Zasiłek 215,84 zł (MOPS) lub dodatek 330,07 zł (ZUS). Są podobieństwa, ale i różnice

• Zasiłek pielęgnacyjny
• RPO: Aktualna wysokość zasiłku pielęgnacyjnego odpowiada potrzebom
• Dodatek pielęgnacyjny
• Czy można łączyć dodatek pielęgnacyjny z zasiłkiem?

Zasiłek pielęgnacyjny to świadczenie wypłacane przez gminy na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych. Czym jest dodatek pielęgnacyjny? Jest to świadczenie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. 

Zasiłek pielęgnacyjny

Celem tego świadczenia jest częściowe pokrycie  wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Świadczenie to przysługuje kilku grupom uprawnionych. Po pierwsze są to niepełnosprawne dzieci. Po drugie – osoby niepełnosprawne w wieku powyżej 16. roku życia z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności (lub z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia). Po trzecie, zasiłek pielęgnacyjny przysługuje osobie, która ukończyła 75 lat. Osobie umieszczonej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje. 

Aktualnie zasiłek pielęgnacyjny wynosi 215,84 zł. Wysokość tego świadczenia – podobnie jak innych świadczeń rodzinnych (z wyjątkiem świadczenia pielęgnacyjnego) - podlega weryfikacji co 3 lata, nie oznaczającej automatycznej podwyżki. W tym roku Rada Ministrów proponuje „zamrożenie” tej kwoty, jednak ostateczna decyzja zostanie podjęta do połowy sierpnia. Pisaliśmy o tym w artykule: W 2024 r. ważna decyzja w sprawie zasiłku pielęgnacyjnego. Czas do 15 sierpnia

RPO: Aktualna wysokość zasiłku pielęgnacyjnego odpowiada potrzebom

Na problemy rodzin wymagających osłony socjalnej zwracał uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich, do którego wpływają skargi na niewystarczającą wysokość świadczeń rodzinnych i opiekuńczych, z funduszu alimentacyjnego, z pomocy społecznej, a także ograniczony do nich dostęp z uwagi na zbyt niskie kryteria dochodowe. 

„Świadczeniem opiekuńczym adresowanym do osób z niepełnosprawnością jest zasiłek pielęgnacyjny przyznawany w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji (art. 16 u.ś.r.). Aktualna wysokość tego świadczenia 215,84 zł nie odpowiada potrzebom osób, do których jest ono kierowane” – pisze RPO do Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Jak przekonuje Marcin Wiącek, utrzymanie zaś, - jak wynika z propozycji rządu, na kolejne trzy lata zasiłku na poziomie z 2019 r. - nie tylko spowoduje brak zabezpieczenia socjalnego osób z niepełnosprawnością, ale dodatkowo pogłębi istniejące zróżnicowanie wysokości zasiłku i dodatku pielęgnacyjnego.

„Stan ten od lat wzbudza głębokie rozgoryczenie osób z niepełnosprawnością, wynikające z tego, że chociaż oba świadczenia realizowane są przez różne podmioty i na podstawie odrębnych ustaw, to w ugruntowanym orzecznictwie sądów administracyjnych ukształtował się pogląd, że charakter zasiłku pielęgnacyjnego i dodatku pielęgnacyjnego jest porównywalny na gruncie wykładni celowościowej i funkcjonalnej. Świadczenia te nie służą wzbogaceniu się osób do nich uprawnionych, a przyznawane są w tym samym celu – na pokrycie przynajmniej części kosztów opieki i pielęgnacji osób niebędących w stanie samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb” – czytamy w piśmie RPO z 24 czerwca 2024 r.

Dodatek pielęgnacyjny

Przysługuje osobie uprawnionej do emerytury albo renty w sytuacji, gdy jest całkowicie niezdolna do pracy i samodzielnej egzystencji albo gdy ukończyła 75 lat. 

Prawo do dodatku pielęgnacyjnego potwierdza się orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji wydanym przez lekarza orzecznika ZUS lub komisję lekarską ZUS. 

Osobom, które skończyły 75 lat przyznaje się dodatek pielęgnacyjny z urzędu. Oznacza to, iż w takim przypadku senior nie musi występować do ZUS z żadnym wnioskiem. Po osiągnięciu tego wieku zakład sam rozpocznie wypłatę dodatku.

Czy można łączyć dodatek pielęgnacyjny z zasiłkiem?

Należy pamiętać, iż osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego nie przysługuje zasiłek pielęgnacyjny.

Zgodnie z przepisami osobie, której przyznano dodatek pielęgnacyjny za okres, za który wypłacono zasiłek pielęgnacyjny, Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub inny organ emerytalny lub rentowy, który przyznał dodatek pielęgnacyjny, wypłaca emeryturę lub rentę pomniejszoną o kwotę odpowiadającą wysokości wypłaconego za ten okres zasiłku pielęgnacyjnego i przekazuje tę kwotę na rachunek bankowy organu właściwego.