Prawne uwarunkowania dokonania ekshumacji i przewiezienia zwłok i szczątków ludzkich na terytorium RP

Szczegóły dotyczące przeprowadzenia tejże procedury szczegółowo uregulowane zostały w ustawie z dnia 31 stycznia 1959 roku o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. 2011, Nr 118, poz. 687 ze zm.) zwanej w dalszej części artykułu „ustawą” oraz w aktach wykonawczych – Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 roku w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Dz. U. 2001, Nr 153, poz. 1783), wraz z rozporządzeniami zmieniającymi z dnia: 21 grudnia 2006 roku (Dz. U. 2007, Nr 1, poz. 10) oraz z dnia 23 marca 2011 roku (Dz. U. 2011, Nr 75, poz. 405).

Zobacz także:  Transport zwłok z zagranicy

Zgodnie z art. 1 ustawy, zakładanie i rozszerzanie cmentarzy komunalnych należy do zadań własnych gminy, natomiast o założeniu lub rozszerzeniu cmentarza wyznaniowego decydują władze kościelne. Podstawowy okres pochówku to 20 lat, przed jego upływem, grób nie może zostać wykorzystany do ponownego chowania. Kiedy nastąpi przekroczenie wspomnianego okresu, grób może zostać przeznaczony do chowania chyba, że jakakolwiek osoba zgłosi zastrzeżenie i wniesie ustaloną opłatę przewidzianą za pochowanie zwłok, przedłużając okres pochówku o kolejne 20 lat (art. 7). Co ciekawe, ustawodawca w literalnym brzemieniu art. 7 ust.1 przewidział, iż do zapłaty i co za tym idzie, przedłużenia okresu uniemożliwiającego pochowanie w tym samym miejscu kolejnych zwłok, uprawniona jest „jakakolwiek osoba”, nie wspomniano, że jest to ściśle określony krąg osób, w związku z tym, wysunąć można przypuszczenie, że nawet niespokrewniona ze zmarłym osoba wyraża wolę przedłużenia okresu jej spoczywania w danym miejscu i uiszcza odpowiednią opłatę. Ustawodawca nie przewidział dopuszczalnej liczby takich przedłużeń, a więc nie ma prawnych przeszkód dokonania kolejnych zastrzeżeń przeciwko przeznaczeniu grobu do ponownego chowania, opatrzonych wniesieniem stosownych opłat.

W praktyce, aby móc dokonać ekshumacji zwłok (szczątków) i przenieść je na inne miejsce pochówku należy:

1. Ustalić krąg osób uprawnionych do wystąpienia z wnioskiem o ekshumację.
2. Uzyskać zgodę zarządcy cmentarza, na którym spoczywają obecnie zwłoki (szczątki) na ich przeniesienie.
3. Uzyskać zgodę zarządcy cmentarza, na który zwłoki (szczątki) mają zostać przeniesione na ich przyjęcie.
4. Opłacić miejsce „nowego” pochówku.
5. Uzyskać zaświadczenie uprawnionego zakładu o przewiezieniu zwłok „szczątków” z dotychczasowego na nowe miejsce pochówku.
6. Wystąpić do powiatowego inspektora sanitarnego właściwego ze względu, na aktualne miejsce spoczynku osoby zmarłej w wnioskiem o wydanie zgody na ekshumację dołączając: wykaz osób uprawnionych do ekshumacji wraz ich zgodą na dokonanie ekshumacji, oświadczenie wnioskodawcy o braku wiedzy o sprzeciwach osób uprawnionych czy toczących się w tej sprawie postępowaniach sądowych oraz dołączając dokumenty wymienione w punktach 2-5. Powiatowy inspektor sanitarny, po zapoznaniu się z dostarczoną dokumentacją, jeśli uzna, że jest ona kompletna, w ciągu miesiąca wydaje decyzje w przedmiocie udzielenia zgody na dokonanie ekshumacji.

Zobacz także:  Kto i jak może założyć cmentarz?