Ekspert radzi: czyj dom po rozwodzie?

Zgodnie z regulacją kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich, chyba że przyszli małżonkowie w umowie majątkowej przed zawarciem małżeństwa przyjęli ustrój rozdzielności majątkowej.

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Co to oznacza dla małżonków?

Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego powstają trzy masy majątkowe: majątek obojga małżonków objęty wspólnością ustawową oraz majątki osobiste każdego z małżonków. Pomimo istnienia wspomnianej odrębności trzech mas majątkowych - majątki te w czasie trwania wspólności ustawowej praktycznie nie są wyodrębniane i z reguły stanowią zwartą całość gospodarczą, której rozdział i rozliczenie następuje dopiero po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej.

Przedmioty majątkowe, które tworzą majątek wspólny to w szczególności:

a) pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków (czyli np. z prowadzonej działalności gospodarczej, z umów zlecenia, z umów o dzieło, etc.),

b) dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków (czyli np. czynsz najmu, dzierżawy, odsetki od wierzytelności, etc.),

c) środki zgromadzone na rachunku bankowym lub pracowniczym funduszu emerytalnym każdego z małżonków.

Wspólność majątkowa małżeńska charakteryzuje się tym, iż w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością. Podział majątku (zarówno sądowy, jak i umowny) jest możliwy z chwilą, kiedy ustaje wspólność majątkowa.

Co do zasady, do wspólnego majątku małżonków nie wchodzą m.in. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej, przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił, przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków, prawa autorskie, niewypłacone przez pracodawcę wynagrodzenie.

Rozstrzygnięcie, do którego z małżonków po orzeczeniu rozwodu będzie należał dom, w pierwszej kolejności wymaga ustalenia czy przedmiotowa nieruchomość jest składnikiem majątku odrębnego małżonka czy też należy do majątku wspólnego. W ostatnim przypadku, z chwilą ustania wspólności majątkowej małżeńskiej po rozwodzie, powstanie kwestia podziału majątku wspólnego obojga małżonków.

Zobacz również: Czy niepracujący małżonek ma prawo do majątku wspólnego?