Zasiłek chorobowy, Zasiłek

W dniu 21 listopada 2025 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, która zakłada wprowadzenie istotnych zmian w zakresie tego co wolno, a czego nie wolno pracownikowi w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim (L4) – począwszy od podejmowania sporadycznych, incydentalnych czynności, będących przejawami aktywności zawodowej, a na wykonywaniu pracy u innego pracodawcy (tym samym – pobierając jednocześnie zasiłek chorobowy i 100 proc. wynagrodzenia) skończywszy. Tym samym – trafiła ona jednocześnie do Marszałka Sejmu i na biurko Prezydenta.

W ramach szeroko zakrojonej reformy orzecznictwa lekarskiego ZUS, w listopadzie 2025 roku Sejm procedował projekt nowelizacji w drugim czytaniu. Kluczowe zmiany w projekcie to m.in. likwidacja dotychczasowych trzyosobowych komisji lekarskich oraz modyfikacja regulacji dotyczących zaświadczeń L4, pozwalająca na podjęcie pracy przez ubezpieczonego w okresie trwania zwolnienia chorobowego.

Większość świadczeń z MOPS uzależniona jest od spełnienia kryterium dochodowego. Aby otrzymać wsparcie, dochód nie może przekraczać ustalonej kwoty na osobę w rodzinie. Z tego powodu wiele osób nie kwalifikuje się do otrzymania pomocy. Istnieje jednak jedno wyjątkowe świadczenie, które nie wymaga spełnienia kryterium dochodowego, a wielu Polaków wciąż nie wie o jego istnieniu.

W Polsce niektóre formy pomocy społecznej nie są uzależnione od kryterium dochodowego. Przykładowo, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS) może przyznać specjalny zasiłek zwrotny, który jest dostępny również dla osób o wyższych zarobkach, pod warunkiem, że ich rodzina nagle znalazła się w wyjątkowo trudnej sytuacji życiowej.

Zasiłek opiekuńczy stanowił od dawna wsparcie dla Polaków w trudnych momentach. Jednak Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) planuje wprowadzić zmiany, które pozwolą na większą kontrolę nad tymi, którzy pobierają to świadczenie. Nowe przepisy miałyby umożliwić ZUS-owi weryfikację uprawnień i ewentualne cofnięcie zasiłku. Co dokładnie wiadomo o tych planach?

Trudny problem - kto ma rację MOPS czy Czytelniczka? Urzędnicy wysyłający ją do pracy, czy jednak ona uważająca, że nim stanie na nogi, ma prawo do pomocy z MOPS w postaci kilku zasiłków?

O tym kto w 2026 roku będzie płatnikiem zasiłków z ubezpieczenia chorobowego decyduje liczba osób zgłoszonych na dzień 30 listopada roku 2025. Wynika to z przepisów tzw. ustawy zasiłkowej.

Nie każdy wie, że w ramach pomocy społecznej można dostać nawet 2066 zł na start w dorosłość, znalezienie pracy albo otwarcie działalności. MOPS przyznaje jednorazowy zasiłek na ekonomiczne usamodzielnienie. To bezzwrotne wsparcie, które ma pomóc stanąć na nogi. Pieniądze można przeznaczyć na kursy, sprzęt, narzędzia lub szkolenia zawodowe. Sprawdź, kto może dostać to świadczenie i jak złożyć wniosek.

Świadczenie rehabilitacyjne może dostać osoba, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. Świadczenie nie jest przyznawane z urzędu, tylko trzeba złożyć wniosek. O stanie zdrowia i konieczności przyznania świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik ZUS - wyjaśnia Beata Kopczyńska, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa śląskiego.

Jedną z istotnych zmian w przyjętym przez rząd, w dniu 14 października 2025 r., projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (nr w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów: UD114), jest wprowadzenie możliwości wykonywania pracy o jednego z pracodawców, podczas przebywania na zwolnieniu lekarskim (L4) w ramach innego stosunku pracy, a tym samym – umożliwienie jednoczesnego pobierania zasiłku chorobowego i 100 proc. wynagrodzenia za pracę.

Rodzice czy opiekunowie prawni często nie wiedzą o tym świadczeniu, a można otrzymać w 2025 r. aż 6200 zł zasiłku szkolnego na dziecko. Jest to kwota maksymalna na cały rok, ale jednorazowo można liczyć na nawet 620 zł. Co ważne świadczenie przysługuje nawet gdy w rodzinie jest dobra sytuacja materialna. Kiedy, dla kogo i jakie warunki należy spełnić?

Na zwolnieniu lekarskim liczy się nie tylko diagnoza, ale też adres, pod którym przebywasz. Jeśli podczas choroby nie zgłosisz faktycznego miejsca pobytu, możesz mieć problem z ZUS-em i utracić prawo do zasiłku. Jakie obowiązki ma chory i o czym pamiętać, by nie narazić się na kłopoty?

Jeśli ubezpieczony jest na zwolnieniu lekarskim, musi pamiętać, by wskazać lekarzowi adres, pod którym faktycznie będziesz przebywać w czasie choroby. Jeżeli chory zmienił miejsce pobytu, ma tylko 3 dni, by poinformować o tym swojego pracodawcę i Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Inaczej możesz mieć problemy z wypłatą zasiłku.

Jeżeli pojawi się konieczność sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, pracownik może skorzystać ze zwolnienia od pracy, a przy tym skorzystać z zasiłku opiekuńczego. Kiedy będzie to możliwe oraz jakie formalności są niezbędne?

Rząd wycofał się z pomysłu płacenia chorobowego przez ZUS od początku zwolnienia lekarskiego pracownika. Przedsiębiorcy negatywnie oceniają ten ruch i proponują kolejne rozwiązanie. Tym razem chodzi o skrócenie 33-dniowego terminu płacenia chorobowego przez pracodawcę.

ZUS zażądał od kobiety zwrotu 60 tys. zł wypłaconego zasiłku chorobowego za to, że w trakcie zwolnienia lekarskiego przygotowywała i zanosiła mężowi obiad do pracy – relacjonuje jedną ze swoich spraw mec. Grzegorz Ilnicki. „Na nic tłumaczenia. Na nic odwołania. Referentka sprawy w ZUS otwarcie oznajmiła, że zakład zdania nie zmieni i „proszę się odwoływać do sąd” – opowiada pełnomocnik. Jaki był finał tej sprawy, a zatem – co wolno, a czego nie wolno podczas podczas przebywania na zwolnieniu lekarskim i czy w trakcie L4 lepiej nie przygotowywać obiadów, a już na pewno – nie zanosić ich mężowi do pracy?

To może być prawdziwa rewolucja w systemie świadczeń chorobowych. Rząd chce, by już od 2026 roku pracodawcy nie musieli płacić za pierwsze dni choroby pracowników. Zasiłek od początku zwolnienia lekarskiego ma przejąć ZUS. Zmiana oznacza ulgę dla firm, ale jednocześnie zwiększy wydatki Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Czy pracownicy zyskają, a system wytrzyma dodatkowe obciążenia?

Bon na zasiedlenie bez limitu wieku, rejestracja na podstawie miejsca zamieszkania, a nie adresu zameldowania, takie zmiany przyniosły bezrobotnym nowe przepisy, jakie z początkiem czerwca zaczęły obowiązywać w urzędach pracy. To nie wszystko. Rewolucja dotyczy także wypłaty zasiłku.

MRPiPS zapowiada gruntowną reformę ubezpieczenia chorobowego – zasiłek chorobowy miałby być wypłacany od pierwszego dnia niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby przez ZUS, w miejsce dotychczasowego wynagrodzenia chorobowego, wypłacanego przez pracodawcę za pierwszych 33 dni (lub odpowiednio – 14 dni) zwolnienia. Na takim rozwiązaniu – nie wszyscy pracownicy jednak zyskają, a wręcz – dla niektórych, będzie się to wiązać z wymierną stratą w postaci niższego wynagrodzenia. Chyba, że rząd wywiąże się również z obietnicy zwiększenia kwoty zasiłku chorobowego do 100%.

Sprawa przed SR w Szczecinie dotyczyła pracy podczas zwolnienia lekarskiego i w gruncie rzeczy nieporozumienia komunikacyjnego. W opinii sądu, w takiej sytuacji nie można obciążać ubezpieczonego negatywnymi konsekwencjami, czyli pozbawiać go prawa do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia. Przedstawiamy dość ciekawy problem prawny i spór między ZUSem a ubezpieczonym.

W dniu 24 czerwca 2025 r., w rządowym centrum legislacji, został opublikowany projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (nr w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów: UDER65), która zakłada zmianę zasad wypłaty zasiłku pogrzebowego, w tym m.in. – skrócenie terminu, jaki ZUS będzie miał na wypłatę zasiłku beneficjentom tego świadczenia. To jednak nie jedyne uproszczenia, jakie planuje MRPiPS, w zakresie przyznawania prawa do zasiłku pogrzebowego.

W sytuacji przedłużającej się choroby i wyczerpania limitu zwolnienia chorobowego można jeszcze złożyć wniosek do ZUS o świadczenie rehabilitacyjne. To świadczenie przysługuje osobie, która po wyczerpaniu zasiłku chorobowego nadal jest chora, a dalsze leczenie lub rehabilitacja dają jej szanse na odzyskanie zdolności do pracy. 

W okresie przyznawania świadczenia wspierającego (kiedy nie wiadomo, czy osoba niepełnosprawna otrzyma odpowiednio dużo punktów poziomu potrzeby wsparcia), opiekun otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne. Potem musi je oddać wstecznie, a za ten sam okres osoba niepełnosprawna ma świadczenie wspierające. Rząd podpowiada (za przepisami), że rodzina osoby niepełnosprawnej może wybrać świadczenie pielęgnacyjne rezygnując ze wspierającego. Tyle, że to się nie opłaca bo świadczenie pielęgnacyjne jest niższe od wspierającego (w jego maksymalnej wysokości).

W Sejmie poseł Michał Moskal zwrócił się do rządu (MRPiPS) z prośbą o potwierdzenie albo zaprzeczenie informacji, jakie otrzymał w swoim biurze poselskim. Wyborcy interweniowali u posła domagając się załatwienia przez niego, aby ZUS wypłacał świadczenia między 5. a 10. dniem każdego miesiąca (tak kiedyś), a nie bliżej 21-ego (tak dziś). Dotyczyć ta sytuacja ma dużej liczby świadczeń - zasiłków chorobowych, macierzyńskich, opiekuńczych, a także świadczenia pielęgnacyjnego.

Sądy wykryły trzecią lukę w przepisach o świadczeniu wspierającym. Pierwsza luka dotyczy wątpliwości, czy opiekunowie osób niepełnosprawnych powinni oddawać świadczenie pielęgnacyjne (stare) za okres rozpatrywania wniosku o określenie poziomu potrzeby wsparcia (liczba punktów w WZON po teście sprawności). Druga luka dotyczy utraty ubezpieczenia zdrowotnego przez opiekunów za okres rozpatrywania wniosku przez WZON. I teraz jest odkryta trzecia luka.