REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy wzrost cen artykułów medycznych w związku z koronawirusem oznacza wyzysk w myśl art. 304 k.k.?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr Aleksandra Rychlewska-Hotel
Chmielniak Adwokaci – prawo karne dla biznesu
Chmielniak Adwokaci to renomowana kancelaria prawna z siedzibą w Katowicach, działającą w całej Polsce
Czy wzrost cen artykułów medycznych i środków dezynfekcyjnych w związku z pandemią koronawirusa nosi znamiona wyzysku z art. 304 k.k.?/Fot. Shutterstock
Czy wzrost cen artykułów medycznych i środków dezynfekcyjnych w związku z pandemią koronawirusa nosi znamiona wyzysku z art. 304 k.k.?/Fot. Shutterstock
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Sytuacje kryzysowe sprzyjają niestety nadużyciom ze strony podmiotów gospodarczych, które oferujących towary pierwszej potrzeby. Nie inaczej jest w aktualnie obowiązującym stanie zagrożenia epidemiologicznego w związku z pandemią koronawirusa. Do góry poszybowały zwłaszcza ceny maseczek, żelów antybakteryjnych oraz środków do dezynfekcji. Z tego m.in. powodu premier wprowadził zakaz sprzedaży tych towarów za pośrednictwem serwisów OLX i Allegro. Co więcej jednak, w Prokuraturze Krajowej powołany został dodatkowo zespołu prokuratorów do spraw koordynacji walki z przestępczością gospodarczą w związku ze stanem zagrożenia epidemicznego, a jego uwaga ma być skupiona na kwestii zawyżania cen towarów. W kontekście tym nasuwa się rzecz jasna przestępstwo wyzysku z art. 304 k.k. Czy rzeczywiście można tutaj mówić o czynie zabronionym?

Kiedy mamy do czynienia z wyzyskiem?

Nie powinno budzić wątpliwości, iż w warunkach gospodarki wolnorynkowej na cenę danego towaru istotny wpływ ma to, za konsument jest go w stanie kupić. Jeżeli po określonej cenie towar się nie sprzedaje, przedsiębiorca skłonny będzie obniżyć cenę. Jeśli towar znajduje jednak swych nabywców, co więcej – nabywców tych przybywa, to po stronie przedsiębiorcy pojawia się oczywiście pokusa, aby podnieść oferowaną ceny. Pokusa ta jest tym większa, gdy dany towar staje się deficytowy.

REKLAMA

Polecamy: Kodeks kierowcy

Zadać należy sobie w tym miejscu pytanie, czy w sytuacji, gdy druga strona akceptuje warunki umowy i godzi się na ustaloną cenę, to czy można mówić o jakimkolwiek zachowaniu bezprawnym? Volenti non fit iniuria. Problem pojawia się dopiero wtedy, gdy przedsiębiorca wyzyskuje przymusowe położenie kontrahenta, przy jednoczesnej niewspółmierności świadczenia. Jak wynika mianowicie z art. 304 k.k., zachowaniem karalnym jest wyzyskanie przymusowego położenie innej osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej i zawarcie z nią umowy, która nakłada na nią obowiązek świadczenia niewspółmiernego ze świadczeniem wzajemnym.

Znamię przymusowego położenia

Kiedy można mówić o „przymusowym położeniu” drugiej osoby? Zgodnie z poglądami orzecznictwa, nie w każdej sytuacji, gdy dochodziłoby do pogorszenia warunków pokrzywdzonego. Przymusowym położeniem jest dopiero skrajnie niekorzystna sytuacja, gdy pokrzywdzonemu groziłaby bezpośrednio wielka dolegliwość. Istotna jest tu również niezbędność uzyskania świadczenia, które ma to położenie poprawić oraz brak możliwości odwrócenia niekorzystnej sytuacji w inny sposób, niż poprzez zawarcie umowy nakładającej świadczenie niewspółmierne (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 28 sierpnia 2014 r., II AKa 240/14).

Znamię niewspółmiernego świadczenia

Podobnie jak znamię przymusowego położenia, znamię niewspółmiernego świadczenia również budzić może wątpliwości interpretacyjne. Na co zwraca się przy tym uwagę w doktrynie, ocena niewspółmierności świadczenia musi być zrelatywizowana do chwili zawarcia umowy. Oceny tej należy dokonać z uwzględnieniem obiektywnych okoliczności, z czego kluczowa jest cena rynkowa obowiązująca na danym obszarze w momencie zawarcia umowy. Patrząc z tej perspektywy, cena odpowiadająca aktualnym cenom rynkowym produktu – choćby wyższa niż w okresie paru miesięcy wstecz – nie będzie mogła być uznana za świadczenie niewspółmierne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wzrost cen artykułów medycznych w związku z koronawirusem a wyzysk

REKLAMA

Czy wzrost cen artykułów medycznych i środków dezynfekcyjnych w związku z pandemią koronawirusa nosi znamiona wyzysku z art. 304 k.k.? Wydaje się, że w stosunku do aktualnych nabywców tych towarów można mówić o przymusowym położeniu. Z uwagi na łatwy sposób rozprzestrzeniania się koronawirusa oraz zwiększającą się liczbę zarażeń, towary te są niezbędne do ochrony zdrowia zarówno osobom fizycznym zabezpieczającym się przed zarażeniem, jak i podmiotom medycznym bezpośrednio zmagającym się z pandemią koronawirusa. W zakresie, w jakim maseczek ochronnych i środków dezynfekujących wzrosły na terenie całego kraju, konkretnemu przedsiębiorcy nie sposób czynić zarzutu, że sam podniósł cenę. Stwierdzić należy zgodnie z wcześniejszymi uwagami, iż taka jest aktualna cena rynkowa tych towarów. Pamiętać jednocześnie trzeba, że dystrybutorzy artykułów medycznych i środków dezynfekcyjnych kupują towary od producentów również po odpowiednio wyższych cenach. Nie sposób tymczasem wymagać, aby przedsiębiorca sprzedawał towar poniżej własnych kosztów. Notabene, jak wynika z art. 15 ust. 1 pkt 1 Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, odprzedaż towarów poniżej kosztów ich zakupu może być w określonej sytuacji uznana za czyn nieuczciwej konkurencji, polegający na utrudnianiu innym przedsiębiorcom dostępu do rynku.

Czy wzrost cen artykułów medycznych i środków dezynfekujących w związku z koronawirusem oznacza wyzysk w myśl art. 304 k.k.? W mojej ocenie nie. Najbliższy czas pokaże, jak do tego problemu podejdą organy ścigania.

dr Aleksandra Rychlewska-Hotel
arychlewskahotel@chmielniak.com.pl
T: 509123683

Polecamy serwis: Prawo karne

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wzrósł dług Polski: Zła wiadomość dla rządu i samorządów, to już 57,4% PKB

Dług polskiego sektora instytucji rządowych oraz samorządowych (general government) wzrósł do 57,4% PKB w pierwszym kwartale 2025 r. z 55,3% PKB zanotowanych kwartał wcześniej. Takie dane podał Eurostat. Natomiast w pierwszym kwartale 2024 r. wskaźnik ten wyniósł 51,3% PKB.

Unijna reforma praw pasażerów 2025 – co się zmieni przed kolejnym sezonem wakacyjnym?

Planujesz podróż samolotem? Już wkrótce unijne przepisy dotyczące praw pasażerów przejdą największą reformę od dwudziestu lat. Rada Unii Europejskiej zatwierdziła nowelizację rozporządzenia 261/2004, które od dwóch dekad regulowało zasady odszkodowań i opieki w razie opóźnień oraz odwołań lotów. Nowe przepisy mają zostać uchwalone jeszcze w 2025 roku, a ich wejście w życie przewiduje się na przełomie jesieni i zimy, najpóźniej przed sezonem wakacyjnym 2026

Koniec z papierologią: będzie zlikwidowany obowiązek przechowywania papierowych zgłoszeń do ZUS przez 5 lat

Mają zajść kolejne zmiany w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 350). Tym razem będą to jednak deregulacje na korzyść pracodawców. Dlaczego? Bo zapowiadany jest koniec z papierologią: będzie zlikwidowany obowiązek przechowywania papierowych zgłoszeń do ZUS przez 5 lat.

Emerytalna rewolucja Karola Nawrockiego: Co najmniej 150 zł podwyżki dla seniorów? Projekt już 6 sierpnia

Nowo wybrany prezydent Karol Nawrocki zapowiedział rewolucję w sposobie waloryzacji emerytur i rent. Jego obietnica może oznaczać realne zmiany w domowych budżetach milionów polskich emerytów – szczególnie tych, którzy otrzymują najniższe świadczenia. Czy nowy system będzie bardziej sprawiedliwy? Jakie konkretnie rozwiązania zapowiada Nawrocki? I kto zyska najwięcej?

REKLAMA

Inwigilowani? ZUS udostępni dane przedsiębiorców bankom, instytucjom finansowym, kredytowym czy pożyczkowym

Czujemy się w pewnym sensie inwigilowani - podkreślają przedsiębiorcy, którzy zapoznają się z kolejnym projektem zmian przepisów przygotowanym przez MRPiPS. Tym razem chodzi o zmiany ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Generalnie intencja jest taka, że ZUS udostępni dane z kont płatników składek szerszemu gronu podmiotów: bankom, instytucjom finansowym, kredytowym, pożyczkowym. Po co? Pytają przedsiębiorcy.

Rewolucja w L4: w czasie zwolnienia, pracownik (od czasu do czasu) będzie musiał odebrać telefon od szefa i odpisać na e-maila, ale będzie też mógł pobierać jednocześnie zasiłek chorobowy i 100 proc. wynagrodzenia

Przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (nr w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów: UD114) zakłada wprowadzenie istotnych zmian w zakresie tego co wolno, a czego nie wolno pracownikowi w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim – począwszy od podejmowania sporadycznych, incydentalnych czynności, będących przejawami aktywności zawodowej, a na wykonywaniu pracy u innego pracodawcy (tym samym – pobierając jednocześnie zasiłek chorobowy i 100 proc. wynagrodzenia) skończywszy.

Duża podwyżka świadczenia dla mężczyzny z rocznika 1957. Kolejne prawomocne orzeczenie sądu powszechnego po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20

Przybywa prawomocnych orzeczeń w sprawach po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20. Przedstawię wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku.

Niski wiek emerytalny kobiet to bomba z opóźnionym zapłonem. Polki stracą tysiące na emeryturze

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

REKLAMA

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

REKLAMA