REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czyn łapownictwa a konfiskata majątku

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr Aleksandra Rychlewska-Hotel
Chmielniak Adwokaci – prawo karne dla biznesu
Chmielniak Adwokaci to renomowana kancelaria prawna z siedzibą w Katowicach, działającą w całej Polsce
Czy za łapownictwo grozi konfiskata majątku?/Fot. Fotolia
Czy za łapownictwo grozi konfiskata majątku?/Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

O tym, że organy ścigania rozsmakowały się w konfiskacie, sporo można ostatnio wyczytać. Po tzw. konfiskatę rozszerzoną, czyli przepadek przedsiębiorstwa stanowiącego własność sprawcy, służącego do popełnienia przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści, sięga się co raz częściej. Jak wynika z najnowszych danych, w zeszłym roku przypadków takich było 668, a łącznie odnosiły się one do mienia o wartości ponad 2 mld zł.

W miejscu tym zadać sobie należy pytanie, czy za łapownictwo grozi konfiskata majątku? Przepisy dotyczące przepadku mają charakter ogólny, w związku z czym mogą znaleźć zastosowanie także przy przestępstwach korupcyjnych. Zasadniczo mowa być tu może zarówno o przepadku przedmiotów oraz korzyści pochodzących z przestępstwa, jak również o przepadku przedsiębiorstwa.

REKLAMA

Polecamy: Kodeks kierowcy

Łapówka a przepadek przedmiotów pochodzących z przestępstwa

REKLAMA

Przepis art. 44 § 1 k.k. wprowadza obligatoryjny przepadek przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa. Chodzi tutaj o z jednej strony o przedmioty, które sprawca uzyskał z przestępstwa (np. skradziona rzecz), z drugiej strony – o przedmioty wytworzone w drodze przestępstwa (np. sfałszowane banknoty). Co istotne, za relewantny przedmiot podlegający przepadkowi uznaje się tutaj pieniądze. Jeśli orzeczenie przepadku tego typu przedmiotów nie jest możliwe, sąd może orzec przepadek ich równowartości (art. 44 § 4 k.k.). W tym wypadku przepadek ma już jednak charakter fakultatywny – sąd nie jest zobowiązany do jego orzeczenia, a decyzję podejmuje z uwzględnieniem okoliczności danego przypadku.

Patrząc z perspektywy przestępstwa łapownictwa, przedmiotem pochodzącym z przestępstwa będzie właśnie korzyść majątkowa, którą otrzymał funkcjonariusz publiczny. Taka kwalifikacja będzie aktualna zarówno w przypadku czynu sprzedajności z art. 228 k.k. (łapownictwo bierne), jak i czynu przekupstwa z art. 229 k.k. (łapownictwo czynne). Jeśli korzyścią majątkową jest określona rzecz ruchoma (np. samochód, zegarek), przepadek zostanie orzeczony w stosunku do nich. Jeśli zostałaby ona zawczasu sprzedana, sąd jest uprawniony do skonfiskowania równowartości tejże korzyści.

Odrębnej uwagi wymaga w tym miejscu przepadek korzyści majątkowej w postaci pieniędzy. Otóż przepadkowi przedmiotów podlegają tylko konkretne przedmioty, a nie przedmioty tego samego rodzaju. Orzeczenie przepadku pieniędzy będzie zatem możliwe tylko wtedy, gdy zachowają one cechę oznaczenia co do tożsamości. Jak wyjaśnił dodatkowo Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 marca 2013 r., III KK 273/12, z sytuacją taką mielibyśmy przykładowo do czynienia przy ujęciu sprawcy na gorącym uczynku, kiedy dysponuje on pieniędzmi pochodzącymi z przestępstwa. Konkretne banknoty, zabezpieczone jako dowód rzeczowy, będzie można objąć przepadkiem przedmiotów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Łapówka a przepadek korzyści majątkowej pochodzącej z przestępstwa

REKLAMA

Odrębną postacią przepadku jest przepadek korzyści majątkowej pochodzącej chociażby pośrednio z przestępstwa albo jej równowartości. Przykładowo, jeśli sprawca za pieniądze pochodzące z przestępstwa kupił samochód i wynajmował go za określony procent, przepadkiem zostanie objęty zarówno samochód, jak i zysk osiągnięty z wynajmu. Jak wprost wynika z art. 45 § 1 k.k., przepadek korzyści ma w tutaj charakter obligatoryjny, a nie orzeka się go jedynie wtedy, gdy korzyść będzie podlegać zwrotowi pokrzywdzonemu lub innej osobie uprawnionej.

O ile przepadek przedmiotów pochodzących z łapownictwa odnieść można przede wszystkim do funkcjonariusza publicznego i wręczonej mu łapówki, tak przepadek korzyści majątkowej odnosić się już będzie do osoby wręczającej przedmiotową łapówkę. Korzyścią uzyskaną z przestępstwa przekupstwa będzie mianowicie przysporzenie majątkowe, którego podstawą był stosunek prawny powstały w związku z przestępczymi zabiegami. W rachubę wchodzić tu będzie przykładowo wynagrodzenie z kontraktu, do zawarcia którego doszło w wyniku wygrania przetargu za wręczoną łapówkę. Zastrzec przy tym trzeba, że przepadkiem powinno się objąć sam zysk z takiego kontraktu, kwalifikowany jako nienależne korzyści majątkowe, nie zaś ekwiwalent poniesionych przez sprawcę kosztów.

Łapówka a konfiskata rozszerzona

Odnosząc się na koniec do tzw. konfiskaty rozszerzonej, czyli przepadku przedsiębiorstwa, zwrócić należy uwagę na treść przepisu art. 44a § 1 k.k. Otóż zgodnie z jego treścią „W razie skazania za przestępstwo, z którego popełnienia sprawca osiągnął, chociażby pośrednio, korzyść majątkową znacznej wartości, sąd może orzec przepadek przedsiębiorstwa stanowiącego własność sprawcy albo jego równowartości, jeżeli przedsiębiorstwo służyło do popełnienia tego przestępstwa lub ukrycia osiągniętej z niego korzyści”.

Kluczową przesłanką orzeczenia przepadku przedsiębiorstwa jest tym samym jego związek z popełnionym przestępstwem, jak również znaczna korzyść majątkowa – o wartości powyżej 200 tys. złotych. Zakres jego zastosowania nie ogranicza się do konkretnego rodzaju przestępstw, wobec czego – przy spełnieniu ustawowych przesłanek – konfiskatę rozszerzoną będzie można orzec w związku z łapownictwem. Odwołując się do wcześniejszego przykładu, jeśli zysk osiągnięty z kontraktu, zawartego w wyniku wygrania przetargu w zamian za łapówkę, przepływa przez przedsiębiorstwo, to powiązanie takie da się już zidentyfikować. Co wymaga tutaj podkreślenia, przepadek przedsiębiorstwa można orzec nie tylko w stosunku do własności sprawcy. Jeśli udziałowcy godzili się na działania osób zarządzających przedsiębiorstwem, istnieją podstawy do orzeczenia przepadku.

Orzekając konfiskatę rozszerzoną, sąd zobowiązany jest uwzględnić wszystkie okoliczności sprawy. Środek ten nie ma w szczególności charakteru obligatoryjnego. Jeśli przepadek przedsiębiorstwa byłby niewspółmierny do wagi przestępstwa, stopnia zawinienia lub motywacji i sposobu zachowania się właściciela przedsiębiorstwa, należy od niego odstąpić. Przepisu art. 44a k.k. powinien być stosowany bardzo rozważnie.

dr Aleksandra Rychlewska-Hotel

dr Aleksandra Rychlewska-Hotel, adwokat w kancelarii Chmielniak Adwokaci

Polecamy serwis: Prawo karne

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ponad 500 zł dodatkowo za staż, co miesiąc. Jest ustawa, wypłaty w III kwartale 2025 r. [dla kogo, przez ile?]

Od 1 czerwca 2025 r. zaczęła obowiązywać ustawa z 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz.U. 2025 poz. 620). Regulacja wprowadza szereg uprawnień dla pracowników, osób bezrobotnych, pracodawców, urzędów pracy oraz osób z niepełnosprawnościami. Nowa ustawa daje możliwość otrzymania ponad 500 zł za staż. Poniżej szczegóły, bo trzeba wiedzieć, że regulacja nie jest skierowana dla tak wielu, jakby się mogło wydawać i na tak długo, jakby chciano.

Obowiązkowe windy w każdym budynku mieszkalnym, który ma co najmniej dwie kondygnacje. To tylko jedna ze zmian, która nas czeka

Ministerstwo Rozwoju i Technologii opublikowało projekt zmian w przepisach technicznych dotyczących budynków. Chodzi o to, by były one lepiej dopasowane do dzisiejszych potrzeb – zarówno jeśli chodzi o bezpieczeństwo, efektywność energetyczną, jak i dostępność dla osób z niepełnosprawnościami. Trwają konsultacje publiczne, a dokument jest już dostępny na stronie Rządowego Centrum Legislacji.

Od 1 do 30 tys. złotych kary grzywny dla pracodawcy za pracę w upał. Ale zasady będą jeszcze ostrzejsze. Kiedy zmiany wejdą w życie?

Od 1 do 30 tys. złotych kary grzywny dla pracodawcy za pracę w upał przekraczający 32 lub 35 st. Ale zasady będą jeszcze ostrzejsze. Kiedy zmiany wejdą w życie? Miały zacząć obowiązywać od 1 czerwca 2025 r. Okazuje się, że wejdą ale najwcześniej po 1 stycznia 2027 r.

ZUS: Kolejne prawomocne orzeczenie sądu II instancji. SA w Katowicach stanął po stronie emerytki [wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20]

Przybywa prawomocnych orzeczeń w sprawach po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Przedstawię wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach.

REKLAMA

MRPiPS wprowadza bezwzględny zakaz pracy w czasie upałów. Kara do 3 lat pozbawienia wolności dla pracodawcy, który nie zwolni pracowników do domów

W związku ze zmianą klimatu i wynikającymi z niej coraz częstszymi falami upałów, w czasie których temperatury niejednokrotnie przekraczają 30 st. C – MRPiPS zdecydowało się na dookreślenie w przepisach o BHP maksymalnych progów temperatury (wynikającej z warunków atmosferycznych), których przekroczenie skutkować będzie zakazem wykonywania pracy przez pracowników. Projekt resortu pracy nie obejmuje jednak, na tych samych zasadach, wszystkich pracowników – ochroną przed pracą w upalnych warunkach, nie zostaną objęci m.in. pracownicy gastronomii, hoteli czy opiekunowie małych dzieci. Pracodawcę łamiącego nowe zakazy – czekać będą natomiast surowe konsekwencje.

200 tys. zł na remont, sprzęt, zakup nieruchomości itp.: premie finansowe dla osób ze wsi czy z małych miasteczek. Wnioski do 31 lipca 2025 r.

Do 31 lipca 2025 r. można się ubiegać o 200 tys. zł przypomina prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Chodzi o premie z Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Pieniądze można przeznaczyć na wiele celów.

O ile niższe raty kredytów hipotecznych po obniżce stóp procentowych NBP w lipcu 2025 r.?

W dniu 2 lipca 2025 r. (ze skutkiem od 3 lipca) Rada Polityki Pieniężnej obniżyła podstawową stopę procentową NBP (stopę referencyjną) do poziomu 5,00%. Z wyliczeń Rankomat.pl wynika, że tylko w wyniku lipcowej obniżki rata kredytu na 500 000 zł na 30 lat spadnie o 85 zł. Połączony efekt dwóch tegorocznych obniżek stóp zmniejszy ratę o 257 zł – z 3 651 zł do 3 394 zł. Z kolei wraz z każdą obniżką rośnie zdolność kredytowa. W przyszłym roku część osób może liczyć na wzrost dostępnej kwoty o ponad 100 000 zł. Prezes Związku Banków Polskich Tadeusz Białek ocenił, że ok 70 zł mniej w miesięcznej racie kredytu zyskają kredytobiorcy z pożyczką 400 tys. zł na okres 20 lat dzięki decyzji Rady Polityki Pieniężnej o obniżeniu stóp procentowych w lipcu.

Komisja Europejska: 90% redukcji gazów cieplarnianych w UE do 2040 r.; pełna neutralność klimatyczna netto do 2050 r. Jak ochronić gospodarkę?

W dniu 2 lipca 2025 r. Komisja Europejska zaproponowała wyznaczenie celu klimatycznego na 2040 r. Zgodnie z propozycją emisje gazów cieplarnianych powinny wówczas wynieść o 90 proc. mniej względem poziomu z 1990 r. Pomocą w dojściu do celu ma być możliwość wliczania projektów sfinansowanych w krajach trzecich.

REKLAMA

Rewolucja w rozwodach: koniec z alimentami od eksmałżonka za jego winę i ocenianiem przez sądy intymnych aspektów życia małżeńskiego. „Co do zasady każdy z małżonków powinien utrzymywać się samodzielnie”

W dniu 23 czerwca 2025 r. Komisja Kodyfikacyjna Prawa Rodzinnego, będąca organem działającym przy Ministrze Sprawiedliwości przyjęła projekt nowelizacji kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który zakłada eliminację orzekania o winie rozkładu pożycia w sprawach o rozwód i separację. Z powyższym, ściśle związana jest również zmiana zasad alimentacji po rozwodzie i separacji – na przyznanie alimentów nie ma już mieć wpływu odpowiedzialność byłego współmałżonka za rozpad małżeństwa. Nadrzędnym celem wprowadzenia zmian, jest ochrona dzieci przed negatywnymi konsekwencjami spierania się ich rodziców.

Najnowszy sondaż partyjny 2025 [Rzeczpospolita, WP, Onet, Polsat]

Najnowszy sondaż partyjny 2025: dla Rzeczpospolitej, WP, Onet. We wszystkich trzech sondażach partyjnych wygrywa PiS. Jakie partie są poniżej progu 5%? W sondażu IBRIS dla Polsat News z połowy czerwca prowadziła KO. Czy na polskiej scenie politycznej umacnia się prawica?

REKLAMA