Opieka nad żoną po porodzie. Jakie urlopy przysługują ojcu dziecka?

• Jakie urlopy przysługują ojcu 
• Urlop okolicznościowy i opieka nad żoną po porodzie 
• Urlop ojcowski wyłącznie dla ojca 
• Urlop tacierzyński – kiedy skorzystać
• Urlop rodzicielski należy się także ojcu dziecka

Jakie urlopy przysługują ojcu 

Ojcowie mają prawo do różnych urlopów, które bezpośrednio wiążą się z rodzicielstwem. Opieka nad żoną po porodzie i dzieckiem może mieć miejsce w ramach następujących urlopów: 

• okolicznościowego z tytułu urodzenia się dziecka,
• ojcowskiego, 
• tacierzyńskiego – część niewykorzystanego urlopu macierzyńskiego,
• rodzicielskiego.

Urlop okolicznościowy i opieka nad żoną po porodzie 

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy przewiduje urlop okolicznościowy z tytułu urodzenia się dziecka. Długość urlopu obejmuje 2 dni. Wniosek o przyznanie tego rodzaju urlopu ojciec składa m.in. w dniu narodzin dziecka. Jeżeli jest zainteresowany opieką nad żoną po porodzie, powinien ubiegać się o wolne tuż po przyjściu dziecka na świat. 

Wypełniając wniosek o urlop okolicznościowy można skorzystać ze wzoru (jeżeli udostępnia go pracodawca) bądź też przygotować własny wniosek. Wystarczy w nim podać, swoje dane, dane pracodawcy i wskazać dni, w których będzie się nieobecnym w firmie. Skorzystanie z urlopu okolicznościowego z tytułu urodzenia się dziecka nie pozbawia wynagrodzenia – wypłata nie ulegnie obniżeniu. 

Urlop ojcowski wyłącznie dla ojca 

Świeżo upieczony tata może skorzystać z urlopu ojcowskiego – jest on przeznaczony wyłącznie dla ojca i nie można oddać go matce dziecka. Tego rodzaju urlop trwa 2 tygodnie, czyli 14 dni, bez względu na to, czy ojciec pracuje na cały etat, czy też jedynie na pół. To ojciec decyduje czy wykorzysta urlop jednorazowo, czy też w dwóch częściach (po tydzień każda).

Z urlopu ojcowskiego nie trzeba korzystać od razu po narodzinach dziecka – czasu na wykorzystanie jest więcej, bo do ukończenia przez dziecko 2 lat. 

Wniosek o przyznanie urlopu ojcowskiego składa się u pracodawcy. Do wniosku powinno się dołączyć odpis aktu urodzenia dziecka, w jego treści należy wskazać swoje dane osobowe (imię i nazwisko) oraz wymiar urlopu. Dokument należy złożyć nie później niż 7 dni kalendarzowych przed datą, od której chciałoby się go rozpocząć. Co ważne, w przypadku nie wykorzystania urlopu ojcowskiego we wskazanym terminie – wolne dni nie przepadną. Ojciec ma do nich prawo również wówczas, gdy adoptował dziecko. Wymiar dni wolnych będzie taki sam, jednak można je wykorzystać w okresie od uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu dziecka do ukończenia przez nie 7 lat; ukończenia przez nie 10 lat – gdy ma ono decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego.

Urlop ojcowski jest płatny. Ojciec nie musi też obawiać się zwolnienia – w tym okresie pozostaje pod ochroną. 

Urlop tacierzyński – kiedy skorzystać

Opieka nad żoną po porodzie może odbywać się w ramach urlopu tacierzyńskiego. Mowa tutaj o wykorzystaniu części urlopu macierzyńskiego – taki urlop jest określony, jako „tacierzyński”. Wymiar urlopu jest uzależniony ilością dzieci urodzonych podczas jednego porodu. Jeżeli jest to jedno dziecko, wtedy taki urlop macierzyński trwa 20 miesięcy. Matka dziecka może maksymalnie 6 tygodni wykorzystać przed planowaną datą porodu a pozostałą część po porodzie. Po wykorzystaniu po porodzie 14 tygodni urlopu może zrezygnować z jego pozostałej części i wrócić do pracy. I w tym właśnie drugim przypadku to ojciec dziecka może wykorzystać pozostałą część urlopu.

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Sprawdź

Tak jak w przypadku wymienionych powyżej urlopów, także urlop tacierzyński jest płatny – przysługuje za niego zasiłek macierzyński. Chcąc go otrzymać należy złożyć wniosek na 14 dni przed planowaną datą jego rozpoczęcia. Dodatkowo do wniosku trzeba dołączyć oświadczenie matki dziecka o rezygnacji z części urlopu. 

Urlop rodzicielski należy się także ojcu dziecka

Opieka nad żoną po porodzie nie zawsze ma miejsce bezpośrednio po urodzeniu dziecka. Ojciec dziecka może ułatwić żonie powrót do pracy, przejmując nad dzieckiem opiekę i wykorzystując w związku z tym kolejny urlop związany z macierzyństwem – urlop rodzicielski. Taki urlop przysługuje po urlopie macierzyńskim (tacierzyńskim). Może z niego skorzystać ojciec lub matka bądź oboje jednocześnie. Wymiar urlopu rodzicielskiego uwarunkowany jest liczbą dzieci urodzonych przy jednym porodzie. W przypadku jednego dziecka, długość urlopu wynosi 32 tygodnie dla obojga rodziców. Urlop można wykorzystać do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6 lat. Rodzice mogą podzielić urlop na maksymalnie 4 części, które nie będą krótsze niż 8 tygodni. Wyjątkiem jest pierwsza część urlopu, która nie może być krótsza niż 6 tygodni. 

Wniosek o urlop rodzicielski powinno się złożyć, co najmniej na 21 dni przed planowanym rozpoczęciem urlopu.

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Inforu