REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Powództwo o ustalenie istnienia stosunku pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Magdalena Maciągowska
Praca-ludzie/ Fot. Fotolia
Praca-ludzie/ Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Powództwo o ustalenie istnienia stosunku pracy to uprawnienie przysługujące zatrudnionym na innej podstawie niż umowa o pracę, jeśli warunki w jakich wykonują świadczenie odpowiadają stosunkowi pracy. Roszczenie to ma przeciwdziałać niezgodnemu z prawem zastępowaniu umów o pracę umowami cywilnoprawnymi.

Zgodnie z przepisem art.22 § 12 Kodeksu pracy zakazane jest zastępowanie umów o pracę umowami cywilnoprawnymi przy zachowaniu warunków, jakie spełniać powinien stosunek pracy.

REKLAMA

Pomimo tej regulacji, praktyka ta jest w obecnych czasach nagminna. Rozwiązanie takie jest bowiem niezwykle korzystne dla pracodawców, którzy zwolnieni są z większości zobowiązań, jakie ciążyłyby na nich zgodnie z przepisami prawa pracy.

Pracownik zatrudniony na podstawie umowy zlecenie czy umowy o dzieło nie będzie mógł skorzystać z płatnego urlopu, nie przysługuje mu gwarancja minimalnego wynagrodzenia, a zakończenie z nim  współpracy może nastąpić z dnia na dzień. Niestety wielu z nas godzi się na takie warunki zatrudnienia, głównie ze strachu przed bezrobociem. Często dzieje się tak, że zakres czynności wykonywanych przez osobę zatrudnioną na podstawie umowy cywilnoprawnej odpowiada w rzeczywistości stosunkowi pracy.

Powództwo o ustalenie stosunku pracy ma przeciwdziałać tym zakazanym przez prawo  praktykom i chronić interes pracowników.

Czym jest roszczenie o ustalenie istnienia stosunku pracy i komu przysługuje?

Z żądaniem ustalenia istnienia stosunku pracy można wystąpić w razie wątpliwości, że dana osoba zatrudniona była nie na podstawie umowy cywilnoprawnej lecz na podstawie umowy o pracę. Z powództwem takim można zwrócić się do sądu pod warunkiem posiadania interesu prawnego. Podmiotami uprawnionymi będą w tym przypadku:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • osoba, która twierdzi, że była stroną stosunku pracy
  • Inspektor Pracy. W tym przypadku istnieją dwie możliwości. Może żądać ustalenia istnienia stosunku pracy z  własnej inicjatywy i nie jest tu potrzebna zgoda osoby na rzecz której występuje. Może także wstąpić do już toczącego się postępowania. Wtedy zgoda powoda jest konieczna.
  • inne osoby, które wykażą swój interes prawny. Przykładowo mogą to być krewni zmarłego, który w ich mniemaniu zatrudniony był na podstawie mowy o pracę.

Z opisanym wyżej roszczeniem można wystąpić także wtedy, gdy strony nie zawarły żadnej umowy w formie pisemnej, pod warunkiem, że z okoliczności faktycznych wynika iż łączący je stosunek prawny miała charakter stosunku pracy. 

Zobacz również: Pozew o ustalenie stosunku pracy

Postępowanie przed sądem

Rozstrzygając czy dany stosunek prawny miał charakter stosunku pracy, sąd powinien zbadać:

  • wolę stron
  • cechy stosunku, który łączył strony i na tej podstawie ustalić rodzaj zatrudnienia.

W większości przypadków cechy typowe dla umów cywilnoprawnych i umów o pracę przenikają się. Wtedy sąd musi ustalić, które z tych cech mają charakter przeważający.

Zgodnie z art. 22 § 11 sama nazwa umowy nadana przez strony, nie decyduje o rzeczywistym charakterze stosunku prawnego. Najważniejsze jest ustalenie faktycznych warunków jakim odpowiadał stosunek.

Cechy stosunku pracy

Zgodnie z przepisami prawa pracy cechami charakterystycznymi dla stosunku pracy będą m.in. :

  • wykonywanie pracy osobiście
  • ciągłość świadczenia
  • podporządkowanie poleceniom pracodawcy
  • wykonywanie pracy w miejscu i czasie wskazanym przez przełożonego

Cechy umów cywilnoprawnych

Najpopularniejszymi umowami cywilnoprawnymi są z pewnością: umowa zlecenia i umowa o dzieło. Obie różnią się od umowy o pracę w szczególności tym, że brak jest tu elementu podporządkowania przełożonemu. Umowa zlecenie ma co do zasady charakter jednorazowy, doraźny, zleceniodawca nie wydaje zleceniobiorcy poleceń służbowych, zazwyczaj  nie decyduje też o miejscu i czasie wykonywanego świadczenia. Podobnie jest przy umowie o dzieło, która również nie ma charakteru ciągłego. Ważny jest sam rezultat (efekt) jaki ma osiągnąć wykonujący dzieło.

Zobacz również: Umowa o dzieło czy umowa zlecenia, na czym lepiej dorabiać?

Uwzględnienie czy oddalenie powództwa?

Nie można jednoznacznie określić schematu postępowania w sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy. Jest to uzależnione od konkretnego stanu faktycznego. W każdym bądź razie zadaniem sądu jest ustalenie  czy w danej sprawie więcej cech świadczy o istnieniu stosunku cywilnoprawnego, czy też o istnieniu stosunku pracy. W pierwszym przypadku sąd oddali powództwo, w drugim je uwzględni.

Zobacz również serwis: Pracownik przed sądem

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
To koniec z mrożeniem cen prądu - Minister Energii wydał jasny komunikat. W 2026 zapłacimy więcej?

Ceny prądu dla odbiorców mają pozostać zamrożone jedynie do końca tego roku, a rząd nie będzie kontynuował programu mrożenia cen prądu. To oznacza, że ceny za energię elektryczną zostaną uwolnione od stycznia 2026 r. Czy to oznacza, że już od stycznia trzeba będzie sięgać głębiej do portfela przy rachunkach za prąd?

Ranking lokat bankowych [październik 2025 r.] Masowa obniżka oprocentowania oszczędności

W październiku 2025 r. aż 12 banków pogorszyło warunki lokat i rachunków oszczędnościowych. Podobny ruch zaplanował też Minister Finansów ogłaszając od listopada kolejne cięcie oprocentowania detalicznych papierów skarbowych. Na razie napływ oszczędności do banków nie maleje, bo Polacy spodziewając się dalszych cięć stóp procentowych, chcą skorzystać z dotychczasowych ofert - ocenia Bartosz Turek, niezależny analityk rynku finansowego.

D. Tusk o rozsądnym rozważeniu opuszczenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Rzecznik rządu prostuje

W wywiadzie dla brytyjskiego dziennika „Sunday Times”, opublikowanym 26 października 2025 r., premier polskiego rządu Donald Tusk zauważył, że istotną częścią problemu migracji jest sztywna i rozszerzająca się interpretacja Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Jak cytował Tuska brytyjski dziennik: jeśli 46 sygnatariuszy konwencji nie może dojść do porozumienia w sprawie jej modyfikacji, to jego zdaniem całkiem rozsądne będzie rozważenie po prostu opuszczenia konwencji”. W dniu 27 października 2025 r. rzecznik rządu Adam Szłapka powiedział Polskiej Agencji Prasowej, że Polska nie miała i nie ma planu wypowiedzenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Przyrost naturalny nadal jest ujemny. Pierwszy krok do poprawy sytuacji to podwyższenie wieku emerytalnego dla bezdzietnych kobiet

Sytuacja demograficzna Polski nadal jest trudna. Przyrost naturalny jest ujemny, liczba osób w wieku produkcyjnym spada, a społeczeństwo się starzej. Co będzie z emeryturami? Pierwsza propozycja to podwyższenie wieku emerytalnego dla bezdzietnych kobiet.

REKLAMA

Rząd chce zakazać sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych. Branża alarmuje: to cios w małe firmy

Ministerstwo Zdrowia chce wprowadzić całkowity zakaz sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych. Projekt ustawy podzielił opinię publiczną. Lekarze mówią o konieczności walki z alkoholizmem, a przedsiębiorcy ostrzegają przed stratami i dyskryminacją. Sprawdzamy, co naprawdę oznaczają planowane zmiany i kto na nich straci.

Bon senioralny, najem senioralny i nowy program pobytu dziennego - 3 filary, które mają zbudować solidny fundament pod przyszłość polityki senioralnej w Polsce

Rząd kończy prace nad trzema rozwiązaniami, które mają odmienić życie osób starszych w Polsce. Bon senioralny, najem senioralny oraz nowy program dziennych miejsc pobytu to kompleksowy pakiet wsparcia, który ma zapewnić seniorom bezpieczeństwo, lepsze warunki mieszkaniowe i codzienną opiekę. Minister Marzena Okła-Drewnowicz zapowiada, że to początek nowej jakości w polityce senioralnej – opartej na godności, aktywności i realnym wsparciu dla osób starszych oraz ich rodzin.

Karta sportowa to twój benefit? Pamiętaj, że to przychód, a z podatku musisz rozliczyć się sam. Wiele osób o tym zapomina, a to oznacza kłopoty

Karta sportowa to jeden z najbardziej popularnych benefitów, na który można liczyć nawiązując współpracę. Jednak każda uzyskana korzyść ma swoje konsekwencje podatkowe. Korzystający często o tym zapominają i wpadają w kłopoty.

Obligacje skarbowe (oszczędnościowe) - w listopadzie 2025 r. kolejne cięcie oprocentowania. Do końca października można jeszcze kupić obligacje z wyższymi odsetkami

Po obniżkach oprocentowania obligacji skarbowych (detalicznych - oszczędnościowych) w maju, czerwcu, sierpniu i październiku 2025 r. - w listopadzie kolejny raz w tym roku Ministerstwo Finansów tnie (o 0,25 pkt proc.) odsetki nowych emisji tych obligacji.

REKLAMA

Czy można fajerwerkami świętować Dzień Niepodległości 11 listopada? Są za to kary czy nie?

Jeżeli ktoś ma pomysł obchodzić z hukiem – i to dosłownie – Święto Niepodległości, które już niebawem, bo do 11 listopada pozostało niewiele dni, powinien przemyśleć sposób świętowania i podejść do używania fajerwerków czy petard w ten dzień ostrożnie. Niewłaściwe użycie fajerwerków w Dzień Niepodległości może bowiem grozić karami.

Wydatki na psychoterapię można rozliczyć w zeznaniu podatkowym. MF potwierdza to w wydanej interpretacji indywidualnej

Czy pieniądze wydane na usługi medyczne, z których ubezpieczeni korzystają na rynku prywatnym można odzyskać? Niestety rządzący nie dotrzymali swojej obietnicy wyborczej, jednak szansa w tym zakresie pojawia się na gruncie rozliczeń podatkowych. Ale czy dla każdego?

REKLAMA