REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sformułowania zalecające a zobowiązujące w prawie kanonicznym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
Sformułowania zalecające a zobowiązujące w prawie kanonicznym / Fot. Fotolia
Sformułowania zalecające a zobowiązujące w prawie kanonicznym / Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r. przy można znaleźć kanony, zawierające sformułowania „zalecane” bądź „zobowiązanie”. Dzięki takiemu połączeniu wyraźnie widać, iż w KPK spotykają się dwie dziedziny: moralna i prawna. Oznacza to, że skoro istnieje jakiś obowiązek w KPK, to na płaszczyźnie moralnej wypełnienie jego może okazać się jednak niewystarczające. Można pozwolić sobie nawet na stwierdzenie, iż KPK podaje i reguluje pewne minimum, ale też przez to zachowuje swój prawny charakter. Powyższy wniosek ukażemy na kilku przykładach.

Przy okazji zawierania sakramentu małżeństwa zaleca się, gdy strona nie jest bierzmowana, przyjęcie tegoż sakramentu (kan. 1065 §1 KPK). Odwrotnie jest przy sakramencie święceń, bowiem przy nim sakrament bierzmowania jest już obligatoryjny (kan. 1033 KPK). Przy sakramencie eucharystii istnieje zalecenie przystępowania do niej jak najczęściej (kan. 898 KPK). Z drugiej zaś strony istnieje obowiązek przyjmowania jej raz w roku (kan. 920 §1 KPK). Z kolei przy sakramencie pokuty, z jednej strony, istnieje podobne zalecenie (można o nim domniemywać na podstawie zalecenia do częstego przystępowania do sakramentu Komunii św.). Występuje również obowiązek w sytuacji grzechu ciężkiego skorzystania z tego sakramentu raz do roku (kan. 989 KPK). Na tym przykładzie widać też ewidentnie spotkanie prawa kanonicznego z teologią, tj. z występującymi w tej dyscyplinie kategoriami dlań charakterystycznymi. Przy dniach pokuty istnieje także obowiązek ich zachowania w kontekście wymaganego wieku, z drugiej zaś strony, zalecenie ich zachowania, gdy z racji wieku osoba nie jest doń zobowiązana (kan. 1252 KPK). Naturalnie takich przykładów można podać więcej, ograniczyliśmy się do najważniejszych. Na podstawie powyższych przykładów nie można jednak konkludować, iż do zachowania kodeksowych przepisów można podejść w „luźny” sposób, wręcz przeciwnie: akurat powyższe przykłady dotyczą  sfery duchowej i stąd też kodeks, podobny innym kodeksom, musi uwzględniać tę specyfikę.

REKLAMA

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Nas interesować jednak będą zalecenia oraz obowiązki uregulowane zwłaszcza przy sakramencie małżeństwa. O niektórych z nich zostało już wspomniane przy okazji kwestii sakramentów zalecanych a wymaganych przy tym sakramencie. I tak, wiekiem uprawniającym do ważnego zawarcia związku jest odpowiednio czternasty oraz szesnasty rok życia dla kobiet i mężczyzn, jednakże zalecany jest wyższy (kan. 1072 KPK a kan. 1083 KPK). Stąd, gdy związek zostanie zawarty już przez jedną stronę, która nie osiągnęła wymaganego do ważnego zawarcia związku wieku, wówczas małżeństwo zostaje zawarte nieważnie. Natomiast, gdy związek zostaje zawarty przez przynajmniej jedną stronę, która nie osiągnęła wieku zalecanego do godziwego zawarcia związku i bez potrzebnego zezwolenia, wówczas małżeństwo zawarte jest ważnie, ale niegodziwie. Właśnie na przykładach nieważnego a niegodziwego małżeństwa pośrednio można wnioskować o danej sytuacji w kontekście jej obligatoryjnego, bądź tylko zalecanego charakteru. Także już samo użycie sformułowań: ważne, godziwe wskazuje na prawny lub moralny wymiar prawa. Podobnie można wnioskować przy przeszkodzie różnej wiary a małżeństwie mieszanym czy też przy okazji przeszkody pokrewieństwa, od którego stopnia nie ma możliwości uzyskania dyspensy, jak i tej samej przeszkody przy współistnieniu możności prośby o dyspensę. Następnie, przy okazji błędu co do małżeństwa podana jest obowiązująca wiedza nt. tego, czym jest związek małżeński (kan. 1096 §1 KPK), ale już a ramach przygotowania do tegoż sakramentu wiedza ta jest (powinna być) pogłębiona. Jest to również nic innego jak z jednej strony - obowiązek (wymóg), a z drugiej - zalecenie.

Zobacz również: Jak interpretować akta sprawy w kościelnym procesie małżeńskim?

REKLAMA

W ramach dopowiedzenia warto też dodać, iż sensu stricte obowiązki wiernych, w tym wiernych świeckich wylicza i reguluje głównie druga Księga KPK. Jakimś uzupełnieniem może też być trzecia jego Księga, zwłaszcza w kanonach regulujących kwestię wychowania potomstwa. Czynię tę aluzję z uwagi na symulację, szczególnie jej jednego rodzaju, tj. wykluczenia chrześcijańskiego (nie zaś katolickiego) wychowania potomstwa, na podstawie czego istnieje prawna możliwość stwierdzenia nieważności zawartego związku (kan. 1101 §2 KPK). Natomiast tym razem obowiązek katolickiego wychowania dodatkowo wzmocniony jest sankcją karną w przypadku jego niekatolickiego charakteru (kan. 1366 KPK).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak zatem można było zaobserwować, prawodawca nie tylko zobowiązuje, ale i stawia zalecenia. Co też oznacza, iż obok prawnego wymiaru kodeks posiada także wymiar jakby formacyjny, to z kolei w dużej mierze wynika z faktu, iż przepisy kodeksowe to nie tylko przepisy stanowione przez kompetentną władzę ludzką, ale przepisy, w których musi zostać też uwzględnione prawo boże - o czym w konstytucji Sacrae disciplinae leges.

Zobacz: Zawieszenie kościelnego procesu małżeńskiego

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Polski system emerytalny pod presją. Eksperci ostrzegają: bez reform czekają nas głodowe świadczenia

Polska starzeje się w szybkim tempie, co już dziś budzi poważne obawy o przyszłość systemu emerytalnego. Międzynarodowy Fundusz Walutowy alarmuje: jeśli nie zostaną wprowadzone pilne reformy, do 2050 roku świadczenia mogą spaść nawet o jedną trzecią. Najbardziej ucierpią kobiety, osoby o niskich dochodach i pracownicy niestandardowi. Czy jest jeszcze czas, by uniknąć kryzysu?

Nadchodzą rewolucyjne zmiany w świadectwie pracy? Chodzi o jedną rubrykę. Prezes UODO pisze do MRPiPS

Współczesny rynek pracy wymaga elastyczności, kompetencji i transparentności, a prawo musi podążać za zmianami społecznymi, technologicznymi ale co ciekawe czasami także za prywatnymi decyzjami pracowników. W tym wszystkim istotne znaczenie ma świadectwo pracy, którego wzór jest uregulowany jako załącznik do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 grudnia 2016 r. w sprawie świadectwa pracy (Dz.U. 2016 poz. 2292). Co zatem się zmieni?

Koniec z oszukiwaniem w CV. Pracodawcy sprawdzą dyplom a uczelnie będą miały nowy obowiązek

Fałszywy dyplom w CV? Już wkrótce ten problem może odejść do lamusa. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przygotowało projekt ustawy, który da pracodawcom narzędzie do weryfikacji wykształcenia kandydatów do pracy. To rewolucja w rekrutacji, która kończy z dotychczasową bezradnością pracodawców wobec przepisów o ochronie danych.

Nowe podatki w budżecie UE po 2028 roku: firmy i konsumenci zapłacą więcej

Unia Europejska planuje głęboką reformę budżetu na lata 2028–2034, której centrum stanowią nowe źródła dochodów – de facto nowe unijne podatki. ETS, CBAM, opłata od e-odpadów, wyższy podatek od plastiku, a także kontrowersyjna składka CORE dla dużych firm mają przynieść blisko 60 mld euro rocznie. Choć środki mają wspierać transformację energetyczną, bezpieczeństwo i konkurencyjność, przedsiębiorcy ostrzegają przed ryzykiem nadmiernego obciążenia, zwłaszcza dla małych i średnich firm.

REKLAMA

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany?

Staż pracy a urlop. Czy w 2025 r. będą zmiany? Być może, szczególnie w obliczu gruntownych zmian prawa w zakresie zaliczania do stażu pracy okresu zatrudnienia w ramach JDG i umów zleceń! Co więcej, w polskiej debacie publicznej coraz głośniej wybrzmiewa postulat, który może zrewolucjonizować podejście do praw pracowniczych – wprowadzenie powszechnego tzw. urlopu stażowego. Wówczas nie-pracownicy również skorzystaliby na zmianach. Pomysł, choć nie nowy, nabiera impetu w kontekście rosnącej świadomości na temat potrzeby zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Czy dodatkowe dni wolne, uzależnione od lat spędzonych na rynku pracy, wejdą w życie? W wielu zawodach już tak jest! Być może stanie się to więc powszechnym prawem.

4-dniowy tydzień pracy: hit czy mit? Nabór wniosków od 14 sierpnia do 15 września 2025 r.

Skrócenie tygodnia pracy do czterech dni nie jest już tylko trendem na zachodzie. Jeszcze kilka lat temu koncepcja czterodniowego tygodnia pracy wydawała się futurystycznym eksperymentem. Dziś coraz więcej firm testuje ten model, motywowane realnymi korzyściami: większym zaangażowaniem zespołów, niższą rotacją, a nawet oszczędnościami kosztowymi, np. dzięki programowi pilotażowemu z MRPiPS. Etap II programu to właśnie testowanie zaproponowanego modelu skróconego czasu pracy w środowisku pracy – zaczyna się 1 stycznia 2026 r. i trwa do 31 grudnia 2026 r.

Wzrost wynagrodzeń w budżetówce. Coś się zmienia po 10 latach, ale to nie jest dobra wiadomość

Po raz pierwszy od dekady doszło do bezprecedensowego porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego - zarówno związki zawodowe, jak i organizacje pracodawców jednomyślnie sprzeciwiły się rządowej propozycji zaledwie 3-procentowej podwyżki płac w budżetówce. Uchwała nr 139 RDS, przyjęta 14 lipca 2025 roku, to nie tylko wyraz wspólnego stanowiska wobec zbyt niskiego wzrostu wynagrodzeń, lecz także sygnał narastającego kryzysu w dialogu społecznym i zapowiedź otwartego sporu z rządem.

Okulary za kierownicą: kiedy grozi mandat nawet w wysokości 500 zł? O tym musisz pamiętać

Kierowcy z wadami wzroku powinni zachować szczególną ostrożność. Mimo że jazda w okularach korekcyjnych wydaje się standardowa, w niektórych przypadkach może skutkować mandatem w wysokości nawet 500 zł. Wysokość kary zależy od kodów, które są wpisane w twoim prawie jazdy. Upewnij się, że znasz obowiązujące przepisy, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji.

REKLAMA

Unia chce słuchać dzieci, zanim uchwali prawo. Nadchodzi rewolucja w legislacji?

Parlament Europejski chce wprowadzenia obowiązkowego testu praw dziecka dla wszystkich nowych przepisów wychodzących z Komisji Europejskiej. – Dzieci wiedzą, czego chcą, i potrafią to jasno powiedzieć – przekonuje Ewa Kopacz, wiceprzewodnicząca PE. Bezpieczeństwo w sieci, walka z mową nienawiści, edukacja o prawach i realna pomoc dla ofiar przemocy to tylko część postulatów najmłodszych obywateli UE. Unia słucha ich coraz uważniej – i właśnie to może całkowicie zmienić sposób, w jaki tworzone jest prawo w Europie. Czy nadchodzi era legislacji pisanej oczami dziecka?

5 tys. zł grzywny, konfiskata sprzętu, a nawet areszt za korzystanie z kamery samochodowej. Nowe przepisy są bezlitosne, bo kierowców nie uratuje nawet „nieumyślność”, ale – będą zmiany

W związku z trwającym właśnie sezonem urlopowo-wakacyjnym – wielu Polaków odbywa teraz dłuższe wyprawy samochodowe, korzystając przy tym z rejestratorów obrazu w postaci kamer samochodowych. Motywy rejestrowania jazdy są różne – ale większość kierowców robi to po prostu dla bezpieczeństwa (zarejestrowany obraz pełni funkcję dowodową w przypadku kolizji lub wypadku oraz może okazać się pomocy w namierzaniu „piratów drogowych”), niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że takim – z pozoru nikomu nieszkodzącym działaniem – może nabawić się nie lada problemów. Na szczęście rząd zajął się już tymi „nadmiarowymi” regulacjami, ale ci, którzy będą używać kamer samochodowych w najbliższym czasie – muszą nadal mieć się na baczności.

REKLAMA