REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sądy po Trybunale o przeliczeniu i wyrównaniu emerytur przez ZUS. Pełne, czy tylko za trzy lata? [Wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. ]

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
radca prawny
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
Sądy o wyrównaniu po Trybunale emerytur przez ZUS. Pełne, czy tylko za trzy lata? [Wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. ]
Sądy o wyrównaniu po Trybunale emerytur przez ZUS. Pełne, czy tylko za trzy lata? [Wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. ]
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W artykule analiza wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 lipca 2024 r. sygn. akt VI U 528/24 oraz wyrok Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 15 października 2024 r. sygn. akt VI U 1016/24 w zakresie przyznanego emerytowi wyrównania. Autor dr Andrzej Hańderek radca prawny.

Wskazane wyroki należy ocenić pozytywnie. Jedyną kwestią, która w mojej ocenie wymagałaby bardziej pogłębionej analizy jest zagadnienie przysługującego emerytowi „wyrównania”. O ile Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej przyznał takie wyrównanie, choć w ograniczonym zakresie (3 lat wstecz od dnia złożenia wniosku o ponowne przeliczenie emerytury), o tyle Sąd Okręgowy w Szczecinie nie określił precyzyjnie tego elementu.

REKLAMA

Wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. i wyrok Sądu Okręgowego z Bielska Białej

Link do wyroku Trybunału Konstytucyjnego (Link do wyroku TK i uzasadnienia)

Wyrok Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 15 października 2024 r. (sygn. akt VI U 1016/24)

REKLAMA

1) Sąd Okręgowy zmienia decyzję ZUS i przyznaje emerytowi prawo do przeliczenia emerytury w wysokości bez zmniejszania o sumy kwot pobranych wcześniej emerytur od dnia 17 lipca 2024 r. (za trzy lata wstecz - jest to więc mniej niż chciał emeryt domagając się przeliczenia od 2017 r.)

2) Sąd Okręgowy stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej przesłanki niezbędnej do wydania decyzji od dnia 4 lipca 2024 r. (miesiąc od wyroku TK) do dnia zapłaty

Dalszy ciąg materiału pod wideo

 

Wyrok Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej z dnia 15 października

Własne

 

ZUS odmawia wznowienia postępowań

Portal Infor.pl zapytał ZUS dlaczego odmawia wznowienia postępowań. Pełna treść pisma z odpowiedzią ZUS w załączniku (format) WORD

 

pismo ZUS w sprawie wyroku TK (w odpowiedzi na zapytanie Infor.pl)

ZUS:

Wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. Sądy okręgowe o wyrównaniu emerytur przez ZUS. Pełne, czy tylko za trzy lata? [Analiza radcy prawnego]

Uważam, iż emerytowi powinno przysługiwać pełne „wyrównanie”, tj. od dnia, od którego podjęto wypłatę emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej, a w przypadku gdy prawo do tej emerytury było zawieszone – od dnia, od którego mogłaby być podjęta jej wypłata wraz z prawem do wyrównania stanowiącego różnicę między sumą kwot emerytur, jakie przysługiwałyby w okresie od dnia, od którego podjęto wypłatę emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej, a w przypadku gdy prawo do tej emerytury było zawieszone – od dnia, od którego mogłaby być podjęta jej wypłata, do dnia wydania decyzji o ponownym przeliczeniu emerytury, z uwzględnieniem ich waloryzacji, a sumą kwot wypłaconych w tym okresie.

Za powyższym twierdzeniem można przedstawić co najmniej dwie linie argumentacyjne. 

Pełne wyrównania dla emerytów na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. - pierwsza linia argumentacyjna

Restytucja konstytucyjnego stanu rzeczy może zostać oparta o zgodną z Konstytucją RP interpretację art. 133 ust. 1 pkt 2) ustawy emerytalnej poprzez rozszerzenie zakresu jego normowania ponad okres 3 lat poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o przeliczenie emerytury w trybie art. 114 ustawy emerytalnej. Rozszerzenie powinno obejmować okres od dnia, od którego podjęto wypłatę emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej, a w przypadku gdy prawo do tej emerytury było zawieszone – od dnia, od którego mogłaby być podjęta jej wypłata. Wskazać w tym miejscu należy, iż Trybunał Konstytucyjny w swoim orzecznictwie, wyraźnie akcentował możliwość zastosowania art. 8 § 2 Konstytucji RP w celu restytucji konstytucyjnego stanu rzeczy. Jako przykład praktycznego zastosowania tego przepisu, wskazał na możliwość wykorzystywania wszelkich nadzwyczajnych instrumentów proceduralnych, a także wykorzystanie specyficznej metody wykładni prawa, jaką jest interpretacja zgodna z Konstytucją RP. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 9 czerwca 2003 r. sygn. akt SK 5/03 wskazał, iż „Wszelkie bowiem nadzwyczajne instrumenty proceduralne, stojące w dyspozycji organów stosujących prawo, mogą być wykorzystane jako środek restytucji konstytucyjnego stanu rzeczy, środkami stojącymi w dyspozycji organu, na wypadek uprzedniego stwierdzenia niekonstytucyjności aktu. Ta kompetencja, a także wykorzystanie jako metody wykładni prawa interpretacji zgodnej z Konstytucją, są wyrazem operacjonalizacji art. 8 § 2 Konstytucji w odniesieniu do władzy publicznej, jaką są sądy”. 

Pełne wyrównania dla emerytów na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. - druga linia argumentacyjna

Restytucja może zostać osiągnięta poprzez zastosowanie rozumowania analogiam iuris. Możliwość odwołania się do tej metody rozumowania w ramach systemu ubezpieczeń społecznych nie budzi wątpliwości (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2021 r. sygn. akt I USKP 44/21, wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2019 r., II UK 24/18, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2005 r., I UK 258/04). Skoro już obecnie funkcjonuje w ramach systemu ubezpieczeń społecznych rozwiązanie legislacyjne (art. 194i oraz 194j ustawy emerytalnej) dotyczące tożsamej kwestii, tj. problemu niekonstytucyjności art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej względem wcześniejszych emerytów z roku 1953, nic nie stoi zatem na przeszkodzie, aby z tego rozwiązania skorzystać. Wybór właściwego instrumentarium prawnego do restytucji konstytucyjnego stanu rzeczy należy do sądu powszechnego, rozstrzygającego konkretny przypadek, a skutki zapadłego orzeczenia powinny pozostawać w zgodzie z zasadami działania państwa prawnego, wyrażonymi m.in. w art. 2, art. 7 i art. 8 Konstytucji RP. 

Za koniecznością przyznania emerytowi pełnego wyrównania można powołać co najmniej trzy argumenty.

Pierwszy argument za przyznaniem emerytom pełnych wyrównań na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r.

Po pierwsze, brak pełnej restytucji praw emeryta (np. poprzez ograniczenie okresu czasu, za jaki przysługuje mu wyrównanie) spowoduje, iż emeryt zostanie zmuszony do poszukiwania ochrony swoich praw w ramach postępowania sądowego o odszkodowania z tytułu bezprawia legislacyjnego. Na powyższy problem zwracał uwagę Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 października 2020 roku sygn. akt III UZP 4/20, podnosząc, iż: „gdy ubezpieczona skutecznie odwołała się od niekorzystnej dla niej decyzji organu rentowego (formalnie poprawnej) i wygrała przed Sądem pierwszej instancji, który wzorcowo wywiązał się ze swojej roli, organ rentowy zamiast wykonać jedynie słuszny konstytucyjnie wyrok zaskarżył korzystne dla ubezpieczonej orzeczenie apelacją. Z jej uzasadnienia wynika, że dla organu rentowego ważniejsze było pozorne i formalne przestrzeganie obowiązujących przepisów proceduralnych limitujących możliwość wzruszenia decyzji organu rentowego wskutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego P 20/16 terminem 5-ciu lat liczonym od wydania decyzji przyznającej świadczenie w wieku powszechnym. W ten sposób organ rentowy niejako uporczywie dążył do przeforsowania absurdalnej koncepcji generowania tysięcy kolejnych postępowań sądowych o odszkodowania przed sądami cywilnymi narażających Skarb Państw (choć nie organ rentowy) na ogromne i nieuniknione dodatkowe koszty wynikające z odsetek i kosztów zastępstwa procesowego, nie wspominając o ukrytych kosztach wynikających ze zmarnowania zasobów sądowych i obsługi prawnej Skarbu Państwa zaangażowanych w zajmowanie się „oczywistymi” sprawami”.

Drugi argument za przyznaniem emerytom pełnych wyrównań na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r.

Po drugie, brak pełnej restytucji praw emeryta godzi w zasadę równego traktowania, wyrażoną w art. 2a ust. 1 i ust. 2 pkt 3) i 4) ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Emeryci poszkodowani art. 25 ust. 1 b ustawy emerytalnej znajdują się obecnie w takiej samej sytuacji, jak ubezpieczeni z roczników 1953, którzy zostali objęci zakresem normowania art. 194i oraz 194j ustawy emerytalnej. W judykaturze podnosi się, iż: „W sprawach wskazanych w art. 2a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a więc w sprawach dotyczących w szczególności warunków objęcia systemem ubezpieczeń społecznych, obowiązku opłacania i obliczania wysokości składek, obliczania wysokości świadczeń, a także okresu wypłaty świadczeń i zachowania prawa do nich nie ma podstaw prawnych do czynienia między ubezpieczonymi różnic związanych z płcią, stanem cywilnym, czy też stanem rodzinnym” (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2015 r., sygn. akt I UK 407/14). Brak pełnej restytucji praw emeryta (np. poprzez ograniczenie okresu czasu, za jaki przysługuje mu wyrównanie) spowoduje, iż emeryt zostanie zmuszony do poszukiwania ochrony swoich praw w ramach postępowania sądowego poprzez dochodzenie roszczenia z ubezpieczenia społecznego w oparciu o zarzut naruszenia zasady niedyskryminacji, tj. art. 2a ust. 1, ust. 2 pkt 3) i 4) oraz ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zw. z art. 83 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (zob. B. Wagner, Równość w ubezpieczeniach społecznych, [w:] Prawo pracy u progu XXI wieku, s. 86–88).

Trzeci argument za przyznaniem emerytom pełnych wyrównań na podstawie wyroku TK z 4 czerwca 2024 r.

REKLAMA

Wreszcie, po trzecie, brak pełnej restytucji praw emeryta będzie powodował utrzymywanie się stanu wtórnej niekonstytucyjności, będącego następstwem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019 sygn. akt P 20/16. Od chwili opublikowania ww. wyroku było bowiem wiadomym, że w obrocie prawnym funkcjonuje regulacja, która z uwagi na sposób jej wprowadzenia, zastawiła na emerytów „pułapkę”, polegającą na tym, że osoby wnioskujące o tzw. wcześniejszą emeryturę przed 6 czerwca 2012 r., nie mogły przewidzieć konsekwencji, jakie będą się z tym wiązać w przyszłości, tj. że zostanie wprowadzony mechanizm potrąceniowy, o którym mowa w art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, prowadzący do zmniejszenia wysokość emerytury w wieku powszechnym. Na występowanie stanu wtórnej niekonstytucyjności względem wcześniejszych emerytów, z roczników innych niż 1953, wskazywał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 4 czerwca 2024 sygn. akt SK 140/20.

Więcej informacji w temacie wyroku TK z dnia 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20, w tym propozycję wniosku o ponowne przeliczenie emerytury oraz propozycję odwołania od decyzji odmownej ZUS, można przeczytać na stronie kancelarii pod linkiem: https://ahanderek.pl/temat-wczesniejsze-emerytury-sk-140-20.html

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w 2025 roku. Ile wynosi, kto może uzyskać i jakich formalności trzeba dopełnić. 3 konieczne warunki

Nauczyciele, wychowawcy oraz inni pracownicy pedagogiczni, którzy urodzili się po 1948 roku, nie muszą czekać do 60. roku życia w przypadku kobiet ani do 65. roku życia w przypadku mężczyzn, aby otrzymać świadczenie z ZUS-u. Jeśli mają odpowiedni wiek, staż pracy i rozwiązali stosunek pracy, mogą na przykład skorzystać z nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

„Ozłocony” projekt ustawy o rynku kryptoaktywów. Po co Polsce surowsze przepisy niż wymaga UE?

Projekt ustawy o rynku kryptoaktywów trafił parę dni temu do Sejmu. Celem tego projektu powinno być uszczegółowienie i doprecyzowanie, w zakresie w jakim jest to konieczne, rozwiązań wprowadzanych unijnym rozporządzeniem MICA. To jednak zbyt mało ambitne zadanie dla Ministra Finansów, twórcy projektu, który postanowił pokryć przepisy unijne warstwą krajowego, "normatywnego złota". Zobaczmy, na ile przepisy projektu stały się przedmiotem tzw. gold-platingu i co z tego wynika w praktyce.

Może czas, aby sąd mógł zmusić ZUS do odpuszczenia ścigania za niezapłacone składki? Jak jest rak, hospicjum, śmierć bliskich, utrata majątku?

Problemem udzielania przez ZUS ulg w postaci umorzenia zaległości w składkach jest to, że jest to decyzja całkowicie uznaniowa (po stronie ZUS). Osoba wnioskująca o taką ulgę może spełniać na 1000% zasady współżycia społecznego, które uzasadniają ulgę, a ZUS można tylko o nią prosić. I ZUS nie musi jej przyznać. Można stracić cały majątek w pożarze, być w stanie przedagonalnym w hospicjum, stracić rodzinę w wypadku samochodowym. A i tak ZUS może odmówić umorzenia zaległych składek w tym znaczeniu, że nie można ZUS zmusić do przyznania ulgi. Żaden sąd nie może wydać wyroku “Zmuszam ZUS do przyznania ulgi w kwocie 5000 zł w postaci umorzenia zaległych składek ZUS bo wnioskodawca choruje na raka w fazie przerzutów i zostało mu nie więcej niż 12 miesięcy życia “. Sąd może tylko wskazywać, że ZUS naruszył przepisy o umarzaniu zaległości bo nie zrobił tego, gdy sytuacja wnioskującego o ulgę, uzasadnia jej przyznanie.

Adwokat: TSUE potwierdzi uczciwość postanowień umów kredytowych odwołujących się do WIBOR

Postanowienia umów kredytowych odwołujące się do wskaźnika referencyjnego WIBOR w ogóle nie powinny stanowić przedmiotu badania pod kątem ewentualnej abuzywności – uważa adwokat Wojciech Wandzel. Jego zdaniem Trybunał Sprawiedliwości UE w sprawie C-471/24 potwierdzi uczciwość postanowień umownych odwołujących się do WIBOR.

REKLAMA

Jest ustawa o osobach starszych (czyli 60 plus). Co to daje?

Mało osób ma świadomość, a szczególnie osób starszych, że polityka senioralna w naszym kraju jest do tego stopnia rozwinięta, że jest specjalna ustawa o osobach starszych. Ustawa choć krótka to dość istotna dla praw seniorów, którzy mają ukończony 60 rok życia, czyli są tzw. seniorami 60 plus. Ustawa jest też istotna z perspektywy obowiązków państwa względem seniorów. Co zatem daje to prawo?

ZUS: Po nowelizacji mundurowi będą dalej informować o swoich finansach. Zwykły emeryt albo rencista już nie

Warunkiem łączenia wcześniejszej emerytury albo renty z dochodami z pracy jest nieosiąganie zbyt wysokich limitów dochodów z pracy. Do tej pory co roku trzeba było o kwotach przychodów informować ZUS. W ramach deregulacji zniknie obowiązek zawiadamiania przez emeryta lub rencistę ZUS (jako organu rentowego) o wysokości osiąganego przychodu. Nie jest to już potrzebne bo ZUS sam sobie te informacje sprawdzi. Obowiązek informowania ZUS o przychodach dotyczy tylko dwóch przypadków - 1) mundurowi, którzy pobierają uposażenie oraz 2) osoby, które osiągają przychody za granicą.

Energia wiatrowa w Polsce: jak daleko wiatraki od zabudowań? Co zrobi Prezydent Nawrocki?

Karol Nawrocki deklarował w kampanii wyborczej poparcie dla „rozsądnej transformacji energetycznej”. W praktyce jednak jego wypowiedzi sugerują sceptycyzm wobec polityki Zielonego Ładu oraz brak entuzjazmu dla dynamicznego rozwoju odnawialnych źródeł energii – w tym energetyki wiatrowej. Prezydent Elekt podkreśla wagę źródeł konwencjonalnych – mimo ich wysokich kosztów i negatywnego wpływu na klimat.

Bon leczniczy zamiast 13. i 14. emerytury: czy to koniec z dodatkowymi pieniędzmi? Nowy pomysł na wsparcie seniorów

Nie da się ukryć, że seniorzy przyzwyczaili się już do otrzymywania dodatkowego wsparcia finansowego w postaci 13. i 14. emerytury. Świadczenia te okazały się wręcz stałym elementem polityki senioralnej, w ramach szeroko rozbudowanej polityki społecznej w Polsce. Dla wielu seniorów rzeczywiście jest to realne wsparcie finansowe, które pomaga niekiedy związać koniec z końcem. Odebranie tych kilku tysięcy to byłby cios dla tych osób. Jednak coraz częściej pojawiają się głosy, że jednorazowe dodatki nie rozwiązują systemowych problemów osób starszych – zwłaszcza w obszarze zdrowia. Czy zamiast gotówki lepszym rozwiązaniem byłby zatem bon leczniczy? Przyjrzyjmy się tej propozycji i ocenimy jej skutki.

REKLAMA

Duże pieniądze na modernizację budynku i kanalizację: rusza nowy program

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogłosił nabór wniosków w nowym programie – do rozdysponowania dla beneficjentów jest aż 1,3 mld zł. Program będzie dostępny wyłącznie w czterech województwach.

Renta wdowia od 1 lipca 2025 – ZUS gotowy do wypłat. Sprawdź, czy masz prawo do świadczenia

Od 1 lipca 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpocznie wypłatę renty wdowiej. Dotychczas do ZUS wpłynęło prawie milion wniosków. Łącznie, do wszystkich uprawnionych instytucji wpłynęło ponad 1 mln 64 tys. 414 wniosków o rentę wdowią. Sprawdź, komu przysługuje świadczenie, jakie są warunki i jak wygląda procedura.

REKLAMA