Projekt nowej ustawy o rynku pracy - zmiany w 2019 roku?

Projekt ustawy o rynku pracy - monitoring prawa pracy

Autor projektu: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej

Aktualny etap legislacyjny: prace nad projektem zostały zawieszone

Opis projektu:

Projektowana ustawa ma zastąpić dotychczasową, wielokrotnie nowelizowaną ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Jest to zatem bardzo istotny i obszerny projekt, którego celem jest uregulowanie całokształtu zagadnień związanych z polityką rynku pracy. Zawiera on rozwiązania odnoszące się do funkcjonowania publicznych służb zatrudnienia (w tym m.in. odejście od profilowania bezrobotnych i wprowadzenie większej elastyczności w zakresie form pomocy świadczonej przez urzędy pracy, poprzez m.in. utworzenie nowego instrumentu jakim będzie bon ofertowy), a także regulacje, które mają zachęcić polskich obywateli do powrotu z emigracji (np. wsparcie w podjęciu własnej działalności gospodarczej).

W projekcie ujęto również przepisy dotyczące Krajowego Funduszu Szkoleniowego, co ma zwiększyć efektywność tego instrumentu (w tym przewidujące m.in. zwiększenie dostępności środków Funduszu dla szerszej grupy podmiotów). Z punktu widzenia aktualnych wyzwań stojących przed polskim rynkiem pracy, istotne znaczenie mają zaproponowane rozwiązania regulujące zasady zatrudniania cudzoziemców (w szczególności wydłużenie do 12 miesięcy czasu pracy na podstawie oświadczenia).

Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF.

Przebieg procesu legislacyjnego:

Projekt formalnie trafił do konsultacji społecznych na początku lipca 2018 r. Partnerom społecznym wyznaczono standardowy, 30-dniowy termin na przedstawienie opinii. Należy zaznaczyć, że etap konsultacji tak obszernej i zupełnie nowej ustawy przeprowadzono w okresie wakacyjnym. Mimo wniosków ze strony partnerów społecznych o wydłużenie tego terminu oraz podjęcie rzeczowej debaty na forum Rady Dialogu Społecznego i dedykowanych temu zagadnieniu gremiach, ministerstwo pozostało nieugięte. Swoją decyzję uzasadniało potrzebą pilnego procedowania przedmiotowej regulacji, która miałaby wejść w życie od 2019 r. Taka postawa resortu i brak otwartości na dialog zostały krytycznie ocenione przez partnerów społecznych, którzy w ramach Rady Dialogu Społecznego już od kilku lat pracowali wspólnie nad założeniami nowej polityki rynku pracy.

Ostatecznie jednak we wrześniu br., w związku z licznie zgłoszony do projektu uwagami, ministerstwo zawiesiło nad nim prace. Projekt zniknął ze stron resortu oraz Rządowego Centrum Legislacji, co jest sytuacją raczej niespotykaną. Na ten moment trudno ocenić jakie będą dalsze losy przedmiotowego projektu. Prawdopodobnie nie zostanie on już przyjęty w tej kadencji.

Wpływ na pracodawców i rynek pracy:

Projektowana ustawa, jak żadna inna, wpłynie na polski rynek pracy. Jej celem jest reforma polityki rynku pracy, w tym sposobu działania urzędów pracy i oferowanych przez nie form pomocy. Niemniej jednak na gruncie przedmiotowego projektu nie rozwiązano jednego z głównych problemów jakim jest tzw. fikcyjne bezrobocie, czyli rejestrowanie się w urzędzie pracy jedynie w celu uzyskania ubezpieczenia. Zabrakło również instrumentów, które w skuteczny sposób doprowadziłyby do wzrostu poziomu aktywności zawodowej, co przy prognozowanych problemach demograficznych jest niezwykle ważne. Na bezrobotnych będą miały wpływ zmiany związane z planowanym ograniczeniem w zakresie zlecania usług aktywizacyjnych na rzecz agencji zatrudnienia.

Natomiast z punktu widzenia pracodawców istotne znaczenie mają zaproponowane zmiany dotyczące Krajowego Funduszu Szkoleniowego. Część z nich stanowi realizację zgłaszanych wcześniej postulatów, niemniej jednak przygotowana regulacja ma kilka mankamentów i wymaga pewnych modyfikacji. Autorzy projektu nie zdecydowali się natomiast na wprowadzenie zmian w zakresie funkcjonowania Funduszu Pracy, na czym bardzo zależało pracodawcom, którzy od lat wnioskują o wprowadzenie narzędzia uniemożliwiającego wykorzystywanie środków  Funduszu niezgodnie z jego przeznaczeniem.

Kolejną bardzo istotną dla pracodawców zmianę stanowi podjęta przez projektodawcę próba wyeliminowania dotychczasowych problemów związanych z zatrudnieniem cudzoziemców. Idą one w dobrym kierunku, ale wciąż są niewystarczające, biorąc pod uwagę obecne i prognozowane zapotrzebowanie na pracę świadczoną przez cudzoziemców.

Autorzy Raportu:

Eksperci Sieci monitoringu prawa Pracodawców RP:

Łukasz Czucharski

Piotr Wołejko

Wioletta Żukowska-Czaplicka