REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kto może uchylić się od obowiązku alimentacyjnego?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wioleta Matela-Marszałek
Autorka licznych publikacji o tematyce prawnej
Kto może uchylić się od obowiązku alimentacyjnego?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Wprawdzie można uchylić się od obowiązku alimentacyjnego, jednak tylko w określonych sytuacjach. Jakich?

Na kim ciąży obowiązek alimentacyjny?

Zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. 

REKLAMA

REKLAMA

Obowiązek ten obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Przepisy określają kolejność obowiązku alimentacyjnego. Ma to bardzo istotne znaczenie w praktyce, ponieważ dopiero gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności, powstaje obowiązek osoby zobowiązanej w dalszej kolejności. Tak jest też w sytuacji, gdy osoba zobowiązana w bliższej kolejności nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych alimentów jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami.

Warto jednak pamiętać, iż obowiązek alimentacyjny względem małżonka po rozwodzie, unieważnieniu małżeństwa albo orzeczeniu separacji wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka.

Co do zasady rodzice mają obowiązek alimentacyjny względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. W przypadku pozostałych krewnych przesłanką otrzymania alimentów jest niedostatek.

Wysokość alimentów powinna z jednej strony wynikać z potrzeb osoby uprawnionej np. dziecka, z drugiej zaś – z możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W przypadku zmiany okoliczności można dążyć do zmiany wysokości zasądzonych alimentów. 

Czy trzeba płacić alimenty na dorosłe dziecko?

Przepisy nie wskazują jednoznacznie granicy wiekowej, do której rodzice powinni płacić alimenty. Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Wyjątkiem jest tu sytuacja, gdy dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Ważne

Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

To czy rzeczywiście można uznać, iż dziecko nie dokłada takich starań zależy od konkretnej sytuacji, którą zbada sąd.

Przykład

"W praktyce mogą występować różnorodne stany faktyczne, mające wpływ na istnienie obowiązku alimentacyjnego. Jeżeli np. czas pobierania nauki wydłuża się nadmiernie poza przyjęte ramy, gdy studiujący nie czyni należytych postępów w nauce, nie zdaje egzaminów i ze swej winy powtarza lata nauki w szkole lub na uczelni oraz nie kończy jej w okresie przewidzianym w programie, a ze względu na wiek i ogólne przygotowanie do pracy może ją podjąć, rodzice nie są obowiązani do alimentowania pełnoletniego dziecka"- uznał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 16 grudnia 1987 r.

Co z rodzeństwem?

Obowiązek alimentacyjny rodzeństwa istnieje w ostatniej kolejności i można się od niego uchylić. Ma to miejsce w sytuacji, gdy alimenty są połączone z nadmiernym uszczerbkiem osoby zobowiązanej lub jej najbliższej rodziny.

Alimenty sprzeczne z zasadami współżycia społecznego

Kolejny przepis, na podstawie którego możliwe jest uchylenie się od alimentów to art. 144 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. 

Zgodnie z nim zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego

Nie dotyczy to jednak obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka.

Może być jednak stosowany w przypadku osób dorosłych. W orzecznictwie podkreśla się, iż przepis ten powinien być wykorzystywany wyjątkowo. 

Przykład

Przykładowo zasady współżycia społecznego mogą naruszać zachowania godzące w dobra osobiste, zdrowie czy życie członka rodziny

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (j. t. Dz. U. z 2020 r., poz. 1359; ost. zm. Dz.U. z 2022 r., poz. 2140)

Orzeczenia:

Uchwała Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r. w sprawie wytycznych w zakresie wykładni prawa i praktyki sądowej w sprawach o alimenty (M. P. z 1988 r., nr 6, poz. 60)

 
Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podwyżki wynagrodzeń i nowy system dodatków funkcyjnych w jednostkach PAN [Projekt rozporządzenia MNiSW z 10 czerwca 2025 r. już w konsultacjach]

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przedstawiło projekt rozporządzenia, który zakłada znaczące podwyżki wynagrodzeń zasadniczych oraz rewolucję w systemie dodatków funkcyjnych dla pracowników pomocniczych jednostek Polskiej Akademii Nauk. Zmiany mają zwiększyć sprawiedliwość, przejrzystość i elastyczność polityki płacowej.

Krwiodawcy nie zawodzą – statystyki mówią jasno: Polacy chcą pomagać!

W ubiegłym roku ponad 650 tysięcy osób oddało krew w Polsce – to więcej niż kiedykolwiek wcześniej. Rośnie liczba donacji i zaangażowanie społeczne. Polacy coraz częściej decydują się na ten bezcenny gest, ratując życie innym i pokazując prawdziwą solidarność.

Długi seniorów biją rekordy. Każdy z nich ma średnio ponad 33 tys. zł zaległości

Choć liczba zadłużonych seniorów spada, ich łączne zobowiązania rosną w zastraszającym tempie – sięgają już ponad 12,3 mld zł. Przeciętny 65-latek ma dziś do oddania blisko 34 tys. zł, a wielu z nich wpada w spiralę długów przez oszustwa, wyłudzenia i rosnące koszty życia. Eksperci alarmują: sytuacja finansowa starszego pokolenia staje się coraz bardziej dramatyczna.

Świadczenie wspierające od 752 zł. Dla kogo, kiedy wniosek? Kolejne zmiany już w 2026 roku – kto zyska prawo do wsparcia?

W 2025 roku rozszerzono program świadczenia wspierającego. Od stycznia prawo do comiesięcznego wsparcia zyskały osoby z ustalonym poziomem potrzeby wsparcia na poziomie 78–86 punktów. Świadczenie przysługuje pełnoletnim osobom z niepełnosprawnością, niezależnie od dochodu – a wniosek można złożyć wyłącznie online.

REKLAMA

Rynek kryptoaktywów – polski sceptycyzm kontra unijna otwartość. Co zmieni nowa ustawa?

Rada Ministrów przyjęła 24 czerwca 2025 r. projekt ustawy o rynku kryptoaktywów. Ustawa wdraża do krajowego systemu unijne regulacje dotyczące nadzoru nad rynkiem krypto. Czy ta ustawa zmieni podejście polskich organów do rynku kryptoaktywów? Jak polskie państwo patrzy na kryptoaktywa i czy to dobra perspektywa?

Przypadkowe zakupy nastolatków w sieci. Przykładowe sprawy i wskazówki

Nieświadome zawieranie umów lub przypadkowe subskrypcje mogą prowadzić do niechcianych kosztów i problemów prawnych, o których młodzież często nie ma pojęcia. Z jakimi sytuacjami spotyka się Europejskie Centrum Konsumenckie (ECK)?

Od 5 lipca nowe przepisy. Zakaz sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych. Kiedy i dla kogo? Ustawa z podpisem Prezydenta

Ustawa z dnia 21 maja 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. 2025 poz. 799) została podpisana przez Prezydenta, a już od 5 lipca 2025 r. wchodzi w życie. Będzie zakaz sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych. Kiedy i dla kogo?

Zniecierpliwienie o nowy dodatek do renty. Petycje i interpelacje nic nie dają. Rząd wciąż konsultuje

Osoby niesamodzielne (renciści) są zniecierpliwione postawą rządu co do obiecanego drugiego dodatku dla rencistów. Obecnie taki dodatek jest przypisany do renty socjalnej. Rząd obiecał go także dodać do renty z tytułu niezdolności do pracy. Niestety od miesięcy rząd jednolicie komunikuje - "trwają konsultacje".

REKLAMA

Kiedy kwota wolna od podatku 60 000 zł? Czy nowo wybrany prezydent Karol Nawrocki wyprzedzi rząd?

Nowo wybrany prezydent Karol Nawrocki nie czeka z działaniem. Już w kampanii zapowiadał, że jednym z jego priorytetów będzie podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł rocznie. Teraz potwierdza: jeśli rząd nie przedstawi odpowiedniego projektu ustawy, sam podejmie inicjatywę.

Potrącenie – przepisy i orzecznictwo

W polskim prawie są przewidziane różne sposoby na wygaśnięcie zobowiązania. Oczywiście, jednym z nich jest między innymi zapłata zobowiązania pieniężnego. Oprócz tego są także inne sposoby. Przykładem kolejnego jest potrącenie.

REKLAMA