REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wdrożenie Konwencji stambulskiej i zmiany przepisów o ciężkim uszczerbku na zdrowiu. Co się zmieni?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adwokat Alicja Kociemba
Adwokat wpisany na listę Wielkopolskiej Izby Adwokackiej w Poznaniu oraz mediator sądowy wpisany na listę stałych mediatorów Sądu Okręgowego w Poznaniu. Prowadzi kancelarię adwokacką w Poznaniu – Kociemba Kancelaria Adwokacka.
Wdrożenie Konwencji stambulskiej i zmiany przepisów o ciężkim uszczerbku na zdrowiu
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, stypizowane w przepisie art. 156 Kodeksu karnego jest jednym z poważniejszych przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, zagrożone wysoką karą pozbawienia wolności. Z dniem 15 sierpnia 2023 roku brzmienie tego przepisu ulegnie zmianie, a także pojawi się także nowe przestępstwo, polegające na nakłanianiu innej osoby do spowodowania u niej ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. 

Nowelizacja i wdrożenie Konwencji stambulskiej

Wspomniana nowelizacja, która wejście w życie z dniem 15 sierpnia 2023 roku, jest konsekwencją dostosowania polskiego prawa do wymogów Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, sporządzonej w Stambule dnia 11 maja 2011 roku (tzw. Konwencja stambulska lub Konwencja „antyprzemocowa”). 

REKLAMA

REKLAMA

Oprócz Kodeksu karnego, zmianie ulegną także inne akty prawne takie jak np. Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks wykroczeń czy ustawa o Policji. 

Ciężki uszczerbek na zdrowiu - czym jest?

W obecnym brzmieniu przepisu art. 156 § 1 Kodeksu karnego występują dwie postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu: 

  1. pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia,
  2. innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała.

Spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu może nastąpić w następnie każdego zachowania, które doprowadza do poważnych obrażeń pokrzywdzonego. W dotychczasowym orzecznictwie sądów oraz praktyce wypracowano, jak rozumieć poszczególne postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu np. pozbawienie wzroku może wynikać zarówno z uszkodzeń anatomicznych (np. utrata gałki ocznej), jak i funkcjonalnych (np. uszkodzenie nerwów wzrokowych). 

REKLAMA

W typie podstawowym przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3, a więc jest zbrodnią. Jeśli sprawca działa nieumyślnie, przewidziana jest łagodniejsza kara pozbawienia wolności, która może być orzeczona do lat 3. Z kolei, jeśli następstwem ciężkiego uszczerbku na zdrowiu jest śmierć człowieka, kara pozbawienia wolności może wynosić do lat 5, a także może zostać orzeczona kara 25 lat pozbawienia wolności lub kara dożywotniego pozbawienia wolności. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W sprawach karnych dotyczących ciężkiego uszczerbku na zdrowiu niezbędne są opinie biegłych z zakresu medycyny sądowej i innych specjalności, w zależności od postaci uszczerbku. Na podstawie dokumentacji medycznej oraz badania pokrzywdzonego, biegli oceniają stopień i postać uszczerbku na zdrowiu. Jest to potrzebne dla kwalifikacji prawnej czynu, a także prawidłowego jego opisu. 

Nowa postać ciężkiego uszczerbku na zdrowiu 

Od 15 sierpnia 2023 roku obowiązywać będzie nowa postać ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, tj. wycięcie, infibulacja lub inne trwałe i istotne okaleczenie żeńskiego narządu płciowego (art. 156 § 1 pkt 3 Kodeksu karnego). 

Powyższy przepis ma penalizować okaleczenie kobiecych narządów płciowych (FGM, ang. Female Genital Mutilation), czego wymaga Konwencja stambulska w art. 38. Według uzasadnienia projektu ustawy nowelizującej (druk sejmowy nr 2615) wątpliwości interpretacyjne na tle rozumienia przepisu art. 156 § 1 pkt 2 Kodeksu karnego uzasadniają uzupełnienie Kodeksu karnego oraz wyraźne penalizowanie FGM. 

Pomimo, iż przepisy w zmienionym brzmieniu jeszcze nie obowiązują, to już poddawane są krytyce przez przedstawicieli doktryny. Głównym zarzutem jest to, że przepisy w dotychczasowym brzemieniu umożliwiały penalizację FGM (jako inne ciężkie kalectwo lub istotne zeszpecenia lub zniekształcenie ciała). Odrębne wyrażanie tego w przepisie, stanowi przejaw kazuistyki, która jest zbędna w nowoczesnym prawie karnym. 

Nakłanianie innej osoby do spowodowania u niej ciężkiego uszczerbku na zdrowiu 

Dodatkowo, od dnia 15 sierpnia 2023 roku obowiązywać będzie przepis art. 156a Kodeksu karnego, który określa nowy typ czynu zabronionego. 

W typie podstawowym określonym w art. 156a § 1 Kodeksu karnego, karaniu podlega nakłanianie innej osoby do spowodowania u niej ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, o którym mowa w art. 156 § 3 Kodeksu karnego (tj. wycięcie, infibulacja lub inne trwałe i istotne okaleczenie żeńskiego narządu płciowego). Przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3.

Przestępstwo będzie można więc popełnić poprzez nakłanianie, czyli każde zachowanie, zarówno werbalne, jak i niewerbalne, wpływające na procesy decyzyjne innej osoby. Nakłanianie osoby pokrzywdzonej nie jest tym samym co podżeganie, bowiem podżeganie jest specyficzne dla sprawcy przestępstwa (podżegać można do popełnienia przestępstwa na szkodę innej osoby), podczas gdy nakłanianie dotyczy pokrzywdzonego (nakłaniany jest to wyrządzenia szkody „samemu sobie”). 

Surowiej karane jest zmuszanie innej osoby przemocą lub groźbą bezprawną do spowodowania u niej ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, określonego w art. 156 § 3 Kodeksu karnego. Za to przestępstwo grozić będzie kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Wprowadzenie tego przepisu wydaje się zbędne, ponieważ w zasadniczej części stanowi powielenie przestępstwa zmuszania, stypizowanego w art. 191 § 1 Kodeksu karnego. Jest to również podnoszone przez krytyków nowelizacji. 

Podsumowanie

Generalnie pozytywnie należy ocenić wdrożenie Konwencji stambulskej, której celem jest m.in. ochrona kobiet przed wszystkimi formami przemocy, zapobieganie, ściganie i eliminację przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Niemniej jednak, omówione zmiany w Kodeksie karnym wprowadzane są z pominięciem niektórych zasad legislacji karnej, co doprowadza do zaburzenia spójności systemowej i stanowi przejaw kazuistycznego podejścia do prawa karnego. 

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Infor.pl

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS: W 2026 r. nowe zaświadczenia dla pracodawcy. A w nich potwierdzenia okresów potrzebnych do przeliczenia stażu pracy. Wnioski tylko przez PUE ZUS

Kto składa wnioski i otrzymuje zaświadczenia z ZUS? Pracownicy, którzy będą mieli 2 lata na wdrożenie najnowszego przywileju z Kodeksu Pracy. Polega on na ponownym przeliczeniu okresu zatrudnienia poprzez uwzględnienie w nim umów cywilnoprawnych i prowadzenia własnej firmy. Np. w 2026 r. pracodawca doliczy pracownikowi do okresu zatrudnienia (staż pracy) 4 lata przepracowane na umowie zlecenia z okresu studiów w 2018 r. Dzięki temu będzie miał dłuższy urlop (26 dni a nie 20 dni) czy wyższą odprawę. UWAGA! Pracodawca nie załatwi dokumentów niezbędnych do przeliczenia stażu pracy za pracownika. Musi mieć dokument (zaświadczenie) będący podstawą prawną. To wystawia ZUS tylko na wniosek pracownika.

Kredyty hipoteczne oparte na WIBOR: Kontrowersje, stanowisko TSUE i analiza potencjalnego powództwa o usunięcie „wadliwego” wskaźnika

W 2025 roku kredyty hipoteczne w Polsce pozostają silnie uzależnione od wskaźnika WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate), który determinuje oprocentowanie zmiennych rat kredytu lub pożyczki. Według danych z lipca 2025 r., WIBOR 3M wynosi 4,96%, a WIBOR 6M – 4,79%, co po serii obniżek stóp procentowych NBP (ostatnia we wrześniu o 0,25 pp.) przyniosło ulgę kredytobiorcom. Prognozy wskazują na potencjalny dalszy spadek do ok. 4,18% w ciągu najbliższych miesięcy, co mogłoby obniżyć raty o 60-70 zł przy umowie kredytu opiewającej na 400 tys. zł.

Ustawa o zawodzie psychoterapeuty: szansa na zmianę czy kolejny chaos?

Czy ustawa o zawodzie psychoterapeuty uporządkuje rynek i zwiększy bezpieczeństwo pacjentów, czy raczej wprowadzi dodatkowy chaos? O tym, jakie szanse i zagrożenia wiążą się z projektowanymi zmianami, opowiada dr hab. Łukasz Gawęda, prof. IP PAN, psycholog i badacz mechanizmów zaburzeń psychicznych.

Widmo bankructwa wisi nad polskimi firmami. Co trzeci przedsiębiorca obawia się zamknięcia biznesu

Dużo firm w Polsce boi się dziś, że ich klienci nie zapłacą na czas – wynika z najnowszego raportu. Zatory płatnicze pochłaniają tygodniowo nawet kilkanaście godzin pracy i kosztują firmy utratę płynności, reputacji i szans rozwojowych. Aż 30% przedsiębiorstw z sektora MŚP przyznaje, że w perspektywie dwóch lat ryzykuje upadłość.

REKLAMA

Przeprowadzka dla niższych podatków? Możesz nieświadomie zmienić prawo spadkowe i narazić rodzinę na kłopoty

Coraz więcej Polaków wybiera Cypr, Maltę czy Dubaj, by obniżyć podatki. Ale mało kto zdaje sobie sprawę, że taka decyzja może diametralnie zmienić zasady dziedziczenia majątku. Różnica między rezydencją podatkową a miejscem zwykłego pobytu w prawie spadkowym sprawia, że nieprzemyślana zmiana może kosztować rodzinę lata sporów i ogromne pieniądze.

Senat: Licytacja elektroniczna mieszkania przez komornika. To standard jeszcze w tym roku

Zasadą staje się bowiem licytacja elektroniczna nieruchomości przez komornika. Ustawa nowelizująca odpowiednio kodeksu postępowania cywilnego jest w Senacie.

Kancelaria, która słucha i sprzedaje - jak budować nowoczesną markę w zgodzie z wartościami?

Marketing kancelarii to nie fast food. Budowanie marki kancelarii to proces na lata. Przemyślana i wdrażana na bieżąco strategia, długoterminowe i krótkoterminowe plany, odpowiednio dobrane narzędzia - brzmi jak wyzwanie. Czy to się opłaca?

Jest decyzja! 10 listopada dniem wolnym od pracy. Jednak nie dla wszystkich

Premier zdecydował, że 10 listopada 2025 roku będzie dniem wolnym od pracy dla urzędników państwowych. Dzięki tej decyzji pracownicy służby cywilnej będą mieli czterodniowy weekend, który potrwa od soboty 8 listopada do wtorku 11 listopada, czyli Narodowego Święta Niepodległości. Oto szczegóły.

REKLAMA

Rzecznik Generalny TSUE przeciwny podważaniu metody wyznaczania WIBOR. Nie będzie masowego kwestionowania wszystkich umów z WIBOR-em

W większości sporów sądowych o WIBOR konsumenci zarzucają bankom, że nie wskazały w umowie metody ustalania WIBOR. Kategoryczna opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w tym zakresie znacząco zmniejsza szanse konsumentów na skuteczne podważenie WIBOR w swoich umowach kredytowych – piszą radca prawny Bartłomiej Rybicki oraz radca prawny Bartłomiej Ślażyński z Kancelarii Radców Prawnych Anety Ciechowicz-Jaworskiej i Bartłomieja Ślażyńskiego.

Bon kaucyjny za zwrócone butelki i puszki? MKiŚ: to zgodne z prawem ale tylko gdy bon da się wymienić na pieniądze przez co najmniej 1 miesiąc

Ministerstwo Klimatu i Środowiska w komunikacie z 16 września 2025 r. poinformowało, że Polskie przepisy o systemie kaucyjnym jednoznacznie wskazują, że przy zwrocie opakowania ze znakiem kaucji, osobie zwracającej butelkę lub puszkę należy się zwrot w formie pieniężnej (np. w gotówce albo na kartę). Dopuszczalne prawnie jest jednak wydanie (np. przez automat) bonu lub kuponu, z kwotą kaucji - o ile taki druk da się łatwo spieniężyć i będzie on ważny przynajmniej miesiąc.

REKLAMA