Ochrona małoletnich pokrzywdzonych - zmiany w Kodeksie karnym

23 marca Sejm przyjął ważne zmiany w Kodeksie karnym – m.in. zaostrzenie kar za przestępstwa w ruchu drogowym oraz zmiany mające na celu skuteczniejsze egzekwowanie alimentów. Tego dnia przegłosowano także projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich przygotowany przez Rzecznika Praw Dziecka a wniesiony przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę.

Zmiany mają na celu skuteczniejszą ochronę małoletnich przed przemocą – w szczególności najmłodszych i najsłabszych, a więc dzieci w wieku poniżej 15 lat oraz osób nieporadnych ze względu na swój stan fizyczny bądź psychiczny.

Uzupełnienie dyrektyw wymiaru kary

Od tej pory przy wymierzaniu kary sąd, oprócz dotychczasowych przesłanek, wymienionych w artykule 53 § 2 Kodeksu karnego (k.k.), takich jak np. zachowanie i motywacja sprawcy, czy rodzaj i stopień ciążących na sprawcy obowiązków, musi także uwzględnić okoliczność popełnienia przestępstwa na szkodę osoby nieporadnej ze względu na wiek lub stan zdrowia. Oznacza to, że jeżeli przestępstwo zostało popełnione na szkodę małoletniego sąd powinien wymierzyć karę surowszą niż za analogiczne przestępstwo popełnione wobec osoby dorosłej.

POLECAMY: E - wydanie Dziennika Gazety Prawnej

Zaostrzenie odpowiedzialności karnej za przestępstwa popełnione na szkodę małoletnich

Nowelizacja przewiduje zaostrzenie sankcji za popełnienie niektórych przestępstw oraz wprowadzenie typów kwalifikowanych przestępstw (zagrożonych wyższą karą) ze względu na małoletniego pokrzywdzonego.

Od wejścia w życie tej ustawy za spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu sprawca będzie podlegał karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 (wcześniej od roku do 10 lat). Jeśli w następstwie czynu pokrzywdzony umrze – sprawca będzie podlegał karze pozbawienia wolności od lat 5, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności (wcześniej od 2 lat do 12 lat pozbawienia wolności).

Do art. 189 k.k. dodano typ kwalifikowany. Za bezprawne pozbawienie wolności osoby nieporadnej ze względu na jej wiek, stan psychiczny lub fizyczny grozi kara pozbawienia wolności od lat 2 do 12 (za pozbawienie wolności innych osób, a więc typ podstawowy - od 3 miesięcy do lat 5).

Wprowadzono także surowszą odpowiedzialność karną za:

• znęcanie się nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny – grozi za to kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5;
• porzucenie małoletniego poniżej 15 roku życia lub osoby nieporadnej przez tego, na kim ciąży obowiązek opieki – pozbawienie wolności od 3 miesięcy do lat 5;
• uprowadzenie małoletniego lub osoby nieporadnej – pozbawienie wolności od 3 miesięcy do lat 5.

Zobacz serwis: Sprawy karne

Obowiązek zawiadomienia o przestępstwie na szkodę małoletniego

Ustawa dokonuje rozszerzenia katalogu przestępstw, o których niezawiadomienie jest karalne, m.in. o czyny zabronione, których ofiarą jest małoletni. Każdy więc kto posiada wiedzę np. o seksualnym wykorzystywaniu małoletniego ma prawny obowiązek poinformowania o tym organów ścigania.

Opracowano na podstawie ustawy z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz ustawy – Kodeks postępowania karnego. Ustawa wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od podpisania jej przez Prezydenta.

Zobacz również: Sprawy rodzinne