Trybunał Konstytucyjny

Emeryci, którzy przeszli na wcześniejsze świadczenia przed czerwcem 2012 r., mogą stracić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych przez wadliwy przepis. Trybunał Konstytucyjny uznał go za niezgodny z konstytucją, ale ZUS nie wypłaca rekompensat. Dlaczego?

Kto po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. ma szansę na wyższą emeryturę i wyrównanie? Na pewno ZUS z urzędu tego sam nie zrobi. Adwokat Konrad Giedrojć wyjaśnia co zrobić, by w praktyce wykorzystać ten wyrok. Jaki wniosek sformułować do ZUS-u, jak odwołać się do sądu i na jakie argumenty ZUS trzeba się przygotować.

Do naszej redakcji stale trafiają historie emerytów, którzy uważają, że zostali pokrzywdzeni przez niekorzystne przeliczenie wcześniejszych emerytur. Trwa to od 2013 r. aż do dnia dzisiejszego. Mechanizm pokrzywdzenia? Emerytura powszechna jest pomniejszana o np. 1000 zł miesięcznie jako sankcja za pójście na emeryturę wcześniejszą. Miesiąc w miesiąc. W artykule przykład takiego listu – autorem jest emerytowany operator kamery. Opisał, że wprost pytał się w ZUS w 2012 r (pracowników i służby prasowe), czy straci na emeryturze powszechnej za pójście na wcześniejszą emeryturę. Usłyszał, że absolutnie nie. Okazało się, że stracił i traci do teraz (do 2025 r.). Historia emeryta jest więc interesująca bo czuł w 2012 r., że zbyt piękne jest, aby nie było jakiegoś haczyka we wcześniejszej emeryturze. I próbował uniknąć zagrożenia szukając informacji w ZUS. Nie udało mu się (pomimo starań).

W dniu 23 kwietnia 2025 r., Trybunał Konstytucyjny ogłosił wyrok (o sygn. akt P 3/17), w którym uznał art. 42 par. 4 kodeksu karnego – w zakresie, w jakim zobowiązuje on sąd do orzeczenia dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych – za niezgodny z art. 10 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji. Ustawodawca nie może bowiem zastępować sądu w jego działalności orzeczniczej i wymierzaniu kary, biorąc pod uwagę wyłącznie fakt popełnienia danego czynu zabronionego, a już nie – cechy konkretnego sprawcy, okoliczności czynu oraz stopień zawinienia.

W przepisach był zakaz przyznawania świadczenia pielęgnacyjnego, gdy niepełnosprawni (stopień znaczny) (np. mąż, żona) opiekowali się niepełnosprawnym członkiem rodziny. Było to dopuszczalne tylko wtedy, gdy opiekun miał stopień umiarkowany albo lekki. Dlaczego tak stanowiło prawo? Było w przepisach zaszyte domniemanie, że opiekun ze stopniem znacznym nie da rady opiekować się inną osobą niepełnosprawną z tym stopniem (stare świadczenie pielęgnacyjne było tylko dla tego stopnia znacznego).

Tak twierdzą nasi czytelnicy. Emeryt pyta się za naszym pośrednictwem ZUS dlaczego w sierpniu 2018 roku – kiedy już 5 lat działała zasada pomniejszania emerytury powszechnej (60/65 lat) o kwoty wypłacone za okres emerytury wcześniejszej - żaden z pracowników ZUS nie poinformował go przy wyborze wcześniejszej emerytury (na podstawie art. 184 ustawy emerytalnej), jakie są tego konsekwencje? Od razu powiedzmy poważne - emeryt szacuje, że ma mniejszą o 1000 zł emeryturę.

Stanowiące bezprecedensową "rebelię" stanowisko przyjęte przez polski Trybunał Konstytucyjny w wyrokach z 14 lipca i 7 października 2021 r. narusza pierwszeństwo, autonomię i skuteczność prawa UE - podkreślił w wydanej 11 marca 2025 r. opinii rzecznik generalny TSUE. Uznał też, że TK nie można uznać za niezawisły i bezstronny sąd. Wszystkie orzeczenia wydane przez Trybunał Konstytucyjny zostały podjęte zgodnie z obowiązującą konstytucją oraz innymi prawami Rzeczypospolitej Polskiej - przekazał tego samego dnia TK, odnosząc się do opinii rzecznika generalnego TSUE.

Przepisy przez dekadę mówiły, że świadczenie pielęgnacyjne wiąże się z niepełnosprawnością powstałą w wieku do 18 lat (albo do 25 lat w przypadku studentów). Jednocześnie w 2014 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że to niezgodne z Konstytucją RP, ale Sejm nie wdrożył tego wyroku. Jeżeli MOPS stosowały wyrok TK, to kolejne rządy (ściślej wojewodowie) nie chciały płacić MOPS za świadczenia pielęgnacyjne, gdy niepełnosprawność powstała np. u staruszka 80 lat. Minister Finansów mógł 25 stycznia 2025 r. wyjaśnić spór w tej sprawie, ale skierował ją do ponownego rozpatrzenia przez wojewodę.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że na wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. mogłoby skorzystać ok. 200 tys. osób, które złożyły wniosek o wcześniejszą emeryturę przed 1 stycznia 2013 r., a prawo do emerytury powszechnej nabyły po 2012 r. Miesięczna podwyżka świadczenia wyniosłaby ok. 1,2 tys. zł, a kwota wyrównania - 64 tys. Do tej pory wyrok ten nie został opublikowany w Dzienniku Ustaw ale pojawiają się coraz liczniejsze wyroki sądów uwzględniające tezy ww. wyroku Trybunału. W odpowiedzi na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich, Maciej Berek, ministra - członek Rady Ministrów, przewodniczący Komitetu Stałego Rady Ministrów poinformował, że rząd dostrzega problem ww. emerytów ale nie zamierza publikować wyroku Trybunału. Natomiast prace legislacyjne w tym zakresie podjęte są w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

To ulga dla milionów Polaków. Dzisiaj, 1 lutego 2025 r. wchodzi w życie ważna ustawa. Jak wpłynie to na nasze życie? Jeszcze nigdy nie było takiego przywileju dla pracowników.

Prawie 200 tys. emerytów powinno otrzymać wyrównanie świadczeń na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z czerwca bieżącego roku, który jednak do dnia dzisiejszego nie został opublikowany. Z zapowiedzi Rządu wynika również, że nie należy się spodziewać, że orzeczenie to zostanie opublikowane. Brak publikacji wyroku w Dzienniku Ustaw jest tłumaczony tym, że w składzie orzekającym TK byli tzw. sędziowie dublerzy. Co w takiej sytuacji powinien zrobić emeryt, którego dotyczy ten wyrok. Jaki wniosek złożyć do ZUS-u? Wyjaśnia Katarzyna Kalata, doktor nauk prawnych i radca prawny.

TK: Art. 2 uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 grudnia 2023 r. w sprawie powołania Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości działań podjętych w celu przygotowania i przeprowadzenia wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 2020 r. w formie głosowania korespondencyjnego (M. P. poz. 1440) jest niezgodny z art. 111 ust. 1 w związku z art. 2 i w związku z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z „głośnym” wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2024 r., o sygn. akt SK 140/20, na podstawie którego niemal 200 tys. emerytów, może otrzymać od ZUS wyrównanie emerytury sięgające nawet 64 tys. zł – wiele osób zastanawia się czy jest objętych zakresem przedmiotowym powyższego orzeczenia. Postaramy się zatem ułatwić uzyskanie odpowiedzi na powyższe pytanie. 

Ponad 200 tysięcy polskich emerytów, którzy zdecydowali się na wcześniejszą emeryturę, otrzymuje niższe świadczenie, niż im przysługuje. Trybunał Konstytucyjny potwierdził, że takie rozwiązanie jest niesprawiedliwe, ale jego wyrok wciąż nie obowiązuje. Jedynym sposobem na odzyskanie utraconych pieniędzy jest skierowanie sprawy do sądu. 

Trwa zamieszanie w rządzie w związku ze zmianą przepisów i podniesieniem wieku emerytalnego mężczyzn (65 lat) i kobiet (60 lat). W tym tygodniu pojawiły się sprzeczne komunikaty jego przedstawicieli.

Trybunał Konstytucyjny wydał 4 czerwca 2024 r. wyrok, w którym uznał, że niezgodne z Konstytucją RP jest obligatoryjne zobowiązanie sądu do orzekania dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych wobec sprawcy powtórnie skazanego za przestępstwo prowadzenia auta w stanie nietrzeźwości.

Kierowca za przekroczenie prędkości w mieście o więcej niż 50 km/h stracił prawo jazdy. Teoretycznie, bo decyzji nie potwierdził starosta. W takim przypadku kierujący trafia w próżnię. Bo prawa jazdy nie ma i nie wiadomo, kto miałby mu oddać dokument. W efekcie zakaz obowiązuje dużo dłużej, niż zakładane w prawie 3 miesiące.

Dzisiaj Sejm rozpoczął debatę nad projektem uchwały ws. Trybunału Konstytucyjnego. "Sejm RP apeluje do sędziów TK o rezygnację, a tym samym o przyłączenie się do procesu demokratycznych przemian" - czytamy w projekcie. Uchwała to jeden z czterech aktów prawnych zakładających kompleksową reformę Trybunału Konstytucyjnego.

Na najbliższym posiedzeniu Sejmu zostanie zaprezentowany "trójpak" dotyczący Trybunału Konstytucyjnego - projekty uchwały, ustawy i zmian w Konstytucji RP.

Podstawowe zasady dotyczące Trybunału Konstytucyjnego są określone w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Poniżej uwzględniamy wszystkie zapisy zawarte w Konstytucji RP dotyczące TK. Wskazujemy również na ustawę, która dotyczy organizacji i trybu postępowania przed TK.

W dniu 11 stycznia 2024 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek grupy posłów na Sejm (wniesiony 1 grudnia 2023 r. - sprawa ma sygnaturę K 23/23) dotyczący procedury pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej Prezesa NBP. Trybunał orzekł, że niezgodne z Konstytucją RP są przepisy o Trybunale Stanu stanowiące, że uchwała Sejmu podjęta bezwzględną większością głosów o postawieniu przed Trybunał Stanu prezesa NBP powoduje zawieszenie go w czynnościach. Co jeszcze orzekł TK i jak uzasadnił swój wyrok?

Przepisy Prawa łowieckiego, ograniczające odpowiedzialność w określonych przypadkach za szkody spowodowane w uprawach przez dzikie zwierzęta, są zgodne z konstytucją - orzekł we wtorek Trybunał Konstytucyjny.

Czerwcowe emerytury - jest wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Sprawa dotyczyła: braku możliwości ustalenia wysokości emerytury na nowo, w oparciu o kwartalną formułę waloryzacji składek na ubezpieczenie emerytalne i kapitału początkowego, w przypadku osób, które wniosek o emeryturę zgłosiły przed dniem 1 czerwca 2021 r.

Przepis określający waloryzację emerytur dla osób, które przed nowelizacją ustawy o emeryturach i rentach z FUS z 2021 r. przechodziły na emeryturę w czerwcu w latach 2009-2019 jest niezgodny z konstytucją - tak orzekł Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 15 listopada 2023 r.

Definicja budowli została zanegowana przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 4 lipca 2023 r. sygn. akt: SK 14/21. Należy wyjaśnić – Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że definicja budowli, która funkcjonuje w ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 70) – dalej „ustawa” jest niezgodna z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej.