związał nawet 12 lat zaniżania emerytur z 2013 r. Rząd chce przeliczać emerytury po datach urodzin. Bez wyrównanie i odsetek

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
TK oderwał krzywdy emerytów od daty urodzin. Rząd inaczej. Specustawa tylko dla roczników 1954-1959 (kobiety) i 1949-1952 oraz (mężczyźni)
TK oderwał krzywdy emerytów od daty urodzin. Rząd inaczej. Specustawa tylko dla roczników 1954-1959 (kobiety) i 1949-1952 oraz (mężczyźni)
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

10 wątpliwości wobec założeń do projektu ustawy naprawczej dla innych roczników – problem art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej. Rząd przedstawił założenia do projektu ustawy naprawczej, mającej na celu rozwiązanie problemu wcześniejszych emerytów, którzy zostali poszkodowani przez art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej. W artykule analizuję przedstawione przez rząd założenia w kontekście ustawy naprawczej dla rocznika 1953 oraz zapadających aktualnie wyroków sądów powszechnych.

Autor artykułu: dr Andrzej Hańderek, radca prawny (opr. redakcyjne Tomasz Król)

REKLAMA

Z założeniami do projektu można zapoznać się tutaj:

Przykład

https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-ustalaniu-wysokosci-emerytur-z-funduszu-ubezpieczen-spolecznych-dla-osob-ktore-do-dnia-6-czerwca-2012-r-przeszly-na-emerytury-na-zasadach-obowiazujacych-osoby-urodzone-przed-1-stycznia-1949-r

Z przyszłej ustawy skorzystają tylko:

1) kobiety z roczników 1954-1959 oraz

2) mężczyzni z roczników 1949-1952 oraz 1954.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. nie ma takiego określenia osób poszkodowanych. Wyrok przyznał ochronę konstytucyjną osobom, które były na wcześniejszej emeryturze przed 1 stycznia 2013 roku. Wobec nich zastosowano art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej finalnie pomniejszając wartość emerytury w okresie sięgającym nawet 12 lat.

Nie ma wyrównania i odsetek

Pobieżna analiza (na analizę właściwą przyjdzie czas po opublikowaniu projektu ustawy) założeń do projektu ustawy budzi kilka zasadniczych wątpliwości, tj.:

  1. Projektodawca przywołując ustawę naprawczą dla rocznika 1953 pomija istotną jej część, która stanowiła o wyrównaniach dla poszkodowanych emerytów z tego rocznika. W projektowanej ustawy nie przewiduje się żadnego wyrównania ani przyznania odsetek.

TK oderwał krzywdy emerytów od daty urodzin. Specustawa jednak tylko dla roczników 1954-1959 (kobiety) i 1949-1952 oraz 1954 (mężczyźni)

  1. Projektowane zmiany mają dotyczyć wyłącznie kobiet z roczników 1954-1959 oraz mężczyzn z roczników 1949-1952 oraz 1954, w sytuacji gdy grupa poszkodowanych wcześniejszych emerytów jest znacznie większa i nie ma znaczenia rocznik poszkodowanego emeryta, a wyłącznie fakt, czy na wcześniejszą emeryturę przeszedł przed 1 stycznia 2013 roku, a powszechny wiek emerytalny osiągnął po 1 stycznia 2013 roku i w związku z tym, miał zastosowany mechanizm potrąceniowy z art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej.

Projektodawca wyklucza kobiety z roczników 1949-1952 pomimo, że w ich przypadku również doszło do naruszenia szeregu standardów konstytucyjnych, tj. zasady zaufania obywatela do państwa i prawa, zasady bezpieczeństwa prawnego, zasady ochrony praw słusznie nabytych, równości wobec prawa i niedyskryminacji, zasady państwa prawnego, zasady określoności ustawowej ingerencji w sferę konstytucyjnych wolności i praw jednostki.

Czy specustawa jest rzeczywiście potrzebna? Można znowelizować już obowiązujące przepisy

  1. Projektodawca wskazuje, iż brak jest możliwości osiągnięcia celów ustawy za pomocą innych środków niż proponowana ustawa, w sytuacji gdy rozwiązanie legislacyjne istnieje już obecnie w ustawie emerytalnej, tj. art. 194i oraz 194j. Wystarczy skorzystać z tych konstrukcji prawnych.

Co istotne, wskazana koncepcja nie jest niczym nowym, gdyż próba jej wdrożenia miała miejsce w 2020 roku. Senat przesłał wówczas do Sejmu senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (druk nr 647) https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/druk.xsp?nr=647, który miał na celu poprawę sytuacji emerytów z „innych roczników” również poszkodowanych przez art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, na wzór rozwiązania przewidzianego dla rocznika 1953.

Senat zaproponował, aby po art. 194j ustawy emerytalnej dodać art. 194k w brzmieniu:

Problem sztucznej kapitalizacji świadczenia

  1. Projektodawca wskazuje, że ustawa ma rozwiązać problem „efektu sztucznej kapitalizacji świadczenia”, w sytuacji gdy taki efekt funkcjonuje obecnie na gruncie innych przepisów ustawy emerytalnej i ustawodawcy taka sytuacja nie przeszkadza, tj. art. 194i, 194j, art. 26 c ustawy emerytalnej.

Nieuwzględnianie waloryzacji rocznych kapitału początkowego i składek w okresie pobierania emerytury wcześniejszej

  1. Projektodawca przewiduje wprowadzenie diametralnej zmiany zasad ustalenia emerytury w wieku powszechnym poprzez nieuwzględnianie waloryzacji rocznych kapitału początkowego i składek w okresie pobierania emerytury wcześniejszej do momentu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, co w znacząco niekorzystny sposób, wpłynie na ostateczną wysokość emerytury.

Średnia dalsza długość życia - niekorzystnie przeliczana

  1. Projektodawca przewiduje wprowadzenie diametralnej zmiany zasad ustalenia emerytury w wieku powszechnym dla osób, które pierwszy raz będą miały przyznaną emeryturę, tj. projektodawca chce, aby przyjąć fikcję prawną złożenia wniosku na dzień ukończenia powszechnego wieku emerytalnego. Taki zabieg legislacyjny będzie skrajnie niekorzystny dla tych osób, albowiem średnia dalsza długość życia, która jest elementem składowym sposobu obliczenia emerytury będzie wyższa, co przełoży się na niższą emeryturę.

Dlaczego tylko rocznik 1953 otrzymał tak korzystne zasady

  1. Projektodawca niejako „na siłę” chce udowodnić, że problem wcześniejszych emerytów z rocznika 1953 był odmienny, niż ten dotyczący „innych roczników”. Uważam, że wynika to z faktu, iż wobec emerytów z rocznika 1953 ustawodawca wprowadził bardzo korzystne regulacje (art. 194i oraz 194j ustawy emerytalnej), czego nie chce obecnie dokonać w przypadku „innych roczników”, a jednocześnie ma świadomość, że odmienna regulacja wprost naruszy wywodzoną z art. 32 Konstytucji RP zasadę równości, która znajduje swój bezpośredni wyraz w art. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, łącznie z możliwością dochodzenia roszczeń przez emerytów z tego tytułu.

Błędy redakcyjne w założeniach specustawy?

  1. Projektodawca nie ustrzegł się błędów redakcyjnych w opracowanym materiale, gdzie piszę, iż: „Natomiast ubezpieczeni, których dotyczą proponowane regulacje, pomimo że również w chwili ustalania prawa do emerytury powszechnej nie mieli świadomości konsekwencji jej pobierania dla wysokości ich emerytury powszechnej mieli znacznie więcej czasu na zapoznanie się z nowymi regulacjami prawnymi i przystosowanie się do nowej sytuacji”. Pogrubione sformułowanie „emerytury powszechnej” miało raczej dotyczyć emerytury wcześniejszej, w obecnym kształcie zdanie to jest bezsensowne.

Im art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej ten dłużej obowiązywał, tym zdaniem projektodawcy, głębokość naruszenia prawa jest mniejsza

  1. Projektodawca poszukując „na siłę” argumentów na rzecz tezy o odmiennej sytuacji rocznika 1953 wobec „innych roczników”, stworzył koncepcję „głębokości naruszenia”. Głębokość tę w ocenie projektodawcy powinno mierzyć się czasem obowiązywania niekonstytucyjnego art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej. Im artykuł ten dłużej obowiązywał, tym zdaniem projektodawcy, głębokość jest mniejsza. Trudno w jakikolwiek sposób skomentować tę koncepcję, jedynie co przychodzi mi do głowy, to pytanie, jaka będzie głębokość naruszenia projektowanej ustawy, albowiem jeżeli wejdzie w życie w zakładanym kształcie, to w mojej ocenie, ponownie naruszy prawa emerytów i to w sposób bardzo głęboki.

Pozostaje mieć nadzieję, że na etapie dalszego procesu legislacyjnego proponowane założenia zostaną poprawione.

Waloryzacja kapitału i składek, pomniejszenie podstawy obliczenia emerytury w wieku powszechnym, wyrównanie, odsetki

Poniżej przedstawiam zestawienie założeń do projektu ustawy względem ustawy naprawczej dla rocznika 1953 oraz orzecznictwa sądów powszechnych.

W zestawieniu analizie poddam 4 zagadnienia, tj.:

  1. waloryzacja kapitału i składek (skrót: WKS)
  2. zakres sumy kwot pobranych wcześniejszych emerytur, o jakie pomniejszono podstawę obliczenia emerytury w wieku powszechnym (skrót: Z);
  3. wyrównanie (skrót: W);
  4. odsetki (skrót: O). 

Zagadnienie

Założenia do projektu

Ustawa naprawcza dla 1953

Orzecznictwo sądów powszechnych

WKS

Częściowy brak waloryzacji

Pełna waloryzacja

Pełna waloryzacja

Z

Pełny zakres sumy kwot pobranych wcześniejszych emerytur

Pełny zakres sumy kwot pobranych wcześniejszych emerytur

Pełny lub częściowy zakres sumy kwot pobranych wcześniejszych emerytur

W

Brak wyrównania

Wyrównanie od daty przyznania emerytury w wieku powszechnym

Wyrównanie w dwóch wariantach:

- 3 lata wstecz od miesiąca złożenia wniosku o ponowne obliczenie emerytury

- od miesiąca złożenia wniosku o ponowne obliczenie emerytury

O

Brak

Brak

Brak odsetek lub odsetki od 4 lipca 2024 r., tj. 30 dni od wydania wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20

Polecamy VAT 2025. Podatki część 2

Więcej informacji w temacie wyroku TK z dnia 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20, w tym propozycję wniosku o ponowne przeliczenie emerytury oraz propozycję odwołania od decyzji odmownej ZUS, można przeczytać na stronie kancelarii pod linkiem:
https://ahanderek.pl/temat-wczesniejsze-emerytury-sk-140-20.html

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

Koniec ze swobodnym obrotem gotówką: zgłoszenie obowiązkowe, odbiór tylko osobiście. Jakiej kwoty już nie wypłacisz bez formalności?

Coraz bardziej restrykcyjne stają się ograniczenia w obrocie gotówką – zarówno dla firm, jak i osób fizycznych. W Polsce przedsiębiorstwa już nie mogą realizować transakcji między sobą za więcej niż 15 000 zł gotówką, a od 2027 r. w całej Unii będą obowiązywały limity na maks. 10 000 € (z możliwością obniżenia do 3 000 €) . Co więcej, poza już obowiązującymi lub dopiero nadchodzącymi limitami, wprowadzane są nowe – niespotykane wcześniej rozwiązania. Wszystko „w trosce o walkę z finansowaniem terroryzmu".

Kalendarz roku szkolnego 2025/2026: Uczniów czekają zmiany, które dotyczą nie tylko ferii

Nowy rok szkolny 2025/2026 przyniesie uczniom i nauczycielom nie tylko znane terminy przerw i ferii, ale również istotne zmiany w organizacji zajęć. Modyfikacjom ulegną lekcje religii i etyki, pojawi się też nowy przedmiot – edukacja zdrowotna. Warto poznać szczegóły, ponieważ będą one miały bezpośredni wpływ na codzienne życie szkolne.

REKLAMA

Wysokość alimentów w 2025 r. według nowej tablicy alimentacyjnej [Przykład]

Ministerstwo Sprawiedliwości zaprezentowało nową tablicę alimentacyjną. Co istotne, nie ma ona charakteru wiążącego. Jak podkreśla resort, tabele będą narzędziem pomocowym dla sędziów i uczestników postępowania.

Polacy chcą szybko na emeryturę, ale nie chcą przestać żyć aktywnie. Tylko nieliczni pracują po 60-tce

Choć prawo pozwala łączyć emeryturę z pracą, robi to zaledwie 11,6 proc. Polaków w wieku 50–74 lat. Ponad połowa osób zbliżających się do wieku emerytalnego nie wyobraża sobie dalszej aktywności zawodowej. Eksperci ostrzegają: bez zachęt do pracy po 60. roku życia system emerytalny może się nie utrzymać.

Nowe prawo planistyczne 2026: Co oznacza dla właścicieli gruntów rolnych? Ekspert wyjaśnia

Najistotniejszą zmianą wydaje się fakt, iż „dla właścicieli gruntów rolnych tych najlepszych klas bonitacyjnych, położonych poza granicami miast zasadniczo do czasu uchwalenia planu ogólnego nie będzie możliwe uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, a więc i faktyczne odrolnienie nieruchomości.” – mówi Barbara Pancer w wywiadzie z ekspertem INFOR, [Radca prawny, local partner w warszawskiej praktyce nieruchomości kancelarii Greenberg Traurig].

Rekonstrukcja rządu stała się faktem. Premier Donald Tusk ogłosił: mniej ministrów, więcej odpowiedzialności, nowa jakość zarządzania państwem

Rekonstrukcja rządu: „Porządek, bezpieczeństwo i przyszłość” – to trzy filary, które mają kierować nowym gabinetem Donalda Tuska. Premier ogłosił zmniejszenie liczby ministrów konstytucyjnych z 26 do 21, utworzenie nowych superministerstw, powołanie kontrolingu pracy ministrów i całkowicie nowe podejście do energetyki, finansów i relacji międzynarodowych.

REKLAMA

Niższa renta: dla jednych tak a dla drugich nie. RPO interweniuje

Niższa renta: dla jednych tak a dla drugich nie. RPO interweniuje - dlaczego? Chodzi o osiemnaste urodziny i rentę rodzinną. Mówi się, że 18-stka to symboliczny próg dorosłości, czas nowych praw, ale też i obowiązków. Chociaż dla większości młodych ludzi to radosny moment, to istnieje jednak grupa, dla której ten dzień, zamiast otwierać nowe możliwości, przynosi pewne bolesne finansowe rozczarowanie. Chodzi o rentę rodzinną, która dla niektórych nie jest już tak wysoka, jak przed ukończeniem 18. roku życia.

Rewolucja technologiczna bez kobiet? Sztuczna inteligencja może pogłębić nierówności

Rewolucja technologiczna bez kobiet? Sztuczna inteligencja może pogłębić nierówności, chociaż sektor sztucznej inteligencji woła o nowych specjalistów, ale kobiet wciąż jest w nim jak na lekarstwo. Choć to one częściej niż mężczyźni kończą studia wyższe, rzadziej wybierają karierę w branży technologicznej. Jaki będzie miało to wpływ na sytuację kobiet na rynku pracy?

REKLAMA