„Rozwód kościelny” a sakrament święceń [WYWIAD]

Wioleta Matela-Marszałek, Infor.pl: Kto udziela sakramentu małżeństwa?

dr Arletta Bolesta, adwokat kościelny: Jest to bardzo często popełniany błąd, gdy mówi się, iż to osoba duchowna udziela sakramentu małżeństwa, podczas gdy Jego szafarzami są sami małżonkowie.

Wśród przeszkód do zawarcia małżeństwa Kodeks Prawa Kanonicznego wymienia przeszkodę święceń. Na czym ona polega?

Tak, jedną z przeszkód małżeńskich jest przeszkoda święceń. Chodzi w niej o święcenia w stopniu diakona, prezbitera oraz biskupa. Natomiast, jak wiadomo, od niektórych przeszkód istnieje możliwość udzielenia dyspensy,. Tak też jest przy tejże przeszkodzie, a wynika to z tego, iż źródłem jej jest prawo stanowione przez człowieka, nie zaś prawo boże.

Jaka obowiązuje procedura przy udzieleniu takiej dyspensy?

W skrócie, zwykle udziela jej Stolica Apostolska, ale są wyjątki. Natomiast w praktyce już w trakcie procesu bierze się pod uwagę różne okoliczności takie jak kwestia wieku, okoliczności w ogóle przyjęcia święceń, aktualna życiowa sytuacja.

Czy brane są pod uwagę podobne czynniki jak w kościelnym procesie o nieważność małżeństwa?

Nie do końca. Odnośnie do wieku, to podczas udzielania dyspensy od tej przeszkody wzięty zostaje pod uwagę aktualny wiek. W kościelnym procesie o nieważność, jeśli już brany jest on pod uwagę, to dotyczy to momentu zawiązywania węzła małżeńskiego. Dalej, gdy chodzi o okoliczności przyjęcia rzeczonego sakramentu, to – faktycznie – i takie są przedmiotem wnikliwego badania w kościelnym procesie małżeńskim. Natomiast, jeśli już chodzi o obecną sytuację, to taka nie ma większego wpływu na treść wyroku w sprawie o nieważność małżeństwa, stąd już posiadanie nowej rodziny nie wpłynie na to, iż wyrok będzie pozytywny.

Istnieją osoby z przyjętym sakramentem święceń, które posiadają rodziny. Kiedy jest to możliwe?

Zgadza się, tak jest w tych wspólnotach, które posiadają pełną więź z Kościołem katolickim. Opiera się to na prostej zasadzie: sakrament święceń można przyjąć po, czyli nie przed sakramentem małżeństwa.

Czy dyspensa jest jedyną możliwością, aby zawrzeć ślub kościelny?

Nie, bowiem istnieje też inna, a to w postaci orzeczenia nieważności tego sakramentu.

Co w sytuacji, gdy mężczyzna zataja fakt przyjęcia sakramentu święceń i zawiera małżeństwo?

Bardzo ciekawe pytanie. Co prawda łatwo można zweryfikować fakt, czy ktoś posiada ten sakrament czy nie, ale w teorii można o takim przypadku suponować. Z jednej strony, mamy do czynienia z małżeńską przeszkodą, zaś z drugiej strony, z wadą zgody małżeńskiej w postaci podstępnego wprowadzenia w błąd. W praktyce przeszkody mają tzw. pierwszeństwo przed wadami małżeńskiego konsensu, co wynika z prostszego ich sposobu dowodzenia.

Bardzo dziękuję za rozmowę.