Prawo niemieckie a umowa sprzedaży

Zasady te najczęściej są wyjaśniane na następującym przykładzie:

Pan A wchodzi do sklepu i kupuje kapelusz. Płaci oznaczoną cenę i wychodzi z kapeluszem.

Sprawa ta jest na pozór  bardzo prosta, ale nie dla niemieckiego prawnika. W tym przypadku prawnie wygląda to następująco:

Pan A zobowiązuje się na początku na podstawie umowy sprzedaży do zapłacenia ceny i odbioru kapelusza. Sprzedawca zobowiązuje się do przeniesienia własności kapelusza na pana A.

Umowa kupna jest już zawarta , jeżeli te dwa wzajemne  zobowiązania zostały przez strony umowy ustalone.  

§ 433 ust. 1 BGB brzmi: Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązany jest, kupującemu wydać rzecz i własność na niej na niego przenieść. Sprzedawca ma kupującemu przenieść rzecz bez wad fizycznych i prawnych.  § 433 ust. 2 BGB brzmi: Kupujący jest zobowiązany zapłacić sprzedawcy  ustaloną cenę i kupioną rzecz odebrać. Ale nie oznacza to jeszcze, że pan A nabył własność kapelusza. Jest to konsekwencją obowiązującej zasady rozdziału. Aby tą własność nabyć potrzebne jest rzeczowe wykonanie umowy.

To rzeczowe wykonanie umowy regulują nie przepisy dotyczące zobowiązań a przepisy prawa rzeczowego., w tym wypadku § 929 BGB. Następuje to przez to, że sprzedawca wręcza kapelusz panu A i strony są zgodne co do przejścia własności na pana A i odwrotnie pan A wręcza sprzedawcy pieniądze i przenosi ich własność na sprzedawcę.

Przy sprzedaży rzeczy ruchomej zawierane są trzy umowy  Rechtsgeschäft):
- umowę sprzedaży na podstawie § 433 BGB, jako zobowiązanie;
- rzeczową  umowę odnośnie sprzedanej rzeczy i
- rzeczową umowę odnośnie pieniędzy.

§ 929 BGB stanowi, że do przeniesienia własności rzeczy ruchomej  wymagane jest wręczenie rzeczy przez właściciela (ustawa nie używa już pojęcia „ sprzedawca”) nabywcy (ustawa nie używa także już pojęcia „kupujący”) i ich jedność odnośnie przeniesienia własności. Jeżeli nabywca posiada już rzecz, to wystarczy jedność na przeniesienie własności.

Naturalnie te zasady przy kupowaniu kapelusza czy innych drobnych rzeczy nie odgrywaj większej roli. Ale inaczej wygląda ta sprawa przy zakupie np. drogiego jachtu. § 446 BGB stanowi, że sprzedawca ponosi ryzyko przypadkowego zaginięcia albo pogorszenia rzeczy do chwili wydania jej nabywcy. Jeżeli za tym  kupiony już jacht ulegnie przypadkowemu uszkodzeniu przed wydaniem jego kupującemu, to ryzyko uszkodzenia ponosi sprzedający.

Zobacz również: Umowa sprzedaży nieruchomości na prawie niemieckim