REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak skutecznie odrzucić spadek w imieniu małoletniego dziecka?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Santana Nowak
Specjalistka w zakresie prawa cywilnego, posiadająca bogate doświadczenie zawodowe w wielu dziedzinach prawa
Wbrew pozorom odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka wcale nie jest trudne, bowiem istnieją dwa sposoby, aby tego dokonać./Fot. Shutterstock
Wbrew pozorom odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka wcale nie jest trudne, bowiem istnieją dwa sposoby, aby tego dokonać./Fot. Shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wielu rodziców zmaga się z problemem dotyczącym odrzucenia spadku w imieniu małoletniego dziecka. Problem ten jest jeszcze bardziej uciążliwy zwłaszcza dla tych, którzy odetchnęli z ulgą przy odrzuceniu spadku we własnym imieniu wychodząc przy tym z założenia, że to rozwiązuje wszelkie ich problemy z dziedziczeniem niepożądanych długów spadkowych – nic bardziej mylnego bowiem w wyniku odrzucenia spadku przez spadkobiercę, spadek przypadający temu spadkobiercy przechodzi na jego zstępnych (dzieci, wnuki, prawnuki) lub w przypadku braku zstępnych na dalszych spadkobierców powołanych do spadku w następnej kolejności.

Wbrew pozorom odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka wcale nie jest trudne, bowiem istnieją dwa sposoby, aby tego dokonać. Oświadczenie o odrzuceniu spadku można złożyć w formie aktu notarialnego lub w drodze postępowania sądowego. Należy przy tym pamiętać, że aby złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka, konieczne jest uzyskanie zezwolenia na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego. Oznacza to, że wymagana jest zgoda sądu opiekuńczego.

REKLAMA

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

Jakie dokumenty należy w tym celu przygotować?

Aby uzyskać zezwolenie sądu opiekuńczego na dokonanie przez rodziców czynności prawnej w imieniu małoletniego dziecka, wraz z wnioskiem należy złożyć: odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy, odpis zupełny aktu urodzenia dziecka, potwierdzenie odrzucenia spadku przez rodzica dziecka, który był powołany do dziedziczenia (wypis aktu notarialnego obejmujący oświadczenie o odrzuceniu spadku lub protokół potwierdzający złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku przed sądem) oraz potwierdzenie uiszczenia opłaty sądowej od wniosku (opłata stała w wysokości 100 zł)

Co istotne wniosek należy złożyć do sądu opiekuńczego właściwego zgodnie z miejscem zamieszkania lub pobytu małoletniego dziecka.

REKLAMA

Sąd opiekuńczy, rozpoznając wniosek o zezwolenie na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka, musi rozważyć, czy planowana czynność prawna ma na celu ochronę praw dziecka oraz czy jest dla niego korzystna i celowa z tego względu wniosek powinien zawierać uzasadnienie, w którym wskazane zostaną okoliczności przemawiające za uzyskaniem zezwolenia na dokonanie czynności prawnej w imieniu małoletniego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przykładem czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego dziecka jest m.in. odrzucenie spadku przysługującego małoletniemu dziecku - chodzi zatem o okoliczności, z powodu których spadek powinien zostać odrzucony np. w przypadku gdy w skład masy spadkowej wchodzą wyłącznie pasywa czyli długi spadkowe.

Warto zaznaczyć, że rozprawa w tym przedmiocie nie jest obowiązkowa, a jej wyznaczenie zależy od uznania sądu.

REKLAMA

Sąd opiekuńczy udziela zezwolenia na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego dziecka na wniosek jednego z rodziców po wysłuchaniu drugiego. W przypadku gdy wniosek składają oboje rodziców – wystarczy zawnioskować o wydanie zezwolenia na jednego z rodziców ma to bowiem istotne znaczenie szczególnie dla treści postanowienia uwzględniającego wniosek.

W sytuacji, gdy sąd po rozpoznaniu istoty sprawy zezwoli jednemu z rodziców na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego wówczas obecność obojga rodziców przy złożeniu oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego przed sądem lub notariuszem nie będzie konieczna. Oznacza to, że rodzic, któremu sąd zezwolił na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka będzie mógł to zrobić samodzielnie – wszystko więc zależy od sentencji postanowienia sądu.

Termin na złożenie oświadczenia w imieniu małoletniego dziecka

Co do zasady bieg terminu (6-miesięcznego) na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka zaczyna się od dnia, w którym jego przedstawiciel ustawowy (rodzic) dowiedział się o tytule powołania do spadku małoletniego dziecka tj. od dnia, w którym złożył oświadczenie o odrzuceniu spadku we własnym imieniu.

Niemniej jednak w praktyce orzeczniczej sądów przyjmuje się, że w sytuacji, w której wymagana jest zgoda sądu, od której uzależniona jest możliwość skutecznego odrzucenia spadku - 6-miesięczny termin do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka winien być liczony od dnia uprawomocnienia się postanowienia zezwalającego na odrzucenie spadku w jego imieniu. Zatem wystąpienie do sądu z wnioskiem o zezwolenie na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego dziecka przed upływem 6-miesięcznego terminu powinno powodować ten skutek, że termin ten zostaje zawieszony aż do chwili uprawomocnienia się postanowienia sądu opiekuńczego, w którym udzielił on zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego.

Z uwagi na to, że nie ma przepisów jednoznacznie rozstrzygających problem dotyczący biegu terminu na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka - często dochodzi do sytuacji, że postanowienie sądu opiekuńczego zostaje wydane po upływie terminu do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka (tj. 6-ciu miesięcy od chwili złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku przez przedstawiciela ustawowego lub opiekuna prawnego), w takiej sytuacji istnieje prawna możliwość złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka natomiast należy tego dokonać niezwłocznie po uprawomocnieniu się postanowienia sądu opiekuńczego. Przy czym należy liczyć się z tym, że oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego złożone po upływie zakreślonego terminu może zostać uznane za bezskuteczne.

Uchybienie terminu na złożenie oświadczenia – co należy zrobić?

Stosownie do art. 1019 § 2 Kodeksu cywilnego spadkobierca, który pod wpływem błędu lub groźby nie złożył oświadczenia o odrzuceniu spadku w terminie, może uchylić się od skutków prawnych niezachowania terminu. Aby móc tego dokonać należy wystąpić do sądu z wnioskiem o zatwierdzenie oświadczenia o uchyleniu się od niezłożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku przed upływem roku od wykrycia błędu, a w razie groźby od chwili, kiedy stan obawy ustał.

Uchylenie się od skutków prawnych w tym przedmiocie wymaga zatwierdzenia przez sąd spadku, którego właściwość ustala się zgodnie z ostatnim miejscem zamieszkania lub pobytu zmarłego (spadkodawcy).

Sąd spadku, rozpoznając wniosek o zatwierdzenie oświadczenia o uchyleniu się od niezłożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku, musi rozważyć, czy zostały spełnione wszystkie przesłanki uchylenia się od skutków prawnych wynikających z niezłożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku, a w szczególności wystąpienie błędu lub groźby z tego względu samo powołanie się przez spadkobiercę na działanie pod wpływem błędu lub groźby jest niewystarczające i wymaga wykazania, że błąd był istotny, dotyczył treści czynności prawnej oraz znajduje usprawiedliwienie w okolicznościach sprawy.

Przykładem działania pod wpływem błędu istotnego można uznać brak wiedzy o stanie majątku spadkowego, mimo przedsięwziętych odpowiednich, możliwych działań zmierzających do ustalenia rzeczywistego stanu rzeczy. Oznacza to, że o działaniu pod wpływem błędu istotnego można mówić wtedy, gdy brak wiedzy o rzeczywistym stanie majątku spadkowego nie jest wynikiem braku staranności po stronie spadkobiercy, czyli jest usprawiedliwiony okolicznościami sprawy. Poprzestanie na pozbawionym podstaw przypuszczeniach o stanie majątku spadkowego jest wyrazem braku należytej staranności, który uniemożliwia uchylenie się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w terminie.

W przypadku zatwierdzenia przez sąd wniosku o uchylenie się od ujemnych skutków prawnych niezłożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w terminie określonym w art. 1015 § 1 Kodeksu cywilnego spadkobierca „odzyskuje" możliwość złożenia skutecznego oświadczenia o odrzuceniu spadku.

Santana Nowak
Specjalistka w zakresie prawa cywilnego, posiadająca bogate doświadczenie zawodowe w wielu dziedzinach prawa.
W ramach dotychczasowej współpracy z renomowanymi kancelariami prawnymi praktyka zawodowa pozwoliła jej ugruntować i poszerzyć zdobytą wiedzę teoretyczną, a także wzbogacić dotychczasowe kwalifikacje o umiejętności w dziedzinie pozasądowego lub sądowego rozwiązywania sporów prawnych.
Szczególnym przedmiotem jej zainteresowań jest prawo spadkowe.
Na co dzień w swojej praktyce zapewnia stałe merytoryczne i praktyczne wsparcie w Kancelarii Notarialnej.

Polecamy serwis: Spadki

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Polski system emerytalny pod presją. Eksperci ostrzegają: bez reform czekają nas głodowe świadczenia

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

REKLAMA

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

Okulary za kierownicą: kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

REKLAMA

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

5 tys. zł grzywny, konfiskata sprzętu, a nawet areszt za korzystanie z kamery samochodowej. Nowe przepisy są bezlitosne, bo kierowców nie uratuje nawet „nieumyślność”, ale – będą zmiany

W związku z trwającym właśnie sezonem urlopowo-wakacyjnym – wielu Polaków odbywa teraz dłuższe wyprawy samochodowe, korzystając przy tym z rejestratorów obrazu w postaci kamer samochodowych. Motywy rejestrowania jazdy są różne – ale większość kierowców robi to po prostu dla bezpieczeństwa (zarejestrowany obraz pełni funkcję dowodową w przypadku kolizji lub wypadku oraz może okazać się pomocy w namierzaniu „piratów drogowych”), niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że takim – z pozoru nikomu nieszkodzącym działaniem – może nabawić się nie lada problemów. Na szczęście rząd zajął się już tymi „nadmiarowymi” regulacjami, ale ci, którzy będą używać kamer samochodowych w najbliższym czasie – muszą nadal mieć się na baczności.

REKLAMA