Ile można przekazać darowizny bez podatku? Jakie aktualnie kwoty obowiązują? Jakie są obecnie stawki podatku od darowizn?

• Która grupa podatkowa? Darowizna jest zależna od stopnia pokrewieństwa
• Kiedy darowizna jest zwolniona z podatku?
• Jaka jest stawka podatku od darowizny?
• Do jakiej kwoty nie zgłasza się darowizny?

Podatek od darowizn zależy od stopnia pokrewieństwa między darczyńcą a obdarowanym. W Polsce wyróżnia się trzy grupy podatkowe: I grupa obejmuje najbliższych krewnych, jak małżonka czy zstępnych, II grupa – dalszą rodzinę, jak rodzeństwo rodziców, a III grupa – pozostałe osoby. Istnieje także „zerowa” grupa, która pozwala najbliższym na pełne zwolnienie z podatku, pod pewnymi warunkami. Każda grupa ma inny limit kwoty wolnej od podatku, a po jego przekroczeniu darowiznę należy zgłosić do urzędu skarbowego.

Która grupa podatkowa? Darowizna jest zależna od stopnia pokrewieństwa

Podatek od spadków i darowizn jest ustalany w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Grupy te są określone na podstawie stopnia pokrewieństwa lub powinowactwa obdarowanego wobec darczyńcy, tj.:

• I grupa podatkowa obejmuje małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
• II grupa podatkowa obejmuje zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
• III grupa podatkowa obejmuje pozostałych nabywców.

Poza tym, istnieje również "zerowa" grupa podatkowa, która obejmuje członków najbliższej rodziny, takich jak małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha. Przynależność do tej grupy oznacza możliwość skorzystania z pełnego zwolnienia z podatku, przy spełnieniu określonych warunków.

Kiedy darowizna jest zwolniona z podatku?

Obecnie obowiązujące kwoty wolne od podatku od darowizn zostały ustalone na następujących poziomach. W zależności od grupy podatkowej jest to:

• 36 120 zł - w przypadku I grupy podatkowej,
• 27 090 zł - w przypadku II grupy podatkowej,
• 5 733 zł - w przypadku III grupy podatkowej.

Co istotne, do limitu kwoty wolnej od podatku zalicza się wszystkie otrzymane darowizny od tej samej osoby na przestrzeni ostatnich 5 lat. Warto więc pamiętać o sumowaniu kwot przekazywanych darowizn.

Jaka jest stawka podatku od darowizny?

Poniższa tabela zawiera skale podatkowe w podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek.

Należy też mieć na uwadze, że obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn powstaje w różnych momentach, w zależności od formy nabycia majątku. W przypadku darowizny, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia.

Do jakiej kwoty nie zgłasza się darowizny?

W momencie przekroczenia kwot wolnych od podatku, o których mowa powyżej, darowiznę należy zgłosić do urzędu skarbowego. Dokumentem właściwym będzie formularz SD-Z2 (zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych). Na zgłoszenie darowizny podatnik ma 6 miesięcy od dnia powstawia obowiązku podatkowego. W przypadku darowizny pieniężnej należy dodatkowo dostarczyć fiskusowi dokument otrzymania wpłaty, którym może być np. dowód przekazania pieniędzy na rachunek bankowy.

Posłużmy się przykładem. Otóż, obowiązek zgłoszenia darowizny w przypadku I grupy podatkowej (jak również grupy "zerowej") powstaje po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku, która aktualnie wynosi 36 120 zł.