REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiany w Kodeksie karnym. MS zmienia zdanie po publikacjach "DGP"

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Piotr Szymaniak
Piotr Szymaniak
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Zmiany w Kodeksie karnym. MS zmienia zdanie po publikacjach
Zmiany w Kodeksie karnym. MS zmienia zdanie po publikacjach "DGP"
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wraca próg przepołowienia między wykroczeniem a przestępstwem przy kradzieży paliwa, miliony od pijanych kierowców nie zasilą Funduszu Sprawiedliwości, a sąd nie będzie musiał orzekać nawiązki na ten fundusz od sprawcy pobicia.
rozwiń >

Orzekanie obowiązkowych nawiązek

Miliony z nawiązek w wysokości wartości pojazdu nie trafią na konto Funduszu sprawiedliwości, kradzież choćby litra benzyny czy zapalniczki nie będzie od razu przestępstwem, a sąd nie będzie musiał orzekać od sprawcy pobicia 5 tys. zł na fundusz w sytuacji, gdy jednocześnie zobowiązuje go do naprawienia szkody. Ministerstwo sprawiedliwości uwzględnia krytykę podnoszoną na łamach DGP i popiera wniesione przez sejm poprawki do projektu kodeksu karnego.

REKLAMA

W ubiegłym tygodniu opisaliśmy kontrowersje zawarte w procedowanym przez Sejm projekcie nowelizacji kodeksu karnego. Po naszych tekstach Ministerstwo Sprawiedliwości wycofuje się z forsowanych przez siebie zmian.

Orzekanie obowiązkowych nawiązek

REKLAMA

I tak w poniedziałek pisaliśmy o poprawce do projektowanego art. 44b k.k., której skutkiem byłoby orzekanie obowiązkowych nawiązek w wysokości równowartości pojazdu na Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej (nazywany Funduszem Sprawiedliwości) zamiast stosowania instytucji przepadku równowartości pojazdu na rzecz Skarbu Państwa („Kolejne miliony zasilą Fundusz Sprawiedliwości” DGP nr 108/2022). Sankcja ta miałaby być stosowana wobec pijanych kierowców (patrz infografika), gdyby przepadek auta był niemożliwy (np. sprawca nie byłby jedynym właścicielem) albo niecelowy (jeśli auto byłoby poważnie uszkodzone). Świadczenie to, niezależnie od tego, na jaki cel miałoby być orzekane, samo w sobie budzi wątpliwości konstytucyjne, o czym wielokrotnie na łamach DGP pisaliśmy.

Z punktu widzenia większości sprawców ta poprawka była neutralna - tak czy siak musieliby zapłacić równowartość pojazdu, tyle że nie na rzecz Skarbu Państwa, ale na pozostający w dyspozycji ministra sprawiedliwości FS. Bardzo bogaci sprawcy jeszcze by na tym zyskali, ponieważ wysokość nawiązki odpowiadającej wartości szacunkowej pojazdu miała być ograniczona do 1 mln zł.

Najwyższa Izby Kontroli

Tyle że do sposobu działania FS wątpliwości ma Najwyższa Izby Kontroli, której raport wskazywał na dużą uznaniowość w wydawaniu pieniędzy, brak transparentności i udzielanie dotacji na zadania marginalnie związane z celami funduszu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Co więcej, na skutek poprawki doszłoby do sytuacji, w której sądy obligatoryjnie musiałyby zasądzać w przypadku popełnienia tego samego czynu dwa świadczenia na ten sam cel. Wszystko dlatego, że już teraz w przypadku popełnienia przestępstwa z art. 178a par. 1 lub 4 k.k. sąd musi na podstawie art. 43a k.k. obowiązkowo zasądzić odpowiednio 5 tys. zł i 10 tys. zł na FS.

W stanie nietrzeźwości

REKLAMA

Oznacza to, że w przypadku popełnienia przestępstwa polegającego na jeździe w stanie nietrzeźwości przy stężeniu alkoholu przekraczającym 1,5 promila sąd musiałby zasądzić świadczenie na FS w wysokości 5 tys. na podstawie art. 43a oraz nawiązkę na FS w wysokości szacunkowej równowartości pojazdu z projektowanego art. 44b par. 2 (oczywiście gdyby nie można było skonfiskować pojazdu). Przy powtórnej jeździe w stanie nietrzeźwości (każde przekroczenie 0,5 promila) sąd musiałby z kolei orzec świadczenie w wysokości 10 tys. zł z art. 43a k.k. oraz nawiązkę odpowiadającą wartości auta z projektowanego 44b k.k.

Mimo wątpliwości DGP resort sprawiedliwości uznał, że taki zabieg jest dopuszczalny i nie stanowi podwójnego karania, bo choć w obydwu przypadkach pieniądze idą na FS, to świadczenie z art. 43a k.k. jest środkiem karnym, a nawiązka z projektowanego art. 43b jest środkiem kompensacyjnym.

Ale to nie wszystko. W przypadku popełnienia w stanie nietrzeźwości (lub gdy sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia) przestępstwa z art. 174 (sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa katastrofy w ruchu lądowym) także sąd musiałby obligatoryjnie orzekać nawiązkę na FS w wysokości odpowiadającej równowartości pojazdu. A już teraz w przypadku tego przestępstwa sąd musi na podstawie art. 47 par. 3 orzec co najmniej 10 tys. zł na fundusz.

Jeszcze w środę resort sprawiedliwości przekonywał DGP, że: „Nie ma uzasadnionych podstaw, by uznać, że jest podwójnym karaniem orzeczenie nawiązki na podstawie art. 47 par. 3 k.k. i gdy nie jest możliwe orzeczenie wobec sprawcy przepadku pojazdu - orzeczenie nawiązki z art. 44 b par. 2 k.k. Podstawy ich orzeczenia są inne i odmienne są też cele tych nawiązek”.

To zmiana w dobrym kierunku

Ale już w czwartek na posiedzeniu komisji nadzwyczajnej ds. zmian w kodyfikacjach zmieniono projektowany art. 44b par. 2, przywracając w miejsce nawiązki na FS przepadek na rzecz Skarbu Państwa.

To zmiana w dobrym kierunku, ale nie rozwiązuje problemu, bo par. 3 tego przepisu również mówi o nawiązce w wysokości co najmniej 5 tys. zł (ma być ona stosowana zamiast przepadku pojazdu i zamiast przepadku równowartości wobec sprawców, którzy są zawodowymi kierowcami). We wspomnianych wyżej przypadkach sąd będzie więc nadal orzekał dwie nawiązki albo nawiązkę i świadczenia na ten sam fundusz.

We wtorek z kolei pisaliśmy, że na skutek wyodrębnienia nowego par. 1a w art. 278 k.k. każda kradzież paliwa ciekłego lub gazowego będzie przestępstwem („Paliwo pod ochroną, czyli kradzież zapalniczki będzie przestępstwem” DGP nr 109/2022). Zwłaszcza że projekt przewidywał też dodanie nowego brzmienia art. 130 par. 2 kodeksu wykroczeń, zgodnie z którym nie stosuje się art. 119 k.w. (przewidującego za kradzież o wartości do 500 zł karę grzywny, ograniczenia wolności lub aresztu), jeżeli sprawca kradnie paliwo ciekłe lub gazowe.

Prowadziłoby to do absurdalnych sytuacji, w której kradzież zapalniczki z gazem byłaby przestępstwem, a postępowanie w tej sprawie z uwagi na znikomą szkodliwość społeczną i tak trzeba byłoby umarzać. MS uwzględnił te wątpliwości. Na czwartkowej komisji wykreślono zmianę art. 130 par. 2 k.w., która przewidywała, że do kradzieży paliw i gazu nie stosuje się art. 119 k.w.

- Co prawda pozostaje pytanie, po co w takim razie par. 1a w art. 278 i odrębne uregulowanie dotyczące kradzieży paliwa, ale najważniejsza wada została usunięta - komentuje prof. Mikołaj Małecki z UJ.

Jak pisaliśmy wczoraj („Próg kradzieży o 300 zł w górę” DGP nr 113/2022), nadano nowe brzmienie art. 119 k.w., podnosząc z 500 do 800 zł próg kradzieży, czyli granicę wartości przywłaszczonego mienia, do której ten czyn jest tylko wykroczeniem.

- To kolejny dowód na brak przemyślanej koncepcji nowelizowania k.k. i k.w. oraz na przypadkowość pomysłów. Najpierw projektodawca chciał, żeby każda kradzież paliwa, bez względu na jego wartość, była przestępstwem, a więc zmierzał w kierunku zaostrzenia odpowiedzialności karnej. Teraz podnosi próg przepołowienia, co jest złagodzeniem odpowiedzialności karnej. Dziś kradzież benzyny o wartości 600 zł jest przestępstwem, a po podniesieniu progu przepołowienia będzie już tylko wykroczeniem - tłumaczy prof. Paweł Daniluk z PAN.

To nie koniec zmian

To nie koniec zmian, na potrzebę których zwracaliśmy uwagę w DGP. Pierwotnie projekt k.k. przewidywał, że w przypadku bójki lub pobicia sąd ma orzekać obowiązkowe świadczenie w wysokości co najmniej 5 tys. zł, ale nie na rzecz pobitego, tylko na FS. Tymczasem przy przestępstwach, w których są pokrzywdzeni, w pierwszej kolejności należy dożyć do naprawienia szkody. Takie rozwiązanie może też doprowadzić do pogorszenia sytuacji pokrzywdzonego. Bo jeśli sąd będzie musiał zasądzić minimum 150 stawek grzywnę, 5 tys. zł nawiązki na FS oraz nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, a jednocześnie brać pod uwagę sytuację materialną sprawcy, to jeśli sprawca nie jest majętny, sąd będzie mógł obniżyć tylko nawiązkę dla poszkodowanego.

Dlatego projekt zmieniono w ten sposób, że w przypadku skazania za udział w bójce lub pobiciu, jeżeli sąd jednocześnie orzeka obowiązek naprawienia szkody lub nawiązkę dla pokrzywdzonego to orzeczenie świadczenia na FS nie będzie konieczne.

Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

Kary dla kierowców / Dziennik Gazeta Prawna - wydanie cyfrowe

Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A. Kup licencję

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Od 7 lipca 2025 r. Polska przywraca czasową kontrolę na granicach z Niemcami i Litwą

W dniu 1 lipca 2025 r. Premier Donald Tusk zapowiedział przywrócenie od 7 lipca czasowej kontroli na granicy z Niemcami i Litwą. Wyjaśnił, że jest to konieczne, aby zredukować do minimum niekontrolowane przepływy migrantów.

Od 1 lipca 2025 r. wnioski o 3 ważne świadczenia. Kto może je otrzymać?

Startuje nabór wniosków o świadczenie Dobry start. 300 zł na szkolną wyprawkę ZUS wypłaci bez względu na dochód. Rodzice mniej zamożni od 1 lipca 2025 r. mogą również ubiegać się o zasiłki rodzinne i dodatki na nowy okres zasiłkowy. Ważną formą wsparcia wielu dzieci jest fundusz alimentacyjny.

Likwidacja USAID to śmierć 14 mln ludzi do 2030 r.

Likwidacja amerykańskiej agencji pomocy międzynarodowej USAID może doprowadzić do śmierci 14 milionów osób do 2030 roku – wynika z analiz opublikowanych w brytyjskim czasopiśmie medycznym „Lancet”. Naukowcy szacują, że aż jedną trzecią ofiar będą stanowić dzieci poniżej piątego roku życia.

Kiedy wybrać konto oszczędnościowe, a kiedy lokatę? Praktyczne porady

Oszczędzanie to nie tylko kwestia systematyczności, ale także wyboru odpowiednich narzędzi finansowych. Konto oszczędnościowe i lokata to dwa rozwiązania, które pomagają gromadzić i pomnażać środki, ale ich działanie i cel mogą się istotnie różnić. Jeśli zastanawiasz się, które z nich będzie dla Ciebie lepsze, poświęć chwilę na zrozumienie mechanizmów ich funkcjonowania.

REKLAMA

Komu ZUS nie przyzna renty wdowiej. Najczęstsze przyczyny decyzji odmownych

ZUS i inne organy emeryalno-rentowe rozpoczęły już wypłaty renty wdowiej. Organy te wysyłają też do seniorów decyzje w sprawie przyznania lub odmowy renty wdowiej. W jakich przypadkach wdowa lub wdowiec na pewno nie dostanie nowego świadczenia? ZUS wymienił najczęstsze przyczyny decyzji odmownych.

Min. Pełczyńska-Nałęcz: to przekręt! deweloperzy sprzedają "pseudometry" - tj. powierzchnię pod ścianami działowymi. Jak być powinno wyjaśnia PKN

W dniu 30 czerwca 2025 r. minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz napisała na platformie X: "Od prawie 30 lat deweloperzy sprzedają Polakom za ciężkie pieniądze pseudometry, czyli metry pod ścianami działowymi. A kolejne rządy pozostają zaskakująco bezsilnej w tej kwestii. Ofiarą tych nieuczciwych praktyk padło nawet setki tysięcy konsumentów, którzy stracili w sumie miliardy zł na rzeczy deweloperów." Z tego powodu napisała pismo do prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z prośbą o podjęcie działań. Zasady uwzględniania ścian działowych przy obliczaniu powierzchni użytkowej budynku, w świetle normy PN-ISO 9836 wyjaśnił Andrzej Pogorzelski, Przewodniczący Komitetu Technicznego 232 ds. Zasad Sporządzania Dokumentacji Projektowej w Budownictwie w Polskim Komitecie Normalizacyjnym.

Od 1 lipca 2025 r. zmiany w czasie pracy dla dużej grupy zawodowej, bo wdrożono dyrektywę

Już od 1 lipca 2025 r. dla bardzo dużej grupy zawodowej w Polsce wejdą w życie istotne zmiany w zakresie ewidencji czasu wolnego, ewidencji czasu pracy, służby w nocy i zasad rozliczania i odbierania dni wolnych. Wszystko za sprawą tzw. równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Dopiero teraz dostosowano ustawę i rozporządzenie do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającą dyrektywę Rady 2010/18/UE (Dz. Urz. UE L 188 z 12.07.2019, str. 79).

Posiedzenie Sądu Najwyższego ws. ważności wyborów Prezydenta RP. [na żywo] Orzeczenie SN nie wcześniej niż o 18:30

We wtorek, 1 lipca 2025 r. Sąd Najwyższy podejmie uchwałę w przedmiocie stwierdzenia ważności wyborów Prezydenta RP przeprowadzonych w dniach 18 maja 2025 r. oraz 1 czerwca 2025 r. Transmisja na żywo.

REKLAMA

Za pobyt krewnych w DPS zapłaci ten, kto dostał nieruchomość w zamian za opiekę

Tylko osoby pełnoletnie powinny być zobowiązane do ponoszenia opłat za pobyt bliskich w domach pomocy społecznej – zapowiedziała wiceministra rodziny Katarzyna Nowakowska. To odpowiedź na apel Rzeczniczki Praw Dziecka, która alarmowała, że dziś ciężar finansowy może spaść również na małoletnich.

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne w 2025 roku. Ile wynosi, kto może uzyskać i jakich formalności trzeba dopełnić. 3 konieczne warunki

Nauczyciele, wychowawcy oraz inni pracownicy pedagogiczni, którzy urodzili się po 1948 roku, nie muszą czekać do 60. roku życia w przypadku kobiet ani do 65. roku życia w przypadku mężczyzn, aby otrzymać świadczenie z ZUS-u. Jeśli mają odpowiedni wiek, staż pracy i rozwiązali stosunek pracy, mogą na przykład skorzystać z nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

REKLAMA