REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak rozwieść się z zaginionym małżonkiem?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Michał Połaniecki
Prawnik, ekspert w dziedzinie prawa cywilnego, rodzinnego i handlowego.
Z roku na rok ginie bez wieści coraz więcej osób. Zaginięcie człowieka z jego dotychczasowego środowiska pociąga za sobą szereg konsekwencji, również natury prawnej, wywołując jednocześnie pewien stan niepewności, co do tego, czy osoba zaginiona pozostaje nadal przy życiu.
Z roku na rok ginie bez wieści coraz więcej osób. Zaginięcie człowieka z jego dotychczasowego środowiska pociąga za sobą szereg konsekwencji, również natury prawnej, wywołując jednocześnie pewien stan niepewności, co do tego, czy osoba zaginiona pozostaje nadal przy życiu.

REKLAMA

REKLAMA

Oprócz ogromnej tragedii zaginięcie małżonka tworzy liczne problemy prawne. Jednym z nich jest zawarcie ponownie małżeństwa przez współmałżonka osoby zaginionej. Jak tego dokonać?

REKLAMA

Z roku na rok ginie bez wieści coraz więcej osób. Zaginięcie człowieka z jego dotychczasowego środowiska pociąga za sobą szereg konsekwencji, również natury prawnej, wywołując jednocześnie pewien stan niepewności, co do tego, czy osoba zaginiona pozostaje nadal przy życiu.

REKLAMA

Stan ten powoduje między innymi niekorzystne skutki na gruncie zawiązanego przez osobę zaginioną małżeństwa. Drugi małżonek ma wówczas znacznie utrudnione podejmowanie wszelkich decyzji, szczególnie tych do których wymagana jest zgoda obojga małżonków. Mimo tak długiego okresu nieobecności zaginionego małżonka, drugi z małżonków nie ma także prawnej możliwości zawarcia nowego związku małżeńskiego i ułożenia sobie życia na nowo. Na szczęście problem ten znalazł swoje rozwiązanie w świetle obowiązujących przepisów, które dopuszczają ustanie małżeństwa na skutek uznania za zmarłą osoby zaginionej. Praktyka pokazuje, że problem ten jak by się mogło wydawać marginalny, ma niezwykłe znaczenie w obecnych czasach.

Uznanie za zmarłego

REKLAMA

Podstawową kwestią mającą istotne znaczenie do przedstawienia zagadnienia dotyczącego ustania małżeństwa na skutek uznania za zmarłego jest wyjaśnienia samej instytucji uznania za zmarłego. Nie zawsze mamy bowiem możliwość stwierdzenia w 100% zgonu konkretnej osoby a czasami jest to nawet niemożliwe w drodze zeznań świadków. Instytucja uznania za zmarłego ma zatem na celu umożliwienie sądowego uznania, że osoba o której zaginął słuch i o której nie ma żadnych wiadomości przez określony czas, w rzeczywistości zmarła.

Termin jaki musi minął od zaginięcia takiej osoby jest uzależniony od zdarzenia, które to zaginięcie spowodowało. W większości przypadków, jeżeli zaginięcie nie zostało spowodowane żadnymi okolicznościami zwiększającymi prawdopodobieństwo śmierci, termin ten wynosi 10 lat. Liczy się go od ostatniego dnia roku kalendarzowego, w którym według istniejących wiadomości zaginiony jeszcze żył. Jeżeli natomiast zaginięcie zostało spowodowane przez takie okoliczności jak:

  • katastrofa statku, okrętu,
  • lawina śnieżna,
  • działania wojenne,

termin ten ulega odpowiedniemu skróceniu

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W celu ustania, że osoba zaginiona zmarła, należy przeprowadzić odpowiednie postępowanie w trybie nieprocesowym. Sąd w orzeczeniu uzna osobę zaginioną za zmarłą i jednocześnie stwierdzi najbardziej prawdopodobną chwilę jej śmierci.

Zobacz: Darmowa porada prawna

Ustanie małżeństwa

W oparciu o podstawowe zasady, na których opiera się Kodeks rodzinny i opiekuńczy, małżeństwo jest trwałym, i w zasadzie dozgonnym, związkiem dwojga osób. Oznacza to, że śmierć jednego z małżonków jest naturalną przyczyną ustania małżeństwa. Małżonkowie sami decydują bowiem o zawarciu małżeństwa, natomiast nie korzystają z takiej swobody, gdy chodzi o likwidację węzła małżeńskiego. Wpływ współmałżonków na ustanie małżeństwa wyraża się tylko w tym, że w sytuacjach określonych w ustawie mogą oni wystąpić z odpowiednim żądaniem do sądu (pozew o rozwód), ale zamierzony skutek osiągną tylko o tyle, o ile spełnione są ustawowe przesłanki zakończenia małżeństwa.

W razie uznania jednego z małżonków za zmarłego domniemywa się, że małżeństwo ustało z chwilą, która w orzeczeniu o uznanie za zmarłego została oznaczona jako chwila jego śmierci. A zatem z domniemania śmierci, wynika domniemanie ustania związku małżeńskiego osoby uznanej za zmarłą z chwilą śmierci oznaczoną w postanowieniu o uznaniu za zmarłego.

Jednakże orzeczenie to samo przez się nie przekreśla bytu prawnego związku małżeńskiego zaginionego. Wywołuje ono bowiem wszystkie skutki prawne śmierci z wyjątkiem rozwiązania małżeństwa osoby uznanej za zmarłą z pozostałym przy życiu małżonkiem. Uzasadnione jest to faktem, że uznanie jednego z małżonków za zmarłego nie powoduje samo przez się ustania małżeństwa, a stwarza jedynie domniemanie jego ustania.

Pierwsze małżeństwo nie rozwiązuje się zatem przez uznanie współmałżonka zaginionego za zmarłego. Skutek ten zostaje osiągnięty dopiero z chwilą zawarcia kolejnego związku małżeńskiego. W tej sytuacji to właśnie od małżonka zależy, czy chce pierwszy związek rozwiązać – zawierając drugie małżeństwo, czy nie zawierając kolejnego małżeństwa utrzyma dotychczasowe. Z tego względu, broniąc trwałości związku małżeńskiego, prawo wybrało obronę drugiego małżeństwa

Skutek domniemania wyraża się w zniesieniu względem małżonka, który nie został uznany za zmarłego, zakazu, zgodnie z którym, nie może zawrzeć małżeństwa, kto już pozostaje w związku małżeńskim. Zawarcie kolejnego związku małżeńskiego, pozostając jednocześnie w innym małżeństwie, jest przestępstwem określonym Kodeksie karnym.

Zobacz: Jak przebiega sprawa rozwodowa w sądzie?

Dalsze losy dotychczasowego małżeństwa

Kwestia dalszego losu dotychczasowego związku małżeńskiego, jak również nowego, zawartego przez współmałżonka osoby uznanej za zmarłą, została uregulowana w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Jeżeli po uznaniu jednego z małżonków za zmarłego drugi małżonek zawarł nowy związek małżeński, związek ten nie może być unieważniony z tego powodu, że małżonek uznany za zmarłego żyje albo że jego śmierć nastąpiła w innej chwili aniżeli chwila oznaczona w orzeczeniu o uznaniu za zmarłego. Nie stosuje się tej regulacji, jeżeli w chwili zawarcia nowego związku małżeńskiego strony wiedziały, że małżonek uznany za zmarłego pozostaje przy życiu

W dobrej wierze będzie małżonek, który w chwili zawierania małżeństwa nie wiedział o tym, że uznany za zmarłego małżonek żyje i przy zachowaniu należytej staranności nie mógł się o tym fakcie dowiedzieć. Za będącego w dobrej wierze będzie również małżonek, który o wspomnianym fakcie nie wiedział, mimo że z łatwością mógł się o nim dowiedzieć.

Działanie w złej wierzy prowadzi do wprowadzenia sądu bądź Urzędu Stanu Cywilnego wbłąd, dlatego ani akt stanu cywilnego, ani postanowienie sądu, które mają za sobą tylko domniemanie zgodności ze stanem faktycznym, nie chronią tego, kto wie o ich niezgodności.

Zobacz serwis: Pozew rozwodowy

Reasumując, egzystencja dwóch związków małżeńskich, a w pewnych sytuacjach nawet trzech, zależy od zaistnienia przesłanki dobrej woli po stronie choćby jednej z przystępujących do małżeństwa osób, zawieranego przez małżonka osoby uznanej za zmarłą z osobą trzecią.

Michał Połaniecki m.polaniecki@omega-kancelaria.pl

Podstawa prawna

- art. 29- 31 Kodeks Cywilny

- art. 526- 534 Kodeks Postępowania Cywilnego

- art. 55 Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy

- art. 206 Kodeks Karny

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

REKLAMA

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

Koniec ze swobodnym obrotem gotówką: zgłoszenie obowiązkowe, odbiór tylko osobiście. Jakiej kwoty już nie wypłacisz bez formalności?

Coraz bardziej restrykcyjne stają się ograniczenia w obrocie gotówką – zarówno dla firm, jak i osób fizycznych. W Polsce przedsiębiorstwa już nie mogą realizować transakcji między sobą za więcej niż 15 000 zł gotówką, a od 2027 r. w całej Unii będą obowiązywały limity na maks. 10 000 € (z możliwością obniżenia do 3 000 €) . Co więcej, poza już obowiązującymi lub dopiero nadchodzącymi limitami, wprowadzane są nowe – niespotykane wcześniej rozwiązania. Wszystko „w trosce o walkę z finansowaniem terroryzmu".

Kalendarz roku szkolnego 2025/2026: Uczniów czekają zmiany, które dotyczą nie tylko ferii

Nowy rok szkolny 2025/2026 przyniesie uczniom i nauczycielom nie tylko znane terminy przerw i ferii, ale również istotne zmiany w organizacji zajęć. Modyfikacjom ulegną lekcje religii i etyki, pojawi się też nowy przedmiot – edukacja zdrowotna. Warto poznać szczegóły, ponieważ będą one miały bezpośredni wpływ na codzienne życie szkolne.

Wysokość alimentów w 2025 r. według nowej tablicy alimentacyjnej [Przykład]

Ministerstwo Sprawiedliwości zaprezentowało nową tablicę alimentacyjną. Co istotne, nie ma ona charakteru wiążącego. Jak podkreśla resort, tabele będą narzędziem pomocowym dla sędziów i uczestników postępowania.

REKLAMA

Polacy chcą szybko na emeryturę, ale nie chcą przestać żyć aktywnie. Tylko nieliczni pracują po 60-tce

Choć prawo pozwala łączyć emeryturę z pracą, robi to zaledwie 11,6 proc. Polaków w wieku 50–74 lat. Ponad połowa osób zbliżających się do wieku emerytalnego nie wyobraża sobie dalszej aktywności zawodowej. Eksperci ostrzegają: bez zachęt do pracy po 60. roku życia system emerytalny może się nie utrzymać.

Nowe prawo planistyczne 2026: Co oznacza dla właścicieli gruntów rolnych? Ekspert wyjaśnia

Najistotniejszą zmianą wydaje się fakt, iż „dla właścicieli gruntów rolnych tych najlepszych klas bonitacyjnych, położonych poza granicami miast zasadniczo do czasu uchwalenia planu ogólnego nie będzie możliwe uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, a więc i faktyczne odrolnienie nieruchomości.” – mówi Barbara Pancer w wywiadzie z ekspertem INFOR, [Radca prawny, local partner w warszawskiej praktyce nieruchomości kancelarii Greenberg Traurig].

REKLAMA