Czym jest wstrzymanie świadczeń pieniężnych?

W ustawie o pomocy społecznej (u.p.s.) przewidziano szczególną formę weryfikacji ostatecznej decyzji administracyjnej, którą określa się „wstrzymaniem świadczeń pieniężnych” (art. 11 ust. 2 u.p.s.). Na wstępie należy zauważyć, że przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego (k.p.a.) nie znają takiego rodzaju rozstrzygnięcia, jak „wstrzymanie”, a zatem jest to termin występujący wyłącznie na gruncie prawa materialnego, który jednak wpływa na postępowanie administracyjne. Z tego też powodu rozważenia wymagają dwie kwestie: charakter prawny wstrzymania świadczeń pieniężnych oraz przesłanki uzasadniające podjęcie takiego rozstrzygnięcia.

Zobacz również serwis: Pomoc społeczna

W przypadku pierwszego zagadnienia (charakteru prawnego) należy zwrócić uwagę na fakt, że wstrzymanie może dotyczyć jedynie świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Oznacza to, że ta forma weryfikacji ostatecznej decyzji nie będzie możliwa do wykorzystania w stosunku do rozstrzygnięć przyznających świadczenia niepieniężne. Ponadto będzie dotyczyła tych świadczeń, które są realizowane, a zatem w pierwszej kolejności będzie miała zastosowanie do wszystkich świadczeń o charakterze periodycznym, czyli: zasiłku stałego, zasiłku okresowego, pomocy na kontynuowanie nauki, pomocy dla rodzin zastępczych oraz świadczenia pieniężnego przyznawanego cudzoziemcom. Do rozważenia pozostaje kwestia wykorzystania tej formy weryfikacji decyzji do zasiłków celowych. Analiza przesłanek jej zastosowania pozwala sądzić, że w stosunku do zasiłków celowych nie będzie ona wykorzystywana. W praktyce może się jednak zdarzyć, że między podjęciem decyzji a jej realizacją zaistnieją okoliczności uzasadniające jej wykorzystanie, np. osoba nie dotrzyma postanowień kontraktu socjalnego.

Należy zatem opowiedzieć się za możliwością jej wykorzystania w stosunku do zasiłków celowych, ale tylko tych, które nie zostały jeszcze zrealizowane.

Do rozważenia pozostaje pytanie, czym jest wstrzymanie świadczeń pieniężnych? Jak zostało zaznaczone, wstrzymanie dotyczy świadczeń pieniężnych i odnosi się do decyzji je przyznającej. Literalne odczytanie tego pojęcia oznacza, że wstrzymanie realizacji świadczenia wiąże się z zaprzestaniem. Niestety przepisy prawa nie dają odpowiedzi na kluczowe pytania, jakie w tym przypadku się rodzą. Po pierwsze, czy wstrzymanie to związane jest z czasowym zaprzestaniem realizacji przyznanego świadczenia, czy też polega to na całkowitym jego pozbawieniu. Analiza systemowa art. 11 ust. 2 u.p.s. pozwala uznać, że organ administracji w przypadku pozbawienia strony przyznanego świadczenia uchyla swoją decyzję. Wynika z tego, że ustawodawca dla tego typu sytuacji przewidział inny instrument prawny. Dlatego też należy opowiedzieć się za poglądem, że wstrzymanie świadczenia pieniężnego będzie łączone, czasowym zaprzestaniem jego realizacji.

Zobacz również kolejną część poradnika: Na jaki okres wstrzymuje się świadczenia pieniężne?

Tekst pochodzi z poradnika Pomoc społeczna. Procedura i tryb przyznawania świadczeń Stanisława Niteckiego, Wydawnictwo Gaskor.