REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak skutecznie odrzucić spadek w imieniu małoletniego dziecka?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Santana Nowak
Specjalistka w zakresie prawa cywilnego, posiadająca bogate doświadczenie zawodowe w wielu dziedzinach prawa
Wbrew pozorom odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka wcale nie jest trudne, bowiem istnieją dwa sposoby, aby tego dokonać./Fot. Shutterstock
Wbrew pozorom odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka wcale nie jest trudne, bowiem istnieją dwa sposoby, aby tego dokonać./Fot. Shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wielu rodziców zmaga się z problemem dotyczącym odrzucenia spadku w imieniu małoletniego dziecka. Problem ten jest jeszcze bardziej uciążliwy zwłaszcza dla tych, którzy odetchnęli z ulgą przy odrzuceniu spadku we własnym imieniu wychodząc przy tym z założenia, że to rozwiązuje wszelkie ich problemy z dziedziczeniem niepożądanych długów spadkowych – nic bardziej mylnego bowiem w wyniku odrzucenia spadku przez spadkobiercę, spadek przypadający temu spadkobiercy przechodzi na jego zstępnych (dzieci, wnuki, prawnuki) lub w przypadku braku zstępnych na dalszych spadkobierców powołanych do spadku w następnej kolejności.

Wbrew pozorom odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka wcale nie jest trudne, bowiem istnieją dwa sposoby, aby tego dokonać. Oświadczenie o odrzuceniu spadku można złożyć w formie aktu notarialnego lub w drodze postępowania sądowego. Należy przy tym pamiętać, że aby złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka, konieczne jest uzyskanie zezwolenia na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego. Oznacza to, że wymagana jest zgoda sądu opiekuńczego.

REKLAMA

Polecamy: Darowizny, testamenty, spadki (PDF)

Jakie dokumenty należy w tym celu przygotować?

Aby uzyskać zezwolenie sądu opiekuńczego na dokonanie przez rodziców czynności prawnej w imieniu małoletniego dziecka, wraz z wnioskiem należy złożyć: odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy, odpis zupełny aktu urodzenia dziecka, potwierdzenie odrzucenia spadku przez rodzica dziecka, który był powołany do dziedziczenia (wypis aktu notarialnego obejmujący oświadczenie o odrzuceniu spadku lub protokół potwierdzający złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku przed sądem) oraz potwierdzenie uiszczenia opłaty sądowej od wniosku (opłata stała w wysokości 100 zł)

Co istotne wniosek należy złożyć do sądu opiekuńczego właściwego zgodnie z miejscem zamieszkania lub pobytu małoletniego dziecka.

REKLAMA

Sąd opiekuńczy, rozpoznając wniosek o zezwolenie na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka, musi rozważyć, czy planowana czynność prawna ma na celu ochronę praw dziecka oraz czy jest dla niego korzystna i celowa z tego względu wniosek powinien zawierać uzasadnienie, w którym wskazane zostaną okoliczności przemawiające za uzyskaniem zezwolenia na dokonanie czynności prawnej w imieniu małoletniego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przykładem czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego dziecka jest m.in. odrzucenie spadku przysługującego małoletniemu dziecku - chodzi zatem o okoliczności, z powodu których spadek powinien zostać odrzucony np. w przypadku gdy w skład masy spadkowej wchodzą wyłącznie pasywa czyli długi spadkowe.

Warto zaznaczyć, że rozprawa w tym przedmiocie nie jest obowiązkowa, a jej wyznaczenie zależy od uznania sądu.

REKLAMA

Sąd opiekuńczy udziela zezwolenia na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego dziecka na wniosek jednego z rodziców po wysłuchaniu drugiego. W przypadku gdy wniosek składają oboje rodziców – wystarczy zawnioskować o wydanie zezwolenia na jednego z rodziców ma to bowiem istotne znaczenie szczególnie dla treści postanowienia uwzględniającego wniosek.

W sytuacji, gdy sąd po rozpoznaniu istoty sprawy zezwoli jednemu z rodziców na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego wówczas obecność obojga rodziców przy złożeniu oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego przed sądem lub notariuszem nie będzie konieczna. Oznacza to, że rodzic, któremu sąd zezwolił na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego dziecka będzie mógł to zrobić samodzielnie – wszystko więc zależy od sentencji postanowienia sądu.

Termin na złożenie oświadczenia w imieniu małoletniego dziecka

Co do zasady bieg terminu (6-miesięcznego) na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka zaczyna się od dnia, w którym jego przedstawiciel ustawowy (rodzic) dowiedział się o tytule powołania do spadku małoletniego dziecka tj. od dnia, w którym złożył oświadczenie o odrzuceniu spadku we własnym imieniu.

Niemniej jednak w praktyce orzeczniczej sądów przyjmuje się, że w sytuacji, w której wymagana jest zgoda sądu, od której uzależniona jest możliwość skutecznego odrzucenia spadku - 6-miesięczny termin do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka winien być liczony od dnia uprawomocnienia się postanowienia zezwalającego na odrzucenie spadku w jego imieniu. Zatem wystąpienie do sądu z wnioskiem o zezwolenie na dokonanie czynności prawnej przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego dziecka przed upływem 6-miesięcznego terminu powinno powodować ten skutek, że termin ten zostaje zawieszony aż do chwili uprawomocnienia się postanowienia sądu opiekuńczego, w którym udzielił on zgody na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego.

Z uwagi na to, że nie ma przepisów jednoznacznie rozstrzygających problem dotyczący biegu terminu na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka - często dochodzi do sytuacji, że postanowienie sądu opiekuńczego zostaje wydane po upływie terminu do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka (tj. 6-ciu miesięcy od chwili złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku przez przedstawiciela ustawowego lub opiekuna prawnego), w takiej sytuacji istnieje prawna możliwość złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego dziecka natomiast należy tego dokonać niezwłocznie po uprawomocnieniu się postanowienia sądu opiekuńczego. Przy czym należy liczyć się z tym, że oświadczenie o odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego złożone po upływie zakreślonego terminu może zostać uznane za bezskuteczne.

Uchybienie terminu na złożenie oświadczenia – co należy zrobić?

Stosownie do art. 1019 § 2 Kodeksu cywilnego spadkobierca, który pod wpływem błędu lub groźby nie złożył oświadczenia o odrzuceniu spadku w terminie, może uchylić się od skutków prawnych niezachowania terminu. Aby móc tego dokonać należy wystąpić do sądu z wnioskiem o zatwierdzenie oświadczenia o uchyleniu się od niezłożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku przed upływem roku od wykrycia błędu, a w razie groźby od chwili, kiedy stan obawy ustał.

Uchylenie się od skutków prawnych w tym przedmiocie wymaga zatwierdzenia przez sąd spadku, którego właściwość ustala się zgodnie z ostatnim miejscem zamieszkania lub pobytu zmarłego (spadkodawcy).

Sąd spadku, rozpoznając wniosek o zatwierdzenie oświadczenia o uchyleniu się od niezłożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku, musi rozważyć, czy zostały spełnione wszystkie przesłanki uchylenia się od skutków prawnych wynikających z niezłożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku, a w szczególności wystąpienie błędu lub groźby z tego względu samo powołanie się przez spadkobiercę na działanie pod wpływem błędu lub groźby jest niewystarczające i wymaga wykazania, że błąd był istotny, dotyczył treści czynności prawnej oraz znajduje usprawiedliwienie w okolicznościach sprawy.

Przykładem działania pod wpływem błędu istotnego można uznać brak wiedzy o stanie majątku spadkowego, mimo przedsięwziętych odpowiednich, możliwych działań zmierzających do ustalenia rzeczywistego stanu rzeczy. Oznacza to, że o działaniu pod wpływem błędu istotnego można mówić wtedy, gdy brak wiedzy o rzeczywistym stanie majątku spadkowego nie jest wynikiem braku staranności po stronie spadkobiercy, czyli jest usprawiedliwiony okolicznościami sprawy. Poprzestanie na pozbawionym podstaw przypuszczeniach o stanie majątku spadkowego jest wyrazem braku należytej staranności, który uniemożliwia uchylenie się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w terminie.

W przypadku zatwierdzenia przez sąd wniosku o uchylenie się od ujemnych skutków prawnych niezłożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w terminie określonym w art. 1015 § 1 Kodeksu cywilnego spadkobierca „odzyskuje" możliwość złożenia skutecznego oświadczenia o odrzuceniu spadku.

Santana Nowak
Specjalistka w zakresie prawa cywilnego, posiadająca bogate doświadczenie zawodowe w wielu dziedzinach prawa.
W ramach dotychczasowej współpracy z renomowanymi kancelariami prawnymi praktyka zawodowa pozwoliła jej ugruntować i poszerzyć zdobytą wiedzę teoretyczną, a także wzbogacić dotychczasowe kwalifikacje o umiejętności w dziedzinie pozasądowego lub sądowego rozwiązywania sporów prawnych.
Szczególnym przedmiotem jej zainteresowań jest prawo spadkowe.
Na co dzień w swojej praktyce zapewnia stałe merytoryczne i praktyczne wsparcie w Kancelarii Notarialnej.

Polecamy serwis: Spadki

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Empatia zamiast strachu? Apel w sprawie małoletnich pasażerów

Kontrolerzy powinni być świadomi emocji dzieci i podchodzić do nich z empatią stosowną do ich wieku - podkreśla Rzeczniczka Praw Dziecka Monika Horna-Cieślak. Do biura RPD wpływa wiele zgłoszeń dotyczących łamania praw dziecka w środkach transportu publicznego.

Czym jest świadczenie urlopowe, ile wynosi w 2025 roku i czym różni się od tzw. wczasów pod gruszą. Podatki i składki ZUS

W sezonie wakacyjnym wielu pracowników zadaje sobie pytanie: czy oprócz wynagrodzenia za urlop przysługuje mi jakieś dodatkowe świadczenie? Odpowiedź brzmi: tak, jeśli spełnione są odpowiednie warunki — możesz otrzymać tzw. świadczenie urlopowe lub „wczasy pod gruszą”. Co to dokładnie oznacza? Wyjaśniamy!

Upoważnienie do opieki nad dzieckiem: do pobrania na wyjazd w wakacje [WZÓR]

Wakacje to okres częstych wyjazdów dzieci, czasami również z innymi osobami niż rodzice. Dzieci, które wyjeżdżają z babcią, dziadkiem, ciocią, wujkiem czy innymi osobami, muszą mieć ze sobą upoważnienie. Rodzice przygotowują takie pismo i najlepiej, aby podpisali je wspólnie.

Więcej i lepiej dla Ukraińców? Jest projekt zmian ustawy [dot. pobytu, 800 plus, świadczeń, zakwaterowania, pracy]

Więcej i lepiej dla Ukraińców? Jest projekt zmian ustawy w zakresie pobytu, świadczeń, zakwaterowania i pracy Ukraińców na terytorium Polski. Najważniejszym uprawnieniem jest przedłużenie tymczasowej ochrony i związanych z nią uprawnień dla uchodźców do 4 marca 2026 roku. Jednocześnie planowane są zmiany w procedurach pobytowych, rejestracji PESEL, a także w funkcjonowaniu ośrodków zbiorowego zakwaterowania.

REKLAMA

Jednorazowo 7000 zł z ZUS: łatwiej, szybciej, bez decyzji

Jednorazowo 7000 zł z ZUS: łatwiej, szybciej, bez decyzji. A wszystko to za sprawą rozporządzenia, które ma się zmienić, aby ułatwić świadczeniobiorcom sprawne uzyskanie pieniędzy i uniknięcie zbędnych procedur i biurokracji. Co zatem się zmieni?

Wygrana bez rekompensaty: Firma pokonała ZUS na całej linii, ale kosztów nie odzyskała

Firma pokonała ZUS, ale nie uzyskała rekompensaty. „Ponad 871 decyzji ZUS, 150 tys. stron dokumentacji, tysiące godzin pracy. Wszystkie sprawy wygrane przez przedsiębiorcę przed sądami w I i II instancji. W teorii - spektakularny sukces. W praktyce ekonomiczna porażka" - pisze dzisiejszy „Dziennik Gazeta Prawna".

Alarmujący raport NIK o sytuacji niepełnosprawnych. Jest źle, potrzebne są zmiany

Alarmujący raport NIK o sytuacji niepełnosprawnych. Jest źle, potrzebne są zmiany. Co to są warsztaty terapii zajęciowej (WTZ)? Kto organizuje i po co są warsztaty terapii zajęciowej (WTZ)? Co się dzieje z pieniędzmi z PFRON i jakie nadużycie wykryto - wszystko to wynika z najnowszego raportu NIK.

Abonament RTV: drożej w 2026 roku. Jakie zniżki za zapłatę z góry? Jakie kary za niepłacenie abonamentu i brak rejestracji odbiornika?

W 2026 roku obowiązywać będą wyższe stawki abonamentu RTV niż w 2025 roku. Tak wynika z rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z 27 czerwca 2025 r. w sprawie wysokości opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych oraz zniżek za ich uiszczanie z góry za okres dłuższy niż jeden miesiąc w 2026 r. 

REKLAMA

22 lipca 2025 r.: rekonstrukcja rządu

Rekonstrukcja rządu odbędzie się we wtorek 22 lipca 2025 roku. Została opóźniona o tydzień na wniosek marszałka Sejmu Szymona Hołowni. Czym zostało podyktowane opóźnienie zmian w rządzie?

Co daje niepełnosprawność sprzężona?

Co daje niepełnosprawność sprzężona? Chociaż większość osób, które cierpi na różnego rodzaju zaburzenia powiedziałoby raczej: co odbiera niepełnosprawność sprzężona? (sic!). Odbiera zdrowie i jakość życia, a czasami nawet samo życie. W artykule skupimy się omówieniu podstawowych pojęć i uprawnień, szczególnie dla dzieci, związanych z niepełnosprawnością sprzężoną. Zatem: co to jest niepełnosprawność sprzężona? Jakie to są niepełnosprawności sprzężone? Czy autyzm to niepełnosprawność sprzężoną? Kto orzeka o niepełnosprawności sprzężonej?

REKLAMA