Tytuł egzekucyjny i tytuł wykonawczy

Elementy tytułu egzekucyjnego

Z tytułu egzekucyjnego musi wynikać, kto jest wierzycielem, kto dłużnikiem oraz jaka jest treść świadczenia (czyli najczęściej wysokość zadłużenia).

Treść świadczenia oraz osoby stron (dłużnik i wierzyciel) powinny być wyraźnie oznaczone, by organ egzekucyjny nie miał, co do nich żadnych wątpliwości (organ ten nie może domyślać się treści tytułu czy w inny sposób go interpretować).

Tak więc nie może być uznany za tytuł egzekucyjny dokument, w który sąd orzekł „zwrot kwoty pożyczonej od X-a” (bez wskazania kwoty) lub zasądził świadczenie od „spadkobierców Y-ka” (bez wskazania konkretnej osoby).

Ponadto w tytule egzekucyjnym może znaleźć się m.in.:

• termin spełnienia świadczenia (np. wyrok, w którym sąd rozłożył na raty zasadzone świadczenia);
• warunek od zaistnienia, którego uzależnione jest spełnienie świadczenia (np. wyrok, w którym obowiązek wypłaty wynagrodzenia pracownikowi został uzależniony od podjęcia przez niego pracy);
• ograniczenie odpowiedzialności dłużnika, (np. w wyroku określono, iż spadkobierca dłużnika ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do określonej wysokości);
• termin, do którego wierzyciel może wystąpić o klauzulę wykonalności.

Tytuł wykonawczy stanowi podstawę do prowadzenia egzekucji z reguły o całe objęte nim roszczenie i ze wszystkich części majątku dłużnika. Oznacza to, że dłużnik odpowiada za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem.

Zobacz: Postępowanie klauzulowe

Jeżeli odpowiedzialność dłużnika ogranicza się do określonych rzeczy lub części jego majątku to tytuł wykonawczy powinien określać, że dłużnikowi przysługuje prawo powoływania się na tą ograniczoną odpowiedzialność (np. dotyczy to ograniczonej odpowiedzialności majątkowej małżonka dłużnika czy ograniczonej odpowiedzialności spadkobiercy za długi spadkowe).

Organy egzekucyjne mają zakaz badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. Zakaz ten powoduje, ze zarzuty dłużnika, co do istnienia lub wysokości świadczenia stwierdzonego tytułem nie mają żadnego znaczenia w postępowaniu egzekucyjnym. Dłużnik powinien w takim wypadku złożyć powództwo opozycyjne z art. 840 Kodeksu postępowania cywilnego.

Rodzaje tytułów egzekucyjnych

Tytułami egzekucyjnymi są:

• Orzeczenie sądowe prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu (należy do nich przykładowo: wyrok, postanowienie, nakaz zapłaty);
• Ugoda zawarta przed sądem (ugoda zawarta w toku postępowania cywilnego lub karnego, odpowiadająca wymogom pisma procesowego i przewidująca obowiązek świadczenia);
• Orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające natychmiastowemu wykonaniu (należą do nich postanowienia i nakazy zapłaty, jeżeli w ich treści będzie określony obowiązek świadczenia);
• Wyrok sądu polubownego lub ugoda zawarta przed tym sądem, w tym orzeczenie wydane w arbitrażu międzynarodowym (stają się one tytułem egzekucyjnym, gdy sąd państwowy w postępowaniu klauzulowym stwierdzi ich wykonalność);
• Ugoda zawarta przed mediatorem (po jej zatwierdzeniu przez sąd ma moc ugody zawartej przed sądem, jeżeli nadaje się do egzekucji sąd nadaje jej klauzule wykonalności);
• Inne orzeczenia, ugody i akty, które z mocy ustawy podlegają wykonaniu w drodze egzekucji (np. orzeczenie sądu zagranicznego w tym orzeczenia sądu państwa - członka UE, bankowy tytuł egzekucyjny, wyciąg z listy wierzytelności w postępowaniu upadłościowym lub układowym, ostateczna decyzja administracyjna);
• Akt notarialny.