REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sądy po Trybunale o przeliczeniu i wyrównaniu emerytur przez ZUS. Pełne, czy tylko za trzy lata? [Wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. ]

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
radca prawny
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
Sądy o wyrównaniu po Trybunale emerytur przez ZUS. Pełne, czy tylko za trzy lata? [Wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. ]
Sądy o wyrównaniu po Trybunale emerytur przez ZUS. Pełne, czy tylko za trzy lata? [Wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. ]
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W artykule analiza wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 lipca 2024 r. sygn. akt VI U 528/24 oraz wyrok Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 15 października 2024 r. sygn. akt VI U 1016/24 w zakresie przyznanego emerytowi wyrównania. Autor dr Andrzej Hańderek radca prawny.

Wskazane wyroki należy ocenić pozytywnie. Jedyną kwestią, która w mojej ocenie wymagałaby bardziej pogłębionej analizy jest zagadnienie przysługującego emerytowi „wyrównania”. O ile Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej przyznał takie wyrównanie, choć w ograniczonym zakresie (3 lat wstecz od dnia złożenia wniosku o ponowne przeliczenie emerytury), o tyle Sąd Okręgowy w Szczecinie nie określił precyzyjnie tego elementu.

REKLAMA

Wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. i wyrok Sądu Okręgowego z Bielska Białej

Link do wyroku Trybunału Konstytucyjnego (Link do wyroku TK i uzasadnienia)

Wyrok Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 15 października 2024 r. (sygn. akt VI U 1016/24)

REKLAMA

1) Sąd Okręgowy zmienia decyzję ZUS i przyznaje emerytowi prawo do przeliczenia emerytury w wysokości bez zmniejszania o sumy kwot pobranych wcześniej emerytur od dnia 17 lipca 2024 r. (za trzy lata wstecz - jest to więc mniej niż chciał emeryt domagając się przeliczenia od 2017 r.)

2) Sąd Okręgowy stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej przesłanki niezbędnej do wydania decyzji od dnia 4 lipca 2024 r. (miesiąc od wyroku TK) do dnia zapłaty

Dalszy ciąg materiału pod wideo
grafika

 

Wyrok Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 15 października

Własne

 

ZUS odmawia wznowienia postępowań

Portal Infor.pl zapytał ZUS dlaczego odmawia wznowienia postępowań. Pełna treść pisma z odpowiedzią ZUS w załączniku (format) WORD

 

pismo ZUS w sprawie wyroku TK (w odpowiedzi na zapytanie Infor.pl)

ZUS:

Wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. Sądy okręgowe o wyrównaniu emerytur przez ZUS. Pełne, czy tylko za trzy lata? [Analiza radcy prawnego]

Uważam, iż emerytowi powinno przysługiwać pełne „wyrównanie”, tj. od dnia, od którego podjęto wypłatę emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej, a w przypadku gdy prawo do tej emerytury było zawieszone – od dnia, od którego mogłaby być podjęta jej wypłata wraz z prawem do wyrównania stanowiącego różnicę między sumą kwot emerytur, jakie przysługiwałyby w okresie od dnia, od którego podjęto wypłatę emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej, a w przypadku gdy prawo do tej emerytury było zawieszone – od dnia, od którego mogłaby być podjęta jej wypłata, do dnia wydania decyzji o ponownym przeliczeniu emerytury, z uwzględnieniem ich waloryzacji, a sumą kwot wypłaconych w tym okresie.

Za powyższym twierdzeniem można przedstawić co najmniej dwie linie argumentacyjne. 

Pełne wyrównania dla emerytów na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. - pierwsza linia argumentacyjna

Restytucja konstytucyjnego stanu rzeczy może zostać oparta o zgodną z Konstytucją RP interpretację art. 133 ust. 1 pkt 2) ustawy emerytalnej poprzez rozszerzenie zakresu jego normowania ponad okres 3 lat poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o przeliczenie emerytury w trybie art. 114 ustawy emerytalnej. Rozszerzenie powinno obejmować okres od dnia, od którego podjęto wypłatę emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej, a w przypadku gdy prawo do tej emerytury było zawieszone – od dnia, od którego mogłaby być podjęta jej wypłata. Wskazać w tym miejscu należy, iż Trybunał Konstytucyjny w swoim orzecznictwie, wyraźnie akcentował możliwość zastosowania art. 8 § 2 Konstytucji RP w celu restytucji konstytucyjnego stanu rzeczy. Jako przykład praktycznego zastosowania tego przepisu, wskazał na możliwość wykorzystywania wszelkich nadzwyczajnych instrumentów proceduralnych, a także wykorzystanie specyficznej metody wykładni prawa, jaką jest interpretacja zgodna z Konstytucją RP. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 9 czerwca 2003 r. sygn. akt SK 5/03 wskazał, iż „Wszelkie bowiem nadzwyczajne instrumenty proceduralne, stojące w dyspozycji organów stosujących prawo, mogą być wykorzystane jako środek restytucji konstytucyjnego stanu rzeczy, środkami stojącymi w dyspozycji organu, na wypadek uprzedniego stwierdzenia niekonstytucyjności aktu. Ta kompetencja, a także wykorzystanie jako metody wykładni prawa interpretacji zgodnej z Konstytucją, są wyrazem operacjonalizacji art. 8 § 2 Konstytucji w odniesieniu do władzy publicznej, jaką są sądy”. 

Pełne wyrównania dla emerytów na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. - druga linia argumentacyjna

Restytucja może zostać osiągnięta poprzez zastosowanie rozumowania analogiam iuris. Możliwość odwołania się do tej metody rozumowania w ramach systemu ubezpieczeń społecznych nie budzi wątpliwości (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2021 r. sygn. akt I USKP 44/21, wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2019 r., II UK 24/18, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2005 r., I UK 258/04). Skoro już obecnie funkcjonuje w ramach systemu ubezpieczeń społecznych rozwiązanie legislacyjne (art. 194i oraz 194j ustawy emerytalnej) dotyczące tożsamej kwestii, tj. problemu niekonstytucyjności art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej względem wcześniejszych emerytów z roku 1953, nic nie stoi zatem na przeszkodzie, aby z tego rozwiązania skorzystać. Wybór właściwego instrumentarium prawnego do restytucji konstytucyjnego stanu rzeczy należy do sądu powszechnego, rozstrzygającego konkretny przypadek, a skutki zapadłego orzeczenia powinny pozostawać w zgodzie z zasadami działania państwa prawnego, wyrażonymi m.in. w art. 2, art. 7 i art. 8 Konstytucji RP. 

Za koniecznością przyznania emerytowi pełnego wyrównania można powołać co najmniej trzy argumenty.

Pierwszy argument za przyznaniem emerytom pełnych wyrównań na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r.

Po pierwsze, brak pełnej restytucji praw emeryta (np. poprzez ograniczenie okresu czasu, za jaki przysługuje mu wyrównanie) spowoduje, iż emeryt zostanie zmuszony do poszukiwania ochrony swoich praw w ramach postępowania sądowego o odszkodowania z tytułu bezprawia legislacyjnego. Na powyższy problem zwracał uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 października 2020 roku sygn. akt III UZP 4/20, podnosząc, iż: „gdy ubezpieczona skutecznie odwołała się od niekorzystnej dla niej decyzji organu rentowego (formalnie poprawnej) i wygrała przed Sądem pierwszej instancji, który wzorcowo wywiązał się ze swojej roli, organ rentowy zamiast wykonać jedynie słuszny konstytucyjnie wyrok zaskarżył korzystne dla ubezpieczonej orzeczenie apelacją. Z jej uzasadnienia wynika, że dla organu rentowego ważniejsze było pozorne i formalne przestrzeganie obowiązujących przepisów proceduralnych limitujących możliwość wzruszenia decyzji organu rentowego wskutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego P 20/16 terminem 5-ciu lat liczonym od wydania decyzji przyznającej świadczenie w wieku powszechnym. W ten sposób organ rentowy niejako uporczywie dążył do przeforsowania absurdalnej koncepcji generowania tysięcy kolejnych postępowań sądowych o odszkodowania przed sądami cywilnymi narażających Skarb Państw (choć nie organ rentowy) na ogromne i nieuniknione dodatkowe koszty wynikające z odsetek i kosztów zastępstwa procesowego, nie wspominając o ukrytych kosztach wynikających ze zmarnowania zasobów sądowych i obsługi prawnej Skarbu Państwa zaangażowanych w zajmowanie się „oczywistymi” sprawami”.

Drugi argument za przyznaniem emerytom pełnych wyrównań na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r.

Po drugie, brak pełnej restytucji praw emeryta godzi w zasadę równego traktowania, wyrażoną w art. 2a ust. 1 i ust. 2 pkt 3) i 4) ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Emeryci poszkodowani art. 25 ust. 1 b ustawy emerytalnej znajdują się obecnie w takiej samej sytuacji, jak ubezpieczeni z roczników 1953, którzy zostali objęci zakresem normowania art. 194i oraz 194j ustawy emerytalnej. W judykaturze podnosi się, iż: „W sprawach wskazanych w art. 2a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a więc w sprawach dotyczących w szczególności warunków objęcia systemem ubezpieczeń społecznych, obowiązku opłacania i obliczania wysokości składek, obliczania wysokości świadczeń, a także okresu wypłaty świadczeń i zachowania prawa do nich nie ma podstaw prawnych do czynienia między ubezpieczonymi różnic związanych z płcią, stanem cywilnym, czy też stanem rodzinnym” (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2015 r., sygn. akt I UK 407/14). Brak pełnej restytucji praw emeryta (np. poprzez ograniczenie okresu czasu, za jaki przysługuje mu wyrównanie) spowoduje, iż emeryt zostanie zmuszony do poszukiwania ochrony swoich praw w ramach postępowania sądowego poprzez dochodzenie roszczenia z ubezpieczenia społecznego w oparciu o zarzut naruszenia zasady niedyskryminacji, tj. art. 2a ust. 1, ust. 2 pkt 3) i 4) oraz ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 83 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (zob. B. Wagner, Równość w ubezpieczeniach społecznych, [w:] Prawo pracy u progu XXI wieku, s. 86–88).

Trzeci argument za przyznaniem emerytom pełnych wyrównań na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r.

REKLAMA

Wreszcie, po trzecie, brak pełnej restytucji praw emeryta będzie powodował utrzymywanie się stanu wtórnej niekonstytucyjności, będącego następstwem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019 sygn. akt P 20/16. Od chwili opublikowania ww. wyroku było bowiem wiadomym, że w obrocie prawnym funkcjonuje regulacja, która z uwagi na sposób jej wprowadzenia, zastawiła na emerytów „pułapkę”, polegającą na tym, że osoby wnioskujące o tzw. wcześniejszą emeryturę przed 6 czerwca 2012 r., nie mogły przewidzieć konsekwencji, jakie będą się z tym wiązać w przyszłości, tj. że zostanie wprowadzony mechanizm potrąceniowy, o którym mowa w art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, prowadzący do zmniejszenia wysokość emerytury w wieku powszechnym. Na występowanie stanu wtórnej niekonstytucyjności względem wcześniejszych emerytów, z roczników innych niż 1953, wskazywał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 4 czerwca 2024 sygn. akt SK 140/20.

Więcej informacji w temacie wyroku TK z dnia 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20, w tym propozycję wniosku o ponowne przeliczenie emerytury oraz propozycję odwołania od decyzji odmownej ZUS, można przeczytać na stronie kancelarii pod linkiem: https://ahanderek.pl/temat-wczesniejsze-emerytury-sk-140-20.html

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy zachowek po rodzicach przepada?

Kto ma prawo do zachowku po rodzicach i od czego zależy jego wysokość? Czy roszczenie o zachowek się przedawnia? Oto najważniejsze przepisy i terminy!

Rozprawa przed TSUE ws. WIBOR-u. Nie będzie przełomu?

W dniu 11 czerwca 2025 r. w Luksemburgu odbędzie się rozprawa przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w sprawie C-471/24. Jest to wynik pytań prejudycjalnych skierowanych przez Sąd Okręgowy w Częstochowie, dotyczących interpretacji przepisów prawa unijnego w kontekście kredytów opartych na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Pierwsza sprawa w TSUE dotycząca WIBOR-u budzi zrozumiałe zainteresowanie kredytobiorców, prawników i sektora bankowego. Warto jednak rozróżnić realny zakres tej sprawy od medialnych uproszczeń. Nadchodząca rozprawa nie przyniesie jeszcze żadnego rozstrzygnięcia.

Kiedy ostatnia wielka debata prezydencka 2025? Druga tura pomiędzy Trzaskowskim i Nawrockim

Zapowiadana jest ostatnia wielka debata prezydencka przed drugą turą wyborów w 2025 roku. Kiedy odbędzie się debata Karola Nawrockiego i Rafała Trzaskowskiego? Gdzie będzie można obejrzeć debatę?

Biejat i Hołownia popierają Trzaskowskiego [Druga tura]

Magdalena Biejat i Szymon Hołownia popierają Rafała Trzaskowskiego w drugiej turze wyborów prezydenckich 2025 r. Na ile procent może liczyć kandydat na Prezydenta RP?

REKLAMA

[Boże Ciało] Długi czerwcowy weekend 2025. Gdzie dojedziesz tanio pociągiem prosto z Polski? W czerwcu rusza nowy zagraniczny kierunek

Planując zagraniczny wyjazd na czerwcowy długi weekend, warto rozważyć podróż koleją. Z Polski kursują bezpośrednie pociągi m.in. do Czech, Austrii, Niemiec, Słowacji, Węgier oraz na Litwę. Nowością w letnim rozkładzie będzie również bezpośrednie połączenie do Chorwacji, dostępne już od czerwca.

Kogo poprze Mentzen? [Druga tura]

Od tego, kogo poprze Mentzen może zależeć wynik drugiej tury wyborów prezydenckich 2025 r. Dlatego wszyscy tak czekają na informację od Sławomira Mentzena: Trzaskowski czy Nawrocki?

Grozi Ci grzywna 81 tys. zł lub 10% obrotu. Nowe unijne prawo uderzy w tysiące polskich firm

Już za chwilę tysiące firm w Polsce mogą stanąć przed poważnym zagrożeniem – nowa unijna dyrektywa EAA oznacza obowiązkowe zmiany, których zignorowanie może skończyć się katastrofą finansową. Kary sięgają nawet 10% rocznego obrotu lub ponad 81 tys. zł. Wystarczy jedna skarga klienta, by urzędnicy wszczęli kontrolę i nałożyli sankcje. Masz czas tylko do 28 czerwca 2025 r. Potem może być za późno.

Czternasta emerytura w 2025 r. Jaka kwota brutto - netto: najniższa emerytura, czy Rada Ministrów da więcej? Kiedy wypłata?

Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne dla emerytów i rencistów, potocznie zwane czternastą emeryturą, będzie w 2025 roku wypłacone we wrześniu, podobnie jak w poprzednich dwóch latach. Tak wynika z założeń projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie określenia miesiąca wypłaty kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów w 2025 r., opublikowanych 20 maja 2025 r. Najprawdopodobniej "czternastka" wyniesie w 2025 roku 1878,91 zł brutto (ok. 1709,81 złotych netto), a więc tyle, ile wynosi najniższa emerytura. Choć ustawa daje Radzie Ministrów prawo podwyższenia tej kwoty.

REKLAMA

Jeśli Trzaskowski wygra wybory na Prezydenta Polski, co z prezydenturą Warszawy?

Jeżeli Rafał Trzaskowski wygra wybory na Prezydenta Polski, nie może być jednocześnie prezydentem Warszawy. Zakazuje tego Konstytucja RP. Co z prezydenturą stolicy? Mieliśmy już taki przypadek w historii.

Resort zdrowia: kamery w gabinetach lekarskich, przebieralniach, na sali operacyjnej - nawet bez zgody pacjenta

Przepisy dotyczące monitoringu w placówkach medycznych wywołały gorącą dyskusję, która wciąż trwa, ponieważ wciąż Rzecznik Praw Obywatelskich broni praw pacjentów, a Ministerstwo Zdrowia powołuje się na konieczność ich bezpieczeństwa i nie chce zmian. Z jednej strony celem przepisów jest rzeczywiście zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów, a z drugiej – pojawiają się poważne obawy o naruszenie prawa do prywatności i ochrony danych osobowych. Ten problem wraca, szczególnie mając na uwadze ostatnie okoliczności i śmierć lekarza w jednym z krakowskich szpitali, po ataku pacjenta.

REKLAMA