REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop macierzyński i inne prawa rodziców w pracy w 2019 r.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zielona Linia
Centrum Informacyjno-Konsultacyjne Służb Zatrudnienia
Joanna Kuzub
Główne uprawnienia rodzicielskie to urlopy: macierzyński, rodzicielski, wychowawczy i ojcowski. / fot. Shutterstock
Główne uprawnienia rodzicielskie to urlopy: macierzyński, rodzicielski, wychowawczy i ojcowski. / fot. Shutterstock
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Urlop macierzyński to tylko jedno z licznych praw, które Kodeks pracy gwarantuje rodzicom. Wiele z nich przysługuje już na etapie ciąży, np. zwolnienie z pracy na nadania, zmiana czasu pracy czy zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy. Główne uprawnienia rodzicielskie to urlopy: macierzyński, rodzicielski, wychowawczy i ojcowski. Czym się różnią i kto może z nich skorzystać?

Prawa związane z rodzicielstwem

Sprawdź, jakie prawa mają rodzice oraz kiedy nabywają pierwsze uprawnienia.

REKLAMA

Pierwsze uprawnienia uzyskuje kobieta już w ciąży – prawo do zwolnienia na badania związane z ciążą, zmianę czasu pracy czy przeniesienie do innej pracy, a jeśli to niemożliwe - zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy. Panie zatrudnione na podstawie umowy o pracę podlegają ochronie przed zwolnieniem. W przypadku, gdy umowa zawarta jest na czas określony dłuższy niż miesiąc i rozwiązałaby się po upływie trzeciego miesiąca ciąży, pracodawca zobowiązany jest przedłużyć umowę do dnia porodu, co zapewni przyszłej mamie prawo do zasiłku macierzyńskiego.

Ochronie przed zwolnieniem podlegają również pracownicy przebywający na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim i wychowawczym. W przypadku uprawnionych do urlopu wychowawczego, którzy postanowili skorzystać z obniżenia wymiaru czasu pracy, ochrona przed zwolnieniem obowiązuje przez 12 miesięcy.

Tata z pierwszych uprawnień może skorzystać tuż po narodzinach dziecka. Przysługują mu 2 dni urlopu okolicznościowego. Jeśli żona znajduje się w okresie połogu, pracownik – ojciec może dostać zwolnienie na opiekę nad członkiem rodziny, który takiej opieki wymaga, do 14 dni w roku kalendarzowym. Za okres zwolnienia przysługuje mu zasiłek opiekuńczy w wysokości 80 proc. wynagrodzenia.

Polecamy: Świadczenia dla pracujących rodziców. Urlopy, zasiłki, ochrona

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Urlop macierzyński

Na urlop macierzyński można pójść już 6 tygodni przed planowaną datą porodu. W sumie przysługuje 20 tygodni urlopu macierzyńskiego, w przypadku urodzenia jednego dziecka. Większa liczba dzieci, przy jednym porodzie, uprawnia do dłuższego urlopu macierzyńskiego.

Pierwsze tygodnie przysługują wyłącznie matce, po 14. tygodniu urlopu macierzyńskiego matka może zrezygnować z pozostałej części urlopu na rzecz ojca. W tym celu mama, nie później niż siedem dni przed przystąpieniem do pracy, musi złożyć wniosek u szefa, dołączając zaświadczenie od pracodawcy ojca. Zaświadczenie powinno potwierdzać termin rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego przez ojca, który powinien przypadać bezpośrednio po dniu rezygnacji z urlopu przez matkę. Jeśli pracownica posiada orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji, po 8 tygodniach po porodzie może zrezygnować z pozostałej części urlopu na rzecz ojca.

W trakcie urlopu macierzyńskiego przysługuje zasiłek macierzyński, którego wysokość uzależniona jest od wysokości wynagrodzenia mamy oraz od tego, który wariant wypłaty wybrała (100 proc. lub 80 proc).

Urlop ojcowski

Tata na etacie w okresie pierwszych dwóch lat życia dziecka może skorzystać z urlopu ojcowskiego. Wolne udzielane jest na wniosek pracownika, który należy złożyć nie później niż 7 dni przed planowanym urlopem. Ojcowski przysługuje w wymiarze 2 tygodni i można go podzielić na dwie części.

 Urlop rodzicielski

Po urlopie macierzyńskim rodzice mogą skorzystać z urlopu rodzicielskiego w wymiarze 32 tygodni, w przypadku gdy urodziło im się  jedno dziecko lub 34 tygodni, gdy urodziło się dwoje lub więcej dzieci.

Urlop rodzicielski może być wykorzystany w całości przez jednego z rodziców, równocześnie przez oboje rodziców lub na zmianę przez rodziców. Przy równoczesnym korzystaniu z urlopu przez rodziców, okresy sumują się i nie mogą przekroczyć przy jednym dziecku 32 tygodni (po 16 tygodni dla każdego z rodziców).

Urlop rodzicielski można łączyć z pracą u pracodawcy, który udzielił urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa wymiaru czasu pracy. W takim przypadku wymiar urlopu ulega wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, nie więcej niż 64 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka lub 68 tygodni w przypadku porodu mnogiego.

Urlop wychowawczy

Rodzicom,  którzy posiadają co najmniej sześciomiesięczny staż pracy przysługuje prawo do urlopu wychowawczego. Maksymalny wymiar urlopu wychowawczego wynosi 35 miesięcy – jeden miesiąc zarezerwowany jest dla drugiego rodzica. Rodzice mogą jednocześnie korzystać z urlopu wychowawczego lub się nim dzielić. Dodatkowo, jeśli dochód na jednego członka rodziny miesięcznie nie przekracza 674 zł, rodzicowi przysługuje zasiłek rodzinny.

Uprawnienia po powrocie do pracy

Pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy. Kobiecie, która karmi więcej niż jedno dziecko, przysługują dwie przerwy 45-minutowe. Jeśli czas pracy mamy nie przekracza 6 godzin dziennie, przysługuje jedna przerwa na karmienie.

Rodzic, który wychowuje co najmniej jedno dziecko do 14. roku życia, ma prawo do dwóch dni lub 16 godzin zwolnienia od pracy w ciągu roku kalendarzowego. Wymiar ten nie ulega zwiększeniu w związku z posiadaniem większej liczby dzieci. O tym, w jakiej formie wykorzysta przysługujące wolne, w dniach czy godzinach, decyduje pracownik.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15.05.1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Abonament RTV: drożej w 2026 roku. Jakie zniżki za zapłatę z góry? Jakie kary za niepłacenie abonamentu i brak rejestracji odbiornika?

W 2026 roku obowiązywać będą wyższe stawki abonamentu RTV niż w 2025 roku. Tak wynika z rozporządzenia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z 27 czerwca 2025 r. w sprawie wysokości opłat abonamentowych za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych oraz zniżek za ich uiszczanie z góry za okres dłuższy niż jeden miesiąc w 2026 r. 

22 lipca 2025 r.: rekonstrukcja rządu

Rekonstrukcja rządu odbędzie się we wtorek 22 lipca 2025 roku. Została opóźniona o tydzień na wniosek marszałka Sejmu Szymona Hołowni. Czym zostało podyktowane opóźnienie zmian w rządzie?

Co daje niepełnosprawność sprzężona?

Co daje niepełnosprawność sprzężona? Chociaż większość osób, które cierpi na różnego rodzaju zaburzenia powiedziałoby raczej: co odbiera niepełnosprawność sprzężona? (sic!). Odbiera zdrowie i jakość życia, a czasami nawet samo życie. W artykule skupimy się omówieniu podstawowych pojęć i uprawnień, szczególnie dla dzieci, związanych z niepełnosprawnością sprzężoną. Zatem: co to jest niepełnosprawność sprzężona? Jakie to są niepełnosprawności sprzężone? Czy autyzm to niepełnosprawność sprzężoną? Kto orzeka o niepełnosprawności sprzężonej?

Rada UE uruchomiła klauzulę wyjścia. Dotyczy także Polski

Rada Unii Europejskiej uruchomiła klauzulę wyjścia dla 15 krajów członkowskich, w tym Polski. Decyzja ta pozwala na wyłączenie wydatków obronnych z unijnych reguł budżetowych, umożliwiając tym krajom zwiększenie wydatków na wojsko bez łamania zasad fiskalnych.

REKLAMA

Rząd wyrównuje „emerytury czerwcowe” – nowe przepisy obejmą świadczenia z lat 2009–2019

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy, który rozwiązuje wieloletni problem tzw. emerytur czerwcowych. Emerytury i renty rodzinne przyznane w czerwcu w latach 2009–2019 zostaną przeliczone na nowo według korzystniejszych zasad. ZUS zrobi to automatycznie, bez potrzeby składania wniosków.

Twój blok przekształci się w areszt dla potencjalnych przestępców. Ministerstwo Sprawiedliwości wprowadza nową formę izolacji

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt nowelizacji Kodeksu postępowania karnego. Zakłada on wprowadzenie nowego środka zapobiegawczego – aresztu elektronicznego. Osoby oskarżone za popełnienie przestępstwa mogłyby odbywać areszt nie w zakładzie karnym, lecz w swoim miejscu zamieszkania.

Co daje legitymacja strażaka w aplikacji mObywatel? Zmiany z podpisem Prezydenta

Świadczenie ratownicze i zmiany w legitymacji z podpisem Prezydenta RP - tak. Analizujemy nową ustawę z dnia 4 czerwca 2025 r. o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych – podpisaną przez Prezydenta RP dnia 3 lipca 2025 r. Nowe zmiany przyniosą wiele ułatwień i praktycznych rozwiązań.

Nowy długi weekend sierpniowy i kolejny dzień wolny od pracy w ważne święto państwowe jeszcze w 2025 r. – komisja sejmowa wystąpiła do MRPiPS

W dniu 2 kwietnia 2025 r. Komisja Sejmowa do Spraw Petycji zdecydowała o skierowaniu do MRPiPS dezyderatu w sprawie ustanowienia nowego dnia wolnego od pracy. W tym dniu, obowiązuje już święto państwowe, a w 2025 r. wypada ono wyjątkowo „korzystnie”, bo w piątek, co – w przypadku wprowadzenia postulowanej zmiany – oznaczałoby dla setek tysięcy pracowników kolejny długi weekend sierpniowy. Jeden przypada już bowiem w terminie 15-17 sierpnia 2025 r., ale zgodnie z ustawą – jest to święto kościelne, a nie (jak w tym przypadku) – świeckie.

REKLAMA

Wzrost pensji nie wystarcza – 44% Polaków już szuka nowej pracy

Mimo dynamicznego wzrostu wynagrodzeń i rekordowo niskiego bezrobocia, polscy pracownicy nie czują się doceniani finansowo. Aż 44,2% z nich aktywnie szuka nowego miejsca zatrudnienia, wskazując na zbyt niskie wynagrodzenie, brak przejrzystości i poczucie niesprawiedliwości płacowej. Najnowsze badanie SD Worx pokazuje, że pieniądze to wciąż palący problem na rynku pracy – nawet jeśli słupki wynagrodzeń idą w górę.

Rząd wycofuje ważny przepis dla kredytobiorców: Znika zapis o szybszym zwrocie pieniędzy

Rząd rezygnuje z przepisu, który miał gwarantować kredytobiorcom zwrot pieniędzy już po wyroku sądu I instancji. Usunięcie przepisu oznacza, że na odzyskanie nadpłaconych środków trzeba będzie czekać aż do zakończenia sprawy w II instancji.

REKLAMA