Dokumentacja medyczna – kto, w jakich sytuacjach i jakim zakresie ma do niej dostęp?

Dokumentacja medyczna

Dokumentacja medyczna to zbiór danych obejmujący dane pozwalające na identyfikację pacjenta oraz opis stanu jego zdrowia i szczegóły w zakresie udzielanych mu świadczeń zdrowotnych. Dane zawarte w dokumentacji medycznej podlegają ochronie.

Polecamy: RODO 2019. Plusy i minusy zmian od 4 maja

Co powinno znaleźć się w dokumentacji medycznej?

Dokumentacja medyczna powinna zawierać co najmniej:

• oznaczenie pacjenta, pozwalające na ustalenie jego tożsamości:

1. nazwisko i imię (imion,
2. datę urodzenia
3. oznaczenie płci
4. adres miejsca zamieszkania

• numer PESEL, jeżeli został nadany, w przypadku noworodka - numer PESEL matki, a w przypadku osób, które nie mają nadanego numeru PESEL - rodzaj i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość
• w przypadku gdy pacjentem jest osoba małoletnia, całkowicie ubezwłasnowolniona lub niezdolna do świadomego wyrażenia zgody - nazwisko i imię (imiona) przedstawiciela ustawowego oraz adres jego miejsca zamieszkania
• oznaczenie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych ze wskazaniem komórki organizacyjnej, w której udzielono świadczeń zdrowotnych
• opis stanu zdrowia pacjenta lub udzielonych mu świadczeń zdrowotnych
• datę sporządzenia

Obowiązki podmiotu udzielającego świadczeń medycznych

Podmiot udzielający świadczeń medycznych ma obowiązek dokumentację medyczną:

• w sposób prawidłowy prowadzić i przechowywać
• udostępniać uprawnionym podmiotom
• chronić przy zastosowaniu odpowiednich środków bezpieczeństwa (dotyczy dokumentacji w formie papierowej, jak i elektronicznej)

Udostępnianie dokumentacji medycznej

Dokumentację medyczną podmiot udostępnia:

• pacjentowi - pacjentowi przysługuje prawo do dostępu do dokumentacji medycznej niezależnie od jego wieku. Uprawnienie to wynika z istoty prawa pacjenta do informacje o swoim stanie zdrowia
• przedstawicielowi ustawowemu pacjenta (gdy pacjent jest małoletni lub ubezwłasnowolniony) - przedstawiciel ustawowy pacjenta ze swojego prawa może korzystać niezależnie od samego pacjenta. Uprawnienie przedstawiciela nie wyłącza uprawnienia pacjenta i odwrotnie
• osobie upoważnionej przez pacjenta

Kogo pacjent może upoważnić do zasięgania informacji o jego stanie zdrowia?

Pacjent może upoważnić wybraną przez siebie osobę do uzyskiwania informacji o stanie jego zdrowia. Warto zwrócić uwagę, że niekoniecznie osoba upoważniona musi być osobą bliską dla pacjenta. Pacjent może równocześnie upoważnić kilka osób, a każda z nich może korzystać samodzielnie z przyznanego jej uprawnienia.

W jakiej formie pacjent może upoważnić inną osobę?

Nie ma zastrzeżonej formy dla upoważnienia - pacjent może dokonać tego w formie pisemnej, ustnej lub elektronicznej. Fakt ten powinien być odnotowany w dokumentacji. Pacjent powinien wskazać w jakim zakresie upoważnia konkretną osobę, tj. czy do wglądu w całą dokumentację, czy tylko w jej określoną część.

Skuteczność upoważnienia

Upoważnienie jest skuteczne nie tylko względem placówki, w której go udzielono, ale wobec każdej placówki, w której znajduje się dokumentacja medyczna.

Czy jest termin ważności takiego upoważnienia?

Upoważnienie jest bezterminowe, chyba że co innego wynika z jego treści. Prawo do wglądu do dokumentacji medycznej nie wygasa z chwilą śmierci pacjenta.

Czy korzystanie z uprawnienia przez osobę upoważnioną wyłącza uprawnienie pacjenta?

Osoba upoważniona może korzystać z przyznanego jej uprawnienia niezależnie od pacjenta – jedno uprawnienie nie wyłącza drugiego.

Czy pacjent może wycofać udzielone upoważnienie?

Pacjent w każdej chwili uprawniony jest do cofnięcia upoważnienia dla konkretnej osoby do uzyskiwania informacji o jego stanie zdrowia. Pacjent może wycofać upoważnienie w dowolnej formie. Fakt ten jednak musi zostać odnotowany w dokumentacji, zaś ryzyko udostępnienia dokumentacji osobie nieuprawnionej (której pacjent cofnął upoważnienie) obciąża podmiot udzielający świadczeń.

W jaki sposób i w jakiej formie dokumentacja medyczna może być udostępniona?

Dokumentacja medyczna może być udostępniona uprawnionym podmiotom:

• do wglądu w placówce
• przez sporządzenie jej wyciągu, odpisu, kopii lub wydruku
• przez wydanie oryginału za potwierdzeniem odbioru z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu (w takiej formie udostępniane są np. zdjęcia rentgenowskie na kliszy)
• za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej
• na informatycznym nośniku danych

Czy za udostępnienie dokumentacji trzeba zapłacić?

Co do zasady podmiot udzielający świadczeń może żądać zapłaty za udostępnienie dokumentacji. Cena ustalana jest przez podmiot, ale górne granice opłat wskazane są w ustawie. Opłaty nie pobiera się w przypadku jej wydania po raz pierwszy na żądanie pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego oraz w związku z postępowaniem przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych. Nieodpłatnie dokumentacja udostępniana jest do wglądu w placówce oraz za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.

Co z dostępem do dokumentacji po śmierci pacjenta?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami placówka medyczna po śmierci pacjenta może udostępnić dokumentację medyczną osobie upoważnionej przez pacjenta za życia, osobie, która w chwili zgonu pacjenta była jego przedstawicielem ustawowym, lub osobie bliskiej, chyba że udostępnieniu sprzeciwi się inna osoba bliska lub sprzeciwił się temu za życia pacjent. Więcej informacji znajduje się tutaj.

Jakie inne podmioty i osoby mogą uzyskać dostęp do dokumentacji medycznej?

Dokumentacja medyczna może być także udostępniona innym podmiotom i osobom, szczegółowo wymienionym w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, tj.:

• podmiotom udzielającym świadczeń zdrowotnych, jeżeli dokumentacja ta jest niezbędna do zapewnienia ciągłości świadczeń zdrowotnych
• organom władzy publicznej, w tym Rzecznikowi Praw Pacjenta, Narodowemu Funduszowi Zdrowia, organom samorządu zawodów medycznych oraz konsultantom w ochronie zdrowia, a także Rzecznikowi Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, w zakresie niezbędnym do wykonywania przez te podmioty ich zadań, w szczególności nadzoru i kontroli
• podmiotom przeprowadzającym kontrolę na zlecenie ministra zdrowia
• upoważnionym osobom wykonującym zawód medyczny, w zakresie niezbędnym do sprawowania nadzoru nad podmiotem leczniczym niebędącym przedsiębiorcą
• Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
• Agencji Badań Medycznych
• ministrowi zdrowia, sądom, w tym sądom dyscyplinarnym, prokuraturom, lekarzom sądowym i rzecznikom odpowiedzialności zawodowej, w związku z prowadzonym postępowaniem
• uprawnionym na mocy odrębnych ustaw organom i instytucjom, jeżeli badanie zostało przeprowadzone na ich wniosek
• organom rentowym oraz zespołom do spraw orzekania o niepełnosprawności, w związku z prowadzonym przez nie postępowaniem
• podmiotom prowadzącym rejestry usług medycznych, w zakresie niezbędnym do prowadzenia rejestrów
• zakładom ubezpieczeń, za zgodą pacjenta
• komisjom lekarskim podległym ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych, wojskowym komisjom lekarskim oraz komisjom lekarskim Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Agencji Wywiadu, podległym Szefom właściwych Agencji
• osobom wykonującym zawód medyczny, w związku z prowadzeniem procedury oceniającej podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych na podstawie przepisów o akredytacji w ochronie zdrowia albo procedury uzyskiwania innych certyfikatów jakości, w zakresie niezbędnym do ich przeprowadzenia
• wojewódzkiej komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych
• spadkobiercom w zakresie prowadzonego postępowania przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych
• osobom wykonującym czynności kontrolne na podstawie art. 39 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia
• członkom zespołów kontroli zakażeń szpitalnych
• szkołom wyższym i instytutowi badawczemu do wykorzystania w celach naukowych (bez ujawniania danych umożliwiających identyfikację pacjenta).

Polecamy serwis: Prawa pacjenta