REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rozdzielność majątkowa a działalność gospodarcza – wady i zalety

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mateusz Latosiński
Ślązak, Zapiór i Partnerzy – Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych sp. p.
Ekspert we wszystkich dziedzinach prawa związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
Rozdzielność majątkowa a działalność gospodarcza fot. shutterstock
Rozdzielność majątkowa a działalność gospodarcza fot. shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Rozdzielność majątkowa jest jedynym z popularnych sposobów ochrony majątku małżonków, przed zobowiązaniami małżonka - przedsiębiorcy, związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Czy rzeczywiście jest to najlepsze rozwiązanie, czy też podobny poziom bezpieczeństwa finansowego majątku współmałżonka można osiągnąć poprzez odpowiednie ,,wykorzystywanie w praktyce’’ przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dotyczącego zarządu majątkiem wspólnym?

Czy rozdzielność majątkowa może uratować majątek osobisty?

Kiedy nasz małżonek bądź przyszły wybranek prowadzi działalność gospodarczą na własny rachunek, jedną z kluczowych decyzji stanowi ustalenie takiego modelu ustroju majątkowego małżonków, który zabezpieczy ich interesy finansowe - w przypadku ewentualnych niepowodzeń w ramach prowadzonych interesów.

REKLAMA

REKLAMA

Czy rzeczywiście jest tak, że najlepszym rozwiązaniem będzie zawarcie już na początku wspólnej drogi (a nawet jeszcze przed zawarciem małżeństwa) notarialnej umowy majątkowej małżeńskiej statuującej miedzy małżonkami rozdzielność majątkową? Czy też podobny poziom bezpieczeństwa finansowego majątku współmałżonka można osiągnąć poprzez odpowiednie ,,wykorzystywanie w praktyce’’ przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego dotyczącego zarządu majątkiem wspólnym małżonków?

Majątek wspólny, a majątek osobisty

Na samym początku należy wskazać, iż wraz z zawarciem małżeństwa między małżonkami powstaje z mocy prawa wspólność ustawowa majątkowa (oczywiście o ile nie zawarli oni umowy majątkowej regulującej w te kwestie w sposób odmienny). Wspólność ta obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków jak i przez każdego z nich, z kolei przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Do majątku wspólnego należą w szczególności:

REKLAMA

  • pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków (w tym, co oczywiste, z działalności gospodarczej);
  • dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
  • środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
  • kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

 Z kolei do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
  • przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
  • prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
  • przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
  • prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
  • przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
  • wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
  • przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
  • prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
  • przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Tym samym warto mieć na uwadze, iż powstanie między małżonkami majątku wspólnego nie powoduje, iż przestają oni posiadać majątek odrębny (osobisty).

Istota rozdzielności majątkowej

W razie umownego ustanowienia rozdzielności majątkowej, każdy z małżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy majątkowej małżeńskiej, jak i majątek nabyty później.

Jeśli jednak małżonkowie ustanowią między sobą rozdzielność majątkową już na samym początku trwania małżeństwa, lub nawet jeszcze przed jego zawarciem, to nie powstanie między nimi jakakolwiek wspólność majątkowa, a każdy z małżonków będzie posiadał wyłącznie majątek odrębny. W takim przypadku zaciągnięcie zobowiązania przez jednego małżonka w zasadzie nie będzie miało wpływu na majątek osobisty drugiego z małżonków, a wierzyciele małżonka prowadzącego działalność gospodarczą w zasadzie będą mogli prowadzić egzekucję tylko z jego majątku. Nie zmienia to jednakże okoliczności, iż ,,faktyczne’’ negatywne skutki finansowe prowadzenia egzekucji z majątku małżonka niejednokrotnie dotykać będą całej rodziny.

Co niezwykle istotne, umowa majątkowa małżeńska działa na przyszłość. Tym samym nie jest możliwe, wskutek ustanowienia rozdzielności majątkowej, uniknięcie odpowiedzialności z majątku wspólnego za zobowiązania małżonka wynikające z działalności gospodarczej zaciągnięte w przeszłości, jeżeli drugi małżonek wyraził zgodę na ich zaciągnięcie (o czym niżej).

Ponadto, wbrew powszechnie panującemu przekonaniu, ustanowienie rozdzielności majątkowej oraz dokonanie podziału majątku wspólnego w okresie już po zaciągnięciu zobowiązania nie powoduje, iż współmałżonek osoby prowadzącej działalność gospodarczą przestaje być odpowiedzialny za powstałe zobowiązanie (przy założeniu, że uprzednio wyraził zgodę na jego zaciągnięcie). Wynika to przede wszystkim z możliwości zakwestionowania przez wierzycieli czynności w postaci podziału majątku wspólnego między małżonków, jako prowadzącej do ich pokrzywdzenia, na podstawie art. 527 kodeksu cywilnego (tzw. Skarga Pauliańska).

Ostatecznie, wskazać należy, iż małżonek może powoływać się względem innych osób na umowę majątkową małżeńską, wyłącznie gdy jej zawarcie oraz rodzaj były tym osobom wiadome. Tym samym wykazywanie przed wierzycielami, iż egzekucja może być prowadzona wyłącznie z majątku osobistego małżonka prowadzącego działalność gospodarczą jest bezskuteczne, jeżeli nie wykaże on, iż wierzyciele faktycznie wiedzieli oni jaki ustrój majątkowy panuje w naszym małżeństwie. W pewnym sensie umowa majątkową małżeńską należy się ,,chwalić’’.

Możliwość prowadzenia egzekucji z majątku wspólnego

Wbrew powszechnemu przekonaniu, do umożliwienia wierzycielom zaspokojenia zobowiązania z majątku wspólnego małżonków nie wystarczy zaciągnięcie zobowiązania przez jednego  z małżonków w toku trwania małżeństwa, przy jednoczesnym obowiązywaniu między małżonkami ustroju wspólności majątkowej.

Dopuszczalność dochodzenia przez wierzyciela uzyskania swojej należności z majątku wspólnego małżonków jest uzależniona od wyrażenia przez współmałżonka zgody na zaciągnięcie zobowiązania. Tym samym jeżeli współmałżonek nie wyraził zgody na zaciągnięcie zobowiązania, możliwości prowadzenia egzekucji przez wierzyciela ograniczają się do majątku osobistego małżonka, który zaciągnął zobowiązanie, jego wynagrodzenia za pracę i dochodów z innej działalności zarobkowej, jak również z wynagrodzenia z tytułu przysługujących mu praw autorskich i patentów (jak i innych praw własności przemysłowej). Ponadto jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, możliwość egzekucji obejmuje także majątek wchodzący w skład przedsiębiorstwa.

Należy także zauważyć, iż nawet w przypadku obowiązywania między małżonkami wspólności majątkowej, gdzie zasadą jest obowiązek wspólnego zarządu przez małżonków majątkiem wspólnym, to jednak przedmiotami majątkowymi służącymi do prowadzenia działalności zarobkowej każdy małżonek może dysponować samodzielnie. Wyjątkiem w tym zakresie jest jednak m.in. zbycie, obciążenie, odpłatne nabycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa, które dla swej skuteczności wymaga zgody współmałżonka.

Warto także wiedzieć, iż w kwestiach czysto ,,procesowych’’, nadanie przeciwko małżonkowi dłużnika klauzuli wykonalności wyrokowi wydanemu przeciwko drugiemu z małżonków, która to klauzula umożliwi prowadzenie egzekucji z majątku wspólnego, będzie możliwe wyłącznie w przypadku, gdy wierzyciel wykaże pisemnym dokumentem, że należność powstała wskutek wyrażenia zgody przez małżonka dłużnika – obowiązek wykazania tej okoliczności obciąża wierzyciela. Pozostając w kręgach proceduralnych, z punktu widzenia małżonka dłużnika istotnym jest także, iż samo zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej nie stanowi wystarczającej przeszkody do prowadzenia egzekucji ze składników majątku małżonka, które należałyby do majątku wspólnego, gdyby nie zostały ,,wyłączone’’ z tej wspólności wskutek zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej. Przy czym nie wyłącza to prowadzenia przez małżonków obrony przed egzekucją poprzez udowodnienie, że treść umowy małżeńskiej była znana wierzycielowi (stosownie do wyżej poczynionych uwag) - ciężar udowodnienia tejże okoliczności spoczywa na małżonkach.

Podsumowując, zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej ustanawiającej rozdzielność majątkowa jest jedynym z popularnych sposobów ochrony majątku małżonków, przed zobowiązaniami małżonka - przedsiębiorcy, związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Niemniej jednak samo ustanowienie rozdzielności majątkowej nie będzie działać ,, z mocą wsteczną’’ jak i nie odniesie zamierzonego skutku, jeżeli o rodzaju zawartej umowy majątkowej nie będą wiedzieć wierzyciele. Ponadto należy mieć świadomość, iż wierzyciele nie są w każdym przypadku uprawnieni do ,,sięgnięcia’’ do majątku wspólnego małżonków (stosownie do powyższych uwag). Przy czym oczywiście decyzja w powyższym zakresie powinna zostać po rozważeniu wszystkich ,,za’’ i ,,przeciw’’ przez samych zainteresowanych.

Polecamy serwis: Majątek

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wreszcie korzystna zmiana w podatkach - Prezydent podpisał, a zmiany wejdą w życie jeszcze w listopadzie 2025, to już pewne

Uprawnienia organów kontroli skarbowej mają trend wyraźnie wzrostowy. Na każdym kroku można przeczytać o zmianach w przepisach, które poszerzają uprawnienia skarbówki. Tym bardziej cieszy informacja o podpisaniu przez Prezydenta nowelizacji Ordynacji podatkowej, która będzie działała na korzyść podatników.

Rewolucja w urlopach i wynagrodzeniach została ogłoszona już dawno. Jednak na korzyści większość pracowników poczeka aż do maja 2026 roku

W prawie pracy już niedługo zajdą rewolucyjne zmiany. Jednak choć wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku, to większość pracowników odczuje płynące z nich korzyści dopiero w maju. Nie warto więc żądać swoich praw w dziale kadr już w styczniu. Dlaczego?

Prawo jazdy po nowemu. UE przegłosowała rewolucyjne zmiany dla kierowców

To już pewne: 21 października 2025 r. Parlament Europejski przegłosował rewolucyjne zmiany w przepisach o prawie jazdy. Dokument trafi do telefonu, okres ważności zostanie wydłużony, a zakazy prowadzenia będą obowiązywać w całej Unii. Kierowcy zyskają wygodę ale też stracą możliwość ucieczki przed karą.

Na jakie choroby będzie można dostać orzeczenie o niepełnosprawności w 2026 roku

Orzeczenie o niepełnosprawności można uzyskać nie tylko z powodu widocznych ograniczeń ruchowych. W 2026 roku katalog chorób zostanie doprecyzowany i będzie obejmował również schorzenia psychiczne, metaboliczne i neurologiczne.

REKLAMA

Orzeczenie bez osobistego stawiennictwa? Od 10 października 2025 rewolucja w KRUS

Nowe przepisy, które weszły w życie 10 października 2025 r. wprowadzają zasadę zdalnego wydawania orzeczeń lekarskich w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Dopiero gdy dokumentacja medyczna będzie niewystarczająca, lekarz skieruje rolnika na badanie osobiste.

5 tys. zł grzywny (a nawet kara pozbawienia wolności!) za wyrzucenie znicza do kontenera na śmieci na cmentarzu. Nowe pojemniki na odpady załatwiają sprawę, ale wciąż większość musi zabrać znicze ze sobą

Choć przepisy w tym zakresie obowiązują już od 2016 r. – wciąż nie wszyscy zdają sobie sprawę z tego, że wyrzucenie znicza do znajdującego się na cmentarzu pojemnika na odpady zmieszane, może wiązać się z poważnymi konsekwencjami – nie tylko dla środowiska naturalnego, ale również dla portfela sprawcy takiego wykroczenia (które niekiedy może nawet zostać uznane za przestępstwo). Mowa o coraz popularniejszych na polskich cmentarzach zniczach elektronicznych (w tym zniczach led) oraz zniczach solarnych.

Ponad 14.000 zł odprawy za rozwiązanie umowy z pracownikiem zarabiającym minimalną pensję. Tyle już w 2026 roku będą musieli zapłacić pracodawcy

W przypadku utraty pracy w najgorszej sytuacji pozostają najniżej wynagradzani pracownicy. Zazwyczaj nie mają oni oszczędności, które mogłyby w takiej sytuacji służyć im jako poduszka finansowa, a ich sytuacja życiowa gwałtownie się pogarsza.

Dom pomocy społecznej dla osób z niepełnosprawnością – zasady przyjęcia, koszty, skierowanie w 2026

W 2026 roku będą obowiązywać doprecyzowane przepisy dotyczące kierowania osób z niepełnosprawnościami do domów pomocy społecznej. Zmiany mają na celu skrócenie procedur i większe wsparcie rodzin.

REKLAMA

Niespodziewany zwrot w sprawie Trybunału Konstytucyjnego. Koalicja 15 października zmienia strategię, a Sejm rusza z wyborem nowych sędziów

W dzisiejszym wydaniu „Dziennika Gazety Prawnej” pojawiła się informacja, która może znacząco wpłynąć na przyszłość polskiego wymiaru sprawiedliwości. Do 5 i 20 listopada trwa zbieranie kandydatur na sędziowskie wakaty w Trybunale Konstytucyjnym – poinformował dziennik, powołując się na źródła zbliżone do kierownictwa Sejmu. To ruch, który zdaniem obserwatorów może oznaczać początek poważnej zmiany w podejściu Koalicji 15 października do kwestii TK.

Będą liczyć staż pracy po nowemu. Miliony Polaków czeka rewolucyjna zmiana. Kto straci a kto zyska

Pracują latami – bez urlopu, bez zwolnienia, bez pewności jutra. Dziś ich wysiłek nie liczy się do stażu, jutro może to wyglądać zupełnie inaczej. Od nowego roku wejdą w życie przepisy, które naprawią jedną z największych niesprawiedliwości na rynku pracy. Skorzysta nawet 5 milionów Polaków.

REKLAMA