Sąd, Sędzia

Po ukończeniu 75 lat Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyzna emerytowi dodatek z urzędu. Inaczej jest jednak w przypadku młodszych osób, które muszą spełnić dodatkowe warunki.

Biuro Obsługi Interesanta pełni kluczową rolę w zapewnieniu sprawnej komunikacji między sądem a obywatelami. Interesantem może być zarówno strona postępowania toczącego się w danym sądzie, wezwany świadek, uczestnik, czy też osoba dopiero zamierzająca skorzystać ze środków ochrony prawnej. Biuro jest pierwszym miejscem, które należy odwiedzić, aby uzyskać niezbędne informacje, czy otrzymać druki formularzy sądowych.

W zakresie postępowania spadkowego i dziedziczenia po zmarłych członkach rodziny wciąż jest dużo pytań i wątpliwości. Jednym z nich jest: Co powinno zawierać oświadczenie o odrzuceniu spadku? Pojawia się wiele pytań szczególnie przy tego typu "perełkach orzeczniczych" - kiedy to sądy wydają dość kontrowersyjne wyroki. W ostatnim czasie taki właśnie zapadł, a dotyczył przyznania przez sąd całego spadku po matce - córce - mimo że córka odrzuciła spadek. Córka nie musiała czekać długo aż zgłoszą się do niej wierzyciele, bo spadek obciążony był długami. Sprawa trafiła do RPO. W tego typu sprawach trzeba też pamiętać o zasadach prawa cywilnego: pro futuro i mortis causa oraz o tym, że na kogo przechodzi spadek po odrzuceniu. Co ważne, przewlekłość procedury związanej z odrzuceniem spadku przez małoletniego spadkobiercę nie może pozbawiać go ustawowego prawa wynikającego z art. 1015 § 1 KC i „ochrony przed spadkiem”. Jednak nieznajomość rzeczywistego stanu spadku - niewiedza, że w skład spadku wchodzą długi może prowadzić do poważnych prawnych konsekwencji. Zatem co z postępowaniem spadkowym? Poniżej komentarze eksperta z prawa cywilnego podsumowujące najważniejsze zagadnienia dot.: złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku wprost; złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza, złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Ponadto wskazówki z Izby Notarialnej w Poznaniu i odpowiedź na pytanie czy na 2026 r. planowane są jakieś zmiany w spadkach? Również odpowiedź na często zadawane pytanie: Ile kosztuje odrzucenie spadku w 2025 roku? Gdzie złożyć odrzucenie spadku? Jaki sąd jest właściwy do rozpoznania wniosku o stwierdzenie nabycia spadku?

Jak to jest z tymi sądami pracy? W praktyce różnie. Przytaczamy jednak ciekawą regulację z kodeksu postępowania cywilnego - dającą sądowi możliwość uprzedzenia o wyniku sprawy. Czy zatem pracownik albo pracodawca szybciej dowie się, że wygra albo przegra sprawę - tak, w pewnym sensie tak.

Zabezpieczenie alimentów jest ważnym i pomocnym rozwiązaniem na czas trwania postępowania. Pozwala na uzyskanie świadczeń na dziecko jeszcze przed wydaniem przez sąd wyroku. Biorąc pod uwagę fakt, iż proces o alimenty może być rozciągnięty w czasie, takie rozwiązanie może realnie pomóc w zabezpieczeniu interesów dziecka.

W serii artykułów poświęconych sądownictwu z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych tym razem przyglądamy się temu, jak orzekał Sąd Najwyższy w ostatnich latach co do ochrony związkowej. Okazuje się bowiem, że są różne linie orzecznicze, bardziej liberalne i mniej. Jednak główny wniosek jak się nasuwa jest taki, że związkowcy nie zawsze są chronieni przed rozwiązaniem umowy, szczególnie w trybie bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Sądy cywilne orzekają w Polsce coraz wyższe odszkodowania za naruszenie przepisów o obowiązku równego traktowania pracowników. To już nie są symboliczne odszkodowania, ale realnie bolące pracodawców. Przekonał się o tym jeden z MOPS (i gmina). Szereg zarzutów postawionych przez pracodawcę kobiecie zdumiewa - np. straciła możliwość kontynuacji pracy (nie przedłużono jej umowy okresowej o pracę) bo wydrukowała pacjentowi ulotki z żywieniem cukrzycowym. MOPS uznał to za udzielenie porady medycznej bez odpowiednich uprawnień! MOPS jakby zasugerował sądowi, że zwolniona z pracy osoba udawała lekarza? Trudno to zrozumieć (i uwierzyć).

Frankowicze tracą impet. W I kw. 2025 r. do sądów wpłynęło o 40 proc. mniej pozwów niż rok wcześniej, Do sądów wpływa coraz mniej spraw frankowych. Spadki są dwucyfrowe. Eksperci mówią o efekcie ugód.

Dura lex, sed lex - twarde prawo ale prawo. Tak można sparafrazować sytuację, która miała ostatnio miejsce w sądzie. Chodzi o to, że sąd ukarał karą grzywny w wysokości 1000 zł matkę chorych dzieci, która była wezwana na świadka do sądu, bo kobieta nie stawiła się w sądzie. Fakt, przesłała zwolnienie lekarskie, ale problem polegał na tym, że zwolnienie było nie od tego lekarza co trzeba. Z jednej strony sąd jest niezależny i niezawisły i mógł tak zrobić, ale z drugiej strony przepisy są nieprecyzyjne i nie wskazują (w takim przypadku jak ten) od kogo powinno być zwolnienie. W sprawę zaangażował się więc sam Rzecznik Praw Obywatelskich.

Sądy administracyjne bronią staruszków i staruszek pozbawianych starego świadczenia pielęgnacyjnego. MOPS od 11 lat nie wykonują korzystnego wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2014 r. Postępowanie urzędników w MOPS jest niezrozumiałe biorąc pod uwagę stanowisko WSA i NSA - sędziowie w dziesiątkach wyroków uznają moc wyroku TK z 2014 r. Wszystko staje się jasne, gdy się zrozumie, że za wykonanie wyroku TK, gmina nie otrzyma środków od wojewodów na wypłatę świadczenia pielęgnacyjnego. Dlatego MOPS muszą łamać prawo. Od 11 lat.

Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Wyższy zachowek przysługuje bowiem osobom trwale niezdolnym do pracy. Co to oznacza?

Zdarza się, iż o zachowek upominają się członkowie rodziny, którzy za życia nie interesowali się spadkodawcą albo nie mieli z nim dobrego kontaktu. Czy w takiej sytuacji można powoływać się na zasady współżycia społecznego? Kiedy sąd może zdecydować o zmniejszeniu należnego zachowku?

Zazwyczaj w przypadku znacznego stopnia niepełnosprawności sądy z automatu przyjmują, że osoba niepełnosprawna może otrzymać wyższy zachowek. W praktyce osoba niepełnosprawna w stopniu znacznym nie może trwale wykonywać żadnej pracy. Oznacza to prawo do 2/3 udziału spadkowego, a nie ½. Przy udziale w spadku wynoszącym 240 000 zł osoba niepełnosprawna otrzyma 160 000 zł z zachowku. Dla porównania osoba zdrowa może wygrać w sądzie 120 000 zł. Różnica wynosi 40 000 zł na korzyść osoby niepełnosprawnej.

Interwencja ZUS miała na celu odmowę wypłaty zasiłku chorobowego. Kobieta z uwagi na rozpoczęcie pracy księgowej otrzymała podwyżkę z około 1750 zł (1/2 etatu) do 4500 zł (3/5 etatu). ZUS kwestionował 4500 zł jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wypadkowe zgodnie z art. 20 ustawy, (podstawa składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe).

Nieobecność oznacza brak działania. Brak działania z kolei oznacza brak kosztów i utraconych korzyści. Wszystko to razem oznacza natomiast, że za ten czas nie należą się diety i nie ma w tym zakresie swobody dokonywania ustaleń.

Sposobem na skrócenie czasu oczekiwania na wyrok sądu jest uniknięcie przeprowadzania rozprawy. Sąd wydaje wtedy wyrok w czasie posiedzenia niejawnego (na podstawie dostarczonych przez nas dokumentów). Nie zaszkodzi złożyć wniosek o wydanie wyroku na takim posiedzeniu. Ale prawdziwym warunkiem jest to, aby w pozwie nie było wniosku o wysłuchanie - ten wniosek z automatu zmusza sędziego do przeprowadzenia rozprawy. Brzmi skomplikowanie, ale nie jest takie.

Sądy uzyskają dostęp do danych z Centralnego rejestru Pieczy Zastępczej. Przed umieszczeniem dziecka w pieczy zastępczej sąd będzie mógł dokonać rezerwacji miejsca za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Nie można pójść do ZUS (a potem do sądu) z wnioskiem o ponowne przeliczenie emerytury tylko na podstawie argumentu "Bo zmieniła się kwota bazowa". Emeryci starają się wtedy powoływać na art. 114 ustawy omówionej w tekście. Ale przepis ten wymaga zaistnienie nowych okoliczności, które były znane przed przyznaniem emerytury. Logika przepisu jest taka - zostało coś pominięte przy przyznawaniu emerytury (emeryt nie doniósł dokumentów, ZUS o nich nie wiedział). Emeryt donosi dokumenty, ZUS wylicza raz jeszcze emeryturę. Nowe tabele emerytalne, kwoty bazowe nie są podstawą do takiego przeliczenia. To nie są dokumenty, o których mowa w art. 114 ustawy emerytalnej.  

Ponad 200 tysięcy polskich emerytów, którzy zdecydowali się na wcześniejszą emeryturę, otrzymuje niższe świadczenie, niż im przysługuje. Trybunał Konstytucyjny potwierdził, że takie rozwiązanie jest niesprawiedliwe, ale jego wyrok wciąż nie obowiązuje. Jedynym sposobem na odzyskanie utraconych pieniędzy jest skierowanie sprawy do sądu. 

Szabrownictwo po powodzi. Na kary ośmiu miesięcy pozbawienia wolności skazał Sąd Rejonowy w Prudniku dwóch mężczyzn, którzy podczas powodzi w Głuchołazach ukradli garaż powodzianina. Wyrok jest nieprawomocny.

Jeszcze przed pandemią Covid-19 istniała możliwość zdalnego przeprowadzenia rozprawy sądowej, jednak z pewnością nie było to tak powszechne jak w trakcie pandemii i aktualnie. Zdalne rozprawy sądowe niekiedy są bardzo pomocne (szczególnie gdy rozprawa odbywa się na drugim końcu Polski). W praktyce bywa z tym różnie. Oczywiście pełnomocnik działa w jak najlepszym interesie mocodawcy, jednak często zdarzają się problemy techniczne, sekretariaty sądów nie przesyłają linków i kodów do logowania czy mylą to, a przesłuchania czy zeznania świadków nie wyglądają tak samo jak w rzeczywistości (choć wszystkie procedury teoretycznie muszą być dochowane). Zdarzyło się ostatnio też tak, że sędzia nie chciał pokazać na kamerce całego składu sędziowskiego. Wszystko to zmierza do przedłużania danego procesu sądowego, który przecież i tak trwa wiele, wiele lat oraz narusza prawo do sądu.

"Zamierzam złożyć pozew o zachowek. Do jakiego sądu wnosi się takie pismo i ile wynosi opłata?" - pyta Czytelniczka. To do jakiego sądu należy wnieść pismo, zależy od wartości przedmiotu sporu, podobnie jak wysokość opłaty. Jakie są zatem aktualne zasady?

Samo tylko objęcie funkcji prezesa zarządu spółki nie może powodować automatycznego przyjęcia na siebie odpowiedzialności karnej za cudze działania. Tak uznał Rzecznik Praw Obywatelskich, informując o wniesieniu skargi kasacyjnej na korzyść prezesa spółki, którego sąd skazał za nieodprowadzenie zaliczek na podatek dochodowy, powstałych w okresie gdy nie objął jeszcze funkcji.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku utrzymał w piątek karę ośmiu lat więzienia dla młodego mężczyzny oskarżonego o znęcanie się i usiłowanie zabójstwa dziecka swojej ówczesnej partnerki. Skazany ma też zapłacić 80 tys. zł zadośćuczynienia. Wyrok jest prawomocny.