REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Plagiat w mediach – konsekwencje prawne i możliwości dochodzenia roszczeń

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
plagiat w mediach przykłady kary konsekwencje przepisy prawne
Plagiat w mediach - przykłady, kary, konsekwencje, przepisy prawne
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Plagiat jest poważnym naruszeniem zarówno zasad etyki dziennikarskiej, jak i obowiązujących przepisów prawa autorskiego. Współczesna era cyfryzacji oraz dynamiczny przepływ informacji sprzyjają przypadkom wykorzystywania cudzych treści bez odpowiedniego przypisania autorstwa. Warto przeanalizować, jakie regulacje prawne chronią twórców przed plagiatem w kontekście informacji prasowych oraz jakie działania mogą podjąć osoby poszkodowane w sytuacji, gdy ich teksty zostaną skopiowane bezprawnie.

rozwiń >

Plagiat w mediach

REKLAMA

Zjawisko plagiatu polega na przywłaszczeniu sobie autorstwa całości lub fragmentu cudzego utworu bez uzyskania zgody jego twórcy oraz bez podania źródła pochodzenia. W odniesieniu do redagowania informacji prasowych plagiat może przybierać różne formy. Jednym z najczęściej spotykanych przypadków jest sytuacja, w której dziennikarz kopiuje i publikuje treść artykułu bez wprowadzania żadnych zmian oraz bez uzyskania zgody autora. Inny przykład plagiatu stanowi parafrazowanie tekstu, w którym modyfikacji ulega jedynie styl wypowiedzi, natomiast przekaz pozostaje identyczny z oryginalnym.

REKLAMA

Plagiatem należy również określić przypadek, w którym osoba dokonuje tłumaczenia informacji prasowej i publikuje ją jako własny utwór, nie uzyskując wcześniejszej zgody pierwotnego autora. Do naruszenia praw autorskich dochodzi również wtedy, gdy redaktor zestawia fragmenty różnych artykułów i przedstawia je jako własną publikację, nie dodając do nich żadnej wartości merytorycznej ani nowej analizy. Plagiat w dziennikarstwie prowadzi do poważnych konsekwencji, w tym do dezinformacji, utraty zaufania odbiorców oraz strat finansowych poniesionych przez oryginalnego twórcę.

Plagiat - jakie są regulacje prawne?

W Polsce ochrona przed plagiatem jest zagwarantowana przez kilka aktów prawnych. Podstawową regulacją, która odnosi się do tej kwestii, jest Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 1994 roku. Dokument ten precyzuje zasady ochrony twórczości dziennikarskiej. Zgodnie z obowiązującymi przepisami artykuły prasowe posiadają status utworów, a ich twórcy dysponują wyłącznym prawem do decydowania o sposobie ich eksploatacji.

REKLAMA

Polskie prawo przewiduje jednak wyjątki od tej ochrony. Ustawa wskazuje, że krótkie informacje prasowe, które zawierają jedynie proste fakty, nie podlegają ochronie wynikającej z prawa autorskiego. W praktyce oznacza to, że krótkie doniesienia, które dotyczą na przykład miejsca i czasu zdarzenia, mogą być powielane przez inne media bez zgody autora. Wszelkie bardziej rozbudowane teksty, takie jak analizy, reportaże oraz artykuły opiniotwórcze, podlegają pełnej ochronie prawnej.

Oprócz Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych istotną rolę odgrywa również Ustawa Prawo prasowe z 1984 roku. Regulacja ta nakłada na dziennikarzy obowiązek rzetelnego wykonywania swojej pracy oraz przestrzegania praw autorskich innych twórców. Każdy dziennikarz ma obowiązek podawania źródła informacji oraz dochowywania najwyższej staranności przy ich przekazywaniu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przykłady plagiatu w Polsce na przestrzeni ostatnich lat

W ciągu ostatnich lat w Polsce miało miejsce kilka głośnych przypadków plagiatu w dziennikarstwie:

  • W 2018 roku poważne kontrowersje wywołała sprawa dotycząca Marka Chrzanowskiego, byłego przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego. W jego pracy habilitacyjnej wykryto liczne fragmenty skopiowane z innych publikacji, jednak mimo to uzyskał on stopień naukowy.
  • W 2019 roku opinią publiczną wstrząsnął przypadek dotyczący eksperta prawnego związanego z partią rządzącą. Dr hab. Andrzej Szymanek został oskarżony o plagiat artykułu naukowego, który w 90% pokrywał się z pracą magisterską jego studentki. Prokuratura umorzyła postępowanie, uznając, że dodanie 10% własnej treści wystarczyło, aby tekst uznać za oryginalny.
  • W tym samym roku wydawca dziennika Rzeczpospolita oraz jego redaktor naczelny musieli publicznie przeprosić naukowca niesłusznie oskarżonego o plagiat w jednym z artykułów.
  • 2023 roku na łamach portalu Dziennik Bałtycki opublikowano artykuł, którego fragmenty zostały skopiowane z konkurencyjnego serwisu Trójmiasto.pl. W tekście pozostawiono nawet automatycznie dodaną formułkę z linkiem do oryginalnego materiału. Incydent ten pokazał, jak często w mediach lokalnych dochodzi do nieuprawnionego korzystania z cudzych treści.
  • W tym samym czasie w Gazecie Wyborczej opublikowano artykuł na temat przyszłości francuskich piekarni. Okazało się, że zawierał on fragmenty przepisane z francuskich mediów bez podania źródeł. Po krytyce tekst został usunięty, a redakcja zamieściła przeprosiny.

Sposoby dochodzenia roszczeń w przypadku plagiatu

Osoby, których prawa autorskie zostały naruszone, mogą dochodzić swoich roszczeń na drodze sądowej. Pierwszą możliwością jest postępowanie cywilne, które pozwala na żądanie usunięcia naruszającego prawa materiału, a także na domaganie się odszkodowania za poniesione straty. Poszkodowany może również wnioskować o publiczne przeprosiny lub sprostowanie opublikowanej treści. Jeśli strony nie dojdą do porozumienia w sposób polubowny, sprawa może trafić do sądu.

W Polsce funkcjonują specjalistyczne instytucje ds. ochrony własności intelektualnej, które zajmują się sprawami naruszeń praw autorskich. Ponadto poszkodowany może zgłosić sprawę do Rady Etyki Mediów, jeśli plagiat dotyczy dziennikarza lub redakcji.

Kara za plagiat

W niektórych przypadkach plagiat może prowadzić do konsekwencji karnych. Na podstawie art. 115 Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych osoba, która przypisuje sobie autorstwo cudzego utworu, może zostać skazana na karę grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat trzech.

Sposoby unikania plagiatu

Dziennikarze oraz redaktorzy powinni podejmować działania, które pozwolą uniknąć oskarżeń o plagiat. Najważniejszą zasadą jest podawanie źródła każdej informacji, która nie jest efektem samodzielnej pracy dziennikarskiej. Warto również stosować narzędzia antyplagiatowe oraz opracowywać informacje we własnym stylu, unikając dosłownego kopiowania cudzych treści.

Plagiat stanowi istotne zagrożenie dla rzetelności dziennikarstwa. W Polsce istnieją konkretne regulacje prawne, które chronią twórców przed bezprawnym kopiowaniem ich treści. Osoby poszkodowane mogą dochodzić swoich praw zarówno w postępowaniu cywilnym, jak i karnym. Dziennikarze powinni przestrzegać zasad etyki zawodowej, aby uniknąć problemów prawnych oraz utraty reputacji.

Polecamy: Sygnaliści. Ochrona danych osobowych (PDF)

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sprzedała dom z babcią w środku. Prawo na to pozwala – ale senior zostaje sam

Pani Jadwiga przekazała wnuczce dom w zamian za opiekę. Ta go sprzedała – razem z zamieszkującą seniorką. Niewielu wie, że to możliwe. Co wtedy z obowiązkami? Czy nowy właściciel musi zapewnić opiekę? Prawniczka wyjaśnia, jak działa prawo dożywocia i czego się wystrzegać.

Sejm podejmie decyzje we wrześniu: Emerytury stażowe i asystencja osobista na agendzie posiedzenia

We wrześniu 2025 roku Sejm rozpatrzy kluczowe projekty dotyczące emerytur stażowych oraz asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami - zapowiedziała przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, Katarzyna Ueberhan z Lewicy.

Ponad 6 milionów Polaków z prawem do dłuższego urlopu, wyższych dodatków do wynagrodzenia i nagród od 1 stycznia 2026 r. Sejm zdecydował

Podczas posiedzenia Sejmu w dniu 22 lipca 2025 r., odbyło się pierwsze czytanie przygotowanej przez MRPiPS nowelizacji kodeksu pracy i kilku innych ustaw, która zakłada, że do stażu pracy, od którego zależy szereg uprawnień pracowniczych (m.in. prawo do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższej odprawy, stażowych dodatków do wynagrodzenia i nagród jubileuszowych), mają zostać zaliczone m.in. okresy zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych oraz wykonywania własnej działalności gospodarczej. Zmiany będą miały wpływ na uprawnienia pracownicze ponad 6 mln Polaków.

Tablica alimentacyjna. Pytania i odpowiedzi MS

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tablicy alimentacyjnej. Mają one pomóc w lepszym zrozumieniu zasad działania tablicy i jej praktycznego zastosowania. Jednocześnie resort podkreśla, iż tablica alimentacyjna nie ma mocy wiążącej.

REKLAMA

Czego nie wolno robić na plaży? Lista 9 przykładów!

Upalny czas letni sprzyja odpoczynkowi nad wodą. Niektóre zachowania na plaży mogą wydawać się z pozoru niewinne, ale w praktyce mogą skutkować odpowiedzialnością karną.

Drastyczne pogorszenie sytuacji prawnej i życiowej obywateli Ukrainy - co dalej z ustawą?

Nowelizacja ustawy pomocowej dla obywateli Ukrainy może drastycznie pogorszyć ich sytuację prawną i życiową - wskazuje RPO w swoich uwagach do projektu zmian przepisów. O co dokładnie chodzi? Przedstawiamy kluczowe problemy i ich potencjalne skutki.

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Szykują się zmiany: ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami

Jest decyzja w sprawie parkomatów i opłat za postój. Sprawą zajął się sam Rzecznik Praw Obywatelskich co sprawiło, że Ministerstwo Infrastruktury zajęło oficjalne stanowisko w sprawie. Wydaje się, że szykują się zmiany, bo ma być lepiej dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami - które dotychczas mogą mieć utrudniony dostęp do płatnego postoju.

Gotówka w strefie płatnego parkowania: RPO interweniuje, rząd przyznaje rację kierowcom

Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zwrócił się do ministra infrastruktury w sprawie skarg kierowców, którzy zostali obciążeni opłatami dodatkowymi, ponieważ nie mieli możliwości zapłaty za parkowanie gotówką. Problem dotyczy stref, w których zlikwidowano tradycyjne parkomaty, pozostawiając jedynie urządzenia obsługujące płatności bezgotówkowe. Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że każdemu kierowcy należy zapewnić realną możliwość uiszczenia opłaty w formie gotówkowej – co może oznaczać konieczność zmiany przepisów ustawy o drogach publicznych.

REKLAMA

Koniec ze swobodnym obrotem gotówką: zgłoszenie obowiązkowe, odbiór tylko osobiście. Jakiej kwoty już nie wypłacisz bez formalności?

Coraz bardziej restrykcyjne stają się ograniczenia w obrocie gotówką – zarówno dla firm, jak i osób fizycznych. W Polsce przedsiębiorstwa już nie mogą realizować transakcji między sobą za więcej niż 15 000 zł gotówką, a od 2027 r. w całej Unii będą obowiązywały limity na maks. 10 000 € (z możliwością obniżenia do 3 000 €) . Co więcej, poza już obowiązującymi lub dopiero nadchodzącymi limitami, wprowadzane są nowe – niespotykane wcześniej rozwiązania. Wszystko „w trosce o walkę z finansowaniem terroryzmu".

Kalendarz roku szkolnego 2025/2026: Uczniów czekają zmiany, które dotyczą nie tylko ferii

Nowy rok szkolny 2025/2026 przyniesie uczniom i nauczycielom nie tylko znane terminy przerw i ferii, ale również istotne zmiany w organizacji zajęć. Modyfikacjom ulegną lekcje religii i etyki, pojawi się też nowy przedmiot – edukacja zdrowotna. Warto poznać szczegóły, ponieważ będą one miały bezpośredni wpływ na codzienne życie szkolne.

REKLAMA