REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wdrożenie Konwencji stambulskiej i zmiany przepisów o ciężkim uszczerbku na zdrowiu. Co się zmieni?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adwokat Alicja Kociemba
Adwokat wpisany na listę Wielkopolskiej Izby Adwokackiej w Poznaniu oraz mediator sądowy wpisany na listę stałych mediatorów Sądu Okręgowego w Poznaniu. Prowadzi kancelarię adwokacką w Poznaniu – Kociemba Kancelaria Adwokacka.
Wdrożenie Konwencji stambulskiej i zmiany przepisów o ciężkim uszczerbku na zdrowiu
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, stypizowane w przepisie art. 156 Kodeksu karnego jest jednym z poważniejszych przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, zagrożone wysoką karą pozbawienia wolności. Z dniem 15 sierpnia 2023 roku brzmienie tego przepisu ulegnie zmianie, a także pojawi się także nowe przestępstwo, polegające na nakłanianiu innej osoby do spowodowania u niej ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. 

Nowelizacja i wdrożenie Konwencji stambulskiej

Wspomniana nowelizacja, która wejście w życie z dniem 15 sierpnia 2023 roku, jest konsekwencją dostosowania polskiego prawa do wymogów Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, sporządzonej w Stambule dnia 11 maja 2011 roku (tzw. Konwencja stambulska lub Konwencja „antyprzemocowa”). 

REKLAMA

REKLAMA

Oprócz Kodeksu karnego, zmianie ulegną także inne akty prawne takie jak np. Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks wykroczeń czy ustawa o Policji. 

Ciężki uszczerbek na zdrowiu - czym jest?

W obecnym brzmieniu przepisu art. 156 § 1 Kodeksu karnego występują dwie postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu: 

  1. pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia,
  2. innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała.

Spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu może nastąpić w następnie każdego zachowania, które doprowadza do poważnych obrażeń pokrzywdzonego. W dotychczasowym orzecznictwie sądów oraz praktyce wypracowano, jak rozumieć poszczególne postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu np. pozbawienie wzroku może wynikać zarówno z uszkodzeń anatomicznych (np. utrata gałki ocznej), jak i funkcjonalnych (np. uszkodzenie nerwów wzrokowych). 

REKLAMA

W typie podstawowym przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3, a więc jest zbrodnią. Jeśli sprawca działa nieumyślnie, przewidziana jest łagodniejsza kara pozbawienia wolności, która może być orzeczona do lat 3. Z kolei, jeśli następstwem ciężkiego uszczerbku na zdrowiu jest śmierć człowieka, kara pozbawienia wolności może wynosić do lat 5, a także może zostać orzeczona kara 25 lat pozbawienia wolności lub kara dożywotniego pozbawienia wolności. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W sprawach karnych dotyczących ciężkiego uszczerbku na zdrowiu niezbędne są opinie biegłych z zakresu medycyny sądowej i innych specjalności, w zależności od postaci uszczerbku. Na podstawie dokumentacji medycznej oraz badania pokrzywdzonego, biegli oceniają stopień i postać uszczerbku na zdrowiu. Jest to potrzebne dla kwalifikacji prawnej czynu, a także prawidłowego jego opisu. 

Nowa postać ciężkiego uszczerbku na zdrowiu 

Od 15 sierpnia 2023 roku obowiązywać będzie nowa postać ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, tj. wycięcie, infibulacja lub inne trwałe i istotne okaleczenie żeńskiego narządu płciowego (art. 156 § 1 pkt 3 Kodeksu karnego). 

Powyższy przepis ma penalizować okaleczenie kobiecych narządów płciowych (FGM, ang. Female Genital Mutilation), czego wymaga Konwencja stambulska w art. 38. Według uzasadnienia projektu ustawy nowelizującej (druk sejmowy nr 2615) wątpliwości interpretacyjne na tle rozumienia przepisu art. 156 § 1 pkt 2 Kodeksu karnego uzasadniają uzupełnienie Kodeksu karnego oraz wyraźne penalizowanie FGM. 

Pomimo, iż przepisy w zmienionym brzmieniu jeszcze nie obowiązują, to już poddawane są krytyce przez przedstawicieli doktryny. Głównym zarzutem jest to, że przepisy w dotychczasowym brzemieniu umożliwiały penalizację FGM (jako inne ciężkie kalectwo lub istotne zeszpecenia lub zniekształcenie ciała). Odrębne wyrażanie tego w przepisie, stanowi przejaw kazuistyki, która jest zbędna w nowoczesnym prawie karnym. 

Nakłanianie innej osoby do spowodowania u niej ciężkiego uszczerbku na zdrowiu 

Dodatkowo, od dnia 15 sierpnia 2023 roku obowiązywać będzie przepis art. 156a Kodeksu karnego, który określa nowy typ czynu zabronionego. 

W typie podstawowym określonym w art. 156a § 1 Kodeksu karnego, karaniu podlega nakłanianie innej osoby do spowodowania u niej ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, o którym mowa w art. 156 § 3 Kodeksu karnego (tj. wycięcie, infibulacja lub inne trwałe i istotne okaleczenie żeńskiego narządu płciowego). Przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3.

Przestępstwo będzie można więc popełnić poprzez nakłanianie, czyli każde zachowanie, zarówno werbalne, jak i niewerbalne, wpływające na procesy decyzyjne innej osoby. Nakłanianie osoby pokrzywdzonej nie jest tym samym co podżeganie, bowiem podżeganie jest specyficzne dla sprawcy przestępstwa (podżegać można do popełnienia przestępstwa na szkodę innej osoby), podczas gdy nakłanianie dotyczy pokrzywdzonego (nakłaniany jest to wyrządzenia szkody „samemu sobie”). 

Surowiej karane jest zmuszanie innej osoby przemocą lub groźbą bezprawną do spowodowania u niej ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, określonego w art. 156 § 3 Kodeksu karnego. Za to przestępstwo grozić będzie kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Wprowadzenie tego przepisu wydaje się zbędne, ponieważ w zasadniczej części stanowi powielenie przestępstwa zmuszania, stypizowanego w art. 191 § 1 Kodeksu karnego. Jest to również podnoszone przez krytyków nowelizacji. 

Podsumowanie

Generalnie pozytywnie należy ocenić wdrożenie Konwencji stambulskej, której celem jest m.in. ochrona kobiet przed wszystkimi formami przemocy, zapobieganie, ściganie i eliminację przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Niemniej jednak, omówione zmiany w Kodeksie karnym wprowadzane są z pominięciem niektórych zasad legislacji karnej, co doprowadza do zaburzenia spójności systemowej i stanowi przejaw kazuistycznego podejścia do prawa karnego. 

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Infor.pl

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy NBP oprócz rezerw złota utworzy rezerwę bitcoina?

Narodowy Bank Polski zgromadził już blisko 520 ton złota, co plasuje nasz kraj w czołówce największych posiadaczy kruszcu na świecie. W obliczu globalnych zmian pojawia się jednak pytanie: czy złoto wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo finansowe kraju i kiedy Polska zdecyduje się sięgnąć także po bitcoina? Eksperci podpowiadają kiedy i jak tego dokonać!

Nowe uprawnienia PIP od 1 stycznia 2026 r. - decyzje zamiast sądu, wyższe kary i kontrole zdalne

Od początku 2026 roku wejdą w życie przepisy znacząco rozszerzające kompetencje Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). Zmiany te w istotny sposób wpłyną na relacje między pracodawcami, zleceniobiorcami i osobami współpracującymi w modelu B2B. Nowe regulacje mają zwiększyć skuteczność kontroli i ograniczyć nadużycia w zatrudnieniu, ale mogą też oznaczać poważne wyzwania dla firm. W artykule omawiamy najważniejsze założenia nowelizacji oraz jej praktyczne konsekwencje dla przedsiębiorców.

Chcesz mieć byle jaką emeryturę? Wypłacaj pieniądze z PPK na bieżące wydatki

Polska się starzeje, a pracowników ubywa. Co to oznacza dla przyszłych emerytów? Raport GUS nie pozostawia złudzeń - obciążenie systemu emerytalnego będzie coraz większe. W obliczu tych wyzwań Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) stają się kluczem do finansowej stabilności na jesień życia. Tomasz Orlik, Członek Zarządu ds. Operacyjnych, PFR TFI wyjaśnia dlaczego PPK to nie tylko oszczędności, ale i inwestycja w Twoją przyszłość, którą warto potraktować długoterminowo.

PZON: Nie ma okulisty (komisja orzeka o niepełnosprawności oka). Nie ma też ortopedy (komisja orzeka o nogach). Pedagog pyta: Czy możesz sam się ubrać i najeść? Czy masz kolegów?

Kolejny list do Infor.pl o tym samym schemacie przebiegu komisji ustalania stopnia i zakresu niepełnosprawności wobec dziecka. Komisje w sprawie niepełnosprawności oceniają niepełnosprawność przy pomocy trzech pytań. W przypadku dzieci autystycznych i mających zespół Aspergera są to pytania o 1) imię i nazwisko 2) wiek i 3) ulubione zajęcia. Jeszcze inne pytania są w odniesieniu do dzieci okaleczonych na poziomie wzroku, sprawności nóg albo rąk. W tym wypadku mama takiego dziecka relacjonuje nam, że w badaniu dziecka z niepełnosprawnością na poziomie wzroku i ortopedii kluczowe staje się pytanie pedagoga: 1) czy chłopiec może sam się ubrać, 2) sam się najeść, czy 3) ma kolegów. Matka wyciąga z tego wniosek, że zamiast badania medycznego pod kątem stopnia niepełnosprawności jej rodzina przeszła jakiś rodzaj testu na samodzielność jej dziecka (jeżeli dziecko się samo ubierze, to nie jest niepełnosprawne).

REKLAMA

Nieobowiązkowe prace domowe - krzywda liczona w miliardach złotych. Kto poniesie odpowiedzialność za decyzje w edukacji?

Jeśli każde dziecko w Polsce straciło jeden rok edukacji przez wadliwe decyzje resortu, to nie mówimy o reformie, lecz o krzywdzie narodowej – wartej ponad 15 miliardów złotych. Waldemar Żurek zapowiada pozwy wobec sędziów, którzy – jego zdaniem – „nie są sędziami” i powinni odpowiadać własnym majątkiem. Wreszcie ktoś głośno mówi o osobistej odpowiedzialności za decyzje publiczne. Problem w tym, że pan Żurek patrzy jedynie tam, gdzie politycznie wygodnie. Jeśli naprawdę chcemy rozmawiać o odpowiedzialności za wyrządzanie krzywdy, to nie w sądach, lecz w Ministerstwie Edukacji trzeba jej szukać - pisze adwokat Grzegorz Prigan.

Jest limit kontroli – mogą trwać tyle i ani dnia dłużej. NSA potwierdza – wtedy można kazać kontrolerom pocałować klamkę

Przedsiębiorcy, także działający w formie jednoosobowych działalności gospodarczych, mogą być kontrolowani przez szereg państwowych instytucji. Czas trwania kontroli to nie tylko stres co do tego, czy kontroler nie będzie dokonywał innej, mniej korzystnej interpretacji przepisów, niż przedsiębiorca stosował, ale też uciążliwość. W toku kontroli urzędnicy żądają masy dokumentów, a także wyjaśnień, odpowiedzi na pytania. Jednak czas kontroli jest limitowany.

Wniosek o zasiłek pogrzebowy – duże zmiany od 2026 roku

Od 1 stycznia 2026 r. zmienią się zasady składania wniosku o zasiłek pogrzebowy. Wynika to zarówno z nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jak i zmienionych przepisów rozporządzenia w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno–rentowe. Gotowy jest już projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w tej sprawie. Przypomnijmy, że od przyszłego roku wzrośnie też kwota zasiłku pogrzebowego z 4000 zł do 7000 zł.

Odpowiedzialność solidarna przy delegowaniu pracowników do Niemiec. Obowiązki pracodawcy i pracodawcy użytkownika

W przypadku delegowania pracowników do Niemiec - zarówno w modelu pracy tymczasowej, jak i świadczenia usług - szczególnego znaczenia nabiera zagadnienie odpowiedzialności solidarnej. Choć temat ten nie zawsze znajduje się w centrum uwagi przedsiębiorców, jego praktyczne skutki mogą być bardzo poważne. W razie stwierdzenia nieprawidłowości przez instytucje kontrolne, zarówno agencja delegująca pracowników do Niemiec, jak i klient końcowy mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności - również finansowej.Podstawą prawną dla agencji pracy jest Arbeitnehmerüberlassungsgesetz (AÜG) – niemiecka ustawa o zatrudnieniu tymczasowym, natomiast w przypadku firm podwykonawczych zastosowanie ma § 631 niemieckiego Kodeksu cywilnego (BGB). W artykule eksperckim przygotowanym przez Euro-lohn odpowiadamy na pytania: Kto odpowiada za wynagrodzenie, składki i podatki - pracodawca czy użytkownik? Jaka jest rola dokumentów: PIT-4, PIT-28, Lohnsteuerbeschanigung, o czym należy wiedzieć podczas rozliczeń podatkowych i jakie są obowiązki księgowe przy delegowaniu pracowników do Niemiec.

REKLAMA

Długi weekend i wysyp wolnego na szybko. Co może zrobić pracownik, gdy wizyta w rodzinnych stronach nie pójdzie zgodnie z planem?

Dzień Wszystkich Świętych zajmuje szczególne miejsce w sercach Polaków. Wielu z nich w czasie zbliżającego się weekendu wyjedzie w rodzinne strony. Nie tylko odwiedzą cmentarze, ale i spotkają się z rodziną. Pracodawcy mogą się spodziewać, że 3 listopada nie każdy stawi się do pracy.

Listopad to ostatni miesiąc na skorzystanie z tego uprawnienia. Aby zaoszczędzić w grudniu, trzeba szybko złożyć wniosek

Aby skorzystać z wakacji składkowych w grudniu 2025 roku, trzeba złożyć wniosek w listopadzie. Oznacza to, że czas na porządki na koncie ubezpieczonego i zawnioskowanie o ulgę, dobiega końca. Zainteresowani przedsiębiorcy powinni więc przystąpić do działania.

REKLAMA