Kto jest konsumentem i jakie są jego prawa? – cz. 1

Zobacz: Prawa konsumentów na wyprzedażach

Konsument

Nie wszyscy zdają sobie z tego sprawę, ale jako uczestnicy obrotu prawnego działamy w różnych rolach, z którymi prawo wiąże określone prawa i obowiązki. Robiąc zakupy w sklepie jednego dnia możemy posiadać status konsumenta i korzystać z uprawnień, które gwarantują przepisy prawa konsumenckiego, by drugiego dnia być już pozbawionym takich uprawnień. Wszystko bowiem zależy od kontekstu prawnego.

Zgodnie z art. 22(1) Kodeksu cywilnego za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Powyższa kodeksowa definicja wskazuje, iż konsumentem jest tylko i wyłącznie osoba fizyczna. W żadnym wypadku statusu konsumenta nie będą miały osoby prawne, czy też inne jednostki organizacyjne. Może mieć to istotne znaczenie, zwłaszcza jeżeli dość powszechne jest robienie zakupów „na firmę”.

Co więcej dotyczy to jedynie czynności prawnych, które nie są związane prowadzoną przez te osoby działalnością gospodarczą lub zawodową.

Jan w poniedziałek robi zakupy do domu w supermarkecie. W takiej sytuacji Jan jako osoba fizyczna dokonujący czynności prawnej niezwiązanej z własną działalnością gospodarczą jest konsumentem. We wtorek Jan dokonuje zakupów w tym samym sklepie kupując jednak niezbędne rzeczy do prowadzenia własnej firmy. W takiej sytuacji Jan we wtorek nie będzie konsumentem.

Zobacz: Nieuczciwe promocje - jakie uprawnienia mają konsumenci

Konsument tylko z przedsiębiorcą

Oprócz samej definicji konsumenta istotne jest również to kto jest drugą stroną transakcji. Przepisy prawa konsumenckiego mają bowiem za zadanie chronić konsumentów w sytuacji, gdy drugą stroną transakcji jest profesjonalista. Chodzi tutaj o ochronę słabszej strony (czyli konsumenta) przed dysponującym odpowiednim doświadczeniem, a także często profesjonalną pomocą specjalistów kontrahentem.

Przedsiębiorca zawierający umowy w ramach prowadzonej przez siebie działalności może próbować wyzyskać niewiedzę konsumenta co do jego praw oraz próbować ograniczać swoją odpowiedzialność.

Stąd też o obrocie konsumenckim będziemy mówili jedynie wtedy, gdy drugą stroną transakcji będzie profesjonalny podmiot, najczęściej przedsiębiorca, który dokonuje czynności prawnej w ramach prowadzonej przez siebie działalności.

Jakie praktyczne konsekwencje ma posiadanie statusu konsumenta? Czytaj w części drugiej.

Zobacz: Kto jest konsumentem i jakie są jego prawa? – cz. 2