REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak reagować w sytuacji doświadczania mobbingu? Jak są rodzaje dyskryminacji?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
mobbing bullying molestowanie praca prawo kodeks pracy krzyki awantura
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest mobbing? Jak reagować w sytuacji doświadczania mobbingu? Jak są rodzaje dyskryminacji?

rozwiń >

Mobbing jest specyficznym rodzajem przemocy, która zaburza relacje interpersonalne w miejscu pracy, jednoznacznie negatywnie wpływa na funkcjonowanie zatrudnionych i całej firmy.

Mobbing - pojęcie

Według Kodeksu pracy mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

Ofiarą tak rozumianego mobbingu może być tylko pracownik, czyli osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Warto pamiętać, że mobberem, czyli osobą dopuszczającą się mobbingu, może być osoba, która nie jest pracownikiem, np. zatrudniona na umowę o dzieło lub kontrakt menadżerski.

PAMIĘTAJ! Pracowniku! Pozew sądowy w myśl Kodeksu pracy kieruje się zawsze przeciwko pracodawcy, niezależnie od tego, kto jest faktycznym sprawcą mobbingu, nawet jeśli jest nim współpracownik. Przesłanki definicji kodeksowej muszą być spełnione łącznie, co oznacza, że przed sądem będziesz musiał udowodnić istnienie wszystkich elementów. To sąd pracy orzeka, czy mobbing zaistniał.

Aby określone zachowania mogły być zakwalifikowane jako mobbing, muszą one:

  • polegać na nękaniu lub zastraszaniu pracownika,
  • mieć długotrwały i systematyczny charakter,
  • wywoływać u pracownika zaniżoną ocenę przydatności zawodowej,
  • powodować lub mieć na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

Podsumowując przedstawione kryteria mobbingu, warto dodatkowo wymienić zachowania, które mobbingiem nie są, a niejednokrotnie są z nim mylone np.:

  • jednorazowy akt poniżenia, ośmieszenia, zlekceważenia pracownika– niezależnie od tego, jak niewłaściwe jest traktowanie pracowników/współpracowników, nie można go klasyfikować jako mobbing,
  • uzasadniona krytyka– zwracanie uwagi pracownikowi, wskazywanie błędów, sugerowanie poprawy w sytuacjach niewywiązywania się z obowiązków, bądź wywiązywania się w sposób nierzetelny oraz dający efekty niskiej jakości, to zachowania jak najbardziej słuszne i leżące w kompetencjach kadry kierowniczej,
  • konflikt – sytuacje, w której ludzie się nie lubią, wzajemnie się konfliktują. Konflikt od mobbingu różni się tym, że w sytuacji konfliktowej obie strony teoretycznie dążą do jej rozwiązania, w mobbingu nie ma o tym mowy,
  • warunki pracy niespełniające wymogów bhp(złe warunki pracy można by uznać za mobbing jedynie wówczas, gdy są one wymierzone wobec jednej osoby, która doświadcza również szykan w innej postaci,
  • poczucie dyskomfortu w pracy– niezadowolenie z przydzielanych obowiązków, niechęć do realizacji wyznaczonych zadań, znudzenie pracą, niespełnianie się w pracy, brak poczucia satysfakcji.

Mobbing: charakterystyka sprawców i ofiar 

Sprawcą mobbingu może być każdy, bez względu na: wiek, płeć, zajmowane stanowisko.

Sprawca mobbingu to:

  • osoba o niskim poziomie refleksyjności – nie zastanawia się nad konsekwencjami swojego zachowania, ma wyznaczony cel, zrobi wszystko, by go osiągnąć bez względu na krzywdy, jakich z tytułu jej zachowania doświadczają inni ludzie,
  • osoba rywalizująca, porównuje się do innych ludzi, zrobi wszystko, by być lepszą,
  • osoba dążąca do władzy, chce się wspinać po szczeblach kariery, chce rządzić innymi ludźmi,
  • osoba kierująca się negatywnymi emocjami: zazdrością i zawiścią,
  • osoba kontrolująca,
  • osoba o silnej potrzebie stymulacji, znudzona monotonnym środowiskiem pracy – w celu ekscytacji zadaje ból innym ludziom.

Ofiarą mobbingu może stać się każdy. Wszystko zależy od tego, czy mobber widzi zagrożenie ze strony danego pracownika. Praktyka pokazuje, iż pewne grupy pracowników są szczególnie narażone na mobbing.

Osoby szczególnie narażone na doświadczanie mobbingu:

  • osoba wyraźnie wyróżniająca się na tle innych członków grupy (poglądy, wygląd, przekonania),
  • osoba posiadająca kwalifikacje i umiejętności, odnosząca sukcesy i chwalona, sumienna, zdolna, pracowita, mocno zaangażowana, dobrze wykonująca swoją pracę, świecąca przykładem dla innych,
  • osoba w trudnej sytuacji osobistej,
  • osoba, która wykryła nieprawidłowości w funkcjonowaniu firmy,
  • osoba nadzwyczaj uczuciowa – wrażliwa na problemy etyczne, skłonna do frustracji,
  • osoba z niską samooceną, wysokim poziomem lęku, mało asertywna.

Omówione cechy powyżej, zarówno mobbera, jak i ofiary, należy traktować jako podpowiedź dla pracowników, które osoby z otoczenia mogą być bardziej narażone na mobbing, które natomiast mogą stać się jego sprawcami. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że o tym, czy ktoś jest ofiarą, czy mobberem mogą decydować inne cechy, które nie zostały wymienione powyżej.

Mobbing - przebieg

Przebieg mobbingu wskazuje na to, iż na początku trudno się zorientować, czy jest się ofiarą, czy pracownikowi tylko się coś wydaje. Zwykle ofiary mobbing skłonne są bagatelizować zachowania, których doświadczają w początkowej fazie, a jest to najgorsze, co można zrobić.

Ustal fakty

  1. Jeżeli wystąpił u Ciebie rozstrój zdrowia ustal jego związek z mobbingiem,
  2. Czy jesteś gotowy do wypowiedzenia umowy o pracę? Pamiętaj, że jedynie wypowiedzenie złożone na piśmie, ze wskazaniem przyczyny mobbingu, upoważnia Cię do odszkodowania,
  3. Zbierz odpowiednie dowody potwierdzające zaistnienie mobbingu. W przypadku mobbingu to Ty musisz udowodnić, że mobbing rzeczywiście zaistniał.

Zawsze możesz zasięgnąć pomocy prawnej w Państwowej Inspekcji Pracy.

PAMIĘTAJ! Pracowniku! Państwowa Inspekcja Pracy nie orzeka o istnieniu mobbingu w zakładzie pracy. Inspektor pracy jedynie weryfikuje prawdopodobieństwo wystąpienia działań noszących znamiona mobbingu na podstawie stworzonej przez PIP anonimowej ankiety antymobbingowej.

Zbieraj dowody

  1. udokumentowane przejawy mobbingu (np. pisemne groźby),
  2. nagrania zarówno indywidualnie, jak i materiał z kamer przemysłowych,
  3. relacje świadków.

Postępowanie dowodowe w sprawach o mobbing prowadzi się w dwóch etapach. Pierwszy obejmuje ustalenie, czy mamy do czynienia z rzeczywistym mobbingiem, natomiast w drugim bada się, czy doszło do wywołania rozstroju zdrowia lub szkody.

PAMIĘTAJ! Pracowniku!  Niezależnie od tego czy Twoja sytuacja kwalifikuje się do sądu pracy, pamiętaj, że zawsze możesz złożyć przeciwko mobberowi pozew cywilny z tytułu naruszenia dóbr osobistych.

Złóż pozew do sądu pracy!

Dyskryminacja - pojęcia

Dyskryminacja polega na nierównym traktowaniu pracowników w zakresie nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkoleń w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności ze względu na: płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy.

Dyskryminacja bezpośrednia i dyskryminacja pośrednia

Dyskryminacja bezpośrednia - zachodzi, gdy jakaś osoba jest traktowana w sposób mniej korzystny niż inna osoba w podobnej sytuacji, ze względu na obiektywne kryterium lub cechę (z powodu swojej płci, wieku, niepełnosprawności, rasy, religii, narodowości, przekonań politycznych, przynależności związkowej, pochodzenia etnicznego, wyznania, orientacji seksualnej, zatrudnienia na czas określony lub nieokreślony, zatrudnienia w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy itp.)

PRZYKŁAD: 

  1. Kobieta otrzymuje wynagrodzenie niższe od mężczyzny, wykonując jednakową pracę,
  2. Kierowanie na szkolenia, kursy, tylko młodych (lub tylko starszych) pracowników.

Dyskryminacja pośrednia - ma miejsce, gdy pozornie neutralne, nieróżnicujące kryterium powoduje, że dana osoba lub grupa znajduje się w gorszej sytuacji od innych osób z powodu obiektywnego kryterium (np. płci, wieku, orientacji seksualnej itp.).

PRZYKŁAD: 

  1. w zakładzie pracy, w którym zatrudnieni są pracownicy pełnosprawni i niepełnosprawni, pracodawca wprowadza wewnętrzny przepis uprawniający do premii wyłącznie pracowników, którzy pracują średnio 40 h tygodniowo (tygodniowy wymiar czasu pracy osób niepełnosprawnych wynosi 35 h),
  2. Podejmowanie decyzji personalnych w oparciu o przynależność do partii politycznych.
PAMIĘTAJ! Pracowniku! W czasie rozmowy kwalifikacyjnej potencjalny pracodawca nie ma prawa pytać o sytuację rodzinną, stan cywilny oraz posiadane lub planowane potomstwo.

Dodatkowo, pracodawca powinien udostępnić pracownikom tekst przepisów dotyczących równego traktowania w zatrudnieniu, w formie pisemnej informacji rozpowszechnionej na terenie zakładu pracy lub zapewnić dostęp do tych przepisów w inny, przyjęty i siebie sposób.

Podstawy prawne

  • Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy 

Zobacz także: Mainsplaining

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Państwowa Inspekcja Pracy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Obwieszczenie MRPiPS: oprócz 800 plus te rodziny dostają 1517 zł (czy 1002 zł) miesięcznie na dziecko + dodatek 306 zł. Daje to na dziecko nawet 2623 zł miesięcznie. Kiedy, jak wnioskować i dla kogo?

Istnieje pewna grupa rodzin, które otrzymują znacznie większe wsparcie finansowe na dziecko niż tylko 800 plus czy 300 plus. Zwykle rodziny te dostają 1517 zł (czy 1002 zł) miesięcznie na dziecko + dodatek 306 zł. (sic!). To są naprawdę wysokie kwoty, bo przykładowo przy 3. dzieci daje to już ponad 4000 zł, do tego jeszcze 800 plus na każde dziecko. Co więcej, rodziny i tym samym dzieci otrzymują często jeszcze inną, zindywidualizowaną pomoc finansową czy rzeczową np. od starosty. Kiedy, jak wnioskować i dla kogo?

TSUE: bank nie może żądać zwrotu całego kredytu po unieważnieniu umowy. Teoria dwóch kondykcji sprzeczna z prawem UE. Kolejny wyrok korzystny dla frankowiczów

W dniu 19 czerwca 2025 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że po unieważnieniu umowy kredytu frankowego bank nie może domagać się od konsumenta zwrotu całej nominalnej kwoty kredytu, jeśli wcześniej kredytobiorca spłacił już część należności. TSUE zakwestionował więc obowiązującą w polskim orzecznictwie sądowym tzw. teorię dwóch kondykcji, a za słuszną uznał teorię salda, zgodnie z którą (w przypadku uznania umowy za nieważną) rozliczeniu podlega jedynie różnica, a zwrot pieniędzy przysługuje tylko tej stronie, która zapłaciła więcej.

Kolejny dodatek do renty. Debata w Sejmie i prawdopodobnie dezyderat do MRPiPS i MF

25 czerwca 2025 (środa) Komisja do Spraw Petycji (PET) rozpatrzy petycję w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej w zakresie osób niesamodzielnych uprawnionych do otrzymania dodatku dopełniającego z innych tytułów niż renta socjalna (BKSP-155-X-380/25). Dodatek ten obiecano rencistom (z tytułu niezdolności do pracy). Dla renty socjalnej wynosi obecnie 2610,72 zł. Rozszerzenie dodatku na osoby niepełnosprawne z rentą chorobową, to koszt dla budżetu. Dlatego prawdopodobne jest, że komisja skieruje dezyderat do Ministrów: 1) Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej i 2) Finansów w tej sprawie. Los dodatku jest zależny po prostu od znalezienia na niego środków w budżecie.

Likwidacja IWSW. Kto będzie ścigał przestępstwa osadzonych, funkcjonariuszy i pracowników? W dniu 17 czerwca br. Prezydent podpisał ustawę

W dniu 17 czerwca 2025 r. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę, która wiele zmienia w więziennictwie. Chodzi o likwidację IWSW. Kto zatem będzie ścigał przestępstwa osadzonych, funkcjonariuszy i pracowników? SW podkreśla: likwidacja Inspektoratu Wewnętrznego nie oznacza osłabienia nadzoru i kontroli w Służbie Więziennej. Wręcz przeciwnie – działania te mają na celu zwiększenie efektywności i transparentności wewnętrznych mechanizmów kontrolnych, przy jednoczesnym zachowaniu wysokich standardów etycznych oraz odpowiedzialności funkcjonariuszy.

REKLAMA

Uwaga: pracownicy, pracodawcy, kandydaci - zmiany w Kodeksie Pracy. Prezydent podpisał ustawę 18 czerwca 2025 r.

Uwaga: pracownicy, pracodawcy, kandydaci - wreszcie możemy to ogłosić. Zaszła zmiana w Kodeksie Pracy, na którą tak wielu czekało i to tak długo. Prezydent w dniu 18 czerwca 2025 r. podpisał ustawę z dnia 4 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy. Czego dotyczy i jakie skutki za sobą niesie?

5 tys. zł grzywny, konfiskata sprzętu, a nawet areszt – to czeka na kierowców korzystających z kamer samochodowych w długi weekend Bożego Ciała. Nowe przepisy są bezlitosne, bo nie uratuje nawet „nieumyślność”

W związku z długim weekendem, spowodowanym przypadającym na czwartek 19 czerwca 2025 r. ustawowym dniem wolnym od pracy (Bożym Ciałem) – oczywiście o ile ktoś „zafunduje” sobie również wolny piątek – wiele osób wsiądzie dziś „za kółko” i przed odpaleniem silnika uruchomi kamerę samochodową. Motywy rejestrowania jazdy są różne – ale większość kierowców robi to po prostu dla bezpieczeństwa (zarejestrowany obraz pełni funkcję dowodową w przypadku kolizji lub wypadku oraz może okazać się pomocy w namierzaniu „piratów drogowych”), niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że takim – z pozoru nikomu nieszkodzącym działaniem – może nabawić się nie lada problemów.

Nauczanie języka ukraińskiego w polskich szkołach jako drugiego obcego języka? MEN prostuje i wyjaśnia

W ostatnim czasie w mediach społecznościowych pojawiły się doniesienia, że ministra edukacji narodowej Barbara Nowacka zadeklarowała wsparcie dla inicjatywy wprowadzenia języka ukraińskiego jako drugiego języka obcego w polskich szkołach. W odpowiedzi na pytania naszej redakcji Ministerstwo Edukacji Narodowej zaprzeczyło i udzieliło obszernych wyjaśnień odnośnie obecnego statusu prawnego nauczania języka ukraińskiego w szkołach w Polsce.

Pracownik ZUS może odwiedzić Cię bez zapowiedzi w domu tylko w jednym przypadku. Uwaga na oszustów!

Coraz częściej zdarzają się sytuacje, w których oszuści próbują podszywać się pod pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, którzy przychodzą ze sprawą urzędową do ubezpieczonego. W trosce o bezpieczeństwo klientów ZUS przypomina, że wizyty urzędników tej instytucji w domach są możliwe wyłącznie w ściśle określonych przypadkach. A bez wcześniejszej zapowiedzi tylko w jednym przypadku.

REKLAMA

Kiedy dziecko może jeździć po ścieżce rowerowej?

Nie każde dziecko może legalnie poruszać się po ścieżce rowerowej. Przepisy określają minimalny wiek i wymagane dokumenty. Sprawdź, kiedy Twoje dziecko może samodzielnie jeździć rowerem po drogach publicznych.

Umowa o dożywocie z sąsiadem? Sprawdź, co stanie się po jego śmierci

W Polsce aż 99% umów o dożywocie zawieranych jest między osobami prywatnymi. Co jednak dzieje się, gdy taki prywatny świadczeniodawca umrze? Czy senior zostaje bez wsparcia? Czy dzieci, gmina lub Skarb Państwa przejmują zobowiązania? Sprawdzamy, co dokładnie dzieje się z mieszkaniem, rentą i opieką nad seniorem.

REKLAMA