500 plus dla małżeństw coraz bliżej? Jest już projekt ustawy, którym zajmie się Senacka Komisja Petycji

• Co to jest "500 plus dla małżeństw"?
• Od sceptycyzmu resortu do poparcia w Senacie – ewolucja prac nad petycją
• Trwałe małżeństwa pod lupą – argumenty za i przeciw świadczeniu
• Przełom w 2025 roku – Komisja Petycji kontynuuje prace nad „500 plus dla małżeństw”
• Nowe świadczenie dla małżonków. Zaprezentowany zostanie projekt ustawy

Pomysł „500 plus dla małżeństw” to nowa propozycja świadczenia dla par z długoletnim stażem. Petycja w tej sprawie wpłynęła do Senatu ponad dwa lata temu i przewiduje jednorazowe wypłaty od 5000 zł do 8000 zł – w zależności od liczby wspólnie przeżytych lat, począwszy od 50-lecia małżeństwa. Inicjatywa zyskała poparcie senatorów mimo początkowego sceptycyzmu resortu rodziny. Obecnie trwają końcowe prace legislacyjne. Już 10 czerwca br. Senat ma zapoznać się z projektem ustawy przygotowanym przez Biuro Legislacyjne. To może być przełomowy moment w walce o finansowe docenienie trwałości związków małżeńskich.

Co to jest "500 plus dla małżeństw"?

Jest to nowa inicjatywa ustawodawcza, która zakłada wsparcie finansowe dla par z długoletnim stażem małżeńskim. |Zgłoszona została do Senatu RP w petycji nr P10-11/23 i przewiduje wprowadzenie jednorazowego świadczenia pieniężnego dla par obchodzących okrągłe rocznice ślubu. Wysokość wypłat zależałaby od liczby lat spędzonych w małżeństwie: od 5000 zł dla małżonków z 50-letnim stażem, aż do 8000 zł dla tych, którzy pozostają w związku przez 80 lat. A dokładnie, wysokość świadczeń zależałaby od stażu małżeńskiego i miałaby wyglądać tak:

• 50 lat – 5000 zł,
• 55 lat – 5500 zł,
• 60 lat – 6000 zł,
• 65 lat – 6500 zł,
• 70 lat – 7000 zł,
• 75 lat – 7500 zł,
• 80 lat – 8000 zł.

Zdaniem wnoszącego petycję, pary o tak długim stażu małżeńskim powinni otrzymywać świadczenie rodzinne na podobieństwo tzw. emerytury honorowej, otrzymywanej przez 100-latków (miesięcznie). Przy czym świadczenie to powinno być przyznawane okresowo i jednorazowo.

Propozycja jest wyrazem uznania dla trwałości związku małżeńskiego i ma na celu docenienie par, które przez dekady wspierały się w życiu rodzinnym i społecznym. Świadczenie miałoby być finansowane z budżetu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, a jego przyznanie wymagałoby złożenia odpowiedniego wniosku wraz z dokumentacją potwierdzającą staż małżeński.

Od sceptycyzmu resortu do poparcia w Senacie – ewolucja prac nad petycją

Inicjatywa "500 plus dla małżeństw" została skierowana do Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji w lutym 2023 roku. Prace nad petycją trwały przez kolejne miesiące i spotkały się z mieszanymi reakcjami. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej początkowo zajęło negatywne stanowisko wobec propozycji. Argumentowano, że w polskim systemie wsparcia rodziny nie ma precedensu dla tego typu świadczenia. Jednocześnie resort podkreślił, że istnieją już niefinansowe formy uznania dla długoletnich małżeństw, takie jak medale za długoletnie pożycie małżeńskie.

Pomimo tego sceptycyzmu, propozycja zyskała poparcie wśród senatorów. W maju 2023 roku Komisja postanowiła zlecić przygotowanie wstępnego projektu ustawy, który mógłby być punktem wyjścia do dalszych prac. Dodatkowo zapowiedziano zasięgnięcie opinii Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na temat możliwości wprowadzenia postulowanego świadczenia.

Trwałe małżeństwa pod lupą – argumenty za i przeciw świadczeniu

Jednym z podstawowych argumentów na rzecz "500 plus dla małżeństw" jest potrzeba docenienia trwałości małżeństwa jako podstawowej jednostki społecznej. W dobie spadającej liczby zawieranych małżeństw i rosnącej liczby rozwodów, takie inicjatywy mogą promować wartość stabilnych związków i budować pozytywne wzorce dla młodszych pokoleń.

Podczas posiedzeń komisji senatorowie wielokrotnie podkreślali, że wsparcie finansowe mogłoby stanowić ważny gest wdzięczności wobec małżonków, którzy przez dekady budowali stabilność rodzinną i społeczną. Z drugiej strony, pojawiały się głosy wskazujące na potencjalne trudności związane z finansowaniem takiego programu. W kontekście budżetowym każda dodatkowa forma wsparcia musi być dokładnie przemyślana, aby nie nadwyrężyć państwowej kasy.

Przełom w 2025 roku – Komisja Petycji kontynuuje prace nad „500 plus dla małżeństw”

W styczniu 2024 roku przedstawiciele resortu rodziny zapowiedzieli ponowne rozpatrzenie swojego stanowiska wobec petycji. Był to ważny krok, który otworzył możliwość dalszych rozmów na temat wprowadzenia świadczenia dla długoletnich małżeństw. W grudniu 2024 roku Komisja Petycji postanowiła zawiesić prace nad projektem do czasu uzyskania pisemnego stanowiska Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w tej sprawie.

Podczas ostatniego posiedzenia senackiej Komisji Petycji (nr 38), które odbyło się w dniu 26 lutego 2025 roku, senatorowie po raz kolejny pochylili się nad propozycją wprowadzenia świadczenia dla małżonków z co najmniej 50-letnim stażem. Komisja jednogłośnie zdecydowała o kontynuowaniu prac nad pomysłem. Kolejnym krokiem miało być więc przygotowanie odpowiednich zapisów legislacyjnych przez Biuro Legislacyjne Senatu. Tak też się stało i w dniu 21 marca br. nasza redakcji otrzymała informację, że senacka Komisja Petycji już posiada opracowanym przez Biuro Legislacyjne projektem ustawy. Jak tylko ujrzy on światło dzienne, przygotujemy publikację, która będzie zawierała szczegółowe informacje o projektowanych przepisach.

Nowe świadczenie dla małżonków. Zaprezentowany zostanie projekt ustawy

Temat nowego świadczenia dla małżeństw wraca. Co się wydarzy już wkrótce? Otóż, zgodnie z najnowszymi informacjami, w pkt. 3 porządku obrad Komisji Petycji (https://www.senat.gov.pl/prace/komisje-senackie/posiedzenia,227,1,komisja-petycji.html) w dniu 10 czerwca br. (https://www.senat.gov.pl/transmisje/biezace-transmisje/) - na początku omawiania tego punktu głos zabierze zapewne Pani Marzena Krysiak, która do tej pory także wypowiadała się w imieniu Biura Analiz i Petycji Kancelarii Senatu, przypominając założenia petycji. O ile stawią się przedstawiciele dwóch ministerstw (zajmujący do tej pory negatywne stanowisko w sprawie petycji) - to również zabiorą głos.

Zaprezentowany będzie jednak po raz pierwszy przez Biuro Legislacyjne Senatu projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych (co kwestionowało wcześniej Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej), który będzie można porównać z projektem przedstawionym w petycji (także jej uzupełnieniach) przez szczecińskiego radcę prawnego w stanie spoczynku Eugeniusza Szymalę.

Na posiedzeniu Komisji zapewne zostanie też przedstawiony przez ekspertów dokument, określony jako „Ocena Skutków Regulacji” tej nowelizacji, który jest ważnym szczegółowym dokumentem (ilość osób objętych proponowanym rozwiązaniem, ich struktura wiekowa/małżeńska, skutki dla budżetu, itp.).

Komisja może więc hipotetycznie w dniu 10 czerwca br. zakończyć prace nad petycją, przekazując ją z projektem ustawy opracowanym przez Biuro Legislacyjne - do Komisji Ustawodawczej Senatu.

Podstawa prawna: Petycja z dnia 24 stycznia 2023 r. w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, celem dodania do katalogu świadczeń rodzinnych o świadczenia dla małżonków posiadających przynajmniej 50-letni i dłuższy staż małżeński (P10-11/23).