Dobro dziecka rozwodzących się rodziców – w świetle badań socjologicznych i psychologicznych

Szczegółowy przegląd przepisów prawa rozwodowego pozwala na sformułowanie twierdzeń badanego zjawiska, jakim jest przebieg stosowania prawa rodzinnego w celu urzeczywistnienia zasad ochrony dziecka. Można te twierdzenia tak ująć, aby przybierały one postać określenia znaczenia terminu „ochrona dobra dziecka w prawie rozwodowym”.

Ochrona dziecka w prawie rozwodowym polega, więc na:

1. ustaleniu, za pomocą odpowiednio dobranych i zastosowanych środków dowodowych:
wszystkich okoliczności faktycznych sprawy, a w szczególności charakteryzujących się sytuację dziecka;
2. prognozowaniu – przez porównanie jego obecnej sytuacji z sytuacją po ewentualnym rozwodzie;
3. dokonaniu wyboru rozstrzygnięcia najbardziej korzystnego dla dziecka w wyniku przeprowadzonej analizy czynników determinujących jego dobro w ujęciu wieloaspektowym – przy założeniu wyczerpania wszelkich obiektywnie możliwych do zastosowania środków w celu pojednania rodziców i pewności co do istnienia zupełnego i trwałego rozkładu pożycia.

Dobro dziecka w rozumieniu prawa rozwodowego powinno być rozważone w świetle badań socjologicznych i psychologicznych.

Zobacz także serwis: Alimenty na dziecko

Wiadomo, że bliżej nieokreślona liczba małżeństw nie podejmuje starań o rozwód ze względu na dziecko, chociaż żadna więź między nimi praktycznie nie istnieje. Na podstawie badań socjologicznych znana jest odpowiedź na pytanie, czy jest to słuszna postawa i czy nie wyrządza ona dziecku większej szkody, niż formalne rozstanie się rodziców po orzeczonym rozwodzie. Z odpowiedzi tej wynika, że nieco więcej badanych osób ma bardziej pozytywny stosunek do separacji, niż do rozwodu.

Jednakże respondenci wcale nie są przekonani o słuszności pozostawania w związku małżeńskim w imię tzw. dobra dziecka. Prawie wszyscy – niezależnie od płci – (bo aż 95% spośród badanych) uważali, że dziecko jest świadome zburzonych stosunków między rodzicami, gdy pozostają oni w separacji.

Natomiast połowa respondentów oceniała jako jednakową sytuację dziecka, zarówno wtedy, gdy rodzice są po rozwodzie i w separacji. Z powyższych wyników badania wynika, że utrzymanie związku małżeńskiego na siłę stwarza jednak sytuację kryzysową dla rodziny.

W literaturze psychologicznej rozważa się wpływ rozwodu rodziców na dziecko. W świetle tych rozważań rozwód nie jest specyficznym wydarzeniem, do którego dochodzi w określonym czasie, ale oddziaływuje on negatywnie na dziecko przez wiele lat. Problemy u dzieci po rozwodzie rodziców przybierają różne formy i pojawiają się zwłaszcza w okresie ich dorastania lub powracają w nowej postaci, np. przestępczości.