Zmiany w związkach zawodowych od 1 stycznia 2019 r.

Ustawa o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz niektórych innych ustaw - monitoring prawa pracy

Autor ustawy: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Aktualny etap legislacyjny: ustawa została uchwalona 5 lipca 2018 r.

Opis ustawy:

Uchwalone przepisy miały stanowić przede wszystkim realizację wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 2 czerwca 2015 r., który rozszerza prawo koalicji związkowej na osoby samozatrudnione oraz pracujące na umowach cywilnoprawnych. Jednak ostateczne rozwiązania zawarte w nowelizacji idą znacznie dalej. Sama definicja osoby wykonującej pracę zarobkową, której przyznano prawo koalicji budzi kontrowersje. Zgodnie z nowymi przepisami taką osobą jest: „pracownik lub osoba świadczącą pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, jeżeli nie zatrudnia do tego rodzaju pracy innych osób, niezależnie od podstawy zatrudnienia, oraz ma takie prawa i interesy związane z wykonywaniem pracy, które mogą być reprezentowane i bronione przez związek zawodowy”.

Takie osoby uzyskają identyczne uprawnienia związkowe jak pracownicy, w tym szczególną ochronę przed wypowiedzeniem, prawo do płatnych oddelegowań związkowych oraz negocjowania aktów wewnątrzzakładowych, co jest uznawane za zbyt daleko idące.

Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.

Co istotne, ustawodawca zrezygnował z wcześniejszej propozycji dotyczącej kryterium ekonomicznego i pozostawił jedynie wymóg 6-miesięcznego stażu, jako warunkującego uzyskanie uprawnień zakładowej organizacji związkowej. Ponadto nowe przepisy zakładają podwyższenie kryteriów reprezentatywności związkowej na poziomie zakładowym.

Przewidują też rozwiązanie, zgodnie z którym przy ustalaniu liczby członków zrzeszonych w związku zawodowym, osoba należąca do kilku związków będzie wliczana tylko do jednego z nich.

Nowelizacja wprowadza również procedurę weryfikacji przez sąd liczebności związku zawodowego.

Proces legislacyjny:

Prace w parlamencie rozpoczęły się jeszcze w październiku 2017 r. Po zakończeniu etapu sejmowego na początku lipca 2018 r. prowadzone były prace w komisjach senackich. Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny zostało przyjęte 3 lipca, a 5 lipca rozpatrzono je na posiedzeniu Sejmu. Zaproponowano w nim liczne poprawki zgłoszone przez partię rządzącą. Dotyczyły one nieznacznej modyfikacji definicji osoby wykonującej pracę zarobkową oraz rozszerzenia definicji pracodawcy na wszelkie inne podmioty zatrudniające osoby niebędące pracownikami.