REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop wychowawczy nieubezpieczonych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Aleksandra Pajewska
Urlop wychowawczy nieubezpieczonych, przedsiębiorców, studentów i rolników. /fot. Fotolia
Urlop wychowawczy nieubezpieczonych, przedsiębiorców, studentów i rolników. /fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Nowelizacja z dnia 26 lipca 2013 r. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zrównała uprawnienia emerytalne osób nieubezpieczonych, przedsiębiorców a także rolników sprawujących opiekę nad dziećmi z prawami pracowników, którzy korzystają z urlopów wychowawczych. Urlop wychowawczy przysługuje osobom nieubezpieczonym, przedsiębiorcom, studentom i rolnikom na takich samych zasadach, jak pracownikom.

Przyszła emerytura

Wysokość przyszłego świadczenia emerytalnego zależy od kilku czynników. Należą do nich: kapitał początkowy, suma składek odkładanych na konto w ZUS – I filar, kapitał zgromadzony w otwartym funduszu emerytalnym – II filar, kapitał zgromadzony w III filarze (jeżeli do niego przystąpiliśmy), zyski osiągnięte przez zarządzających środkami w II i III filarze. O wysokości świadczenia emerytalnego z I filaru (czyli z ZUS) decyduje natomiast suma zwaloryzowanych składek zgromadzonych na indywidualnym koncie ubezpieczonego, zwaloryzowany kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 r. oraz moment przejścia na emeryturę. Wskazana suma składek uzależniona jest od czasu pozostawania w stosunku pracy. Im dłużej bowiem pracujemy tym dłużej odprowadzane są składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Drugim istotnym czynnikiem jest wysokość otrzymywanego wynagrodzenia. Z wysokością przychodu skorelowana jest wysokość każdorazowej składki. Składka na ubezpieczenie emerytalne finansowana jest ze środków ubezpieczonego i wynosi 19,52% przychodu.

REKLAMA

Składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52% przychodu.

Polecamy serwis: Wysokość emerytury

Poprzedni stan prawny

Do 1 września 2013 roku prawo do urlopu wychowawczego przysługiwało jedynie podmiotom, enumeratywnie wskazanym w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141). Dotyczyło to przede wszystkim osób zatrudnionych na podstawie stosunku pracy (pracowników), funkcjonariuszy służby celnej, pracujących w spółdzielni członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni – kółek rolniczych. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne w tym okresie stanowi 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale.

Dla osób prowadzących działalność gospodarczą ustawodawca przewidywał inną możliwość. W sytuacji konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem, przedsiębiorcy mogli zawiesić działalność gospodarczą (na okres od 30 dni do 24 miesięcy). W okresie zawieszenia nie podlegali ubezpieczeniu. Rozwiązanie to odbijało się negatywnie na wysokości przyszłego świadczenia emerytalnego. Przedsiębiorcy mieli bowiem przerwę w okresie składkowym, od którego zależy wysokość emerytury.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Osoba prowadząca działalność gospodarczą w okresie sprawowania opieki nad dzieckiem mogła zawiesić działalność, maksymalnie na okres 24 miesięcy.

Obecny stan prawny

Od 1 września 2013 rozszerzeniu uległ katalog osób, które mogą skorzystać z urlopu wychowawczego. De facto uprawnienie to zyskali: prowadzący działalność gospodarczą, pracujący na umowy zlecenie, ubezpieczeni w KRUS, studenci, bezrobotni, a także nieubezpieczeni. Dotyczy to osób, które rezygnują z działalności zarobkowej na rzecz opieki nad dzieckiem.

Osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem

Ustawa - nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 983) wprowadziła definicję osoby sprawującej osobistą opiekę nad dzieckiem. Zgodnie z nią jest to osoba fizyczna sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem własnym lub swojego małżonka, lub dzieckiem przysposobionym, przez okres do 3 lat – nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5 roku życia, a w przypadku dziecka niepełnosprawnego, wymagającego osobistej opieki tej osoby, przez okres do 6 lat – nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.

Składki emerytalno-rentowe opłacane będą za w/w osoby w całości przez budżet państwa, za pośrednictwem ZUS. Znowelizowane przepisy różnicują podstawę wymiaru składek. Dla osób legitymujących się sześciomiesięcznym stażem ubezpieczeniowym bezpośrednio przed skorzystaniem z możliwości ubezpieczenia w związku z opieką nad dzieckiem podstawa wynosi 60% prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia. Z kolei dla osób bez stażu ubezpieczeniowego, bezrobotnych oraz ze stażem krótszym niż półroczny podstawę wymiaru składek będzie stanowić 75% minimalnego wynagrodzenia (w 2014 roku - 1260zł). Podstawa wymiaru składek nie będzie ustalana na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale ale na podstawie prognozy wynagrodzenia miesięcznego. W przypadku pierwszej ze wskazanych grup budżet państwa będzie finansował zarówno składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe jak i zdrowotne. Jeśli chodzi zaś o drugą grupę uiszczone zostaną tylko składki emerytalne. Osobom dotąd nieubezpieczonym przyznano prawo wyboru ubezpieczenia pomiędzy ZUS-em i KRUS-em na czas sprawowania opieki nad dzieckiem w ramach urlopu wychowawczego. Wprowadzone regulacje pozwolą na uniknięcie sytuacji przerw w okresie składkowym, co korzystnie wpłynie na wysokość przyszłych świadczeń emerytalno-rentowych.

Osoby nieubezpieczone, przedsiębiorcy, studenci i rolnicy mogą korzystać z urlopów wychowawczych na takich samych zasadach, jak pracownicy.

Urlop wychowawczy

Urlop wychowawczy definiowany jest jako zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w celu sprawowania osobistej opieki nad małym dzieckiem (do momentu ukończenia przez dziecko piątego roku życia). Uprawnienie to przysługuje rodzicowi pozostającemu w stosunku pracy. Prawo do takiego urlopu nabywane jest z chwilą przepracowania 6 miesięcy (okres ten obejmuje wszystkie poprzednie okresy zatrudnienia). Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 16 czerwca 2010 r. o sygnaturze akt II SA/Sz 308/10 do okresu zatrudnienia pracowniczego, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wychowawczego, wlicza się okres urlopu macierzyńskiego, a także okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych (wyrok Sądu Apelacyjnego w B. z dnia (...) r., sygn. (...), OSA 1999, z.5, poz. 28), jak również okresy, w których pracownica nie świadczyła pracy z powodu choroby (Komentarz do Kodeksu pracy - J.Jaśkowski, E.Maniewska- Zakamycze 2004 r. wyd.IV). Maksymalny wymiar urlopu wychowawczego to 36 miesięcy, przy założeniu, że co najmniej 1 miesiąc powinien wykorzystać drugi rodzic. Urlop udzielany jest na pisemny wniosek pracownika, złożony najpóźniej na dwa tygodnie przed planowanym rozpoczęciem. Urlop może być udzielony maksymalnie w pięciu częściach, które nie muszą następować bezpośrednio po sobie. Pracownik korzystający ze wskazanego wyżej świadczenia podlega ubezpieczeniu, pracodawca ma więc nadal obowiązek odprowadzania składek. Pracownik nie otrzymuje jednak zasiłku macierzyńskiego.

Zobacz również: Jak udzielać urlopów wychowawczych po zmianie przepisów od 1 października 2013 r.

Podstawa prawna:

  • nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 983),
  • wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 16 czerwca 2010 r. II SA/Sz 308/10.
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy NBP oprócz rezerw złota utworzy rezerwę bitcoina?

Narodowy Bank Polski zgromadził już blisko 520 ton złota, co plasuje nasz kraj w czołówce największych posiadaczy kruszcu na świecie. W obliczu globalnych zmian pojawia się jednak pytanie: czy złoto wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo finansowe kraju i kiedy Polska zdecyduje się sięgnąć także po bitcoina? Eksperci podpowiadają kiedy i jak tego dokonać!

Nowe uprawnienia PIP od 1 stycznia 2026 r. - decyzje zamiast sądu, wyższe kary i kontrole zdalne

Od początku 2026 roku wejdą w życie przepisy znacząco rozszerzające kompetencje Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). Zmiany te w istotny sposób wpłyną na relacje między pracodawcami, zleceniobiorcami i osobami współpracującymi w modelu B2B. Nowe regulacje mają zwiększyć skuteczność kontroli i ograniczyć nadużycia w zatrudnieniu, ale mogą też oznaczać poważne wyzwania dla firm. W artykule omawiamy najważniejsze założenia nowelizacji oraz jej praktyczne konsekwencje dla przedsiębiorców.

Chcesz mieć byle jaką emeryturę? Wypłacaj pieniądze z PPK na bieżące wydatki

Polska się starzeje, a pracowników ubywa. Co to oznacza dla przyszłych emerytów? Raport GUS nie pozostawia złudzeń - obciążenie systemu emerytalnego będzie coraz większe. W obliczu tych wyzwań Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) stają się kluczem do finansowej stabilności na jesień życia. Tomasz Orlik, Członek Zarządu ds. Operacyjnych, PFR TFI wyjaśnia dlaczego PPK to nie tylko oszczędności, ale i inwestycja w Twoją przyszłość, którą warto potraktować długoterminowo.

Nieobowiązkowe prace domowe - krzywda liczona w miliardach złotych. Kto poniesie odpowiedzialność za decyzje w edukacji?

Jeśli każde dziecko w Polsce straciło jeden rok edukacji przez wadliwe decyzje resortu, to nie mówimy o reformie, lecz o krzywdzie narodowej – wartej ponad 15 miliardów złotych. Waldemar Żurek zapowiada pozwy wobec sędziów, którzy – jego zdaniem – „nie są sędziami” i powinni odpowiadać własnym majątkiem. Wreszcie ktoś głośno mówi o osobistej odpowiedzialności za decyzje publiczne. Problem w tym, że pan Żurek patrzy jedynie tam, gdzie politycznie wygodnie. Jeśli naprawdę chcemy rozmawiać o odpowiedzialności za wyrządzanie krzywdy, to nie w sądach, lecz w Ministerstwie Edukacji trzeba jej szukać - pisze adwokat Grzegorz Prigan.

REKLAMA

Jest limit kontroli – mogą trwać tyle i ani dnia dłużej. NSA potwierdza – wtedy można kazać kontrolerom pocałować klamkę

Przedsiębiorcy, także działający w formie jednoosobowych działalności gospodarczych, mogą być kontrolowani przez szereg państwowych instytucji. Czas trwania kontroli to nie tylko stres co do tego, czy kontroler nie będzie dokonywał innej, mniej korzystnej interpretacji przepisów, niż przedsiębiorca stosował, ale też uciążliwość. W toku kontroli urzędnicy żądają masy dokumentów, a także wyjaśnień, odpowiedzi na pytania. Jednak czas kontroli jest limitowany.

Wniosek o zasiłek pogrzebowy – duże zmiany od 2026 roku

Od 1 stycznia 2026 r. zmienią się zasady składania wniosku o zasiłek pogrzebowy. Wynika to zarówno z nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jak i zmienionych przepisów rozporządzenia w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno–rentowe. Gotowy jest już projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w tej sprawie. Przypomnijmy, że od przyszłego roku wzrośnie też kwota zasiłku pogrzebowego z 4000 zł do 7000 zł.

Odpowiedzialność solidarna przy delegowaniu pracowników do Niemiec. Obowiązki pracodawcy i pracodawcy użytkownika

W przypadku delegowania pracowników do Niemiec - zarówno w modelu pracy tymczasowej, jak i świadczenia usług - szczególnego znaczenia nabiera zagadnienie odpowiedzialności solidarnej. Choć temat ten nie zawsze znajduje się w centrum uwagi przedsiębiorców, jego praktyczne skutki mogą być bardzo poważne. W razie stwierdzenia nieprawidłowości przez instytucje kontrolne, zarówno agencja delegująca pracowników do Niemiec, jak i klient końcowy mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności - również finansowej.Podstawą prawną dla agencji pracy jest Arbeitnehmerüberlassungsgesetz (AÜG) – niemiecka ustawa o zatrudnieniu tymczasowym, natomiast w przypadku firm podwykonawczych zastosowanie ma § 631 niemieckiego Kodeksu cywilnego (BGB). W artykule eksperckim przygotowanym przez Euro-lohn odpowiadamy na pytania: Kto odpowiada za wynagrodzenie, składki i podatki - pracodawca czy użytkownik? Jaka jest rola dokumentów: PIT-4, PIT-28, Lohnsteuerbeschanigung, o czym należy wiedzieć podczas rozliczeń podatkowych i jakie są obowiązki księgowe przy delegowaniu pracowników do Niemiec.

Długi weekend i wysyp wolnego na szybko. Co może zrobić pracownik, gdy wizyta w rodzinnych stronach nie pójdzie zgodnie z planem?

Dzień Wszystkich Świętych zajmuje szczególne miejsce w sercach Polaków. Wielu z nich w czasie zbliżającego się weekendu wyjedzie w rodzinne strony. Nie tylko odwiedzą cmentarze, ale i spotkają się z rodziną. Pracodawcy mogą się spodziewać, że 3 listopada nie każdy stawi się do pracy.

REKLAMA

Listopad to ostatni miesiąc na skorzystanie z tego uprawnienia. Aby zaoszczędzić w grudniu, trzeba szybko złożyć wniosek

Aby skorzystać z wakacji składkowych w grudniu 2025 roku, trzeba złożyć wniosek w listopadzie. Oznacza to, że czas na porządki na koncie ubezpieczonego i zawnioskowanie o ulgę, dobiega końca. Zainteresowani przedsiębiorcy powinni więc przystąpić do działania.

Sąd ogłosił upadłość znanej spółki finansowej. Co powinni zrobić wierzyciele?

W dniu 27 października 2025 roku Sąd Rejonowy w Zielonej Górze (Wydział Gospodarczy) wydał postanowienie o ogłoszeniu upadłości spółki Cinkciarz.pl Sp. z o.o. Sąd wezwał wierzycieli do zgłoszenia roszczeń, powołano także sędziego komisarza i wyznaczono syndyka. Jak poinformował PAP rzecznik Sądu Okręgowego w Zielonej Górze sędzia Bogumił Hoszowski - wszystkie postępowania o charakterze cywilnym, zarówno przed wydziałami cywilnymi, jak też przed wydziałami gospodarczymi z mocy prawa ulegają zawieszeniu.

REKLAMA