Odpowiedzialność za wypadek komunikacyjny

Przestępstwo to należy do tzw. przestępstw powszechnych, co oznacza, iż odpowiadać za to przestępstwo może każdy uczestnik ruchu drogowego, wodnego, powietrznego, do którego adresowane są zasady bezpieczeństwa obowiązującego w danej dziedzinie ruchu.

W konsekwencji odpowiadać karnie, z tego artykułu może nie tylko prowadzący pojazd mechaniczny, ale także pieszy, woźnica, osoba prowadząca kolumnę pieszych.
Przestępstwo to można popełnić zarówno przez działanie, jak i zaniechanie, a więc przez powstrzymywanie się od wykonania nakazanej przez zasady bezpieczeństwa w ruchu czynności.

Czyn ten ma charakter skutkowy i w zależności od skutków zdarzenia rozróżnia się wypadek tzw. zwykły, zwany też średnim oraz wypadek ciężki.

Z pierwszym typem wypadku mamy do czynienia, jeżeli jego skutkiem jest uszczerbek na zdrowiu innej osoby polegający na naruszeniu czynności organizmu lub rozstrój zdrowia przez okres przekraczający 7 dni .

Drugi rodzaj wypadku przewidywany przez paragraf 2 powołanego artykułu zachodzi wtedy gdy jego skutkiem jest śmierć człowieka albo ciężki uszczerbek na zdrowiu innej osoby.

Chodzi tu o sytuację gdy na skutek wypadku pokrzywdzony zastanie pozbawiony wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia, czy też dozna innego trwałego kalectwa, ciężkiej nieuleczalnej choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej niezdolności do pracy w zawodzie, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała.

W tym miejscu należy podkreślić, iż przypadku wypadku zwykłego, jeżeli osobą pokrzywdzoną, która odniosła obrażenia ciała jest osoba bliska sprawcy ( żona, mąż, syn, córka, ojciec dziadek , rodzeństwo, powinowaty, konkubent), wówczas ściganie może nastąpić jedynie na jej wniosek. W praktyce oznacza to, że wszczęte postępowanie należy umorzyć, bowiem bez złożenia wniosku postępowanie nie może się toczyć.

Sytuacja ta nie ma zastosowania do wypadku ciężkiego, gdzie organy ścigania zobowiązanie są do wszczęcia i przeprowadzenia postępowania z urzędu, bez względu na wniosek pokrzywdzonego.

Zobacz: Charakterystyka wykroczeń

Wartą uwagi jest także kwestia, iż dla odpowiedzialności za wypadek komunikacyjny z artykułu 177 kodeksu karnego nie ma znaczenia spowodowanie szkody w mieniu nie należącym do sprawcy. Kwestia ta została wyeliminowana z opisu tego czynu przez twórców nowego kodeksu, który obowiązuje do dnia 1 września 1998 roku. Ustawodawca uznał bowiem, iż definiowanie poważnej szkody w mieniu stanowi dla sądów trudności interpretacyjne, zaś konflikty wynikające na tym tle mogą być rozwiązywane na innej drodze, tj. przez obowiązkowe ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej użytkowników pojazdów mechanicznych.