Gmina, świadczenie

Nie każdy jest świadomy tego, że aktywność zawodowa na emeryturze (lub podczas pobierania renty), może pozbawić emeryta (lub odpowiednio – rencistę) świadczenia emerytalno-rentowego. Mowa o tzw. limitach dorabiania do emerytury (lub renty), których przekroczenie powoduje zmniejszenie świadczenia, a w określonych okolicznościach nawet całkowite zawieszenie jego wypłacania. Zgodnie z najnowszym komunikatem ZUS – od 1 czerwca 2025 r., limity te ulegają zmianie. Należy jednak podkreślić, że od powyższych zasad, ustawodawca przewidział pewne wyjątki i – co do zasady – dorabiać bez ograniczeń, może każdy senior, który osiągnął powszechny wiek emerytalny, chyba, że kontynuuje on zatrudnienie u swojego dotychczasowego pracodawcy.

Z dniem 1 czerwca 2025 r. weszło w życie nowe zarządzenie Prezesa NFZ, z którego wynikają wartości punktowe dla protez „o charakterze overdenture”, na podstawie których będzie można określić przysługujące kwoty refundacji. To doprecyzowanie dotychczas „martwych” przepisów, na które wiele osób czeka już od stycznia br., sprawiło, że – możliwość wykonania nowoczesnej protezy, na koszt NFZ, wreszcie stała się rzeczywistością. Jest jednak pewien haczyk – proteza „o charakterze overdenture” nie jest tym samym, co proteza overdenture.

Renta wdowia, to nowe świadczenie dla wdów i wdowców, o które można wnioskować od 1 stycznia 2025 r. Okazuje się, że nie będzie ono jednak przysługiwało wdowom (i odpowiednio – wdowcom), którzy w dniu śmierci współmałżonka – nie pozostawali z nim we wspólności małżeńskiej. Przy czym owa wspólność małżeńska, nie jest tym samym co ustawowa wspólność majątkowa między małżonkami. Świadczenia nie otrzyma zatem wdowa która została „porzucona” przez męża dla innej kobiety, ani wdowiec, który został „porzucony” przez żonę dla innego mężczyzny – nawet jeżeli formalnie się nie rozwiedli.

W dniu 1 stycznia 2025 r. rozpoczął się nabór wniosków o tzw. rentę wdowią, która umożliwi owdowiałym seniorkom i seniorom pobieranie jednocześnie swojego świadczenia emerytalno-rentowego i renty rodzinnej (stanowiącej część emerytury lub renty po zmarłym mężu lub żonie), a pierwsze wypłaty świadczenia nastąpią już w lipcu 2025 r. W zależności od wybranej konfiguracji – jest to 15% własnego świadczenia i 100% renty rodzinnej lub 15% renty rodzinnej i 100% własnego świadczenia. Niektóre owdowiałe Polki i Polacy, mogą jednak liczyć na dużo wyższe świadczenia – sięgające nawet 60% emerytury lub renty zmarłego współmałżonka lub współmałżonki.

Jaka była frekwencja w wyborach prezydenckich drugiej tury 2025 roku w całej Polsce, a jaka w poszczególnych województwach, powiatach i gminach? Wyniki exit pool podawały wyższą frekwencję, niż była w rzeczywistości. Być może również to wpłynęło na wynik.

1 czerwca 2025 r. rozpocznie się nowy okres świadczeniowy i potrwa do 31 maja 2026 r, ale uwaga... Od 1 czerwca, przypadającego na Dzień Dziecka, nastąpią zmiany, które pozbawią dużą grupę beneficjentów świadczenia 800 plus. Czy to dobrze czy źle? To już każdy musi ocenić we własnym sumieniu, ale program Rodzina 800+ to najpopularniejsze wsparcie finansowe przeznaczone na pokrycie kosztów związanych z opieką i wychowaniem dziecka a od 1 czerwca 2025 roku zacznie funkcjonować na nowych zasadach. Będzie teraz dodatkowa weryfikacja a świadczenie może być wstrzymane. Co istotne, ograniczono też dostęp do świadczenia 300 plus. Pytania, które najczęściej padają to: czy trzeba chodzić do szkoły, żeby dostać 800 plus? Co ze świadczeniem 800 plus jeśli nie jest realizowany obowiązek nauki? Jakie kryteria dochodowe do 800 plus? Co będzie z 800 plus w 2027 r.?

W dniu 15 maja 2025 r. Prezes ZUS ogłosił nowy wskaźnik waloryzacji, który znacząco wpłynie na wysokość świadczenia rehabilitacyjnego, którego pierwszy dzień okresu, na jaki świadczenie to zostało przyznane, przypadać będzie w III kwartale kalendarzowym roku 2025 (tj. w okresie od 1 lipca 2025 r. do 30 września 2025 r.) Do kieszeni osoby zatrudnionej w ramach stosunku pracy, która otrzymuje wynagrodzenie na poziomie ostatnio ogłoszonego przez GUS przeciętnego wynagrodzenia – trafi wówczas średnio o 300 zł brutto miesięcznie więcej.

Podeszły wiek – jeżeli wynika z niego obniżenie sprawności danej osoby na poziomie, który powoduje ograniczenia w pełnieniu ról społecznych, czyli w codziennym funkcjonowaniu – jest czynnikiem, który, w sposób pośredni, może determinować niepełnosprawność danej osoby. Z danych GUS wynika, że ponad 62 proc. wszystkich osób niepełnosprawnych w Polsce, to osoby w wieku powyżej 60 roku życia. Jeżeli zachodzą ku temu przesłanki – warto, żeby osoby w wieku senioralnym, zadbały o uzyskanie dla siebie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, ponieważ na jego podstawie, przysługuje im prawo do szeregu świadczeń, ulg i uprawnień.

Nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wydłużyła termin uchwalenia planu ogólnego gminy do końca czerwca 2026 r. Co jeszcze się zmienia? Oto najważniejsze terminy!

Będzie nowe świadczenie dla dzieci. Jest już projekt zmiany ustawy przygotowany przez Ministerstwo Sportu i Turystyki. To przełomowe rozwiązanie, które naprawia długo istniejącą lukę w polskim prawie. Chodzi o coś więcej niż tylko wsparcie finansowe – to wyraz uznania dla rodziców dzieci, którzy poświęcili lata swojego życia na budowanie pozytywnego wizerunku Polski na arenie międzynarodowej. Nie wiadomo na chwilę obecną czy świadczenie wejdzie w życie jeszcze w 2025 r.

W dniu 29 kwietnia 2025 r. do laski marszałkowskiej został złożony poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który zakłada ponowne przeliczenie emerytur (i ich podwyżkę) oraz wypłatę wyrównań za lata wypłaty zaniżonych świadczeń dla wszystkich emerytów objętych zakresem podmiotowym wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. (sygn. akt sygn. akt SK 140/20). W przeciwieństwie do rozwiązania, które proponuje rząd – specustawa przeliczeniowa w wersji poselskiej – nie pozbawia emerytów prawa do wyrównania (w wysokości 64 tys. zł dla każdego uprawnionego) i obejmuje również poszkodowane kobiety z roczników 1949-1952.

Okazuje się, że w ustawie z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych istnieje luka (określona przez znawców prawa, którzy ją opisali – dr Tomasza Lasockiego oraz dr hab. Monikę Domańską – fenomenem na skalę światową), która pozwala kobietom na dwukrotne obliczanie wysokości ich emerytury – pierwszy raz po osiągnięciu wieku emerytalnego, a drugi raz – z ociągnięciem 65 roku życia. Efektem powyższego – jest podwyższenie świadczenia emerytalnego nawet o kilkadziesiąt procent (średnio o 54,4%). Błąd ten, kosztował już Fundusz Ubezpieczeń Społecznych miliardy złotych, a będzie kosztował jeszcze więcej – tym bardziej, jeżeli o takiej możliwości dowiedzą się wszystkie uprawnione.

Mowa o nowym programie „Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej”, który będzie realizowany od 5 maja 2025 r. przez wszystkie placówki podstawowej opieki zdrowotnej oraz laboratoria diagnostyczne wpisane do ewidencji Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych, w ramach którego, każda osoba powyżej 20 roku życia, będzie mogła bezpłatnie (na koszt NFZ) wykonać badania laboratoryjne o łącznej wartości od ok. 230 zł do niemal 500 zł – w zależności od wskazań lekarskich i wieku pacjenta.

Gminy wydają decyzje o ustalanie opłaty za zmniejszenie naturalnej retencji. Właściciele nieruchomości skarżą je do sądu – i okazuje się, że gminy wygrywają.

Świadczenie rehabilitacyjne w 2025 r. i 2026 r.: Komu przysługuje świadczenie rehabilitacyjne? Jak długo można pobierać świadczenie rehabilitacyjne? Ile wynosi świadczenie rehabilitacyjne? Kiedy należy złożyć wniosek o świadczenie rehabilitacyjne?

W dniu 9 kwietnia br. do Sejmu został złożony rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (znak: RPW/12061/2025), który zmienia wysokość ważnego świadczenia: zasiłku pogrzebowego, który przysługuje na pokrycie kosztów pogrzebu, niezależnie od wysokości osiąganego dochodu. W ramach opiniowania projektu ww. ustawy – Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych zaproponowało korektę wysokości zasiłku pogrzebowego z projektowanej – na 200 proc. przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonego przez Prezesa GUS, obowiązującego w dniu śmierci osoby, której koszty pogrzebu zostały poniesione. Na dzień dzisiejszy – oznaczałoby to świadczenie w wysokości niemal 17 tys. zł. Czy ta propozycja, została uwzględniona przez rząd w projekcie złożonym do Sejmu?

Czy bon senioralny obejmie wszystkie potrzebujące rodziny i czy w ogóle jest możliwe, aby znaleźli się pracujący w Polsce opiekunowie, których na ten moment brakuje ponad 20 tysięcy? Na razie wszyscy czekają by projekt rządowy zamienił się w ustawę, a przepisy o bonie senioralnym weszły w życie, bo czasu do ich wdrożenia jest coraz mniej.

Od 1 marca 2025 r., seniorom, którzy ukończyli 75 lat, jak również osobom, które są całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji – przysługiwać będzie od ZUS dodatkowe, comiesięczne świadczenie, które według wskaźnika waloryzacji emerytur i rent na rok 2025 – opiewać będzie na 348,22 zł.

W dniu 14 marca 2025 r. – w odpowiedzi na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich, MRPiPS przedstawiło rozwiązanie, jakie proponuje dla poszkodowanych emerytów, w kontekście wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2024 r. (sygn. akt SK 140/20). Zostały opracowane założenia specustawy przeliczeniowej, która – pomimo, że jej celem (jak wskazuje sam resort) jest „uregulowanie kwestii dotyczącej stosowania art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej (...) w sposób pozwalający na utrzymanie zaufania obywatela do państwa” – zupełnie pomija część poszkodowanych emerytów i ponadto – dla nikogo nie przewiduje wyrównania za lata wypłaty zaniżonych świadczeń, a jedynie podwyżkę świadczeń bieżących.

W ramach opiniowania projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, który zakłada podwyższenie wysokości zasiłku pogrzebowego z obecnych 4 tys. zł do 7 tys. zł – Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych zaproponowało korektę kwoty ww. zasiłku z projektowanych 7 tys. zł na 200 proc. przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego przez Prezesa GUS, obowiązującego w dniu śmierci osoby, której koszty pogrzebu zostały poniesione. Na dzień dzisiejszy – oznaczałoby to zatem świadczenie w wysokości niemal 17 tys. zł, co pozwoliłoby na pokrycie 100 proc. kosztów pogrzebu, które nierzadko przekraczają nawet 10 tys. zł.

Tuż przed Bożym Narodzeniem zakończyły się konsultacje nowego projektu ministerstwa rodziny - bon dla seniora. Nowe świadczenie z ZUS ma być wsparciem dla najstarszych Polaków oraz dla rodzin, które sprawują lub zgodnie z prawem powinny sprawować nad nimi pieczę. Kiedy bon dla seniora będzie dostępny, w jakiej formie, ile wsparcia?

Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych opublikował nowe wytyczne dla zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności, które zobowiązują je do wydawania orzeczeń o stopniu niepełnosprawności na stałe (a w przypadku dzieci – orzeczeń o niepełnosprawności do ukończenia przez nie 16 roku życia), w przypadku, gdy zdiagnozowano u nich jedną ze 208 chorób znajdujących się na liście lub są dotknięte Zespołem Downa. Rozwiązany został również problem wskazań z pkt 7 i 8 orzeczeń i związanego z nimi prawa do określonych świadczeń. Niektóre z chorób – w ramach ww. wytycznych – zostały skategoryzowane jako wymagające ustalenia w orzeczeniu o niepełnosprawności wyłącznie wskazań w punkcie 8, a inne – zarówno w punkcie 8, jak i 7, co przesądza o prawie do szeregu świadczeń, ulg i uprawnień. To koniec wielokrotnego stawania przed zespołami orzeczniczymi przez osoby niepełnosprawne i rodziców dzieci z niepełnosprawnościami, chorujących na 208 chorób oraz przez osoby lub rodziców dzieci z Zespołem Downa.

W dniu 26 marca 2025 r. do Sejmu został wniesiony projekt ustawy o zmianie ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic”, który zakłada zwiększenie kręgu osób uprawnionych do „babciowego” (inaczej zwanego świadczeniem „aktywni rodzice w pracy”). W obecnym stanie prawnym – część rodziców, która jest w pełni aktywna zawodowo, jest bowiem niesprawiedliwie pozbawiana prawa do ww. świadczenia.

Rada Ministrów rozpatrzy dziś, tj. we wtorek, 25 marca 2025 r. projekt o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Projekt zawiera m.in. propozycje regulacji, które mają na celu podwyższenie kwoty zasiłku pogrzebowego z 4 000 zł do 7 000 zł oraz objęcie tego świadczenia mechanizmem waloryzacji.

Świadczenie pieniężne dla wdów i wdowców po zmarłych działaczach opozycji antykomunistycznej może zostać przywrócone, o czym decydować będzie Senacka Komisja Petycji podczas posiedzenia 25 marca 2025 r. Petycja dotyczy zmiany ustawy z 2015 r., której pierwotny projekt przewidywał takie świadczenie, lecz zostało ono wykreślone w trakcie prac legislacyjnych.