Podział majątku – o jakich roszczeniach pamiętać? [cz.1 – spłata długów]

Sprawy o podział majątku są sprawami skomplikowanymi i rodzącymi istotne konsekwencje prawne i finansowe po stronie uczestników postępowania. Sąd co prawda ustala z urzędu skład i wartość majątku oraz podejmuje decyzje o sposobie jego podziału, ale to w interesie uczestników jest zwrócenie uwagi sądu na jego poszczególne elementy oraz zgłoszenie stosownych wniosków dowodowych. Inaczej jest w przypadku innych roszczeń, które mogą (a nawet muszą) być zgłoszone w trakcie trwania postępowania o podział majątku. W tym przypadku inicjatywa w całości jest po stronie uczestników. Co więcej, niektóre z roszczeń mogą być zgłoszone tylko do czasu zakończenia postępowania o podział majątku – później nie można ich już dochodzić w innych postępowaniach. O jakich roszczeniach pamiętać, by nie utracić prawa do ich dochodzenia?

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

Podział majątku, a upływ czasu

Roszczenie o podział majątku po ustaniu wspólności majątkowej nie ulega przedawnieniu. Co oznacza, że wniosek o dokonanie podziału majątku może zostać złożony do sądu w każdym czasie po powstaniu ustroju rozdzielności majątkowej między małżonkami. Także i zawarcie umowy nie doznaje ograniczeń czasowych. Oczywiście zwlekanie zbyt długo z przeprowadzeniem postępowania działowego może wpływać niekorzystnie na samych zainteresowanych, chociażby w sytuacji, gdy tylko jedno z byłych małżonków jest w posiadaniu przedmiotów wchodzących w skład majątku wspólnego.

Prekluzja

Pomimo braku przedawnienia samego roszczenia o podział majątku, istnieją pewne ramy czasowe, w których powinny być zgłoszone niektóre z roszczeń związanych ze sprawami podziałowymi. Warto wiedzieć, że tych roszczeń nie będzie można w ogóle dochodzić po uprawomocnieniu się postanowienia o podziale majątku (więcej o prekluzji w sprawach o podział majątku pisałam tutaj).

Jakie roszczenia powinny być zgłoszone w trakcie sprawy o podział majątku?

Aby uniknąć niemiłego zaskoczenia wynikającego z opisanej wyżej prekluzji, warto na etapie składania wniosku o podział majątku przeanalizować czy w konkretnym stanie faktycznym istnieją roszczenia (i czy zachodzi potrzeba ich zgłoszenia) związane z:

- ustaleniem:

• nierównych udziałów w majątku wspólnym (o tym pisałam tutaj)
• prawa własności (o sporach w zakresie składu majątku wspólnego pisałam tutaj i tutaj)
• prawa do żądania podziału majątku

lub

- rozliczeniem:

• wydatków, nakładów i innych świadczeń z majątku wspólnego na majątek osobisty lub odwrotnie (także roszczenie z art. 231 k.c., o którym pisałam tutaj i tutaj)
• z tytułu posiadania rzeczy należących do majątku wspólnego
• pobranych pożytków i innych dochodów z rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego
• poczynionych nakładów z majątków osobistych na majątek wspólny
• spłaty wspólnych długów.