REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Obowiązek stawiennictwa w sądzie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Roma Opoka
Aplikant adwokacki

REKLAMA

REKLAMA

W jakich okolicznościach pismo z sądu obliguje nas do stawienia się w sądzie? Jest to uzależnione od naszego statusu w procesie. W zależności od pozostawania oskarżonym, świadkiem czy pokrzywdzonym jak również charakteru otrzymanego pisma będziemy odpowiednio obowiązani do uczestniczenia w procesie.

Rozprawę główną rozpoczyna wywołanie sprawy. Następnie przewodniczący sprawdza czy wszyscy wezwani stawili się, a co za tym idzie, również czy nie ma przeszkód dla rozpoznania sprawy.

REKLAMA

Świadek

Osoba, która zostanie przez organ procesowy czyli przez prokuraturę lub sąd wezwana w charakterze świadka, ma obowiązek stawić się na termin przesłuchania w miejscu i czasie oznaczonym w wezwaniu. Kolejnym obowiązkiem wezwanego świadka jest pozostawanie w dyspozycji organu procesowego do momentu w którym zostanie przez niego zwolniony. 

Zobacz: Kodeks postępowania karnego


Podstawą obowiązku stawiennictwa jest prawidłowe zawiadomienie o terminie czynności. Oznacza to, że osoba wezwana w charakterze świadka musi być o fakcie wezwania powiadomiona w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami. Jeżeli organ nie dopełni tych formalności i wezwanie nie zostanie przeprowadzone w sposób prawidłowy, osoba nieprawidłowo wezwana nie poniesie konsekwencji z powodu niestawiennictwa. Prawidłowym powiadomieniem zgodnie z art. 131 § 1 Kpk będzie doręczenie wezwania za pokwitowaniem odbioru. Doręczenie może być dokonane przez pocztę lub inny uprawniony podmiot zajmujący się doręczaniem korespondencji. Może to być również goniec sądowy lub woźny, czy policja. Ustawa przewiduje również doręczenie przez służbę doręczeniową, takowa jednak funkcjonuje tylko w ustawie, gdyż nie została utworzona.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W wypadkach niecierpiących zwłoki można wezwać świadka telefonicznie albo w inny sposób stosownie do okoliczności np. za pośrednictwem faksu.

Jeżeli termin na który świadek został wezwany koliduje z jego obowiązkami zawodowymi czy osobistymi, powinien on swoją nieobecność usprawiedliwić, chociażby telefonicznie. Świadek powinien podać przyczynę niestawiennictwa, wówczas można ustalić nowy termin wykonania czynności z udziałem świadka. Z rozmowy sekretarz zwykle sporządza notatkę urzędową, która dołącza do akt sprawy. Usprawiedliwić można się również pisemnie. Do pisma dołączyć można dokument potwierdzający powód niestawiennictwa, np. bilet lotniczy czy zwolnienie lekarskie.

Zobacz: Prawo świadka do odmowy odpowiedzi na pytanie

Skutki nieusprawiedliwionego niestawiennictwa świadka

Jeżeli wezwany świadek nie stawi się i nie usprawiedliwi swojego niestawiennictwa uprzednio, organ procesowy może zastosować wobec niego karę porządkową, czyli karę pieniężną, przymusowe doprowadzenie bądź przymusowe doprowadzenie.

Karę pieniężną w wysokości do 10.000 zł można nałożyć na świadka, który bez należytego usprawiedliwienia nie stawi się na wezwanie organu prowadzącego postępowanie albo bez zezwolenia tego organu wydalił się z miejsca czynności przed jej zakończeniem. Sąd uchyli taką karę, jeżeli świadek dostatecznie usprawiedliwi swoje niestawiennictwo lub samowolne oddalenie się.
Usprawiedliwienie może nastąpić w ciągu tygodnia od daty doręczenia postanowienia wymierzającego karę pieniężną. W przypadku zatrzymania, świadka doprowadzi przymusowo policja. Jeżeli świadek będzie uporczywie uchylał się od złożenia zeznania, zastosowane może zostać aresztowanie porządkowe, na czas nie przekraczający 30 dni.

Zobacz: Naczelne zasady procesu karnego

Pokrzywdzony

Pokrzywdzony może brać udział w rozprawie, ale nie musi. Chyba, że zostanie również wezwany jako świadek. Pokrzywdzony ma prawo wziąć udział w rozprawie, jeżeli się stawi. Może pozostać na sali chociażby miał również składać zeznania jako świadek. W takim przypadku sąd przesłuchuje go w pierwszej kolejności. Zazwyczaj pokrzywdzony jest zawiadamiany o terminie rozprawy co nie oznacza, iż jego stawiennictwo na wzmiankowanym terminie jest obowiązkowe.

Sąd może zobowiązać pokrzywdzonego do stawiennictwa na rozprawie, jeżeli uzna to za celowe.

Z wykładni przepisów postępowania karnego można wywnioskować iż pokrzywdzony powinien być zawiadamiany o terminie rozprawy głównej także wtedy gdy nie jest on stroną w postępowaniu karnym czyli nie bierze w niej udziału jako oskarżyciel posiłkowy bądź prywatny. Sąd jest zobowiązany do powiadomienia pokrzywdzonego o terminie rozprawy. Jeżeli pokrzywdzony, który w wyniku wytoczenia powództwa cywilnego w celu dochodzenia w postępowaniu karnym roszczeń majątkowych wynikających bezpośrednio z popełnienia przestępstwa, stał się powodem cywilnym, nie stawi się do chwili rozpoczęcia przewodu sądowego, sąd pozostawi powództwo cywilne bez rozpoznania. Aby tak się nie stało, powód cywilny musi złożyć uprzednio wniosek o rozpoznanie powództwa pomimo jego nieobecności.

Zobacz: Poszlaki jako dowody

Oskarżony

Oskarżony jest zobligowany do stawienia się na rozprawie w czasie gdy będzie składał wyjaśnienia bądź ustosunkowywał się do odczytywanych wyjaśnień składanych w postępowaniu przygotowawczym. Jeżeli później wyrazi zgodę na przeprowadzanie rozprawy bez jego obecności, jego obecność nie będzie już konieczna. Oznacza to, że obecność oskarżonego na rozprawie głównej jest obowiązkowa o ile ustawa nie stanowi inaczej. Jeżeli oskarżony który złożył już wyjaśnienia, opuści salę rozprawy bez zezwolenia przewodniczącego sąd może prowadzić rozprawę w dalszym ciągu pod jego nieobecność.

Zobacz: Ograniczenia dotyczące zażaleń skazanych

REKLAMA

Artykuł 377 Kodeksu postępowania karnego przewiduje możliwość prowadzenia rozprawy pod nieobecność oskarżonego z jego winy. Obejmuje to sytuacje gdy oskarżony wprawił się ze swojej winy w stan niezdolności do udziału w rozprawie lub posiedzeniu w którym udział jego jest obowiązkowy. Wówczas sąd może prowadzić postępowanie pod jego nieobecność nawet jeżeli nie złożył jeszcze wyjaśnień.

W razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa oskarżonego, którego obecność jest obowiązkowa, sąd zarządzi jego natychmiastowe zatrzymanie i doprowadzenie. Rozprawa może być w tym celu przerwana albo odroczona. Co do zasady oskarżony powinien być również obecny przy wszystkich czynnościach postępowania dowodowego, to jednak należy bardziej do jego praw niż obowiązków procesowych.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pułapka w prawie budowlanym, na którą „łapie” się wiele osób: Szopa ogrodowa w odległości mniejszej niż 1,5 m od granicy nieruchomości, to samowola budowlana, za którą trzeba zapłacić nawet 10 tys. zł. Urzędnicy nie mają litości

Sezon na wypoczynek w przydomowym ogródku w pełni. Z posiadaniem ogrodu wiążą się jednak nie tylko przyjemności, ale również wiele obowiązków, których nie wykonamy bez niezbędnych narzędzi ogrodowych (często niemałych gabarytów, jak choćby – kosiarka). Narzędzia te, jak i rowery, zapasowe opony do samochodu i wiele innych rzeczy, których (z oczywistych przyczyn), nie chcemy trzymać w domu – trzeba gdzieś przechowywać, a najlepszym miejscem do tego jest – szopa ogrodowa (domek narzędziowy). Jego posadowienie, choć technicznie nieskomplikowane i łatwe do wykonania w kilka godzin, nawet dla „amatorów” – jeżeli zostanie dokonane niezgodnie z zawiłymi i pełnymi pułapek przepisami prawa budowlanego – może jednak słono kosztować.

Tablica alimentacyjna wycofana. Rozwiązanie będzie jeszcze konsultowane

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofało się z zaproponowanych we środę tablic alimentacyjnych. Rozwiązanie zostanie jeszcze raz skonsultowane - poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka po piątkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

REKLAMA

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

REKLAMA

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

REKLAMA