Emerytura, PIT - podatek dochodowy od osób fizycznych

System emerytalny w Polsce wyklucza możliwość dziedziczenia kapitału emerytalnego. I zasada ta nie zostanie zmieniona w najbliższym czasie. W artykule prezentujemy opis systemu w jednym z pism rządowych przesłanych emerytce, która postulowała reformę systemu emerytalnego. Emerytka proponowała rządowi rozszerzenie możliwości dziedziczenia np. przez wdowy kapitału emerytalnego. Emerytce chodziło o środki zgromadzone na subkoncie, ale jej pismo otwarło szerszą dyskusję – „Dlaczego w zasadzie przepada 550 000 zł zgromadzonych na koncie emerytalnym zmarłego mężczyzny po 30 latach pracy?”. Wnioski są smutne dla emerytów - "ZUS nie odda 550 000 zł kapitału emerytalnego. Na otarcie łez renta rodzinna albo renta wdowia".

Kapitał początkowy to odtworzona wartość składek emerytalnych z okresu przed 1 stycznia 1999 roku, kiedy składki nie były przypisane do indywidualnych kont. Bez kapitału początkowego Twoja emerytura może być znacznie niższa. Sprawdź, jak go wyliczyć i jakie dokumenty są potrzebne, by nie stracić pieniędzy.

Jak podwyższyć emeryturę? Sposób jest prosty - trzeba iść do pracy. I tak się dzieje. Badania pokazują, że 71 proc. osób po 60. roku życia chce pracować. Główną motywacją jest potrzeba dodatkowego dochodu oraz chęć utrzymania sprawności fizycznej i umysłowej, a kontynuowaniu dalszej aktywności zawodowej najbardziej sprzyjałyby elastyczne formy zatrudnienia. Wiadomo mniejsze podatki, mniejsze składki - więcej korzyści finansowych.

Wciąż jest zamieszanie w sprawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. Emeryci nie wiedzą, czy podlegają pod ten wyrok, czy nie. I niekiedy niepotrzebnie składają wnioski o ponowne przeliczenie emerytury przez ZUS, a po decyzji odmownej kierują odwołanie do sądu okręgowego.

Podwyżka wieku emerytalnego kobiet jest już przesądzona. Ale czy to wszystkie zmiany w emeryturach? Problemów jest tak wiele, że konieczna jest prawdziwa reforma a może nawet i rewolucja w systemie emerytalnym. Czy rząd się na nią zdecyduje i co zmieni w pierwszej kolejności?

Okazuje się, że w ustawie z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych istnieje luka (określona przez znawców prawa, którzy ją opisali – dr Tomasza Lasockiego oraz dr hab. Monikę Domańską – fenomenem na skalę światową), która pozwala kobietom na dwukrotne obliczanie wysokości ich emerytury – pierwszy raz po osiągnięciu wieku emerytalnego, a drugi raz – z ociągnięciem 65 roku życia. Efektem powyższego – jest podwyższenie świadczenia emerytalnego nawet o kilkadziesiąt procent (średnio o 54,4%). Błąd ten, kosztował już Fundusz Ubezpieczeń Społecznych miliardy złotych, a będzie kosztował jeszcze więcej – tym bardziej, jeżeli o takiej możliwości dowiedzą się wszystkie uprawnione.

Im podczas urodzinowej imprezy śpiewa się „dwieście lat, niech żyją nam” . Jest ich w Polsce coraz więcej. Rośnie w siłę armia stulatków. Dowodzą tego, najnowsze statystyki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ci, którzy dożywają tak sędziwego wieku, otrzymują specjalne, comiesięczne, honorowe świadczenie, niezależnie od tego czy mają rentę czy też emeryturę.

Od 1 kwietnia 2025 r. do 31 marca 2026 r. obowiązują nowe tablice dalszego trwania życia. GUS przedstawił je 25 marca. Tablice trwania życia GUS wpływają na wysokość emerytury. Jak czytać dalsze trwanie życia z tablic?

Dzień 30 kwietnia robi na podatnikach coraz mniejsze wrażenie, zwłaszcza na tych rozliczających się na formularzu PIT-37. Teoretycznie nie muszą już pamiętać o wysłaniu dokumentu, bo na koniec miesiąca automatycznie zrobi to za nich e-Urząd Skarbowy (usługa Twój e-PIT). W praktyce jednak – jeśli naprawdę zależy nam na najkorzystniejszym rozliczeniu 2024 roku (w tym np. o rozliczeniu ulg podatkowych), nie możemy odpuścić samodzielnej weryfikacji przygotowanego przez fiskusa rozliczenia. Co warto zrobić na krótko przed upływem terminu?

Emeryci i renciści mogą mieć wyższe świadczenia z ZUS, także w 2025 r. Prostym sposobem na to jest złożenie wniosku o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego, zatem złożenie do ZUSu wniosku ERPO. Oczywiście na każdy kwalifikuje się do takiej podwyżki. Analizujemy kto, kiedy i o co powinien wnioskować- bo opcji jest dużo.

Jakie koszty uzyskania przychodów (tzw. koszty podatkowe) mogą odliczać pracownicy od swojego przychodu w 2025 roku? Jakie są koszty zwykłe, a jakie podwyższone? Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) nie daje prawa (co do zasady) pracownikom odliczać uzyskanych z tytułu umowy o pracę faktycznie poniesionych kosztów. Pracownicy mają jedynie koszty zryczałtowane w zależności od liczby zawartych umów o pracę i tego, czy pracownik mieszka w miejscowości, której znajduje się zakład pracy, czy w innej miejscowości. Jednak w rozliczeniu rocznym pracownicy mogą uwzględnić faktyczne wydatki na dojazdy do pracy udokumentowane wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.

Jest spory problem odnośnie emerytur funkcjonariuszy służb mundurowych, którzy po zakończeniu służby byli objęci ubezpieczeniem społecznym z tytułu „cywilnego” zatrudnienia. Niektóre z takich osób (pozostające w służbie przed 2 stycznia 1999 r. mogą pobierać tylko jedną z przysługujących mu emerytur – emeryturę „mundurową” albo emeryturę "cywilną" z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Pozostali emeryci mundurowi po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego mogą uzyskać prawo do drugiej emerytury (z powszechnego ubezpieczenia społecznego), która zostanie obliczona wyłącznie za „cywilne” okresy zatrudnienia. Wyjaśnienia w tym zakresie udzielają przedstawiciele rządu. I jednocześnie mówią o zmianie przepisów. 

Na czym polega tzw. ulga mieszkaniowa w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT)? Kto może skorzystać z tego zwolnienia? Co to są wydatki na własne cele mieszkaniowe? Jak nie zapłacić podatku od dochodu ze sprzedaży mieszkania, domu lub działki? Jak interpretują te przepisy organy podatkowe i Minister Finansów?

ZUS informuje, że w ciągu ostatnich dziewięciu lat liczba pracujących emerytów wzrosła o 51,7 proc. Na koniec grudnia 2015 roku w Polsce było 575,4 tys. pracujących emerytów, natomiast na koniec 2024 roku ich liczba wzrosła do 872,6 tys. Nic dziwnego. Przepisy wspierają aktywność zarobkową emerytów.

Jak wiadomo nie każdy senior przechodzi od razu na emeryturę po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego (60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn). Wiele osób ma tego świadomość i - jeżeli tylko rodzaj pracy i zdrowie na to pozwalają - przechodzą na emeryturę później wiedząc, że dłuższa aktywność zawodowa i dłuższy okres płacenia składek przekładają się na wyższą emeryturę. ZUS wskazuje, że są też i dodatkowe korzyści z dłuższej pracy w postaci ulgi zwalniającej z podatku. 

Od lat najpopularniejszą ulgą, stosowaną przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych jest ulga prorodzinna - potocznie zwana „ulgą na dziecko”. Jak rozliczyć ulgę na dziecko w 2025 roku (za 2024 rok)? Ile wynosi ulga na dziecko? Ile można odliczyć? Kto może odliczyć tę ulgę, a kto nie ma do tego prawa? Czy można liczyć na ulgę, gdy brakuje podatku do odliczenia?

Wypełniając roczne zeznanie podatkowe PIT podatnicy, którzy mają orzeczoną niepełnosprawność lub mają na utrzymaniu osoby z niepełnosprawnościami - mogą odliczyć ponoszone w zeszłym roku wydatki na samochód osobowy, którego są właścicielami lub współwłaścicielami. Mogą także odliczyć wydatki na przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Jakie są zasady i limity tej ulgi podatkowej? Jak należy dokumentować odliczane wydatki? Warunki i limity tej ulgi są w 2025 roku takie same jak w 2024 roku.

Czy seniorzy mogą korzystać z ulgi podatkowej w PIT przed otrzymaniem emerytury, mimo osiągnięcia wieku emerytalnego? Chodzi o zwolnienie w podatku dochodowym nazywane „ulgą dla pracujących seniorów”.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina osobom, które rozpoczęły pracę przed 1999 rokiem, o możliwości zwiększenia przyszłej emerytury poprzez dostarczenie brakujących dokumentów potwierdzających zatrudnienie.

Od 15 lutego do 30 kwietnia 2025 r. można składać roczne zeznania podatkowe PIT i rozliczyć dochody (przychody) uzyskane w 2024 roku. Ministerstwo Finansów zachęca do korzystania z e-usług Krajowej Administracji Skarbowej i rozliczania podatków drogą elektroniczną. W 2025 r. kolejny raz z usługi Twój e-PIT będą mogły skorzystać również osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz działy specjalne produkcji rolnej. Pierwszy raz usługa Twój e-PIT będzie dostępna także w aplikacji mobilnej e-Urząd Skarbowy (e-US). MF i KAS zachęcają także do aktywowania usługi e-korespondencji przy okazji logowania do e-US w związku z rozliczeniem podatku.

W lipcu rozpoczną się pierwsze wypłaty tzw. renty wdowiej. Z Danych ZUS wynika, że od 1 stycznia 2025 r. wpłynęło 694 359 wniosków o rentę wdowią, z czego 90 proc. wszystkich wniosków stanowiły wnioski złożone przez kobiety.

ZUS podaje, że wzrasta liczba pracujących osób w wieku emerytalnym. Aktywnych zawodowo seniorów w zeszłym roku było aż 872,6 tys. Kiedy opłaca się dalsza praca?

Od 1 marca 2025 r., seniorom, którzy ukończyli 75 lat (bez względu na wysokość osiąganych dochodów) – przysługuje od ZUS dodatkowe, comiesięczne świadczenie w wysokości 348,22 zł. Dodatek ten, przysługuje również osobom, które są całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji – ale w tym przypadku, wyłącznie na podstawie wniosku, złożonego w tym przedmiocie do ZUS.

Nadal pracować czy już nie. Z tym dylematem mierzą się ci, którzy osiągnęli emerytalny wiek. Jeśli już ktoś zdecyduje się na pożegnanie z zawodowym życiem, nie bez znaczenia jest moment przejścia na zasłużony odpoczynek. Odłożenie decyzji o miesiąc lub dwa może sprawić, że emerytura będzie wyższa nawet o kilkaset złotych. 

W 2005 r. przeszłam na wcześniejszą emeryturę w wieku 55 lat. W 2010 r gdy skończyłam 60 lat co prawda miałam jakieś przeliczenie na którym zyskałam brutto 249,88. Następnie w 2016r znów miałam przeliczenie i to zyskałam 78,53 brutto. W obecnej chwili mam 75 lat. Czy mogę ubiegać się o ponowne przeliczenie na podstawie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z czerwca 2024 r.?