Renta wdowia. ZUS ostrzega przed najczęstszymi błędami. Jak dobrze wypełnić wniosek ERWD?

• Tysiące wdów i wdowców złożyło już wniosek o rentę wdowią. Ale jest jeszcze dużo czasu na złożenie wniosku
• Większość wniosków składana jest na salach obsługi klientów
• Kto ma prawo do renty wdowiej?
• Jak wypełnić wniosek o rentę wdowią?
• Najczęstsze błędy we wniosku o rentę wdowią
• Wniosek o rentę wdowią (formularz ERWD). Jak wypełnić i złożyć?
• Brak odpowiedzi może wydłużyć proces przyznania świadczenia
• Masz pytania? Porozmawiaj z ekspertem
• Renta wdowia - pytania i odpowiedzi ZUS

Tysiące wdów i wdowców złożyło już wniosek o rentę wdowią. Ale jest jeszcze dużo czasu na złożenie wniosku

Zainteresowanie „rentą wdowią” jest duże. Od początku 2025 r. do ZUS-u wpłynęło 344 tysięcy wniosków ERWD o to świadczenie. Aż 74 proc. wniosków składanych jest osobiście w placówkach ZUS-u.

Choć dopuszczalną i wygodną formą złożenia formularza ERWD jest Platforma Usług Elektronicznych, z tej opcji korzysta jedynie 7 proc. seniorów.

- Uprawnieni seniorzy mają czas do końca lipca na złożenie wniosku o rentę wdowią. Niezależnie od tego, czy wniosek wpłynie do ZUS-u dzisiaj, czy za miesiąc, nie ma to znaczenia, ponieważ tzw. renta wdowia będzie wypłacana dopiero od lipca. Ważne jest, aby wniosek został wypełniony prawidłowo i aby wszystkie odpowiednie rubryki zostały zaznaczone bezbłędnie - informuje Katarzyna Krupicka, regionalna rzeczniczka prasowa ZUS województwa podlaskiego.

Większość wniosków składana jest na salach obsługi klientów

Od początku 2025 roku ZUS obserwuje duży wzrost klientów odwiedzających jego placówki. Do tej pory w całym kraju złożono 121 tys. wniosków, z czego w województwie podlaskim blisko 4 tysiące. Większość z nich składana jest bezpośrednio u pracowników ZUS-u na salach obsługi klientów.

Kto ma prawo do renty wdowiej?

Prawo do wypłaty świadczeń w zbiegu, czyli „renty wdowiej”, przysługuje osobie, która ma prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z czego jedno z nich musi być rentą rodzinną po zmarłym małżonku. Dotychczas wdowy i wdowcy mogli pobierać jedynie tylko jedno z tych świadczeń - wyższe lub wybrane.

Od lipca zbieg świadczeń dla uprawnionej osoby będzie polegał na połączeniu dwóch świadczeń w proporcjach: 15 proc. własnego świadczenia oraz całej renty rodzinnej, lub odwrotnie - 100 proc. wypracowanego świadczenia, np. emerytury i 15 proc. renty rodzinnej.

Od 1 stycznia 2027 r. drugie świadczenie zostanie zwiększone z 15 proc. do 25 proc.

- Warunki, które musi spełnić wdowa lub wdowiec, obejmują ukończenie powszechnego wieku emerytalnego, wynoszącego 60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn. Ponadto osoba ta musi pozostawać we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka, nabyć prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż przed ukończeniem 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna). Oznacza to, że kobieta, która owdowiała w wieku 40 czy 50 lat, nie będzie miała prawa do renty wdowiej. Z „renty wdowiej” nie skorzystają także osoby, które pozostają obecnie w związku małżeńskim – wyjaśnia rzeczniczka.

Jak wypełnić wniosek o rentę wdowią?

ZUS przygotował formularz wniosku o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną (druk ERWD), dostępny na www.zus.pl oraz w każdej placówce ZUS-u. Formularz ten zawiera wszystkie niezbędne dane, które trzeba podać. ZUS radzi, że bby wypełnić i wydrukować formularz na komputerze, warto skorzystać z pliku „Wypełnij i wydrukuj”. Najpierw zapisz go na komputerze, a potem wypełnij w programie Adobe Reader (darmowy) lub Adobe Acrobat.

Co ważne, wniosek o ustalenie łącznej wypłaty świadczeń (czyli wniosek o rentę wdowią) można złożyć na innym formularzu, niż druk ERWD. Ale taki wniosek musi zawierać następujące dane niezbędne do rozpatrzenia sprawy:
- imię i nazwisko wnioskodawcy,
- datę urodzenia wnioskodawcy,
- numer PESEL wnioskodawcy, a jeżeli nie ma nadanego tego numeru – serię i numer dowodu osobistego lub paszportu,
- adres miejsca zamieszkania i adres do korespondencji,
- ostatni adres miejsca zamieszkania w Polsce –- w przypadku osoby zamieszkałej za granicą, jeżeli mieszkała wcześniej w Polsce,
- adres miejsca pobytu lub ostatniego miejsca zamieszkania – w przypadku osoby, która nie ma adresu miejsca zamieszkania,
- wskazanie, czego dotyczy wniosek, czyli ustalenia zbiegu świadczeń z rentą rodzinną,
- wskazanie sposobu wypłaty wraz z podaniem odpowiednich danych,
- podpis wnioskodawcy, pełnomocnika albo osoby upoważnionej przez wnioskodawcę.

Do wniosku złożonego nie na formularzu ERWD wnioskodawca musi dołączyć oświadczenia:
- jakie ma przyznane świadczenia lub jakie wnioski o świadczenia są w trakcie rozpatrywania oraz w jakiej instytucji (np. ZUS, KRUS, ZER MSWiA, WBE, BE SW),
- czy pozostawał we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka,
- czy zawarł nowy związek małżeński do dnia złożenia wniosku,
- jaki wariant wypłaty świadczeń wybiera.

Najczęstsze błędy we wniosku o rentę wdowią

ZUS radzi, by wypełniając wniosek o rentę wdowią na formularzu ERWD, dokładnie zapoznać się z jego treścią i zaznaczyć prawidłowe odpowiedzi, nie pomijając żadnego z pytań. Pośpiech jest niewskazany ponieważ może doprowadzić do błędów lub pozostawienia nie wypełnionych rubryk. Takie niedopatrzenia mogą skutkować wydaniem decyzji odmownej lub wydłużeniem postępowania w sprawie przyznania świadczenia.

Najczęściej popełnianym błędem jest niewłaściwe wypełnienie rubryk na stronie 3 wniosku, w sekcji dotyczącej oświadczenia wnioskodawcy. ZUS obserwuje, że wnioskodawcy często zaznaczają opowiedz „nie” w odniesieniu do informacji „mam przyznane inne świadczenie lub mam złożony wniosek o inne świadczenie i oczekuję na decyzję w tej sprawie”. Taka odpowiedź może skutkować wydaniem decyzji odmawiającej przyznania „renty wdowiej”, ponieważ jednym z warunków jest posiadanie prawa do co najmniej dwóch świadczeń.

- W tym pytaniu klient informuje, czy przysługuje mu świadczenie, takie jak emerytura, z której nie korzysta, ponieważ zdecydował się na rentę rodzinną jako korzystniejsze rozwiązanie. Może się również zdarzyć, że klient ma przyznaną rentę rodzinną, która jest jednak zawieszona, z powodu otrzymywania wyższej emerytury. Jeśli wdowa lub wdowiec ma już ustalone prawo do swojej emerytury lub renty rodzinnej po zmarłym małżonku, ale jedno z tych świadczeń zostało zawieszone, należy zaznaczyć odpowiedź „tak”. Taką samą odpowiedź należy również wybrać w przypadku, gdy wniosek o przyznanie drugiego świadczenia został złożony niedawno, a osoba ta nigdy wcześniej się o nie ubiegała. Dlatego warto uważnie i bez pośpiechu przeanalizować wniosek, aby udzielić właściwych odpowiedzi – wyjaśnia Katarzyna Krupicka.

Wniosek o rentę wdowią (formularz ERWD). Jak wypełnić i złożyć?

Aby ZUS mógł ustalić zbieg świadczeń z rentą rodzinną i wypłacać te świadczenia, trzeba złożyć wniosek.

ZUS opublikował 1 stycznia 2025 r. wzór wniosku (w formacie pdf) o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną (druk ERWD). Wniosek ERWD można złożyć od 1 stycznia 2025 r.
Jak radzi ZUS, aby wypełnić i wydrukować formularz na komputerze, trzeba skorzystać z pliku „Wypełnij i wydrukuj”. Najpierw trzeba zapisać plik wniosku na komputerze, a potem wypełnić w programie Adobe Reader (darmowy) lub Adobe Acrobat. Bowiem - jak wyjaśnia ZUS - przeglądarki internetowe (np. Chrome, Edge, Safari, Internet Explorer) nie
zapewniają odpowiedniej walidacji i dostępności formularzy.

Wzór tego wniosku ZUS udostępnił na swojej stronie zus.pl a także we wszystkich oddziałach ZUS - od 1 stycznia 2025 r.  Ponadto wzór tego wniosku w formie elektronicznej jest dostępny na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) / eZUS.

Wniosek ERWD można składać od 1 stycznia 2025 r.

Można złożyć wniosek ERWD (w formie papierowej) w placówce ZUS i uzyskać na kopii wniosku potwierdzenie jego złożenia. Można też wysłać wniosek pocztą (tu najlepiej za potwierdzeniem odbioru). Można również złożyć wniosek elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) / eZUS.

ZUS informuje, że gdy wdowa lub wdowiec ma już przyznane prawo do renty rodzinnej oraz do własnego świadczenia, to do wniosku ERWD o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną nie musi dołączać żadnych dokumentów.
Ale gdy wdowa lub wdowiec nie ma dotąd złożonego wniosku o rentę rodzinną lub własne świadczenie (np. emeryturę) to musi taki wniosek złożyć (i przejść całą dalszą procedurę przyznawania tego świadczenia, by móc później się ubiegać o tzw. rentę wdowią.

W instrukcji wypełniania wniosku ERWD ZUS pisze:
Wypełnij ten wniosek, jeśli starasz się o wypłatę renty rodzinnej wraz z innym świadczeniem emerytalno-rentowym, do którego masz uprawnienia oraz łącznie spełniasz warunki: 
– jesteś w wieku emerytalnym (masz 60 lat, jeśli jesteś kobietą lub 65 lat, jeśli jesteś mężczyzną), 
– jeśli jesteś kobietą, prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nabyłaś nie wcześniej niż w dniu ukończenia 55 lat, a jeśli jesteś mężczyzną, nabyłeś to prawo nie wcześniej niż w dniu ukończenia 60 lat, 
– pozostawałeś we wspólności małżeńskiej do dnia śmierci małżonka (wspólnie zamieszkiwaliście lub prowadziliście wspólne gospodarstwo domowe lub łączył Was inny rodzaj więzi),
 – nie pozostajesz obecnie w związku małżeńskim. 

Ważne! Jeśli masz ustalone prawo do świadczenia w ZUS oraz w innym organie emerytalno-rentowym, dane z innego organu pozyskamy we własnym zakresie. Po ustaleniu zbiegu świadczeń, każdy organ emerytalno-rentowy wypłacał będzie odrębnie świadczenie, do którego wypłaty jest właściwy. 

Ważne! Jeśli dane adresowe lub dane dotyczące sposobu wypłaty świadczenia przyznanego przez ZUS podane w tym wniosku są inne niż ostatnio zgłoszone w ZUS, dane te przyjmiemy jako obowiązujące i ich podanie potraktujemy na równi z wnioskiem o ich zmianę. Aby zmienić dane adresowe i/lub dotyczące sposobu wypłaty w innym organie rentowym musisz tam złożyć stosowny wniosek. 

1. Wypełnij WIELKIMI LITERAMI 
2. Pola wyboru zaznacz znakiem X 
3. Wypełnij kolorem czarnym lub niebieskim (nie ołówkiem).

Najpierw trzeba podać Dane wnioskodawcy (wdowy lub wdowca) i jego Adres zamieszkania.

Odrębna rubryka (Adres ostatniego miejsca zamieszkania w Polsce / adres miejsca pobytu) jest przeznaczona dla wnioskodawców, którzy obecnie mieszkają za granicą, ale wcześniej mieszkali w Polsce. Osoby te jeśli nie mają obecnie adresu zamieszkania, powinny podać adres miejsca pobytu lub adres ostatniego miejsca zamieszkania w Polsce.
Osoby te powinny także podać Adres do korespondencji jest inny niż adres zamieszkania lub adres ostatniego miejsca zamieszkania w Polsce / adres miejsca pobytu.

Następnie we wniosku ERWD jest miejsce na przekazanie informacji, czy wnioskodawca:
- ma przyznaną rentę rodzinną lub ma złożony wniosek o rentę rodzinną i oczekuje na decyzję w tej sprawie,
- ma przyznane inne świadczenie lub ma złożony wniosek o inne świadczenie i oczekuje na decyzję w tej sprawie.

Potem we wniosku jest miejsce na złożenie oświadczeń (poprzez zaznaczenia kwadracika TAK albo NIE), czy:
- Do dnia śmierci współmałżonka wnioskodawca pozostawał we wspólności małżeńskiej (wspólnie zamieszkiwali lub prowadzili wspólne gospodarstwo domowe lub łączył ich inny rodzaj więzi),
- wnioskodawca jest obecnie w związku małżeńskim (dotyczy nowego związku po śmierci małżonka).

Następnie jest rubryka Zakres wniosku, w którym wnioskodawca wnosi o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną i jednocześnie musi wybrać, które świadczenie chce by było wypłacane w 100% (renta rodzinna, inne własne świadczenie emerytalno-rentowe, czy wyższe świadczenie).

Dalej we wniosku ERWD jest miejsce na podanie rachunku bankowego albo miejsca zamieszkania, gdzie ma być przekazywana renta wdowia (czyli świadczenia w zbiegu).

Dalej jest miejsce na wskazanie:
- jakie załączniki są dołączane do wniosku,
- sposobu odbioru odpowiedzi (czy w placówce ZUS, samodzielnie lub przez osobę upoważnioną, czy pocztą na adres wskazany we wniosku, czy na koncie na Platformie Usług Elektroniczych (PUE) / eUS.

Najlepiej złożyć wniosek ERWD w placówce ZUS i uzyskać na kopii wniosku potwierdzenie jego złożenia. Można też wysłać wniosek pocztą (tu najlepiej za potwierdzeniem odbioru).  Można również złożyć wniosek elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) / eZUS.

Brak odpowiedzi może wydłużyć proces przyznania świadczenia

Innym błędem, na który warto zwrócić uwagę podczas wypełniania wniosku, jest rubryka na stronie 3 dotycząca oświadczenia wnioskodawcy. W pozycji „mam przyznane inne świadczenie lub mam złożony wniosek o inne świadczenie i oczekuję na decyzję w tej sprawie” klienci często pomijają odpowiedź na to pytanie dotyczące zagranicznych instytucji, pozostawiając te pola puste. Taki sposób wypełnienia formularza ERWD może skutkować koniecznością przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, co z kolei wydłuży czas rozpatrywania wniosku o świadczenie.

Masz pytania? Porozmawiaj z ekspertem

Jeśli potrzeba jest pomoc w wypełnieniu wniosku można ją uzyskać dzwoniąc pod numerem telefonu 22 560 16 00, każda zainteresowane osoba może skontaktować się z Centrum Kontaktu Klientów ZUS. Konsultanci infolinii są dostępni w dni robocze, od poniedziałku do piątku, w godzinach 7:00-18:00. Automatyczny System Informacyjny działa przez całą dobę, przez 7 dni w tygodniu.

Renta wdowia - pytania i odpowiedzi ZUS

ZUS regularnie publikuje odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące renty wdowiej. Warto przytoczyć kilka z tych odpowiedzi.

Ile będzie wynosiła renta wdowia?
Odpowiedź ZUS: Wdowa/wdowiec, którzy mają prawo do renty rodzinnej wraz z własnym świadczeniem, mogą wybrać do wypłaty:
- 100% renty rodzinnej i 15% własnego świadczenia albo
- 100% własnego świadczenia i 15% renty rodzinnej.

Od jakiej kwoty świadczenia przysługującego po osobie zmarłej zostanie ustalony odpowiedni procent renty wdowiej?
Odpowiedź ZUS: Renta rodzinna dla jednej osoby wynosi 85% procent świadczenia, które przysługiwało osobie zmarłej. Do ustalenia kwoty renty wdowiej przyjmiemy 100% lub 15% renty rodzinnej, a nie 100% lub 15% świadczenia, które przysługiwało osobie zmarłej.

Mam ustalone prawo do renty rodzinnej. Obecnie pobieram emeryturę wraz z rentą z tytułu niezdolności do pracy w związku z chorobą zawodową jako świadczenie korzystniejsze. Które z tych świadczeń zostanie uwzględnione do wyliczenia łącznej kwoty renty wdowiej?
Odpowiedź ZUS: Do wyliczenia łącznej kwoty renty wdowiej przyjmiemy wszystkie trzy świadczenia. W zależności od wyboru osoba uprawniona będzie mogła otrzymać:
- 100% renty rodzinnej, 15% emerytury i 50% renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego lub
- 100% emerytury, 15% renty rodzinnej i 50% renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego, lub
- 100% renty z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego 15% renty rodzinnej, 50% emerytury.

Mam rentę rodzinną po mężu i własną emeryturę. Spełniam warunki do wypłaty renty wdowiej. Jaką maksymalną wysokość połączonych świadczeń mogę otrzymać?
Odpowiedź ZUS: Może Pani otrzymać 100% jednego świadczenia i 15% drugiego świadczenia, przy czym suma połączonych świadczeń nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury. Jeżeli suma świadczeń przekroczy tę kwotę, pomniejszymy wypłatę o kwotę przekroczenia.
Do tego limitu wliczamy także świadczenia wypłacane przez instytucje zagraniczne oraz inne niż jednorazowe świadczenia i dodatki wypłacane na podstawie ustawy lub odrębnych przepisów wraz ze wskazanymi w ustawie świadczeniami, których łączną wypłatę ustalimy.

Zostałam wdową w wieku 56 lat. Ponownie wyszłam za mąż. Mój drugi mąż również zmarł. Po którym mężu przysługuje mi tzw. renta wdowia?
Odpowiedź ZUS: Prawo do wypłaty renty wdowiej przysługuje Pani po śmierci małżonka, z którym ostatnio pozostawała Pani w związku małżeńskim, o ile spełni Pani wszystkie wymagane warunki.

Mam ustalone prawo do wypłaty świadczeń w zbiegu, tzw. renty wdowiej. ZUS wypłaca mi 100% emerytury, natomiast KRUS 15% renty rodzinnej. Czy każda z tych instytucji będzie odliczała zaliczkę na podatek dochodowy? Która z nich będzie stosowała ulgę podatkową?
Odpowiedź ZUS: Zarówno ZUS, jak i KRUS są zobowiązane ustawowo jako płatnicy do pobierania zaliczki miesięcznej na podatek od wypłacanych świadczeń. W odniesieniu do renty wdowiej będą obowiązywały takie same zasady opodatkowania, jak dla innych świadczeń.
I ZUS i KRUS naliczy Pani zaliczkę na podatek i zastosuję ulgę we własnym zakresie. Może to prowadzić do niedopłaty Pani podatku po zakończeniu roku podatkowego. Aby temu zapobiec, może Pani złożyć w jednej (dowolnej) z tych instytucji wniosek o pobieranie zaliczki na podatek dochodowy bez pomniejszenia o ulgę (w ZUS jest to formularz EPD-18). To zabezpieczy Panią przed niedopłatą podatku w rozliczeniu rocznym.

Jestem 65-letnim wdowcem i pobieram emeryturę. Żona zmarła trzy lata temu, a rentę rodzinną pobiera nasz syn. Jeżeli złożę wniosek o rentę rodzinną dla siebie, spełnię warunki do wypłaty renty wdowiej. We wniosku o rentę wdowią zamierzam poprosić o wypłatę 100% emerytury i 15% renty rodzinnej. Jak ZUS obliczy rentę wdowią?
Odpowiedź ZUS: Obecnie Pana syn pobiera rentę rodzinną w wysokości 85% świadczenia, które przysługiwało Pana żonie. Jeżeli złoży Pan wniosek o rentę rodzinną dla siebie, to wówczas renta rodzinna wyniesie 90% świadczenia, które przysługiwało Pana żonie. Następnie tak ustalona kwota renty rodzinnej zostanie podzielona na dwie równe części. Pana syn będzie otrzymywał połowę renty rodzinnej, a Pan 100% emerytury oraz 15% przysługującej Panu połowy renty rodzinnej.

Moja mama jest uprawniona do renty rodzinnej i emerytury oraz dodatku pielęgnacyjnego. Dodatkowo przysługuje jej świadczenie wspierające. Jakie świadczenia zostaną wliczone do limitu przy ustalaniu prawa do wypłaty renty wdowiej?

Odpowiedź ZUS: Przy wyliczeniu kwoty renty wdowiej, którą porównujemy z limitem, czyli trzykrotnością najniższej emerytury, uwzględniamy:
- 100% renty rodzinnej i 15% własnego świadczenia lub 100% własnego świadczenia i 15% renty rodzinnej,
- świadczenia wypłacane przez instytucje zagraniczne oraz
- inne niż jednorazowe świadczenia i dodatki wypłacane na podstawie ustawy emerytalnej lub odrębnych przepisów wraz ze wskazanymi w ustawie świadczeniami, których łączną wypłatę ustalimy.
W przypadku Pani mamy, w zależności od jej wyboru, przyjmiemy 100% renty rodzinnej i 15% własnego świadczenia lub 100% własnego świadczenia i 15% renty rodzinnej oraz dodatek pielęgnacyjny. Nie wliczymy świadczenia wspierającego.

Kto wypłaci świadczenie, gdy osoba pobiera emeryturę w ZUS, a rentę rodzinną w innym organie emerytalno-rentowym lub odwrotnie?
Odpowiedź ZUS: Każdy organ emerytalny i rentowy będzie wypłacał przyznane przez siebie świadczenie. Na przykład wdowie, która ma prawo do emerytury z ZUS, a po śmierci męża nabyła również prawo do renty rodzinnej z WBE i złoży wniosek o wypłatę renty rodzinnej łącznie z emeryturą w wariancie 100% renty rodzinnej i 15% emerytury, WBE będzie wypłacało pełną rentę rodzinną, a ZUS – 15% emerytury.