Czym jest spadek - zmiany 2016

Spadek jest ogółem praw i obowiązków zmarłego o charakterze cywilnoprawnym. Sposób dziedziczenia zależy od tego, czy spadkodawca sporządził testament, czy też nie. Jeżeli nie było testamentu, całość spadku podlega dziedziczeniu ustawowemu, czyli według reguł ustalonych w Kodeksie cywilnym. Ważne jest również to, że dziedziczenie odbywa się na podstawie przepisów obowiązujących w chwili otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy.

Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób, które uprawnione są do dziedziczenia.

Do spadku nie należą prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. Na spadek składa się więc ogół praw i obowiązków zmarłego o charakterze cywilnoprawnym. Przy ustalaniu, czy dane prawo lub obowiązek należą do spadku, bierze się pod uwagę następujące cechy:

cywilnoprawny charakter (czyli wyłączone są np. niektóre obowiązki administracyjne, podatkowe ściśle związane z osobą zmarłego, jednak nie dotyczy to odpowiedzialności za podatki, jeżeli spadkobierca spadek przyjął),
majątkowy charakter (prawa o charakterze majątkowym, nie osobiste),
brak ścisłego powiązania z osobą zmarłego, czyli brak osobistego charakteru,
dane prawo lub obowiązek nie przechodzi na daną osobę bez względu na to, czy jest ona spadkobiercą.

Polecamy: Spadki 2016

Do najczęściej spotykanych i najważniejszych praw, które wchodzą do spadku, należą prawa rzeczowe. Zalicza się do nich m.in.:

prawo własności rzeczy (zarówno ruchomych, jak i nieruchomości),
prawo użytkowania wieczystego,
ograniczone prawa rzeczowe, np. służebności gruntowe,
własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu w spółdzielni mieszkaniowej.

Do praw rzeczowych wchodzących w skład spadku można także zaliczyć roszczenia windykacyjne (o wydanie właścicielowi rzeczy) i negatoryjne (o zaprzestanie/zakazanie naruszania własności) czy prawa i obowiązki wynikające ze stosunku sąsiedztwa.

Wśród praw, które przechodzą na spadkobierców, warto wskazać na prawo do zwrotu nadpłaty podatku dochodowego przysługujące zmarłemu podatnikowi, które przechodzi na jego spadkobierców (uchwała SN z 21 marca 1996 r., III AZP 39/95, OSN 1996, nr 19, poz. 280).

Do spadku wchodzą również m.in. należne wynagrodzenie za pracę i roszczenie o ekwiwalent za niewykorzystany urlop zmarłego pracownika.

Polecamy: Podatek od spadków i darowizn 2016