Emeryt, Emerytura

ZUS: prognoza Funduszu Ubezpieczeń Społecznych na lata 2025-2029: saldo roczne FUS jest ujemne. Co wpływa na sytuację finansową FUS? ZUS poinformował, że w latach 2025–2029 Fundusz Ubezpieczeń Społecznych (FUS) pozostaje stabilny, ale wykazuje tendencje deficytowe. Dlaczego?

Wielu seniorów, oprócz podstawowego świadczenia emerytalnego, ma szansę również na otrzymanie do niego szeregu dodatków. Jednym z nich jest świadczenie ratownicze, do którego prawo rozszerzono od 1 stycznia 2025 rok

Specjalne świadczenie przysługujące najstarszym seniorom posiadającym polskie obywatelstwo zostało znowelizowane. Od stycznia 2025 roku jego wysokość została wyrównana, a od marca 2025 roku, zgodnie z prognozą, wzrośnie o 363,52 zł.

Emeryci nie doczekali się w od września 2024 roku drugiej waloryzacji, choć inflacja od lipca mocno przyspieszyła i w październiku nawet sięgnęła 5 procent. Skutki ponownego szybkiego wzrostu cen po części zrekompensuje im dopiero roczna waloryzacja emerytur od 1 marca. Wiadomo, że nie będzie ona tak wysoka jak w ostatnich latach, zwłaszcza w 2023 roku.

W dniu 26 listopada 2024 r., Sąd Najwyższy wydał wyrok (o sygn. akt III USKP 86/24), który może okazać się istotny dla wielu emerytów, którzy we wniosku o przyznanie emerytury (mając do wyboru kilka „wariantów” świadczenia) – posłużyli się sformułowaniem „wariant najkorzystniejszy”, wnosząc do organu rentowego o przyznanie świadczenia w takim „wariancie”, na którym w „ostatecznym rozrachunku” (i to również w dłuższej perspektywie czasu) nie będą oni stratni. 

Od 1 stycznia 2025 r. ZUS przyjmuje wnioski o rentę wdowią. W praktyce nie jest to nowe świadczenie, ale zbieg dwóch różnych świadczeń. Osoby uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym małżonku oraz innego świadczenia emerytalno-rentowego będą mogły łączyć te obydwa świadczenia od 1 lipca 2025 r., o ile spełniają określone kryteria. Jednym z nich jest wiek wdowy lub wdowca.

Są dwa wyroki Trybunału Konstytucyjnego (z 2023 r. i z 2024 r.) Nie są opublikowane więc, aby ZUS mógł wypłacić emerytom należne im pieniądze (często za okres od 2009 r.), to muszą zostać uchwalone przez Sejm specustawy dedykowane do wdrożenia poszczególnych wyroków - są niezbędne zarówno dla poszkodowanych emerytów (żeby mogli złożyć wnioski) jak i ZUS (żeby mógł je rozpatrzyć). Stan na dziś jest taki:  Specustawa nr 1, to projekt wniesiony do Sejmu przez posłów opozycji (prawdopodobnie nigdy nie zacznie działać). Specustawa nr 2 zapowiedziana jest przez rząd (zacznie działać od połowy 2025 r.). I najważniejsza Specustawa nr 3 (omówiona na końcu artykułu), nie jest zapowiedziana przez premiera - jest jednak powszechnie oczekiwana przez emerytów i ekspertów rynku ubezpieczeń społecznych. 

Od 1 stycznia 2025 r. ZUS przyjmuje wnioski o rentę wdowią. Osoby uprawnione mogą składać wnioski, ale prawo do tego świadczenia zostanie im przyznane od miesiąca, w którym złożyły wniosek, jednak nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r.

Dyskusja o wyrównaniu wieku emerytalnego kobiet do mężczyzn była tylko wstępem do poważnych projektów zmian w emeryturach w Polsce. Jest ich tak wiele, że być może warto rozważyć kolejną kompleksową reformę, bo samo podwyższenie wieku emerytalnego czy przywrócenie stażu emerytalnego nie rozwiąże problemu głodowych emerytur.

Świadczenie uzupełniające 500 zł, to dodatkowe wsparcie dochodowe osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Po każdym przekroczeniu progu dochodu 2419,33 zł zaczyna działać mechanizm "złotówka za złotówkę".

Ukończenie 60. roku życia przez uczestnika PPK powoduje, że może on rozpocząć wypłatę środków z rachunku PPK na korzystniejszych zasadach niż przed osiągnięciem tego wieku. Jeżeli uczestnik PPK w wieku 60+ nie skorzystał z tego uprawnienia i nadal pracuje, na jego rachunek PPK wpływają nowe wpłaty do tego programu.

Emerytura pomostowa to przywilej, z którego mogą skorzystać tylko niektórzy pracownicy wykonujący pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. O uznanie swojego prawa do korzystania z tego uprawnienia zabiega nowa grupa zawodowa.

Ok. 700 brutto na święta dla tej grupy pracowników. Emeryci i renciści też dostaną ale od 550 zł do 1050 zł brutto. Kto skorzysta?

Już 1 stycznia 2025 r. wejdą w życie przepisy, które wprowadzają możliwość łączenia wypłaty renty rodzinnej z innym świadczeniem. Masz dwie opcje do wyboru 100% renty rodzinnej i 15% własnego świadczenia albo 100% własnego świadczenia i 15% renty rodzinnej.

Każdy kto otrzymuje emeryturę z ZUS może być uprawniony, by oprócz podstawowego świadczenia wyliczonego przez ZUS przy składaniu wniosku o przyznanie emerytury dostawać dodatek lub ekwiwalent. Ich lista jest dość długa, a zasady korzystania - zazwyczaj zupełnie różne. Część dodatkowych pieniędzy, jak np. dodatek pielęgnacyjny po ukończeniu 75.roku życia ZUS dopłaca do emerytury automatycznie.

Do emerytur wypłacanych przez ZUS trzeba z budżetu państwa dokładać rocznie 40 miliardów złotych. Nie licząc wydatków na dodatkowe świadczenia: trzynastą i czternastą emeryturę. Szukając oszczędności w ramach procedury nadmiernego deficytu z pewnością rząd będzie kalkulował ograniczenie tych wydatków. Podwyższenie wieku emerytalnego jest jednym ze sposobów.

Po głośnym wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2024 r., sygn. akt SK 140/20, na podstawie którego niemal 200 tys. emerytów może otrzymać od ZUS wyrównanie, w związku z pomniejszeniem ich emerytury na podstawie art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych – sądy powszechne, zaczynają już orzekać na korzyść emerytów. Nie warto więc zwlekać na „ruch” ze strony ustawodawcy i już dziś złożyć do ZUS wniosek o wznowienie postępowania, w następstwie którego będzie można odwołać się do sądu powszechnego.

Rząd proponuje możliwość ponownego przeliczenia przez ZUS emerytur i rent rodzinnych z lat 2009-2019. Chodzi o świadczenia przyznawane przez okres 10 lat w czerwcu każdego z tych lat. Problemy wynikające z tego rozwiąże "hurtowo" specustawa. To korzystne rozwiązanie dla 100 000 osób. Ustawa uwzględnia w ich emeryturach i rentach dodatkową waloryzację kwartalną, a nie tylko wyłącznie roczną. 

Wiele osób czeka na osiągnięcie wieku emerytalnego by natychmiast złożyć wniosek o emeryturę i wynagrodzenie za pracę zamienić na świadczenie z ZUS.zy takie rozwiązanie jest najlepszym z możliwych, jaką ma alternatywę.

Nie można pójść do ZUS (a potem do sądu) z wnioskiem o ponowne przeliczenie emerytury tylko na podstawie argumentu "Bo zmieniła się kwota bazowa". Emeryci starają się wtedy powoływać na art. 114 ustawy omówionej w tekście. Ale przepis ten wymaga zaistnienie nowych okoliczności, które były znane przed przyznaniem emerytury. Logika przepisu jest taka - zostało coś pominięte przy przyznawaniu emerytury (emeryt nie doniósł dokumentów, ZUS o nich nie wiedział). Emeryt donosi dokumenty, ZUS wylicza raz jeszcze emeryturę. Nowe tabele emerytalne, kwoty bazowe nie są podstawą do takiego przeliczenia. To nie są dokumenty, o których mowa w art. 114 ustawy emerytalnej.  

Nie tylko część składek emerytalnych zgromadzonych w OFE jest dziedziczna, także te znajdujące się bezpośrednio na subkoncie w ZUS. Nie wszyscy wiedzą, że zasada ta obowiązuje także w przypadku emerytów, którzy przed śmiercią zaczęli pobierać emeryturę z ZUS. Komu należy się wypłata gwarantowana, jak uzyskać z ZUS nawet dziesiątki tysięcy złotych.

Emerytury i renty wypłacane są 1, 6, 10, 15, 20, i 25 dnia miesiąca. W przypadku jednak gdy termin płatności świadczenia przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub w sobotę, to świadczenie wypłacane jest wcześniej. W listopadzie będą dwa takie terminy.

Dodatek kombatancki to świadczenie, które przysługuje osobom uprawnionym na mocy ustawy o kombatantach, będącym równocześnie emerytami lub rencistami. Jakie są najważniejsze zasady i warunki otrzymywania tego dodatku emerytalno-rentowego?

Obecnie w Polsce jest ponad 6 tys. osób, które ukończyły 100 lat. Osobom tym będzie przyznawane świadczenie honorowe. Prawo do świadczenia otrzymają wyłącznie osoby posiadające obywatelstwo polskie – zakłada ustawa uchwalona przez Sejm 18 października.

ZUS zaczął w bieżącym tygodniu wysyłać emerytom i rencistom decyzje o przyznaniu tzw. czternastej emerytury. Decyzje ZUS zostaną przesłane do prawie 6,8 mln osób. Będzie można sprawdzić, czy otrzymana kwota czternastkii zgadza się z decyzją ZUS-u. Jeżeli nie, to trzeba zapytać ZUS o przyczynę tej rozbieżności.