SN: Czy można zasiedzieć dom? Albo mieszkanie? Sąd Najwyższy określił warunki dla takiego zasiedzenia

Sprecyzował je w POSTANOWIENIU z 17 grudnia 2024 r. Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej w składzie: SSN Krzysztof Wesołowski (sygn. I CSK 667/24).

Sedno wskazówek Sądu Najwyższego: - Jeżeli oddajesz komuś mieszkanie albo dom pod opiekę, to podkreśl np. w umowie użyczenia, że to jest czasowa opieka i nie zrezygnowałeś z prawa własności. Zobowiąż osoby, które będą czasowo mieszkać w Twoim domu (albo mieszkaniu), aby potwierdziły, że są tzw. posiadaczami zależnymi, a nie samoistnymi (a więc akceptują, że Ty jesteś właścicielem).

Pełna treść postanowienia poniżej w pliku PDF:

W dalszej części artykułu przykłady i omówienie stanowiska SN.

Czy grozi zasiedzenie za powierzenie domu pod opiekę

Przyjrzyjmy się takiemu casusowi. Brat przekazał siostrze klucze do domu i zezwolił na czasowe zamieszkanie w posadowionym na działce domu w zamian za opiekę nad nieruchomością. Podstawą prawną było użyczenie. Na tej podstawie umożliwiono siostrze i jej mężowi zamieszkanie i korzystanie z domu. Dlaczego tak? Raz, był wyjazd zagraniczny brata. Dwa, brat chciał pomóc siostrze w trudnej sytuacji mieszkaniowej.

WAŻNE! Brat przez 1 minutę nie miał woli pozbycia się praw właścicielskich do domu. Nie było przez choćby jedną chwilę woli i zamiaru wyzbycia się przez brata jako właściciela nieruchomości władzy prawnej nad domem.

Do zasiedzenia domu potrzebne jest posiadanie samoistne

Dlatego w takich sprawach korzystanie z domu (albo mieszkania) w granicach określonych przez właściciela nie jest posiadaniem samoistnym.

Wnioski: Podział posiadania na samoistne i zależne, można postrzegać jedynie jako zależne. Samo umożliwienie przez uprawnionych właścicieli korzystania z ich własności, nie stanowi wyzbyciu się własnego posiadania przez właścicieli i rezygnacji z woli „posiadania go dla siebie”. Właściciel może dysponować przedmiotem swojego prawa w dowolny sposób, łącznie z udostępnianiem go innym osobom w ramach posiadania zależnego.

Przykład: POSTANOWIENIE z 17 grudnia 2024 r. Sąd Najwyższy (sygn. I CSK 667/24)

W podobnej sprawie co przedstawiona w przykładzie w uzasadnieniu postanowienia SN czytamy:

"Z ustalonych w sprawie okoliczności wynika także, że wnioskodawczyni i jej mężowi klucze do domu przekazał brat uczestniczki, zezwalając na czasowe zamieszkanie w posadowionym na działce domu w zamian za opiekę nad nieruchomością. Samo umożliwienie wnioskodawczyni i jej mężowi zamieszkania i korzystania z przedmiotowej nieruchomości, miało charakter użyczenia. Miało stanowić rozwiązanie tymczasowe, stanowiąc przejaw pomocy członkom rodziny znajdującym się w trudnej sytuacji mieszkaniowej, w tym przy uwzględnieniu pobytu właścicieli za granicą. Brak zatem w niniejszej sprawie woli wyzbycia się przez właściciela nieruchomości – E.S. władztwa nad przedmiotową nieruchomością.

Ustalono również, że matka uczestniczki, jak i sama uczestniczka na przestrzeni lat podejmowały działania o charakterze właścicielskim, w tym wielokrotnie wzywały zamieszkujących na nieruchomości H.M. i jej męża by opuścili oni wymienioną nieruchomość. Dążąc do uregulowania sytuacji mieszkaniowej małżonków M. matka uczestniczki podjęła działania celem przekazania przez państwa M.1 nieruchomości położonej […]. Co więcej same właścicielki zarówno E.S., jak i uczestniczka D.W. interesowały się stanem nieruchomości, utrzymywały kontakt z T.M. i jego żoną. Uzyskiwały również informacje o tym co dzieje się na przedmiotowej nieruchomości od sąsiadów.

Konkludując, zebrany w sprawie przed Sądem obu instancji materiał dowodowy potwierdza, że zakres władania wnioskodawczyni i jej męża z założenia miał charakter przejściowy i był wyrazem pomocy w związku z trudną sytuacją mieszkaniową, nie miał charakteru samoistnego."

Wnioski: Sąd odmówił rozpoznania sytuacji zasiedzenia domu.

PROMOCJA: Polecamy prenumeratę startową DGP. Opłata tylko 19,99 zł