Emerytury, Niezdolność do pracy

Od 1 czerwca 2025 roku osoby pobierające emeryturę przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego oraz renciści będą mogły dorabiać więcej bez ryzyka zmniejszenia lub zawieszenia świadczenia. Nowe limity miesięcznego przychodu wzrosną – niższy próg o 339,50 zł brutto, a wyższy o 630,60 zł brutto.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że po śmierci emeryta lub rencisty prawo do wypłaty świadczenia (emerytury lub renty) ustaje. Listonosz, który przynosi emeryturę (rentę) osoby zmarłej, nie powinien wypłacać tych pieniędzy domownikom. Taką emeryturę czy rentę należy zwrócić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ale uprawniony członek rodziny ma prawo złożyć wniosek o wypłatę tzw. niezrealizowanego świadczenia.

Na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów opublikowano w dniu 3 marca 2025 r. długo oczekiwane założenia projektu ustawy o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla osób, które do 6 czerwca 2012 r. przeszły na emerytury na zasadach obowiązujących osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. (nr UD204), czyli tzw. emerytury wcześniejsze. Założenia te komentuje dla infor.pl adwokat Konrad Giedrojć.

Być może zupełnie nieświadomie oddajesz pewną część swojej emerytury? Jeśli Twój roczny dochód z ZUS nie przekracza 30 tys. zł, możesz uniknąć pobierania zaliczek na podatek dochodowy – co oznacza wyższe wypłaty, także trzynastej i czternastej emerytury! Sprawdź, jak złożyć wniosek EPD-21 i nie dać się zaskoczyć niższym świadczeniom.

W dniu 29 kwietnia 2025 r. do laski marszałkowskiej został złożony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który zakłada ponowne przeliczenie emerytur (i ich podwyżkę) oraz wypłatę wyrównań za lata wypłaty zaniżonych świadczeń dla wszystkich emerytów objętych zakresem podmiotowym wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. (sygn. akt sygn. akt SK 140/20). W przeciwieństwie do rozwiązania, które proponuje rząd – specustawa przeliczeniowa w wersji poselskiej – nie pozbawia emerytów prawa do wyrównania (w wysokości 64 tys. zł dla każdego uprawnionego) i obejmuje również poszkodowane kobiety z roczników 1949-1952.

ZUS informuje, że po śmierci osoby pobierającej emeryturę lub rentę, ZUS wstrzymuje wypłatę świadczeń, ponieważ prawo do nich wygasa. Jeśli jednak emerytura lub renta została wypłacona po śmierci, ale w miesiącu, w którym ta śmierć miała miejsce, nie zawsze jest konieczne zwracanie tych pieniędzy do ZUS-u. W niektórych sytuacjach rodzina może zatrzymać ostatnią wypłatę, o ile zmarły miał do niej prawo.

Już kolejny sezon w systemie podatkowym obowiązuje zwolnienie przeznaczone dla osób, które pozostają aktywne zawodowo mimo osiągnięcia wieku emerytalnego. Ulga dla pracującego seniora jest preferencją, z której chętnie korzystają podatnicy. Trzeba jednak pamiętać, że jest ona niejednokrotnie problematyczna i trudna w rozliczeniu. A także, że nie przysługuje każdemu seniorowi.

Okazuje się, że tylko 1/3 młodych ludzi wierzy, że uda im się oszczędzić na komfortową emeryturę. W obliczu rosnących wyzwań związanych z systemami emerytalnymi, młodsze pokolenia muszą działać teraz, by uniknąć finansowej pułapki. Odpowiednia edukacja, wczesne oszczędzanie i wykorzystanie nowych technologii to klucz do przyszłej stabilności finansowej.

Utrata możliwości pracy w dotychczasowym zawodzie nie musi oznaczać końca kariery zawodowej. Gdy zdrowie nie pozwala kontynuować pracy w wyuczonym fachu – na skutek choroby, urazu czy wypadku – warto wiedzieć, że istnieje forma wsparcia, która może pomóc stanąć na nogi. To renta szkoleniowa – świadczenie przeznaczone dla osób, które nie są całkowicie niezdolne do pracy, ale wymagają przekwalifikowania. Dzięki niej można spokojnie przygotować się do nowej roli zawodowej i zdobyć niezbędne kwalifikacje, by nadal być aktywnym na rynku pracy.

Ok. 9 mln emerytów i rencistów otrzyma korespondencję z ZUS. Należy dokładnie przeczytać otrzymane dokumenty. Chodzi o marcową waloryzację i dodatkowe roczne świadczenie pieniężne, czyli tzw. trzynastkę.

Jaki wpływ zmiany demograficzne wywrą na życie Polaków, wyjaśniała w rozmowie z Polską Agencją Prasową dyrektorka Instytutu Statystyki i Demografii Szkoły Głównej Handlowej prof. Agnieszka Chłoń-Domińczak. Jej zdaniem zrównanie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn to absolutna konieczność. A rozwój sztucznej inteligencji i praca cudzoziemców mogą pomóc w utrzymaniu stabilnego rynku pracy.

Najnowsza praktyka orzecznicza sądów okręgowych pokazuje, że kolejne sądy ubezpieczeń społecznych uwzględniają odwołania emerytów od decyzji ZUS-u, dotyczące przeliczenia ich emerytur na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. w sprawie SK 140/20. Przykładem jest wyrok Sądu Okręgowego w Kielcach z 4 grudnia 2024 r., zgodnie z którym ZUS powinien przeliczyć emeryturę, a szacowana podwyżka powinna wynosić około 500 zł miesięcznie, licząc od 2014 r. Do tej kwoty dodać należy jeszcze waloryzacje emerytury liczone od 2015 r. W przypadku dłuższego pobierania emerytury wcześniejszej (przyznanej na skutek wniosku złożonego przed 6 czerwca 2012 r.) podwyżki często wynoszą około 2000 zł miesięcznie - pisze adwokat Konrad Giedrojć.

ZUS informuje, że w ciągu ostatnich dziewięciu lat liczba pracujących emerytów wzrosła o 51,7 proc. Na koniec grudnia 2015 roku w Polsce było 575,4 tys. pracujących emerytów, natomiast na koniec 2024 roku ich liczba wzrosła do 872,6 tys. Nic dziwnego. Przepisy wspierają aktywność zarobkową emerytów.

W dniu 1 stycznia 2025 roku weszły w życie nowe przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, które dadzą prawo do tzw. renty wdowiej.  Chodzi o możliwość łączenia wypłaty renty rodzinnej (nie tylko tej wypłacanej przez ZUS) z innym świadczeniem wypłacanym przez ZUS, np. emeryturą, rentą. Od tego dnia można składać wnioski ERWD o to świadczenie ale wypłata nastąpi najwcześniej od 1 lipca przyszłego roku. Ile wyniesie renta wdowia i jak oblicza to świadczenie ZUS?

W tym roku trzynasta emerytura ponownie trafia do milionów seniorów i rencistów, ale tym razem z ważną zmianą – ze względu na Wielkanoc w ZUS przesunięto jeden z terminów wypłaty. Sprawdź, kto dostanie „trzynastkę”, ile wyniesie dodatkowe świadczenie i dlaczego niektórzy mogą otrzymać je wcześniej niż zwykle.

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego poinformowała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. nie uległy zmianie zasady i forma pobierania zaliczki na podatek dochodowy i składki na ubezpieczenie zdrowotne od wypłacanych świadczeń emerytalno-rentowych i rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego.

W dniu 14 marca 2025 r. – w odpowiedzi na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich, MRPiPS przedstawiło rozwiązanie, jakie proponuje dla poszkodowanych emerytów, w kontekście wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2024 r. (sygn. akt SK 140/20). Zostały opracowane założenia specustawy przeliczeniowej, która – pomimo, że jej celem (jak wskazuje sam resort) jest „uregulowanie kwestii dotyczącej stosowania art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej (...) w sposób pozwalający na utrzymanie zaufania obywatela do państwa” – zupełnie pomija część poszkodowanych emerytów i ponadto – dla nikogo nie przewiduje wyrównania za lata wypłaty zaniżonych świadczeń, a jedynie podwyżkę świadczeń bieżących.

Najpierw była waloryzacja, teraz na konta emerytów trafią trzynastki, potem zacznie się oczekiwanie na czternastki. Ten kolejny zastrzyk gotówki seniorzy otrzymają w drugiej połowie roku, ale już teraz niektórzy powinni się szykować na wielkie rozczarowanie. W porównaniu z rokiem 2024, jedni dostaną mniej pieniędzy, więcej będzie tych, którzy ich wcale nie dostaną. Wszystko przez ustawowe regulacje, które zdaniem ekspertów są niesprawiedliwe. Czy rząd wprowadzi zmiany? 

W dniu 3 lutego 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia projektu ustawy (nr UD204) o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych dla osób, które do dnia 6 czerwca 2012 r. przeszły na emerytury na zasadach obowiązujących osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r. Chodzi o emerytury tych seniorów, których dotyczy głośny wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. (w sprawie SK 140/20). Wyrok ten dotąd nie został opublikowany ale już pojawiło się szereg orzeczeń sądów (najczęściej korzystnych dla emerytów), w uzasadnieniach których sędziowie powołują się na ów wyrok TK. Niestety zakres nowej ustawy ma być węższy niż zakres ww. wyroku TK. Nowe przepisy zaprojektowane przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dotyczyć mają bowiem tylko kobiet urodzonych w latach 1954-1959 oraz mężczyzn urodzonych w latach 1949-1952 oraz w 1954 r. Przepisy te mają wejść w życie z początkiem 2026 r.

To ważna informacja dla rencistów i wcześniejszych emerytów, którzy dorabiają do swoich świadczeń. Od 1 marca 2025 r. zmieniły się graniczne kwoty przychodu, które powodują zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń (emerytur i rent) z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Określone choroby narządu wzroku – zgodnie z aktualnymi Standardami orzecznictwa lekarskiego ZUS – stanowią podstawę do orzeczenia niezdolności do pracy i w związku z powyższym – przyznania renty z tytułu całkowitej lub odpowiednio – częściowej niezdolności do pracy (od 1 marca 2025 r. – w wysokości nie niższej niż 1 878,91 zł lub odpowiednio – 1 409,18 zł miesięcznie). W przypadku nadwzroczność lub krótkowzroczność – decydująca jest ocena ostrości wzroku po korekcji wady oraz postępu zmian degeneracyjnych.

To ważna wiadomość dla tych, którzy zdecydowali się na wcześniejszą emeryturę. Zmieniają się limity dotyczące dodatkowego zarobkowania. Część emerytów powinna się mieć na baczności. Jeśli limit przekroczą, ZUS może im ze świadczenia obciąć nawet 900 złotych, w skrajnych przypadkach nawet zawiesić emeryturę.

Zasiłek chorobowy przysługuje osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym. Świadczenie wypłacane jest w razie niezdolności do pracy i przysługuje za każdy dzień tej niezdolności, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Zasiłek wypłaca pracodawca lub ZUS.

W dniu 3 marca 2025 r., w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów zostały opublikowane opracowane przez MRPiPS założenia specustawy przeliczeniowej, która swoim zakresem ma objąć wyłącznie część emerytów, których dotyczy wyrok TK z 4 czerwca 2024 r., sygn. akt SK 140/20 (na podstawie którego – 200 tys. emerytów powinno otrzymać od ZUS ok. 64 tys. zł wyrównania za lata wypłaty zaniżonych świadczeń i podwyżkę emerytury o niemal 1200 zł). Zgodnie z ww. założeniami – zakres podmiotowy specustawy przeliczeniowej nie obejmie czterech „roczników” kobiet (których dotyczył ww. wyrok TK), a ponadto – żaden z emerytów nie otrzyma wyrównania za lata wypłaty zaniżonych świadczeń, a wyłącznie podwyżkę świadczeń bieżących.

Osoby pobierające emerytury i renty mogą liczyć na wyższe świadczenia z ZUS. Zgodnie z roczną waloryzacją, świadczenia emerytalno-rentowe od marca 2025 roku zostały podniesione o 5,5 proc. Podwyżki obejmują zarówno emerytury, renty, jak i dodatki.