REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wdrożenie Konwencji stambulskiej i zmiany przepisów o ciężkim uszczerbku na zdrowiu. Co się zmieni?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Adwokat Alicja Kociemba
Adwokat wpisany na listę Wielkopolskiej Izby Adwokackiej w Poznaniu oraz mediator sądowy wpisany na listę stałych mediatorów Sądu Okręgowego w Poznaniu. Prowadzi kancelarię adwokacką w Poznaniu – Kociemba Kancelaria Adwokacka.
Wdrożenie Konwencji stambulskiej i zmiany przepisów o ciężkim uszczerbku na zdrowiu
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, stypizowane w przepisie art. 156 Kodeksu karnego jest jednym z poważniejszych przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, zagrożone wysoką karą pozbawienia wolności. Z dniem 15 sierpnia 2023 roku brzmienie tego przepisu ulegnie zmianie, a także pojawi się także nowe przestępstwo, polegające na nakłanianiu innej osoby do spowodowania u niej ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. 

Nowelizacja i wdrożenie Konwencji stambulskiej

Wspomniana nowelizacja, która wejście w życie z dniem 15 sierpnia 2023 roku, jest konsekwencją dostosowania polskiego prawa do wymogów Konwencji Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, sporządzonej w Stambule dnia 11 maja 2011 roku (tzw. Konwencja stambulska lub Konwencja „antyprzemocowa”). 

REKLAMA

Oprócz Kodeksu karnego, zmianie ulegną także inne akty prawne takie jak np. Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks wykroczeń czy ustawa o Policji. 

Ciężki uszczerbek na zdrowiu - czym jest?

W obecnym brzmieniu przepisu art. 156 § 1 Kodeksu karnego występują dwie postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu: 

  1. pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia,
  2. innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej albo znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała.

REKLAMA

Spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu może nastąpić w następnie każdego zachowania, które doprowadza do poważnych obrażeń pokrzywdzonego. W dotychczasowym orzecznictwie sądów oraz praktyce wypracowano, jak rozumieć poszczególne postaci ciężkiego uszczerbku na zdrowiu np. pozbawienie wzroku może wynikać zarówno z uszkodzeń anatomicznych (np. utrata gałki ocznej), jak i funkcjonalnych (np. uszkodzenie nerwów wzrokowych). 

W typie podstawowym przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3, a więc jest zbrodnią. Jeśli sprawca działa nieumyślnie, przewidziana jest łagodniejsza kara pozbawienia wolności, która może być orzeczona do lat 3. Z kolei, jeśli następstwem ciężkiego uszczerbku na zdrowiu jest śmierć człowieka, kara pozbawienia wolności może wynosić do lat 5, a także może zostać orzeczona kara 25 lat pozbawienia wolności lub kara dożywotniego pozbawienia wolności. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W sprawach karnych dotyczących ciężkiego uszczerbku na zdrowiu niezbędne są opinie biegłych z zakresu medycyny sądowej i innych specjalności, w zależności od postaci uszczerbku. Na podstawie dokumentacji medycznej oraz badania pokrzywdzonego, biegli oceniają stopień i postać uszczerbku na zdrowiu. Jest to potrzebne dla kwalifikacji prawnej czynu, a także prawidłowego jego opisu. 

Nowa postać ciężkiego uszczerbku na zdrowiu 

Od 15 sierpnia 2023 roku obowiązywać będzie nowa postać ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, tj. wycięcie, infibulacja lub inne trwałe i istotne okaleczenie żeńskiego narządu płciowego (art. 156 § 1 pkt 3 Kodeksu karnego). 

REKLAMA

Powyższy przepis ma penalizować okaleczenie kobiecych narządów płciowych (FGM, ang. Female Genital Mutilation), czego wymaga Konwencja stambulska w art. 38. Według uzasadnienia projektu ustawy nowelizującej (druk sejmowy nr 2615) wątpliwości interpretacyjne na tle rozumienia przepisu art. 156 § 1 pkt 2 Kodeksu karnego uzasadniają uzupełnienie Kodeksu karnego oraz wyraźne penalizowanie FGM. 

Pomimo, iż przepisy w zmienionym brzmieniu jeszcze nie obowiązują, to już poddawane są krytyce przez przedstawicieli doktryny. Głównym zarzutem jest to, że przepisy w dotychczasowym brzemieniu umożliwiały penalizację FGM (jako inne ciężkie kalectwo lub istotne zeszpecenia lub zniekształcenie ciała). Odrębne wyrażanie tego w przepisie, stanowi przejaw kazuistyki, która jest zbędna w nowoczesnym prawie karnym. 

Nakłanianie innej osoby do spowodowania u niej ciężkiego uszczerbku na zdrowiu 

Dodatkowo, od dnia 15 sierpnia 2023 roku obowiązywać będzie przepis art. 156a Kodeksu karnego, który określa nowy typ czynu zabronionego. 

W typie podstawowym określonym w art. 156a § 1 Kodeksu karnego, karaniu podlega nakłanianie innej osoby do spowodowania u niej ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, o którym mowa w art. 156 § 3 Kodeksu karnego (tj. wycięcie, infibulacja lub inne trwałe i istotne okaleczenie żeńskiego narządu płciowego). Przestępstwo zagrożone jest karą pozbawienia wolności do lat 3.

Przestępstwo będzie można więc popełnić poprzez nakłanianie, czyli każde zachowanie, zarówno werbalne, jak i niewerbalne, wpływające na procesy decyzyjne innej osoby. Nakłanianie osoby pokrzywdzonej nie jest tym samym co podżeganie, bowiem podżeganie jest specyficzne dla sprawcy przestępstwa (podżegać można do popełnienia przestępstwa na szkodę innej osoby), podczas gdy nakłanianie dotyczy pokrzywdzonego (nakłaniany jest to wyrządzenia szkody „samemu sobie”). 

Surowiej karane jest zmuszanie innej osoby przemocą lub groźbą bezprawną do spowodowania u niej ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, określonego w art. 156 § 3 Kodeksu karnego. Za to przestępstwo grozić będzie kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Wprowadzenie tego przepisu wydaje się zbędne, ponieważ w zasadniczej części stanowi powielenie przestępstwa zmuszania, stypizowanego w art. 191 § 1 Kodeksu karnego. Jest to również podnoszone przez krytyków nowelizacji. 

Podsumowanie

Generalnie pozytywnie należy ocenić wdrożenie Konwencji stambulskej, której celem jest m.in. ochrona kobiet przed wszystkimi formami przemocy, zapobieganie, ściganie i eliminację przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Niemniej jednak, omówione zmiany w Kodeksie karnym wprowadzane są z pominięciem niektórych zasad legislacji karnej, co doprowadza do zaburzenia spójności systemowej i stanowi przejaw kazuistycznego podejścia do prawa karnego. 

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Infor.pl

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tablica alimentacyjna wycofana. Rozwiązanie będzie jeszcze konsultowane

Ministerstwo Sprawiedliwości wycofało się z zaproponowanych we środę tablic alimentacyjnych. Rozwiązanie zostanie jeszcze raz skonsultowane - poinformował rzecznik rządu Adam Szłapka po piątkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

REKLAMA

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

REKLAMA

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

Koniec ze swobodnym obrotem gotówką: zgłoszenie obowiązkowe, odbiór tylko osobiście. Jakiej kwoty już nie wypłacisz bez formalności?

Coraz bardziej restrykcyjne stają się ograniczenia w obrocie gotówką – zarówno dla firm, jak i osób fizycznych. W Polsce przedsiębiorstwa już nie mogą realizować transakcji między sobą za więcej niż 15 000 zł gotówką, a od 2027 r. w całej Unii będą obowiązywały limity na maks. 10 000 € (z możliwością obniżenia do 3 000 €) . Co więcej, poza już obowiązującymi lub dopiero nadchodzącymi limitami, wprowadzane są nowe – niespotykane wcześniej rozwiązania. Wszystko „w trosce o walkę z finansowaniem terroryzmu".

REKLAMA