Apel Fundacji DAR (Dziecko – Adopcja – Rodzina)

Projekt zmian ma zostać rozpatrywany w dalszym ciągu, przez Sejm na 64. posiedzeniu, zaplanowanym na dzień 7 kwietnia 2010 r. (druk 2848).

Obecnie Kodeks karny nie definiuje pojęcia handlu ludźmi, a stanowi wyłącznie, iż „Kto uprawia handel ludźmi nawet za ich zgodą, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3”(art. 253 §1 Kodeksu karnego). Oznacza to, że handel dziećmi w celach adopcyjnych jest handlem ludźmi.

Zobacz też: Organizacje pozarządowe przestrzegają przed nowelizacją

Przepis nie wymaga bowiem określenia, w jakim celu dokonuje się obrotem ludzką istotą, mimo, iż w orzecznictwie sądowym pojawiały się interpretacje, że handel dziećmi w celach adopcyjnych nie jest przestępstwem, z uwagi na to, że służy zapewnieniu dziecku lepszego życia. Z projektowanej natomiast zmiany przepisów wynika wprost, iż w przypadku handlu dziećmi w celach adopcyjnych za wynagrodzeniem, nie mamy do czynienia z przestępstwem handlu ludźmi. Zgodnie z nową definicją, handel ludźmi, w tym dziećmi, musi zawsze odbywać się w celu niegodziwym, tj. wykorzystania człowieka, np. w prostytucji. W przypadku natomiast handlu dziećmi w celach adopcyjnych, nie występuje, co do zasady, działanie w celu wykorzystania.

Taka zmiana przepisów jest jednak sprzeczna z art. 2 Protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii, przyjętego w Nowym Jorku dnia 25 maja 2000 r. (Dz.U. z 2007 r. nr 76, poz. 494), zgodnie z którym, handel dziećmi oznacza jakiekolwiek działanie lub transakcję, w drodze której dziecko przekazywane jest przez jakakolwiek osobę lub grupę osób innej osobie lub grupie za wynagrodzeniem lub jakąkolwiek inną rekompensatą. Powyższe przepisy uznają bowiem za handel dziećmi jakąkolwiek transakcję dzieckiem za wynagrodzeniem lub inną rekompensatą, nawet w celach adopcyjnych, czyli co do zasady, w celach nie szkodliwych. Polska przyjmując Protokół fakultatywny oświadczyła, iż „(…) został on uznany za słuszny zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nim zawartych” oraz, iż „będzie niezmiennie zachowywany”.

Jeśli projektowana zmiana wejdzie w życie zalegalizuje ona podziemie adopcyjne. Matki biologiczne same będą wyszukiwały rodziców adopcyjnych i bez pośredników, będą sprzedawały swoje dzieci tym, którzy zapłacą najwięcej, nie martwiąc się o odpowiedzialność karną. Może dojść do sytuacji, że uzyskanie dziecka w drodze jego zakupu, stanie się sytuacją normalną, gdyż tylko taka forma uzyskania dziecka do adopcji, okaże się możliwa. Mimo, iż obecne przepisy o handlu ludźmi nie były należycie stosowane przez organy ścigania, to jednak ich obecność przypominała o groźbie poniesienia odpowiedzialności karnej.