REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop wychowawczy nieubezpieczonych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Aleksandra Pajewska
Urlop wychowawczy nieubezpieczonych, przedsiębiorców, studentów i rolników. /fot. Fotolia
Urlop wychowawczy nieubezpieczonych, przedsiębiorców, studentów i rolników. /fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Nowelizacja z dnia 26 lipca 2013 r. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zrównała uprawnienia emerytalne osób nieubezpieczonych, przedsiębiorców a także rolników sprawujących opiekę nad dziećmi z prawami pracowników, którzy korzystają z urlopów wychowawczych. Urlop wychowawczy przysługuje osobom nieubezpieczonym, przedsiębiorcom, studentom i rolnikom na takich samych zasadach, jak pracownikom.

Przyszła emerytura

Wysokość przyszłego świadczenia emerytalnego zależy od kilku czynników. Należą do nich: kapitał początkowy, suma składek odkładanych na konto w ZUS – I filar, kapitał zgromadzony w otwartym funduszu emerytalnym – II filar, kapitał zgromadzony w III filarze (jeżeli do niego przystąpiliśmy), zyski osiągnięte przez zarządzających środkami w II i III filarze. O wysokości świadczenia emerytalnego z I filaru (czyli z ZUS) decyduje natomiast suma zwaloryzowanych składek zgromadzonych na indywidualnym koncie ubezpieczonego, zwaloryzowany kapitał początkowy na dzień 1 stycznia 1999 r. oraz moment przejścia na emeryturę. Wskazana suma składek uzależniona jest od czasu pozostawania w stosunku pracy. Im dłużej bowiem pracujemy tym dłużej odprowadzane są składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Drugim istotnym czynnikiem jest wysokość otrzymywanego wynagrodzenia. Z wysokością przychodu skorelowana jest wysokość każdorazowej składki. Składka na ubezpieczenie emerytalne finansowana jest ze środków ubezpieczonego i wynosi 19,52% przychodu.

REKLAMA

Składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 19,52% przychodu.

Polecamy serwis: Wysokość emerytury

Poprzedni stan prawny

Do 1 września 2013 roku prawo do urlopu wychowawczego przysługiwało jedynie podmiotom, enumeratywnie wskazanym w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141). Dotyczyło to przede wszystkim osób zatrudnionych na podstawie stosunku pracy (pracowników), funkcjonariuszy służby celnej, pracujących w spółdzielni członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni – kółek rolniczych. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne w tym okresie stanowi 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale.

Dla osób prowadzących działalność gospodarczą ustawodawca przewidywał inną możliwość. W sytuacji konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem, przedsiębiorcy mogli zawiesić działalność gospodarczą (na okres od 30 dni do 24 miesięcy). W okresie zawieszenia nie podlegali ubezpieczeniu. Rozwiązanie to odbijało się negatywnie na wysokości przyszłego świadczenia emerytalnego. Przedsiębiorcy mieli bowiem przerwę w okresie składkowym, od którego zależy wysokość emerytury.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Osoba prowadząca działalność gospodarczą w okresie sprawowania opieki nad dzieckiem mogła zawiesić działalność, maksymalnie na okres 24 miesięcy.

Obecny stan prawny

Od 1 września 2013 rozszerzeniu uległ katalog osób, które mogą skorzystać z urlopu wychowawczego. De facto uprawnienie to zyskali: prowadzący działalność gospodarczą, pracujący na umowy zlecenie, ubezpieczeni w KRUS, studenci, bezrobotni, a także nieubezpieczeni. Dotyczy to osób, które rezygnują z działalności zarobkowej na rzecz opieki nad dzieckiem.

Osoba sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem

Ustawa - nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 983) wprowadziła definicję osoby sprawującej osobistą opiekę nad dzieckiem. Zgodnie z nią jest to osoba fizyczna sprawująca osobistą opiekę nad dzieckiem własnym lub swojego małżonka, lub dzieckiem przysposobionym, przez okres do 3 lat – nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 5 roku życia, a w przypadku dziecka niepełnosprawnego, wymagającego osobistej opieki tej osoby, przez okres do 6 lat – nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.

Składki emerytalno-rentowe opłacane będą za w/w osoby w całości przez budżet państwa, za pośrednictwem ZUS. Znowelizowane przepisy różnicują podstawę wymiaru składek. Dla osób legitymujących się sześciomiesięcznym stażem ubezpieczeniowym bezpośrednio przed skorzystaniem z możliwości ubezpieczenia w związku z opieką nad dzieckiem podstawa wynosi 60% prognozowanego miesięcznego wynagrodzenia. Z kolei dla osób bez stażu ubezpieczeniowego, bezrobotnych oraz ze stażem krótszym niż półroczny podstawę wymiaru składek będzie stanowić 75% minimalnego wynagrodzenia (w 2014 roku - 1260zł). Podstawa wymiaru składek nie będzie ustalana na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale ale na podstawie prognozy wynagrodzenia miesięcznego. W przypadku pierwszej ze wskazanych grup budżet państwa będzie finansował zarówno składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe jak i zdrowotne. Jeśli chodzi zaś o drugą grupę uiszczone zostaną tylko składki emerytalne. Osobom dotąd nieubezpieczonym przyznano prawo wyboru ubezpieczenia pomiędzy ZUS-em i KRUS-em na czas sprawowania opieki nad dzieckiem w ramach urlopu wychowawczego. Wprowadzone regulacje pozwolą na uniknięcie sytuacji przerw w okresie składkowym, co korzystnie wpłynie na wysokość przyszłych świadczeń emerytalno-rentowych.

Osoby nieubezpieczone, przedsiębiorcy, studenci i rolnicy mogą korzystać z urlopów wychowawczych na takich samych zasadach, jak pracownicy.

Urlop wychowawczy

Urlop wychowawczy definiowany jest jako zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w celu sprawowania osobistej opieki nad małym dzieckiem (do momentu ukończenia przez dziecko piątego roku życia). Uprawnienie to przysługuje rodzicowi pozostającemu w stosunku pracy. Prawo do takiego urlopu nabywane jest z chwilą przepracowania 6 miesięcy (okres ten obejmuje wszystkie poprzednie okresy zatrudnienia). Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 16 czerwca 2010 r. o sygnaturze akt II SA/Sz 308/10 do okresu zatrudnienia pracowniczego, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wychowawczego, wlicza się okres urlopu macierzyńskiego, a także okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych (wyrok Sądu Apelacyjnego w B. z dnia (...) r., sygn. (...), OSA 1999, z.5, poz. 28), jak również okresy, w których pracownica nie świadczyła pracy z powodu choroby (Komentarz do Kodeksu pracy - J.Jaśkowski, E.Maniewska- Zakamycze 2004 r. wyd.IV). Maksymalny wymiar urlopu wychowawczego to 36 miesięcy, przy założeniu, że co najmniej 1 miesiąc powinien wykorzystać drugi rodzic. Urlop udzielany jest na pisemny wniosek pracownika, złożony najpóźniej na dwa tygodnie przed planowanym rozpoczęciem. Urlop może być udzielony maksymalnie w pięciu częściach, które nie muszą następować bezpośrednio po sobie. Pracownik korzystający ze wskazanego wyżej świadczenia podlega ubezpieczeniu, pracodawca ma więc nadal obowiązek odprowadzania składek. Pracownik nie otrzymuje jednak zasiłku macierzyńskiego.

Zobacz również: Jak udzielać urlopów wychowawczych po zmianie przepisów od 1 października 2013 r.

Podstawa prawna:

  • nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 983),
  • wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 16 czerwca 2010 r. II SA/Sz 308/10.
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Polski system emerytalny pod presją. Eksperci ostrzegają: bez reform czekają nas głodowe świadczenia

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

REKLAMA

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

Okulary za kierownicą: kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

REKLAMA

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

5 tys. zł grzywny, konfiskata sprzętu, a nawet areszt za korzystanie z kamery samochodowej. Nowe przepisy są bezlitosne, bo kierowców nie uratuje nawet „nieumyślność”, ale – będą zmiany

W związku z trwającym właśnie sezonem urlopowo-wakacyjnym – wielu Polaków odbywa teraz dłuższe wyprawy samochodowe, korzystając przy tym z rejestratorów obrazu w postaci kamer samochodowych. Motywy rejestrowania jazdy są różne – ale większość kierowców robi to po prostu dla bezpieczeństwa (zarejestrowany obraz pełni funkcję dowodową w przypadku kolizji lub wypadku oraz może okazać się pomocy w namierzaniu „piratów drogowych”), niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że takim – z pozoru nikomu nieszkodzącym działaniem – może nabawić się nie lada problemów. Na szczęście rząd zajął się już tymi „nadmiarowymi” regulacjami, ale ci, którzy będą używać kamer samochodowych w najbliższym czasie – muszą nadal mieć się na baczności.

REKLAMA