Nakaz noszenia maseczek będzie przedłużony. Jak długo jeszcze?

• Dlaczego mamy nadal nosić maseczki
• Gdzie trzeba nadal nosić maseczki
• Gdzie jest prowadzona działalność lecznicza
• Maseczki w całym budynku, w którym jest placówka medyczna
• Maseczki w aptekach – czy we wszystkich
• Maseczki dla pacjentów
• Maseczki dla pracowników

Nakaz noszenia maseczek to jedno z nielicznych obowiązujących wciąż „obostrzeń”, jakie wynikają ze stanu zagrożenia epidemicznego w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów zamieszczono informację o projekcie nowego rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu zagrożenia epidemicznego. Ma ono przedłużyć obowiązywanie nakazu zakrywania, przy pomocy maseczki, ust i nosa do 30 kwietnia 2023 r. 

Dlaczego mamy nadal nosić maseczki

Według autorów rozporządzenia przygotowanego w Ministerstwie Zdrowia przedłużenie nakazu noszenia maseczek jest uzasadnione:

• aktualnie odnotowywaną liczbą nowych zakażeń wirusem SARS-CoV-2, jak również świadczeń opieki zdrowotnej (w tym w warunkach szpitalnych) udzielanych osobom zakażonym tym wirusem,
• odnotowywaną liczbą zakażeń wirusem grypy, która stanowi czynnik mogący negatywnie wpływać na sytuację zdrowotną populacji,
• sytuacją w innych państwach, w szczególności sąsiadujących z Rzecząpospolitą Polską.

Osobą odpowiedzialną za opracowanie projektu rozporządzenia jest Waldemar Kraska, sekretarz stanu w ministerstwie zdrowia.

Gdzie trzeba nadal nosić maseczki

Zakrywanie, przy pomocy maseczki, ust i nosa nakazane jest w: 

• budynkach, w których jest prowadzona działalność lecznicza, oraz 
• aptekach. 

Gdzie jest prowadzona działalność lecznicza

Zgodnie z ustawą o działalności leczniczej działalność lecznicza polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, to jest na działaniach służących zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz na innych działaniach medycznych wynikających z procesu leczenia.

Rodzajami działalności leczniczej są: 

• świadczenia zdrowotne szpitalne – udzielane przez szpitale oraz 
• świadczenia inne niż szpitalne – udzielane przez zakłady opiekuńczo-lecznicze, zakłady pielęgnacyjno-opiekuńcze, zakłady rehabilitacji leczniczej i hospicja, a także 
• ambulatoryjne świadczenia zdrowotne udzielane w ambulatoriach, przychodniach, poradniach, ośrodkach zdrowia, lecznicach lub ambulatoriach z izbą chorych, a także zakładach badań diagnostycznych i medycznych laboratoriach diagnostycznych. 

Ustawowa definicja działalności leczniczej obejmuje swoim zakresem, prócz udzielania świadczeń zdrowotnych, także promocję zdrowia lub realizację zadań dydaktycznych i badawczych w powiązaniu z udzielaniem świadczeń zdrowotnych i promocją zdrowia, w tym wdrażaniem nowych technologii medycznych oraz metod leczenia. 

Maseczki w całym budynku, w którym jest placówka medyczna

Nakaz zakrywania, przy pomocy maseczki, ust i nosa obowiązuje we wszystkich wymienionych powyżej placówkach. Rozporządzenie wyraźnie wskazuje, że nakaz ten obowiązuje w „w budynkach, w których jest prowadzona działalność lecznicza”, a zatem obowiązek jest aktualny nie tylko w pomieszczeniach, w których działalność lecznicza jest faktycznie prowadzona, ale obejmuje cały budynek, w którym znajdują się takie pomieszczenia.

Maseczki w aptekach – czy we wszystkich

Ustawa prawo farmaceutyczne dzieli apteki na trzy kategorie: 

• apteki ogólnodostępne, 
• apteki szpitalne (działające na terenie szpitali, zakładów opiekuńczo-leczniczych, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładów rehabilitacji leczniczej lub hospicjów), 
• apteki zakładowe (działające w podmiotach wykonującym działalność leczniczą utworzonych przez Ministra Obrony Narodowej, np. na terenie jednostek wojskowych, lub Ministra Sprawiedliwości, np. na terenie zakładów karnych). 

Wszystkie te apteki objęte są nakazem zasłaniania ust i nosa.

Spod działania tego nakazu wyłączone są jednak punkty apteczne, które działają na ogół na terenach wiejskich, tam gdzie w danej wsi nie jest prowadzona apteka ogólnodostępna. Zgodnie z przepisami Prawa farmaceutycznego punkty apteczne nie są bowiem aptekami.

Maseczki dla pacjentów

Lakoniczny przepis rozporządzenia nie dopuszcza żadnych wyjątków podmiotowych ani przedmiotowych od obowiązywania nakazu zasłaniania ust i nosa, które znane były poprzednio.

Szczególne znaczenie ma brak znanego poprzednim, obowiązującym do 27 marca 2022 r. regulacjom wyjątku dotyczącego osób, których miejscem stałego lub czasowego pobytu były budynki użyteczności publicznej przeznaczone na potrzeby opieki zdrowotnej – czyli w szczególności pacjentów szpitali, zakładów opiekuńczo-leczniczych, zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, zakładów rehabilitacji leczniczej oraz hospicjów. Obecnie pacjenci takich placówek obowiązani są zasłaniać usta i nos bez wyjątku przez cały czas pobytu w placówce wykonującej działalność leczniczą.

Nie jest również dłużej możliwe, jak to było poprzednio, odkrycie ust i nosa w przypadku konieczności identyfikacji lub weryfikacji tożsamości danej osoby, a także w związku ze świadczeniem danej osobie usług, jeżeli jest to niezbędne do ich świadczenia. Podobnie – nie ma możliwości odkrycia twarzy w celu umożliwienia komunikowania się z osobą doświadczającą trwale lub okresowo trudności w komunikowaniu się.

Maseczki dla pracowników

O ile do wejścia w życie aktualnego rozporządzenia osoby pracujące w budynkach użyteczności publicznej przeznaczonych na potrzeby opieki zdrowotnej miały prawo nie stosować się do nakazu zasłania ust i nosa (za wyjątkiem osób w trakcie bezpośredniej obsługi pacjentów lub interesantów), o tyle obecnie osoby te są zobowiązane zasłaniać usta i nos w każdej sytuacji, przez cały okres przebywania w miejscu pracy. 

Pracownicy nie mają ponadto możliwość odkrycia ust i nosa w przypadku spożywania posiłków lub napojów w zakładzie pracy.