REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop wychowawczy nieubezpieczonych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Aleksandra Pajewska
Urlop wychowawczy nieubezpieczonych, przedsiębiorców, studentów i rolników. /fot. Fotolia
Urlop wychowawczy nieubezpieczonych, przedsiębiorców, studentów i rolników. /fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Nowelizacja z dnia 26 lipca 2013 r. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zrównała uprawnienia emerytalne osób nieubezpieczonych, przedsiębiorców a także rolników sprawujących opiekę nad dziećmi z prawami pracowników, którzy korzystają z urlopów wychowawczych. Urlop wychowawczy przysługuje osobom nieubezpieczonym, przedsiębiorcom, studentom i rolnikom na takich samych zasadach, jak pracownikom.

Przyszła emerytura

Wysokość przyszłego świadczenia emerytalnego zależy od kilku czynników. Należą do nich: kapitał początkowy, suma składek odkładanych na konto w ZUS – I filar, kapitał zgromadzony w otwartym funduszu emerytalnym – II filar, kapitał zgromadzony w III filarze (jeżeli do niego przystąpiliśmy), zyski osiągnięte przez zarządzających środkami w II i III filarze. O wysokości świadczenia emerytalnego z I filaru (czyli z ZUS) decyduje natomiast suma zwaloryzowanych składek zgromadzonych na indywidualnym koncie ubezpieczonego, zwaloryzowany kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 r. oraz moment przejścia na emeryturę. Wskazana suma składek uzależniona jest od czasu pozostawania w stosunku pracy. Im dłużej bowiem pracujemy tym dłużej odprowadzane są składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Drugim istotnym czynnikiem jest wysokość otrzymywanego wynagrodzenia. Z wysokością przychodu skorelowana jest wysokość każdorazowej składki. Składka na ubezpieczenie emerytalne finansowana jest ze środków ubezpieczonego i wynosi 19,52% przychodu.

REKLAMA

Składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52% przychodu.

Polecamy serwis: Wysokość emerytury

Poprzedni stan prawny

Do 1 września 2013 roku prawo do urlopu wychowawczego przysługiwało jedynie podmiotom, enumeratywnie wskazanym w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141). Dotyczyło to przede wszystkim osób zatrudnionych na podstawie stosunku pracy (pracowników), funkcjonariuszy służby celnej, pracujących w spółdzielni członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni – kółek rolniczych. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne w tym okresie stanowi 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale.

Dla osób prowadzących działalność gospodarczą ustawodawca przewidywał inną możliwość. W sytuacji konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem, przedsiębiorcy mogli zawiesić działalność gospodarczą (na okres od 30 dni do 24 miesięcy). W okresie zawieszenia nie podlegali ubezpieczeniu. Rozwiązanie to odbijało się negatywnie na wysokości przyszłego świadczenia emerytalnego. Przedsiębiorcy mieli bowiem przerwę w okresie składkowym, od którego zależy wysokość emerytury.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Osoba prowadząca działalność gospodarczą w okresie sprawowania opieki nad dzieckiem mogła zawiesić działalność, maksymalnie na okres 24 miesięcy.

Obecny stan prawny

Od 1 września 2013 rozszerzeniu uległ katalog osób, które mogą skorzystać z urlopu wychowawczego. De facto uprawnienie to zyskali: prowadzący działalność gospodarczą, pracujący na umowy zlecenie, ubezpieczeni w KRUS, studenci, bezrobotni, a także nieubezpieczeni. Dotyczy to osób, które rezygnują z działalności zarobkowej na rzecz opieki nad dzieckiem.

Osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem

Ustawa - nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 983) wprowadziła definicję osoby sprawującej osobistą opiekę nad dzieckiem. Zgodnie z nią jest to osoba fizyczna sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem własnym lub swojego małżonka, lub dzieckiem przysposobionym, przez okres do 3 lat – nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5 roku życia, a w przypadku dziecka niepełnosprawnego, wymagającego osobistej opieki tej osoby, przez okres do 6 lat – nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.

Składki emerytalno-rentowe opłacane będą za w/w osoby w całości przez budżet państwa, za pośrednictwem ZUS. Znowelizowane przepisy różnicują podstawę wymiaru składek. Dla osób legitymujących się sześciomiesięcznym stażem ubezpieczeniowym bezpośrednio przed skorzystaniem z możliwości ubezpieczenia w związku z opieką nad dzieckiem podstawa wynosi 60% prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia. Z kolei dla osób bez stażu ubezpieczeniowego, bezrobotnych oraz ze stażem krótszym niż półroczny podstawę wymiaru składek będzie stanowić 75% minimalnego wynagrodzenia (w 2014 roku - 1260zł). Podstawa wymiaru składek nie będzie ustalana na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale ale na podstawie prognozy wynagrodzenia miesięcznego. W przypadku pierwszej ze wskazanych grup budżet państwa będzie finansował zarówno składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe jak i zdrowotne. Jeśli chodzi zaś o drugą grupę uiszczone zostaną tylko składki emerytalne. Osobom dotąd nieubezpieczonym przyznano prawo wyboru ubezpieczenia pomiędzy ZUS-em i KRUS-em na czas sprawowania opieki nad dzieckiem w ramach urlopu wychowawczego. Wprowadzone regulacje pozwolą na uniknięcie sytuacji przerw w okresie składkowym, co korzystnie wpłynie na wysokość przyszłych świadczeń emerytalno-rentowych.

Osoby nieubezpieczone, przedsiębiorcy, studenci i rolnicy mogą korzystać z urlopów wychowawczych na takich samych zasadach, jak pracownicy.

Urlop wychowawczy

Urlop wychowawczy definiowany jest jako zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w celu sprawowania osobistej opieki nad małym dzieckiem (do momentu ukończenia przez dziecko piątego roku życia). Uprawnienie to przysługuje rodzicowi pozostającemu w stosunku pracy. Prawo do takiego urlopu nabywane jest z chwilą przepracowania 6 miesięcy (okres ten obejmuje wszystkie poprzednie okresy zatrudnienia). Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 16 czerwca 2010 r. o sygnaturze akt II SA/Sz 308/10 do okresu zatrudnienia pracowniczego, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wychowawczego, wlicza się okres urlopu macierzyńskiego, a także okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych (wyrok Sądu Apelacyjnego w B. z dnia (...) r., sygn. (...), OSA 1999, z.5, poz. 28), jak również okresy, w których pracownica nie świadczyła pracy z powodu choroby (Komentarz do Kodeksu pracy - J.Jaśkowski, E.Maniewska- Zakamycze 2004 r. wyd.IV). Maksymalny wymiar urlopu wychowawczego to 36 miesięcy, przy założeniu, że co najmniej 1 miesiąc powinien wykorzystać drugi rodzic. Urlop udzielany jest na pisemny wniosek pracownika, złożony najpóźniej na dwa tygodnie przed planowanym rozpoczęciem. Urlop może być udzielony maksymalnie w pięciu częściach, które nie muszą następować bezpośrednio po sobie. Pracownik korzystający ze wskazanego wyżej świadczenia podlega ubezpieczeniu, pracodawca ma więc nadal obowiązek odprowadzania składek. Pracownik nie otrzymuje jednak zasiłku macierzyńskiego.

Zobacz również: Jak udzielać urlopów wychowawczych po zmianie przepisów od 1 października 2013 r.

Podstawa prawna:

  • nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 983),
  • wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 16 czerwca 2010 r. II SA/Sz 308/10.
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy można zignorować system kaucyjny i dalej wyrzucać puszki, plastikowe i szklane butelki do odpadów segregowanych tak jak dotychczas? Czy grożą za to kary?

O systemie kaucyjnym, polegającym na selektywnym recyklingu butelek szklanych, plastikowych oraz puszek aluminiowych o określonej pojemności w ostatnim czasie było głośno i napisano już prawie wszystko. Co jednak w przypadku, gdy ktoś nie chce lub nie ma możliwości i warunków, aby kolekcjonować niezgniecione butelki i puszki oraz oddawać je w punktach zbiorczych (np. automatach lub zobowiązanych do tego sklepach)? Czy zgodne z przepisami będzie wyrzucanie takich opakowań jak dotąd do odpadów segregowanych, to jest butelki szklane do zielonych, a butelki plastikowe oraz puszki aluminiowe do żółtych pojemników?

Prawa samotnego rodzica. Zasiłki, ulgi, alimenty i uprawnienia pracownicze. Oto, co Ci się należy!

Samotne rodzicielstwo stawia przed rodzicami wiele wyzwań, zarówno emocjonalnych, jak i finansowych. W Polsce system prawny oferuje szereg narzędzi i wsparcia, które mają ułatwić funkcjonowanie samotnego rodzica. Wiedza na temat przysługujących uprawnień jest kluczowa, aby w pełni korzystać z ochrony, jaką zapewniają przepisy. Dotyczy to zarówno aspektów socjalnych, jak i kwestii zatrudnienia.

Wyłączenie od dziedziczenia a wydziedziczenie. Co z zachowkiem?

Chociaż nazwy te brzmią podobnie, to w praktyce wyłączenie od dziedziczenia i wydziedziczenie są różnymi instytucjami prawa spadkowego. Na czym polega wyłączenie od dziedziczenia? Czy testament negatywny pozbawi niedoszłego spadkobiercę zachowku? Kiedy wydziedziczenie jest skuteczne?

Opłata Śmieciowa 2026. Nowe zasady i podwyżki w segregacji bioodpadów

Właściciele domów i mieszkań muszą przygotować się na kolejne obciążenie budżetu. W 2026 roku opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wielu miastach i gminach wzrosną, a jednocześnie wejdą w życie nowe, bardziej restrykcyjne zasady segregacji, zwłaszcza w zakresie bioodpadów i systemu kaucyjnego.

REKLAMA

Budżet państwa zapłaci składki za nianię (np. za babcię). Dla emerytki to szansa na wyższą emeryturę. Trzeba tylko podpisać tę umowę

Znalezienie odpowiedzialnej osoby, która z troską zajmie się dzieckiem, to dla wielu rodziców ogromne wyzwanie. Nianią może być zarówno młoda osoba wchodząca na rynek pracy, jak i babcia, która chce dorobić do emerytury. ZUS informuje, że zatrudnienie opiekunki (także np. babci) na podstawie umowy uaktywniającej to rozwiązanie proste, bezpieczne i korzystne finansowo dla obu stron.

Tyle dla emerytów, tyle dla rodziców. Sejm bierze się za budżet na 2026 rok

Sejm rozpoczął prace nad budżetem państwa na 2026 rok, który przewiduje zarówno rekordowe wydatki na obronę i ochronę zdrowia, jak i konkretne wsparcie dla emerytów, rencistów oraz rodziców. Projekt ustawy kładzie nacisk na stabilność finansów państwa, rozwój infrastruktury, inwestycje strategiczne i politykę prorodzinną, a jednocześnie przewiduje kontynuację popularnych programów społecznych, takich jak 13. i 14. emerytura czy „Rodzina 800+”.

Polski sąd pyta TSUE o WIBOR w umowach kredytu sprzed 2018 roku. Czy to będzie „orzecznicza bomba”?

Zapamiętajmy datę 25 września 2025 roku, gdyż może ona być jedynym z kamieni milowych spraw dotyczących kredytów ze zmienną stopą procentową opartą na WIBOR. Tego dnia Sąd Okręgowy w Warszawie, rozpoznający sprawę o sygn. akt XXVIII C 22943/22, postanowił zadać Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytania prejudycjalne, które mogą okazać się przełomowe dla kredytobiorców, którzy zawarli umowy przed 1 stycznia 2018 roku.

Czy to koniec z promocjami skłaniającymi klientów do kupowania dużej ilości piwa, np. 5 puszek + 5 gratis? Trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

Wszystko zaczęło się od alkotubek, a teraz całkiem możliwe, że już w 2026 r. będzie koniec z promocjami skłaniającymi klientów do kupowania dużej ilości piwa, np. 5 puszek + 5 gratis. Nie wiadomo natomiast co ze sprzedażą alkoholu na stacjach benzynowych. Wciąż trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi - propozycji jest dużo, stanowiska są zróżnicowane a resort zdrowia próbuje wypracować najbardziej optymalne rozwiązanie dla konsumentów ale i przedsiębiorców.

REKLAMA

Wiek emerytalny kobiety w górę? To tylko pierwszy krok do koniecznych zmian!

Wyrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn jest raczej nieuniknione, a w przyszłości może czekać nas jego dalsze podnoszenie. To jest efekt zmian demograficznych oraz wyzwań ekonomicznych, z którymi musi zmierzyć się system emerytalny w Polsce. Co nas czeka?

Ustawa o asystencji osobistej wchodzi w życie. Co czeka osoby z niepełnosprawnościami i ich opiekunów?

Projekt ustawy o asystencji osobistej to ogromny krok w kierunku niezależnego życia osób z niepełnosprawnościami. Ma zastąpić niestabilne programy (jak AOON) systemową regulacją. Nowa ustawa, przyjęta przez Stały Komitet Rady Ministrów we wrześniu 2025 r., wprowadza pełną indywidualizację wsparcia, którego wymiar może sięgnąć nawet 240 godzin miesięcznie. Sprawdź, co ta rewolucja oznacza dla Ciebie i Twoich bliskich.

REKLAMA